ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΕΦΗΒΕΙΑ ? Η εφηβεία είναι μια μακρόχρονη εξελικτική πορεία στη διάρκεια της οποίας συντελούνται σημαντικές αλλαγές σε όλους τους τομείς ανάπτυξης του ατόμου (βιοσωματικό, γνωστικό, συναισθηματικό, κοινωνικό).

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΦΗΒΕΙΑΣ Η εφηβεία είναι μία περίοδος απότομης έως και απρόβλεπτης ανάπτυξης Η εφηβική ηλικία χαρακτηρίζεται ως η περίοδος : των μεγάλων βιολογικών - σωματικών αλλαγών. δημιουργίας και καθορισμού της νέας ταυτότητας του ατόμου. της αναζήτησης νέων ρόλων οι οποίοι και θα οδηγήσουν στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου. της αυξανόμενης αυτονομίας και απομάκρυνσης από την οικογένεια. κατά την οποία το άτομο προσπαθεί να δώσει απάντηση στο πιεστικό ερώτημα «ποιος είμαι». της ασάφειας και της σύγχυσης αναφορικά με την κοινωνική θέση του εφήβου, αλλά και των προκλήσεων, των αλλαγών και των ρήξεων με τον κόσμο που τον περιβάλλει.

Κατά την εφηβεία, Συγκροτείται η έννοια του «Εαυτού» και η διαμορφώνεται η έννοια της ταυτότητας σε σχέση με τους δύο πολύ βασικούς θεσμούς κοινωνικοποίησης: Την οικογένεια και τις ομάδες ομηλίκων Η περίοδος της εφηβείας χαρακτηρίζεται από έντονη ενασχόληση με τον εαυτό.

διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ Η ταυτότητα του εφήβου συγκροτείται μέσω μιάς διαδικασίας, κατά την οποία η αυτοεκτίμηση και η αυτοαντίληψη διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο.

Η διαμόρφωση σταθερής και με συνοχή ταυτότητας, αποτελεί τον ουσιαστικότερο σκοπό σ’ αυτή την ηλικία ενώ η σύγχυση των ρόλων αποτελεί υπαρκτό κίνδυνο.

Η αυτοαντίληψη είναι η γνωστική πλευρά της έννοιας του εαυτού και αντιπροσωπεύει μια δήλωση, μια περιγραφή ή μια πεποίθηση του ατόμου για τον εαυτό του όπως π.χ. «είμαι δημοφιλής», «τα καταφέρνω καλά στα μαθήματα του σχολείου», «έχω καλή εξωτερική εμφάνιση».

η διαγωγή –συμπεριφορά, Έρευνες έχουν καταδείξει ότι με την πάροδο του χρόνου, διακρίνεται ένας ολοένα αυξανόμενος αριθμός επιμέρους τομέων αυτοαντίληψης, όπως είναι : η σχολική ικανότητα, η κοινωνική αποδοχή, η φυσική εμφάνιση, η αθλητική ικανότητα, η διαγωγή –συμπεριφορά, οι συναισθηματικές-διαφυλικές σχέσεις και οι σχέσεις με τους γονείς

Στην εφηβεία εμφανίζεται και μια έντονη τάση συναίσθησης της κριτικής αξιολόγησης από τους σημαντικούς άλλους και τον κοινωνικό περίγυρο, που συχνά οδηγεί στην αυστηρή αυτοκριτική και την αστάθεια της αυτοαντίληψης, καθώς η προσπάθεια για την διαμόρφωση μιας ταυτότητας βρίσκεται σε εξέλιξη (Harter 1988, 1990).

Από αρκετές έρευνες έχει αποδειχθεί … …η σταδιακή πτώση της σωματικής αυτοαντίληψης αγοριών και κοριτσιών όσο αυτά βαδίζουν προς την εφηβεία… (Digelidis & Papaioannou, 1999; Welk, Corbin & Lewis, 1995; Whitehead, 1995).

Η αυτοεκτίμηση Αντιπροσωπεύει τη συναισθηματική πλευρά και αναφέρεται στη σφαιρική άποψη που έχει κάποιος για την αξία του ως άτομο. Η αυτοεκτίμηση επηρεάζεται τόσο από τις προσωπικές φιλοδοξίες και τις υποκειμενικές αξιολογήσεις του ατόμου σχετικά με την επίτευξη ή όχι των επιδιωκόμενων στόχων του, όσο και από αυτό που που νομίζει ότι οι ΄΄σημαντικοί άλλοι΄΄ πιστεύουν για αυτόν.

Επίσης έχει αποδειχτεί ότι , κυρίως κατά την ευαίσθητη φάση της εφηβείας το αυξημένο σωματικό βάρος, οι αυξημένοι δείκτες σύστασης του σώματος και κατ’ επέκταση το χαμηλό επίπεδο φυσικής κατάστασης, που αποτελεί δείκτη βιολογικής αξίας και θεμέλιο λίθο για τη μετέπειτα ζωή του σαν ενήλικα επιδρούν αρνητικά στην αυτοαντίληψη, αυτοεκτίμηση και την εικόνα σώματος του εφήβου, (Kalogiannis et al., 2002; Kalogiannis & Papaioannou, 2003; Marsh, 1993b; 1997).

Κατά τη χρονική περίοδο της εφηβείας και επειδή η άμεση προοπτική της ενηλικίωσης προσφέρει υποσχέσεις και ενθουσιασμό… …είναι πιθανό η αυτοεκτίμηση να βυθιστεί σε οδυνηρά χαμηλά επίπεδα όπου η κατάθλιψη και το άγχος μπoρούν να παράγουν σε μεγάλο βαθμό αρνητικές σκέψεις και πράξεις… (Harter, 1993).

Συνεισφορά της άθλησης στην εφηβεία και όχι μόνο…. …Αποτελέσματα ερευνών επιβεβαιώνουν ότι η άσκηση και η φυσική αγωγή συνεισφέρουν όχι μόνο στη βελτίωση των φυσιολογικών δεικτών των παιδιών αλλά και στη διαμόρφωση της προσωπικότητας της ορθής αντίληψης εκτίμησης του εαυτού τους και συνολικά στη σωματική και ψυχολογική ευεξία (Papaioannou, 1997; 2000; Whitehead & Corbin, 1997).

Αθλήματα με τα οποία συνήθως ασχολούνται οι έφηβοι (1) Αθλήματα με τα οποία συνήθως ασχολούνται οι έφηβοι (1) Καλαθοσφαίριση Κλασικός Αθλητισμός Κολύμβηση Ποδόσφαιρο Ρυθμική Γυμναστική

Αθλήματα με τα οποία συνήθως ασχολούνται οι έφηβοι (2) Αντισφαίριση Άρση Βαρών Ενόργανη Γυμναστική Πετοσφαίριση Υδατοσφαίριση Ιστιοπλοϊα

Η επίδραση του φύλου στη σωματική αυτοεκτίμηση Τα αποτελέσματα ερευνών κατέδειξαν ένα παρόμοιο προφίλ σωματικού εαυτού τόσο για τα αγόρια όσο για τα κορίτσια στην παιδική και εφηβική ηλικία, και μια εντυπωσιακή συνέπεια ακόμη και όταν τα δείγματα προερχόταν από διαφορετικές χώρες όπως Αυστραλία (Marsh, 1994), Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (Whitehead, 1995) και Γερμανία (Brettschneider & Heim, 1997).

Παρόλη την ομοιότητα, τα αγόρια εμφάνισαν ψηλότερες τιμές σε όλους τους παράγοντες του σωματικού εαυτού σε σχέση με τα κορίτσια. Αξιοσημείωτο είναι το σχετικά χαμηλό σκορ σε ότι αφορά την αντιλαμβανόμενη εμφάνιση και ελκυστικότητα σώματος, κυρίως από τα κορίτσια, και τα επίσης χαμηλά σκορ των κοριτσιών στην αντίληψη της σημαντικότητας των αθλητικών ικανοτήτων και της σωματικής δύναμης.

Αυτή ίσως και να είναι η πιθανή απάντηση στο γιατί τα κορίτσια δεν αθλούνται στον ίδιο βαθμό με τα αγόρια που είναι στην εφηβεία. Προφανώς δεν το θεωρούν ως κάτι το σημαντικό.

Όμως σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν πρόσφατες έρευνες, η συμμετοχή των κοριτσιών στα σπορ συμβάλλει θετικά στη διαμόρφωση των -μελλοντικά-επιτυχημένων γυναικών. Όσες λοιπόν γυμνάζονται ή λαμβάνουν μέρος σε κάποιο ομαδικό άθλημα διακρίνονται αργότερα στη σταδιοδρομία τους και έχουν περισσότερες πιθανότητες να βρίσκονται σε καλύτερη φυσική κατάσταση όταν φτάνουν στα 40.

«ΥΠΟΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ» Μια σύγχρονη επιδημία του ανεπτυγμένου κόσμου. «ΥΠΟΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ» Μια σύγχρονη επιδημία του ανεπτυγμένου κόσμου. Τεράστια είναι η σημασία της φυσικής άσκησης για την Ποιότητα Ζωής Στοιχεία των ερευνών που έχουν ασχοληθεί με την υποκινητικότητα (WHO, 2003) φανερώνουν ότι Η υποκινητικότητα αποτελεί μια σύγχρονη επιδημία του ανεπτυγμένου κόσμου. Από δεδομένα μελετών τόσο στις ανεπτυγμένες χώρες όσο και στην χώρα μας τις τελευταίες δεκαετίες συμπεραίνεται ότι η παχυσαρκία συνδέεται στενά με την υποκινητικότητα.

To μάθημα της φυσικής αγωγής στα σχολεία Καθώς αποτελεί για τα περισσότερα παιδιά, κυρίως των μεγαλουπόλεων, τη μοναδική έκφραση και συμμετοχή σε άσκηση και φυσική δραστηριότητα, και καθώς τα φαινόμενα της παιδικής παχυσαρκίας, των καρδιοπαθειών, αλλά και της κατάθλιψης, του άγχους και της απομόνωσης αυξάνονται ολοένα, η φυσική αγωγή αποτελεί την μόνη ελπίδα αναστροφής της παραπάνω εικόνας.

Το μάθημα της φυσικής αγωγής δεν πρέπει να να αποτελεί απλά ψυχαγωγία μέσα από το παιγνίδι και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως πρωτεύων παράγοντας διαμόρφωσης του ατόμου.

Είναι μια εκπαιδευτική διαδικασία που έχει σα στόχο την ανάπτυξη κάποιων ικανοτήτων και την απόκτηση κάποιων βιωμάτων από τα παιδιά που θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν και μετά τη σχολική τους θητεία. Για την επίτευξη όμως των παραπάνω είναι απαραίτητο να επέλθουν σημαντικές αλλαγές σε όλες εκείνες τις συνιστώσες που επηρεάζουν και από τις οποίες εξαρτάται το τελικό αποτέλεσμα.

Η διδασκαλία της Φυσικής Αγωγής μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά… …΄΄να διαμορφώσουν μια αντικειμενική εικόνα του σωματικού εαυτού τους΄΄ και ΄΄να αποκτήσουν θετική σωματική αυτοεκτίμηση΄΄ που θα τους επιτρέψει να συμμετέχουν ενεργά σε προγράμματα άσκησης και φυσικής δραστηριότητας και να βιώσουν τα ευεργετικά αποτελέσματα αυτής της συμμετοχής δια βίου. Λέξεις κλειδιά: Αυτοαντίληψη, αυτοεκτίμηση, σωματικός εαυτός, φυσική αγωγή, φυσική δραστηριότητα

Κρίνεται αναγκαία η εκπόνηση νέων αναλυτικών προγραμμάτων και στις τρεις βαθμίδες εκπαίδευσης που θα θέτουν με ακρίβεια τους στόχους, το περιεχόμενο και τα μέσα επίτευξής τους,. Αναλυτικά προγράμματα που θα αναβαθμίζουν το ρόλο της φυσικής αγωγής στη συνολική εκπαίδευση και που πέρα από τη εκμάθηση κάποιων ικανοτήτων στα παιδιά και θα πρέπει να έχουν στοχεύουν:

τη διαμόρφωση θετικής αυτοαντίληψης και αντικειμενικής σωματικής αυτοεκτίμησης. Και αυτό διότι τα παιδιά που αισθάνονται καλά με το πώς είναι σωματικά (σωματικός εαυτός) είναι πολύ πιθανότερο να συμμετέχουν σε συστηματική φυσική δραστηριότητα στη μετέπειτα ζωή τους, γεγονός που αποτελεί σημαντικό παράγοντα υγείας και ευεξίας για τα άτομα κάθε ηλικίας.

2. τη διαμόρφωση θετικών στάσεων ως προς την άσκηση και το σχολείο που θα συμβάλλουν στην υιοθέτηση ενός φυσικά δραστήριου και υγιεινού τρόπου ζωής στη διάρκεια της υπόλοιπης ζωής τους, 3. στην τήρηση αρνητικών στάσεων ως προς την υιοθέτηση ανθυγιεινών συμπεριφορών.

4. Την ενημέρωση αλλά και τη βίωση μέσα από προσωπικές εμπειρίες της ευεργετικής επίδρασης της άσκησης στην σωματική τους κατάσταση αλλά και στη θωράκιση της υγείας τους, 5.Την εκμάθηση βασικών φυσιολογικών παραμέτρων και δεικτών ώστε τα παιδιά να μπορούν να αξιολογούν μόνα τους το επίπεδο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών σύμφωνα με την έκθεσή  της με αρ. PE 323.545 A5-0167/2003 21 Μαΐου 2003 σχετικά με τη γυναίκα και τον αθλητισμό (2002/2280(INI)) Και εισηγήτρια την κα Geneviève Fraisse

Προτείνει την Ανάπτυξη του σχολικού και του ερασιτεχνικού αθλητισμού και… § 17.   ζητεί από τα κράτη μέλη να αποκαταστήσουν τη σημασία της φυσικής και της αθλητικής αγωγής στο πλαίσιο της σχολικής εκπαίδευσης και να την θεωρούν ως δείκτη αξιολόγησης της εκπαίδευσης στον ίδιο βαθμό με τα μαθηματικά, την ανάγνωση ή τις ξένες γλώσσες·

§ 18.   ζητεί από τα κράτη μέλη να εκπονήσουν μελέτη σχετικά με την ποσοτική και την ποιοτική συμμετοχή των κοριτσιών και των αγοριών στις σχολικές και εξωσχολικές αθλητικές πρακτικές και να εφαρμόσουν τα κατάλληλα μέτρα για να αυξηθεί η συμμετοχή των κοριτσιών στις πρακτικές αθλητισμού και σωματικής άσκησης·

§ 21.   ζητεί από τα κράτη μέλη να αναπτύξουν πολιτικές για την κοινωνική ένταξη των νέων μέσω του αθλητισμού, συμπεριλαμβάνοντας τα κορίτσια στο στοχευόμενο κοινό, και να χρησιμοποιήσουν ιδίως για τον σκοπό αυτό τον στόχο 3 των διαρθρωτικών ταμείων·

§ 22.   ζητεί από τις κυβερνητικές αρχές και την τοπική αυτοδιοίκηση να προωθήσουν και να προσφέρουν στα κορίτσια και στα αγόρια ένα ευρύ φάσμα αθλητικών δραστηριοτήτων μέσα και έξω από τη σχολική εκπαίδευση.

Χαρακτηριστικά της άσκησης & οφέλη Χαρακτηριστικά της άσκησης & οφέλη Η διάρκεια της άσκησης στα παιδιά και εφήβους θα πρέπει να γίνεται 4-5 φορές εβδομαδιαίως και να διαρκεί 30΄-60΄ (με ένταση ανάλογη του επιπέδου του αθλούμενου). Από πρόσφατη μελέτη βρέθηκε πως η προπόνηση με ποδόσφαιρο για 3 ώρες την εβδομάδα έχει οστεογενετική ικανότητα και αποτελεί μια αποτελεσματική λύση για την οστική ανάπτυξη σε αναπτυσσόμενα παιδιά.

Σωματικά-φυσιολογικά οφέλη Ψυχικά & Πνευματικά οφέλη Ενδεικτικά οφέλη για τους μαθητές-τριες που προκύπτουν από την ένταξή τους σε προγράμματα άσκησης - άθλησης : Σωματικά-φυσιολογικά οφέλη Πολύπλευρη κινητική ανάπτυξη. Καλύτερη σωματική διάπλαση. Βελτίωση της υγείας. Αίσθημα ευεξίας. Πρόληψη και εξάλειψη δυσλειτουργιών της σπονδυλικής στήλης. Μείωση του κινδύνου για εμφάνιση διαβήτη τύπου Β. Μείωση του κινδύνου για παχυσαρκία. Μείωση του κινδύνου για εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων. Ομαλή ορμονική λειτουργία. Βελτίωση του επιπέδου προπόνησης και απόδοσης στην άσκηση - άθλημα. Ψυχικά & Πνευματικά οφέλη Ανάπτυξη της κοινωνικότητας. Ανάπτυξη της αποφασιστικότητας. Ανάπτυξη του αισθήματος ευθύνης. Ανάπτυξη της μεθοδικότητας προς την επίτευξη στόχων. Ανάπτυξη της επιμονής, της καρτερίας, της αποτελεσματικότητας. Ανάπτυξη ευγενούς άμιλλας και «ευ αγωνίζεσθαι». Ωριμότητα και ευθύτητα του χαρακτήρα. Αυξημένη πνευματική διαύγεια. Δημιουργία κινήτρων για «Διά βίου άσκηση». Η χαρά που προσφέρει η άθληση, όταν πραγματοποιείται σε ασφαλείς και σύγχρονες αθλητικές εγκαταστάσεις. Σεβασμός αντιπάλων-συναθλητών και των κανονισμών.

Το είδος της άσκησης – αθλήματος εξαρτάται και από το ίδιο το παιδί. Η άσκηση πρέπει να είναι διασκεδαστική, να μην του προκαλεί αμηχανία ,να μην έχει ανταγωνιστικό χαρακτήρα αλλά να του προσφέρει και επιβράβευση.

ο ρόλος του αθλητισμού στη ζωή του παιδιού και του εφήβου Εν κατακλείδι, ο ρόλος του αθλητισμού στη ζωή του παιδιού και του εφήβου είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Προκείμενου να μη χάσει την αξία του, οι γονείς και οι προπονητές θα χρειαστεί να περιορίσουν τις προσωπικές φιλοδοξίες τους και να επιτρέψουν στο παιδί να ξεδιπλώσει τα δικά του μοναδικά χαρίσματα.

Συμβουλές προς τους γονείς… Να επιτρέψουν στο παιδί τους να ασχοληθεί και να επιλέξει μόνο του το άθλημα που επιθυμεί, ανάλογα με τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά του. Να μην πιέζουν το παιδί να αποδώσει περισσότερο απ' ό,τι το ίδιο μπορεί. Να στηρίξουν το παιδί τους σε πιθανές αποτυχίες και να το επιβραβεύουν στις επιτυχίες του, χωρίς υπερβολές.

Δ.Μ.Σ. = Βάρος (σε κιλά) / Ύψος x Ύψος (σε μέτρα). Πίνακας Πίνακας με τις διεθνείς οριακές τιμές του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ)* για υπέρβαρα και παχύσαρκα αγόρια και κορίτσια, ηλικίας 2-18 ετών. συγκρίνετε την τιμή αυτή με την τιμή του πίνακα που παρατίθεται, ανάλογα με το φύλο και την ηλικία του παιδιού σας. Οι πίνακες αυτοί δίνουν τις τιμές του ΔΜΣ, πάνω από τις οποίες ορίζεται το υπέρβαρο ή η παχυσαρκία για παιδιά και εφήβους ηλικίας 2-18 ετών.

Ο αγώνας…

Η ομάδα…

Η προσπάθεια …

Η κατάκτηση του στόχου !!!

ο αθλητισμός πάντα θα εμπνέει στα παιδιά και στους εφήβους υγιή πρότυπα συμπεριφοράς.

Σας ευχαριστώ Αργύρης Ζαμανάκης Σας ευχαριστώ Αργύρης Ζαμανάκης