Δημιουργία και Διαχείριση του Τουριστικού Προορισμού: Η Συμβολή του Αθλητισμού 3o Παγκρήτιο FORUM Αθλητισμού και Τοπικής Αυτοδιοίκησης-Αθλητικού Τουρισμού 18-19 Δεκεμβρίου, 2009

Περιεχόμενα Τι είναι ο Αθλητικός Τουρισμός; Γιατί Αθλητικός Τουρισμός; Ανάπτυξη του Αθλητικού Τουρισμού Διαχείριση του Προορισμού

Τρεις Μορφές Αθλητικού Τουρισμού Ενεργός ή συμμετοχικός ή φυσικής δραστηριότητας Συνδεόμενος με Αθλητικά Γεγονότα Νοσταλγικός

Και.. αυτός είναι αθλητικός τουρισμός!

Παιδιά, άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένοι

Γιατί Αθλητικός Τουρισμός; Οικονομικά οφέλη Ενίσχυση της εικόνας της περιοχής, προβολή Πρόκληση ζήτησης για μικρούς προορισμούς Επέκταση της τουριστικής περιόδου με νέες μορφές τουρισμού και αγορές, ανάπτυξη συνεργιών Ενίσχυση του ηθικού της τοπικής κοινωνίας NAIA Track - $2.8m; Packer Training Camp - $4m; Brickyard 400 - $31.5m; Olympics - $173m

Αθλητικά Γεγονότα, Πρωταθλήματα Τι είδους γεγονότων μπορεί να φιλοξενήσει ο τόπο σου; Αναζήτησε/διεκδίκησε τα πιο επικερδή από αυτά! Φρόντισε να οργανωθούν σωστά Μέτρησε τα οφέλη που αποφέρουν στο τόπο σου Ενέπλεξε τους τοπικούς φορείς στην διεκδίκηση και την οργάνωση τους Εκμεταλλεύσου ευκαιρίες μη ανταγωνιστικής διεκδίκησης

Εκτίμηση του Άμεσου Οικονομικού Αντίκτυπου Τριών Γεγονότων Μέση Δαπάνη Σύνολο Επισκεπτών Διάρκεια Διαμονής Συνολικές Δαπάνες Κύπελλο Χριστουγέννων Δεκ. 2002, Πάτρα 80,41 2005 2,36 380,484 Χειμερινό Πρωτάθλημα Κολύμβησης 2003, Αθήνα 130,84 710 2,62 243,388 Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ταεκβοντο 2003, ΑΘήνα 133 553 5,14 378,042 Πηγή: Παπαδημητρίου, Μυλωνάκη, 2003

Μη διεκδικείς γεγονότα! Δημιούργησε τα δικά σου γεγονότα….. Μη διεκδικείς γεγονότα! Δημιούργησε τα δικά σου γεγονότα…..

Δημιούργησε τα δικά σου γεγονότα…..

Σχεδιασμός Αθλητικού Γεγονότος Εγκαταστάσεις, ξενοδοχεία, τοποθεσία, υπηρεσίες, μάρκετινγκ Φτωχή οργάνωση γεγονότος: Έλλειψη καινοτομίας, δημιουργικότητας Αδιάφορο μάρκετινγκ Ανειδίκευτο προσωπικό Πολλά, πολύ συχνά Ανεπαρκής χρηματοδότηση Φτωχή επιλογή ημερομηνίας Μη ελκυστικό φυσικό περιβάλλον

Διεύρυνε τον ορισμό της έννοιας «αθλητισμός» Διεύρυνε τον ορισμό της έννοιας «αθλητισμός». Εάν είναι αθλητική, φυσική δραστηριότητα, τότε γίνεται αγώνας 462 sports, Wikipedia! 21 in “bat and ball”; over 70 in “combat”; Hannibal? Set up a wine drinking tournament?

Αθλητικός Τουριστικός Προορισμός «Μια γεωγραφική, οικονομική και κοινωνική μονάδα αποτελούμενη από εταιρίες, οργανισμούς, δραστηριότητες και παρεμβάσεις που στοχεύουν στην ικανοποίηση των αναγκών των αθλητικών τουριστών» Ο προορισμός προκαλεί την ζήτηση και όχι οι επιμέρους επιχειρήσεις του Στρατηγική επιχειρηματική μονάδα Βιώσιμη δημιουργία αξίας/ Βιώσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα

Ανάλυση Διαθέσιμων Αθλητικών Τουριστικών Πόρων (Sport Tourism Resources) Φυσικό & Πολιτιστικό Περιβάλλον Ειδικές Αθλητικές Εγκαταστάσεις Ποιότητα διαθέσιμων πόρων Μοναδικότητα του προορισμού Κατηγοριοποίηση των πόρων σε τοπικό περιφερειακό, εθνικό, διεθνές επίπεδο Στοχευόμενη Τουριστική Αγορά-Εκφραζόμενη Ζήτηση Συνολική εμπειρία του επισκέπτη NAIA Track - $2.8m; Packer Training Camp - $4m; Brickyard 400 - $31.5m; Olympics - $173m

Διαχείριση του Προορισμού Απαιτεί ξεκάθαρους αναπτυξιακούς στόχους (στη βάση των διαθέσιμων πόρων, υποδομών, προοπτικών, προβλημάτων) Σχεδιασμό, προγραμματισμό και διαχείριση Μια συνεργατική προσπάθεια Τοπική Αυτοδιοίκηση Αθλητική Κοινότητα Τομέας Τουρισμού

Διαχείριση του Προορισμού- Η Τοπική Αυτοδιοίκηση-Οργανισμός Διαχείρισης Τουριστικού Προορισμού Ανάλυση των διαθέσιμων φυσικών, αθλητικών και τουριστικών πόρων και εκτίμηση των προοπτικών που δημιουργούν Εμβάθυνση στην προσφορά Εμβάθυνση στην ζήτηση Διαμόρφωση της εικόνας του προορισμού Θεσμική ωρίμανση του προορισμού Προστασία από την υπερ-εκμετάλλευση των φυσικών πόρων

Διαχείριση του Προορισμού- η Αθλητική Κοινότητα Ο ρόλος του Δημοτικού Αθλητικού Οργανισμού; Βασικά Στοιχεία Ενεργοποίησης του Αθλητικού Τουρισμού Τοπικοί σύλλογοι, ενώσεις, σύλλογοι προπονητών Αθλητικές εγκαταστάσεις Προπονητές, διαιτητές, εθελοντές Εκπαίδευση/Ανάπτυξη Προπονητών, Διαιτητών Διαθέσιμοι πόροι: Αθλητικό Ταλέντο, Εμπειρία Εκπροσώπηση της πόλης σε αθλητικούς φορείς-στάδια

Διαχείριση του Προορισμού- ο Τομέας του Τουρισμού Επιχείρηση/Σύνδεσμοι Ξενοδόχων/Οργανισμός Τουριστικής Ανάπτυξης Τι γνωρίζουν για τον αθλητικό τουρισμό; Σχεδιασμός συνεργασιών ώστε να μεγιστοποιηθούν τα τουριστικά οφέλη των γεγονότων (υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας) Κεντρικό σύστημα κρατήσεων Κατάλογος γεγονότων συνδυασμένα με άλλες ελκυστικές προτάσεις Κοινές προωθητικές ενέργειες Εξειδίκευση στο Marketing και την προώθηση

Διαχείριση του Προορισμού- Μοντέλα Διαχείρισης-Ευρωπαικό Μοντέλο Το Δημοτικό Μοντέλο π.χ. Οργανισμός Διαχείρισης Τουρισμού (μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα) Πολλές εξειδικευμένες ανεξάρτητες επιχειρηματικές μονάδες Διαμόρφωση τουριστικής πολιτικής με συμβιβασμούς Σχεδιασμός στρατηγικής Εκπροσώπηση συμφερόντων Μάρκετινγκ του προορισμού Συντονισμός δραστηριοτήτων Προβλήματα του Δημοτικού Μοντέλου Αποκεντρωμένες δράσεις και λειτουργίες Έλλειψη κεντρικού συντονισμού και ενισχυμένης διοικητικής ισχύς Διαχείριση μεμονωμένων θεμάτων

Διαχείριση του Προορισμού- Μοντέλα Διαχείρισης-Αμερικάνικο Μοντέλο Το Επιχειρηματικό Μοντέλο Κερδοσκοπικού χαρακτήρα διαχείριση μιας ομάδας επιχειρηματικών μονάδων οι οποίες συγκροτούν την ιδιοκτησία της συνολικής μονάδας ή συνάπτουν συμβάσεις Οι επιμέρους μονάδες επικεντρώνουν στις χιονοδρομίες (διαχείριση αναβατήρων, σχολές, ενοικίαση εξοπλισμού, εστιατόρια, καταστήματα, καταλύματα) Η επιχειρηματική μονάδα διαθέτει κεντρικό ρόλο στην διαχείριση του τουριστικού προορισμού και πολιτική δύναμη στην τοπική ανάπτυξη του προορισμού

Θεμελιώδεις δραστηριότητες Ένα Μοντέλο Δημιουργίας Αξίας για τον Αθλητικό Τουριστικό Προορισμό (Flagestand & Hope 2001) Θεμελιώδεις δραστηριότητες Αθλητικές Δραστηριότητες-εγκαταστάσεις Εξασφάλιση βασικών υπηρεσιών – ιδιωτικές (ξενοδοχεία, χιονοδρομίες) και δημόσιες (δρόμοι, ιατρεία, ασφάλεια κτλ) Υποστηρικτικές δραστηριότητες Συλλογικές Υπηρεσίες (διαμόρφωση εικόνας, μάρκετινγκ, ενημέρωση κτλ) Συγκριτικά πλεονεκτήματα (ποιότητα εγκατάστασης, τοπογραφικά χαρακτηριστικά, κλίμα, ομορφιά τοπίου κτλ) Διαχείριση περιβάλλοντος (οικολογία, τοπικός πολιτισμός, κοινωνικός ιστός) Διαχείριση του τουριστικού προορισμού (τουριστικού προϊόντος) Συνεργασίες

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΠΙΠΕΔΟ 1: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΕΠΙΠΕΔΟ 2: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΦΥΣΗ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΆΛΛΕΣ ΥΠΗΡΕΡΙΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΓΕΝΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΥ Flagestad & Hope, 2001

Η Εικόνα του Προορισμού Τα νοήματα που προσδίδονται σε ένα μέρος (Hinch & Higham, 2003) Εμπειρίες διαθέσιμες στο προορισμό που δεν υπάρχουν στο τόπο διαμονής Διαμόρφωση της επιθυμητής εικόνας Προώθηση

Εικόνες Τουριστικού Προορισμού-Παράγοντες Επίδρασης (Beerli & Martin, 2004) Κλιματολογικές συνθήκες Δραστηριότητες αναψυχής (πάρκα, διαδρομές, περιπέτειες κτλ) Πολιτιστικές παραδόσεις Γαστρονομικές παραδόσεις Φυσικό περιβάλλον, πολυμορφία, θέα κτλ Κοινωνικό περιβάλλον (φιλοξενία, φιλικότητα, ποιότητα ζωής, επικοινωνία) Πολιτική και οικονομική σταθερότητα (τιμές, ασφάλεια) Τουριστικές υποδομές (επιλογές διαμονής, εστίαση, εύκολη πρόσβαση, δίκτυα τουριστικής ενημέρωσης, νυκτερινή διασκέδαση) Ιστορία, τέχνες, πολιτισμός (μουσεία, ιστορικά κτίρια, φεστιβάλ, φολκλόρ, θρησκεία, ήθη και έθιμα, χειροτεχνίες) Γενικές υποδομές (δρόμοι, μεταφορές, ιατρικές υπηρεσίες, επικοινωνίες, αστική ανάπτυξη)

Results: Pre- and Post- Trip Destination Images Θέα 4.64 4.54 1.25 .213 Επιστρεφόμενη αξία δαπάνης 4.38 4.24 1.68 .094 Κλίμα 3.82 3.91 -1.11 .267 Ιστορικά μνημεία 3.23 3.02 1.97 .052 Φαγητό 3.48 3.40 .761 .448 Αθλητικές δραστηριότητες 4.46 4.48 -.245 .807 Ποικιλία αθλητικών επιλογών 4.61 4.58 -.456 .650 Καθαρό περιβάλλον 4.50 4.57 .154 .720 Διασκέδαση/ νυχτερινή ζωή 2.58 2.16 2.76 .007** Φιλοξενία 4.12 3.72 3.47 .001** Διαφορετικές αθλητικές δραστηριότητες 4.16 4.15 .104 .917 Υποδομές 3.62 3.46 1.35 .178 Κλίμακα 1 έως 5 με το 5 να αντιστοιχεί στις θετικότερες τιμές και 1 τις χαμηλότερες Με μαύρο, αυτά τα θέματα που αυξήθηκαν Με κόκκινο αυτά που μειώθηκαν έστω και έλαφρώς Και με βαθύ κόκκινο αυτά που μειώθηκαν και οι διαφορές είναι στατιστικά σημαντικές

Επαναλαμβανόμενες Επισκέψεις και Διαμόρφωση Εικόνων Πιο θετικές εικόνες: Τοπίο – διαφορετικότητα, περιβάλλον, αξία δαπάνης, αθλητικές δραστηριότητες, ποικιλία διαδρομών Μέτριες εικόνες: Πολιτιστικά, φαγητό, διασκέδαση, φιλοξενία, ιστορικά μνημεία, υποδομές Οι εικόνες των επαναλαμβανόμενων επισκεπτών δεν διέφεραν σημαντικά από αυτές των νέων εκτός από: Το φαγητό (p<.048) Την φιλοξενία (p<.015) Τις υποδομές (p<.042) Να σημειωθεί εδώ ότι σε όλους τους επιμέρους δείκτες οι επαναλαμβανόμενοι επισκέπτες αντανακλούσαν αρνητικότερες απόψεις από αυτούς που επισκέφτηκαν το μέρος για πρώτη φορά. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τα ευρήματα άλλων ερευνητών που φαίνεται να υποστηρίζουν ότι οι εικόνες τις περισσότερες φορές ενδυναμώνουν μετά από πολλές επισκέψεις. Η περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων της μελέτης αυτής ίσως μας βοηθήσει να ερμηνεύσουμε το αποτέλεσμα σε σχέση με τα προσδοκώμενα οφέλη προσδοκώμενα οφέλη των επισκεπτών. Ωστόσο οι διαφορές ήταν στατιστικά σημαντικές μόνο σχετικά με 3 θέματα, το φαγητό, την φιλοξενία και τις υποδομές όπου και αυτές ήταν Papadimitriou & Gibson, 2008

Τελικές Παρατηρήσεις Καταγράφεται σημαντική αύξηση του αθλητικού τουρισμού Είναι ένας επαγγελματικός χώρος με επίκεντρο τον άνθρωπο Απατούνται εξειδικευμένες γνώσεις και δεξιότητες Τα προγράμματα σπουδών σήμερα είναι ανύπαρκτα Απαιτείται έρευνα καταγραφής της αγοράς, εσωτερική, εξωτερική Ο τομέας δεν υστερεί σε επαγγελματίες- να παρέχουν αλλά να διαμορφώσουν τις εμπειρίες Απαιτείται αναγνώριση από τον ακαδημαϊκό χώρο και την αγορά Απαιτείται ανάπτυξη γνώσης Απαιτείται ανάπτυξη δικτύων/συνέργια διαφορετικών οργανισμών με κοινούς στόχους

Ευχαριστώ Πολύ Παπαδημητρίου Δήμητρα (Ph.D) Επιστημονική Συνεργάτης Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστήμιο Πατρών Dpapad@upatras.gr