ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT Εισήγηση στη συνεδρία προσωπικού, Τετάρτη 3/4/2013 Έλενα Παπαθεράποντος – Κωνσταντίνου, Δασκάλα

ΑΝΑΛΥΣΗ SWOT Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats   H ανάλυση αυτή σκοπό έχει την ανάδειξη των ευκαιριών ή και των απειλών που αντιμετωπίζει ένας οργανισμός και την υποβολή εισηγήσεων για το πόσο έτοιμος είναι να αντιμετωπίσει αυτές τις εξελίξεις. Η έννοια SWOT εμπερικλείει τις δυνατότητες και αδυναμίες που αναφέρονται στο εσωτερικό περιβάλλον καθώς και τις ευκαιρίες και απειλές που αναφέρονται στο εξωτερικό περιβάλλον μιας σχολικής μονάδας. Σύμφωνα με τον Πασιαρδή (2008), η ανάλυση SWOT «είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διατύπωση των δυνατοτήτων και των αδυναμιών του συστήματος, καθώς και των ευκαιριών και των απειλών».

  ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ / ΑΠΕΙΛΕΣ Οι Ευκαιρίες αποτελούν εξωτερικούς παράγοντες ή καταστάσεις τις οποίες ο οργανισμός μπορεί να εκμεταλλευτεί για να εκπληρώσει καλύτερα την αποστολή του (π.χ νέο αναλυτικό πρόγραμμα, νέοι τρόποι προσέγγισης της διδασκαλίας και μάθησης, αξιοποίηση εκπαιδευτικών με δεξιότητες και ικανότητες εκπαιδευτικά προγράμματα όπως τις επισκέψεις των μουσικών της συμφωνικής ορχήστρας Κύπρου στα σχολεία κτλ). Οι Απειλές αποτελούν εξωτερικούς παράγοντες ή καταστάσεις οι οποίες επηρεάζουν τον οργανισμό με αρνητικό τρόπο κάνοντας πιο δύσκολη την εκπλήρωση της αποστολής του (π.χ συχνή αλλαγή διδακτικού προσωπικού, φτωχός σύνδεσμος γονέων, όταν η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών είναι από άλλη πόλη κτλ).

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ / ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ Οι Δυνατότητες είναι τα χαρακτηριστικά ή οι συνθήκες του οργανισμού που συνεισφέρουν στην εκπλήρωση της αποστολής του (π.χ νέος διευθυντής με όραμα, κουλτούρα συνεργασίας, χαρισματική διευθυντική ομάδα κτλ) Οι Αδυναμίες είναι τα χαρακτηριστικά ή οι συνθήκες που περιορίζουν ή ακόμα και εμποδίζουν την ικανότητα του οργανισμού να επιτελέσει την αποστολή του και τον αποσπούν από την απόδοσή του (π.χ οικονομικοί πόροι, καινούργιο σχολείο, έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των συναδέλφων κτλ)

Τι περιλαμβάνουν οι εσωτερικοί και τι οι εξωτερικοί παράγοντες Aρχικά κριτήρια για την ανάλυση SWOT σύμφωνα με τους Davies & Ellison Eσωτερικοί παράγοντες Εξωτερικοί παράγοντες Αναλυτικό πρόγραμμα Πολιτικοί, νομικοί και οικονομικοί Διδασκαλία και μάθηση Εκπαιδευτικές αλλαγές Κτιριακή υποδομή Δημογραφικές - κοινωνικοπολιτισμικές τάσεις Προσωπικό, δεξιότητες και ικανότητες Τάσεις εργοδότησης Ήθος / κουλτούρα Τεχνολογία Πειθαρχία και εμφάνιση Πελάτες Σχολική εφορεία Άλλοι παροχείς υπηρεσιών Οικονομικοί πόροι Αξιολόγηση και αποτελέσματα

Με ποιο τρόπο μπορούμε να εντοπίσουμε τις δυνατότητες και αδυναμίες, τις ευκαιρίες και απειλές της σχολικής μας μονάδας; Μόνο μέσα από μια περιβαλλοντική ανίχνευση μπορεί κανείς να εντοπίσει τις δυνατότητες και αδυναμίες της σχολικής του μονάδας αλλά και τις ευκαιρίες και απειλές που της προσφέρει το περιβάλλον.  

Τι μπορεί να μας δώσει μια περιβαλλοντική ανίχνευση … Μια στοχευμένη περιβαλλοντική ανίχνευση του σχολείου σύμφωνα με το Πασιαρδή (1996) μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες ή ακόμα και σαφείς ενδείξεις ή προειδοποιήσεις για μελλοντικές τάσεις, προβλήματα αλλαγές και εξελίξεις που μπορεί να συμβούν τόσο στο τοπικό όσο και στο ευρύτερο περιβάλλον του.

ΙΒ’ Δημοτικό Σχολείο Πάφου «Πεύκιος Γεωργιάδης» Ακολουθεί μία σύντομη περιβαλλοντική ανάλυση του σχολικού οργανισμού σε μια ανάλυση S.W.O.T

Εξωτερικό περιβάλλον Συχνή εναλλαγή προσωπικού… Η συχνή εναλλαγή προσωπικού στη σχολική μου μονάδα και η τοποθέτηση κάθε φορά νέων διευθυντών (στα 6 χρόνια ζωής του σχολείου έχουν περάσει 4 διευθυντές) ήταν ένας παράγοντας που δημιουργούσε πρόβλημα στη λειτουργία του σχολείου και στην επίτευξη των στόχων του, αλλά και στις διαπροσωπικές σχέσεις γονιών και εκπαιδευτικών.

Εσωτερικό περιβάλλον Η ανάλυση του εσωτερικού περιβάλλοντος μιας σχολικής μονάδας στοχεύει στην ανάδειξη των δυνατών και αδυνάτων σημείων της με στόχο να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες της για να ξεπεράσει τις αδυναμίες της. Η σχολική μου μονάδα λειτουργεί με 225 μαθητές,21 εκπαιδευτικούς από τους οποίους δύο είναι βοηθοί διευθυντές και ένας διευθυντής. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων. Δυο εκπαιδευτικοί είναι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου και μία εκπαιδευτικός είναι υποψήφια για διδακτορικό τίτλο. Το σχολικό κτίριο παρ’ όλο που είναι καινούργιο παρουσίαζε πολλές κακοτεχνίες. Πολλές από αυτές έχουν ξεπεραστεί με επιτυχία. Η διαφοροποίηση, η διάκριση, η δημιουργικότητα που είναι τα ζητούμενα για τη σχολική μου μονάδα παρατηρούνται συχνά γιατί υπάρχει εμπιστοσύνη και ανοικτοσύνη μεταξύ του προσωπικού.

Ο διευθυντής… Ο διευθυντής είναι άτομο με ευχάριστη προσωπικότητα και πολύ επικοινωνιακός και γνώστης θεμάτων διοίκησης. Έχει  εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες που είχε κατά την περσινή σχολική χρονιά και έχει ξεπεράσει αρκετές από τις περσινές αδυναμίες της σχολικής μου μονάδας. Επίσης έχει εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που του έχουν δοθεί με στόχο να μειώσει την επίδραση των απειλών Με τη στάση και τις πρακτικές που ακολουθεί κατάφερε σε σύντομο χρονικό διάστημα να δημιουργήσει ένα θετικό φιλικό κλίμα και μια διάθεση συνεργασίας, συναδελφικότητας αλλά και βελτίωσης.

  Συνοψίζοντας την περιβαλλοντική ανάλυση του σχολικού οργανισμού σε μια ανάλυση S.W.O.T. διαπιστώνουμε : ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Νέο αναλυτικό πρόγραμμα Νέοι τρόποι προσέγγισης της διδασκαλίας και μάθησης Αξιοποίηση εκπαιδευτικών με δεξιότητες και ικανότητες Αξιοποίηση εκπαιδευτικών με διδακτορικό τίτλο Εισαγωγή Η.Υ   ΑΠΕΙΛΕΣ Συχνή αλλαγή διευθυντών Συχνή αλλαγή διδακτικού προσωπικού Συχνή αλλαγή της διευθυντικής ομάδας Η διευθυντική ομάδα προέρχονται από άλλη επαρχία (θεωρείται απειλή όσο χαρισματική και ταλαντούχα είναι η διευθυντική ομάδα γιατί θα εργαστεί για περιορισμένο χρονικό διάστημα χωρίς να συμπληρώσει τα απαιτούμενα χρόνια εργασίας της στη σχολική μου μονάδα)

Δυνατότητες και αδυναμίες :   ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ Νέος διευθυντής με όραμα Καινούργιο σχολείο Κουλτούρα συνεργασίας Εργαστήριο Η.Υ και πολυμέσων Αίθουσα μουσικής , οικοκυρικών, αγγλικών Καλές διαπροσωπικές σχέσεις προσωπικού Υποστηρικτικός Διευθυντής Πλούσιος διδακτικός εξοπλισμός Κτιριακή υποδομή ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ Καινούργιο σχολείο το οποίο προσπαθεί να δημιουργήσει ταυτότητα και κουλτούρα Προσπάθεια δημιουργίας υγιούς κουλτούρας Προσπάθεια δημιουργίας καλών σχέσεων γονιών- εκπαιδευτικών Οικονομικοί πόροι

Υποβολή εισηγήσεων… αναζωογόνηση και ενδυνάμωση… Μια εκπαιδευτική μονάδα ακόμα και μέσα στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του συγκεντρωτικού Κυπριακού Εκπαιδευτικού Συστήματος έχει περιθώρια να επιχειρήσει την αναζωογόνηση και ενδυνάμωση της χαράσσοντας κατευθύνσεις και παρεμβαίνοντας συλλογικά με στοχευμένα στρατηγικά σχέδια σε θέματα που σχετίζονται με τα προβλήματα ή τις προκλήσεις που δέχεται από το τοπικό ή ευρύτερο περιβάλλον της. Σύμφωνα με τους Holmes και Davies (στο Πασιαρδή 2008) για να είναι πετυχημένος ο στρατηγικός σχεδιασμός θα πρέπει να βοηθά τους οργανισμούς να κτίσουν πάνω στις δυνατότητές τους, να ξεπεράσουν τις αδυναμίες τους, να εκμεταλλευτούν τις ευκαιρίες και να μειώσουν την επίδραση των απειλών. Η σχολική μου μονάδα έχει τις δυνατότητες να αναζωογονηθεί να ενδυναμωθεί και να πετύχει τους στόχους που έχει θέσει γιατί έχει αξιόλογες ευκαιρίες και δυνατότητες τις οποίες μπορεί να αξιοποιήσει στο μέγιστο βαθμό.

Χαρούμενα διαλείμματα

Βιβλιογραφία Πασιαρδής, Π. (2008). ΕΚΠ 71Κ Στρατηγικός ,σχεδιασμός και αξιολόγηση στην εκπαίδευση.(2)Λευκωσία. Pashiardis, P. (1996). Environmental scanning in educational organizations: Uses, approaches, sources and methodologies. The international journal of Educational Management, 10(3) 5-9 Στυλιανίδης , Μ. (2008 ). Το Σχολείο του Μέλλοντος . Στρατηγική Πρόγνωση και Σχεδιασμός . Εκδόσεις Γρηγόρη. Αθήνα

Σας ευχαριςτω για τη προςοχη ςας