Σχόλια για τη διόρθωση της 1ης Γραπτής Εργασίας Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Σχόλια για τη διόρθωση της 1ης Γραπτής Εργασίας 20 Νοεμβρίου 2010

Η μετονομασία του Υπουργείου Πολιτισμού σε Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού σημαίνει ότι η πολιτισμική πολιτική της χώρας βασίζεται σε ένα πολιτισμοκεντρικό μοντέλο. Προϋποθέτει παραδοχή και της μαζικής κουλτούρας κι όχι εμμονές μόνον στην υψηλή. 1. Προβολή για παράδειγμα της αρχαίας ελληνικής και της βυζαντινής κληρονομιάς.

2. Αλλαγή στον τρόπο λειτουργίας των μουσείων Το Υπουργείο, η χώρα, επιθυμεί την τουριστική ανάπτυξη, επιθυμεί την προσέλευση επισκεπτών. Σε ποιους χώρους; Και στα μουσεία. Πώς θα προσελκύσει το κοινό στα μουσεία; ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΑ ΜΟΥΣΕΙΑ Στόχος: να απευθύνονται σε όλους. Πώς επιτυγχάνεται αυτός ο στόχος;

Πρόσβαση Εστιατόρια Πωλητήρια Γυναίκες (Παρουσίαση: Feminism Example) Αλλοδαποί-μετανάστες (παρουσίαση: Immigration) «Αγγίζω» (Παρουσίαση: Touch) «Κοιμάμαι» (Παρουσίαση: A night at the museum) Θραύσματα Μουσείο χωρίς τοίχους (Παρουσίαση: Georgia Kotretsos) To άνοιγµα των Μουσείων σε εκδηλώσεις νεανικής δηµιουργίας (Προγραμματικές δηλώσεις Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού)

Πώς ορίζεται ο πολιτισμός κατά το πρώτο μισό του 19ου αιώνα (Βιομηχανική επανάσταση); Πώς η έννοια της κουλτούρας την ίδια περίοδο; Τι σημαίνει η αντίθεση των εννοιών: πολιτισμός vs κουλτούρα; Αποτελεί διαστρέβλωση η αντιμαχία των δύο εννοιών. Διαστρέβλωση: Η ανάπτυξη (η οικονομική) είναι διάφορη από την πνευματική (καλλιτεχνική) καλλιέργεια. Η οικονομική ανάπτυξη, ως διάφορη από την πολιτισμική, έχει να κάνει μόνο με τα μεγέθη, τα νούμερα της οικονομίας.

Οικονομοκεντρικό Μοντέλο Ανάπτυξης Αποτυχεμένες επιλογές της δεκαετίες 50-60. Ανάπτυξη=οικονομική ανάπτυξη (έτσι σηματοδοτείται και η συμπεριφορά της Δύσης προς τις χώρες του τρίτου κόσμου). Συνέπειες; Παραδείγματα; η οικονομία σήμερα περιβαλλοντικά προβλήματα ηθική συμπεριφορά έχθρα (πίσω πετρέλαιο)

Μεξικό, 1982, Παγκόσμια Συνδιάσκεψη Πολιτισμικής Πολιτικής επανορίζει τις έννοιες πολιτισμός και ανάπτυξη: Πολιτισμός: αποτελείται από ένα ολόκληρο σύμπλεγμα πνευματικών, υλικών, διανοητικών και συναισθηματικών στοιχείων που χαρακτηρίζουν μια κοινωνία ή μια κοινωνική ομάδα. Δεν περιλαμβάνει μόνο τις τέχνες και τα γράμματα, αλλά και τους τρόπους ζωής, τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου, τα συστήματα αξιών, τις παραδόσεις και τις πεποιθήσεις. Ανάπτυξη: συνιστά μια διαδικασία, η οποία εκτείνεται πέρα από την απλή οικονομική αύξηση, ενσωματώνοντας όλες τις διαστάσεις της ζωής και όλες τις δραστηριότητες μιας κοινότητας, όλα τα μέλη της οποίας καλούνται να συμβάλουν και αναμένεται ότι θα ευεργετηθούν από τα οφέλη της. Ο συντονισμός ανατέθηκε στην UNESCO (1992) που ίδρυσε την Παγκόσμια Επιτροπή για τον Πολιτισμό και την Ανάπτυξη.

Πολιτισμοκεντρικό μοντέλο-Πολιτισμική ανάπτυξη Συνοχή Καλλιέργεια δεξιοτήτων Αυτοέκφραση Διάχυση παιδείας Το πολιτισμοκεντρικό μοντέλο προτείνει: Αστική αναβίωση Πολιτισμικό τουρισμό

οικονομικές και κοινωνικές διαφορές, ανεργία, αποβιομηχανοποίηση, ΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΒΙΩΣΗ Ποια τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι μεγαλουπόλεις; Προτάσεις πολιτισμικής αναβίωσης; Προβλήματα αποξένωση, μόλυνση, οικονομικές και κοινωνικές διαφορές, ανεργία, αποβιομηχανοποίηση, παραβατικότητα, εγκατάλειψη του κέντρου, έλλειψη ανοιχτών χώρων, ψυχαγωγία σε χώρους επιχειρηματικών συμφερόντων, απώλεια συνοχής, Απώλεια ομαδικής κοινωνικής ζωής, απώλεια πολιτισμικής μνήμης και αστικής ταυτότητας ή αλλιώς παράδοσης και ιδιαιτερότητας.

Ορισμός του πολιτισμικού τουρισμού «Κάθε είδους ταξίδι κατά το οποίο μαθαίνουμε για την ιστορία και την κληρονομιά των άλλων ή για τους σύγχρονους τρόπους ζωής ή σκέψης τους». Δίνεται, έτσι, έμφαση όχι στην κατανάλωση συγκεκριμένων προϊόντων, (υψηλή κουλτούρα), αλλά στη γνωριμία με τις πολιτισμικές διαδικασίες που συγκροτούν έναν ολόκληρο, παρελθόντα ή σύγχρονο, τρόπο ζωής. (Μάκιντος και Γκέλντνερ, McIntosh-Goeldner).

Πολιτισμικός τουρισμός (παλαιότατο είδος τουρισμού). Γιατί; Διεύρυνση της έννοιας «πολιτισμός» /«κουλτούρα» Όχι μόνο υψηλή κουλτούρα αλλά και μαζική (όχι μόνο Παρθενώνας αλλά και ένα πανηγύρι) Υλικός πολιτισμός (δρόμοι του κρασιού, η γιορτή του κάστανου [παρουσίαση: kastano], προβολή αγροτικών προϊόντων, φεστιβάλ κρασιού, γιορτή τσίπουρου κ.τ.λ.) Φυσικό περιβάλλον (μονοπάτια) Οικομουσεία-οικοτουρισμός Θρησκευτικός τουρισμός (Στα ίχνη του Χριστού) Η τουριστική ανάπτυξη βασίζεται στην προβολή της πολιτισμικής κληρονομιάς, δεν μπορεί να παρακαμφθεί η σχέση πολιτισμού/τουρισμού. Προγραμματισμός για να μην υπάρχουν οι δυσάρεστες επιπτώσεις. Ποιες;  Ο εφιάλτης της αποτουριστικοποίησης

Οµιλία Παύλου Γερουλάνου στη συζήτηση για τις Προγραµµατικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης στη Βουλή, Ηµ. Δηµοσίευσης :18/10/2009 14:19 Αναπτύσσουµε συγκεκριµένες στρατηγικές προτάσεις για όλες τις µορφές εναλλακτικού τουρισµού, ώστε να πετύχουµε τουριστική κίνηση 12 µήνες το χρόνο, όπως για παράδειγµα: Αγροτουρισµός, Συνεδριακός, Θρησκευτικός, Κινηµατογραφικός τουρισµός [...] προώθηση και προβολή πιστοποιηµένων προϊόντων, όπως αντίγραφα από µουσεία και διατροφικά προϊόντα, σε συνεργασία µε την ιδιωτικές επιχειρήσεις και τους γυναικείους συνεταιρισµούς.

Αντίθετες απόψεις: Η αυτοτελής αξία του Πολιτισμού Πολυτελής τουρισμός Virtuoso, το μεγαλύτερο δίκτυο πολυτελούς τουρισμού στον κόσμο, με τζίρο 4,2 δισ. δολάρια. Αντίθετες απόψεις: Η αυτοτελής αξία του Πολιτισμού

Γενική παρατήρηση Αυτοτελής ανάλυση του περιεχομένου των εννοιών. Αυτοτελής ανάλυση και του δεύτερου μέρους της εργασίας. Λείπει ο μεταξύ των δύο μερών συσχετισμός. Ο προσδιορισμός του περιεχομένου των εννοιών (πολιτισμός, κουλτούρα κ.τ.λ.) δεν είναι αυτοσκοπός. Ερώτημα Έχει η ονομασία «Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού» κάποια σημασία για τη διαμόρφωση της πολιτιστικής πολιτικής σύμφωνα και με την ανάλυση που έχετε επιχειρήσει στις έννοιες; Οι ορισμοί συνάδουν με την ονομασία; Εάν ναι, πώς δικαιώνεται η μετονομασία;

Ο συνάφεια πρώτου και δεύτερου μέρους του θέματος δηλώνεται ήδη στην περίληψη: Αποτελεί κοινό τόπο η επισήμανση ότι η διαμόρφωση της πολιτισμικής πολιτικής μίας χώρας εξαρτάται, σ’ ένα σημαντικό βαθμό, από τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε και νοηματοδοτούμε τον πολιτισμό. Σημαντική παράμετρος, που γίνεται αρωγός σε αυτήν την προσπάθεια, είναι η εξέταση των βασικών εννοιών που σχετίζονταν στο παρελθόν, και εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να σχετίζονται, με την πολιτισμική διαδικασία, όπως αυτές του πολιτισμού, της κουλτούρας, της μαζικής κουλτούρας και της υψηλής τέχνης. Στις περισσότερες περιπτώσεις όλα αυτά τα νοήματα συνδέθηκαν με οικονομικούς όρους καθιστώντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, το πολιτιστικό αγαθό σε εμπόρευμα. Αυτή τη λογική εξυπηρετεί, σε μεγάλο βαθμό, και η προσθήκη του Τουρισμού στο «Υπουργείο Πολιτισμού».

Κρίνετε την παρακάτω θέση: Για τους περισσότερους από εμάς δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά μεταξύ των εννοιών Πολιτισμός και Κουλτούρα. Στην πραγματικότητα όμως υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο εννοιών. Πολιτισμός σημαίνει παράδοση, ήθη έθιμα, συνήθειες, πνευματική και καλλιτεχνική εξέλιξη, η δημιουργία και ο τρόπος που λειτουργεί μια κοινωνία, η παιδεία. Κουλτούρα σημαίνει καλλιέργεια, γνώση πάνω στον πολιτισμό. Για να κατανοήσει κανείς το μεγαλείο ενός πολιτισμού θα πρέπει να έχει και την ανάλογη κουλτούρα, να έχει γνώση της ιστορίας, σεβασμό και εκτίμηση στην πολιτιστική κληρονομιά. Για να διατηρηθεί και να αναπτυχθεί ένας πολιτισμός, η κουλτούρα του λαού του είναι ό,τι πιο βασικό. Εκεί έγκειται η διαφορά πολιτισμού και κουλτούρας, χωρίς όμως να αποκλείουμε ότι υπάρχουν περιπτώσεις που αυτές οι δύο έννοιες είναι ταυτόσημες.

Βιβλιογραφία Απόσπασμα από Εργασία: [...] για μια δεδομένη χρονική περίοδο (Κόνσολα Ντ., Θέματα πολιτιστικής πολιτικής (πανεπιστημιακές παραδόσεις), 2003: 16). Θα ήταν άξιο [...] Ο Χριστογιάννης Γ. θεωρεί ότι χρησιμοποιώντας [...] Λάθος; Σωστό; Ανατρέξτε στον Οδηγό Σπουδών Ερώτηση: Ποια βιβλία περιλαμβάνει η βιβλιογραφία μου;

Νίκη Πεκτσαλή Απορίες: Η βιβλιογραφία συμπεριλαμβάνεται μέσα στις 3000 λέξεις; Πηγή Internet: Ένα άρθρο που είναι δημοσιευμένο στο Internet και δεν αναγράφει τον συγγραφέα, δεν θεωρείται αξιόπιστη πηγή. Όταν όμως έχει δημοσιευθεί σ’ ενα αξιόπιστο site, όπως kathimerini.gr που σχεδόν σε όλα τα άρθρα δεν υπογράφει ο συγγραφέας-δημοσιογράφος, μπορούμε να το συμπεριλάβουμε στην βιβλιογραφία; Η συνέντευξη αναφέρεται στην βιβλιογραφία; Και αν ναι πως;

Εντγκάρ Μορέν, Τα δαιμόνιά μου, Μετάφραση Δημήτρης Δημουλάς, Πρόλογος Σπήλιος Παπασπηλιόπουλος, εκδ. Εικοστού Πρώτου, Αθήνα, 1999   Από τις κουλτούρες στην κουλτούρα Η αποκομμένη κλασική κουλτούρα και η αποκομμένη επιστημονική κουλτούρα είναι δυο υπο-κουλτούρες. Σήμερα, καταλαβαίνω ότι η κουλτούρα είναι η ένωση αυτού που είναι αποκομμένο, και τολμώ να βεβαιώσω ότι μάχομαι για την κουλτούρα σ’ αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή για την επικοινωνία ανάμεσα σ’ αυτά που είναι κατακερματισμένα και διασκορπισμένα σε κομμάτια του παζλ, κλεισμένα σε ερμητικούς θαλάμους, για να πετύχω μια άρθρωση αυτού που είναι αποσυνδεδεμένο. Με άλλα λόγια, η κουλτούρα είναι η πολυκουλτούρα. «Να είναι κανείς καλλιεργημένος» [...] σημαίνει να είναι ικανός να τοποθετήσει τις πληροφορίες και τις γνώσεις στο πλαίσιο που διαφωτίζει το νόημά τους˙ σημαίνει να είναι ικανός να τις τοποθετήσει στη συνολική πραγματικότητα της οποίας αποτελούν τμήμα˙ να είναι ικανός να ασκήσει μια σκέψη η οποία, όπως έλεγε ο Πασκάλ, τρέφει τις επιμέρους γνώσεις με γνώσεις του όλου, και τις γνώσεις του όλου με επιμέρους γνώσεις. Σημαίνει να είναι, αίφνης, ικανός να προλάβει, όχι βέβαια να προβλέψει αλλά να αντιμετωπίσει τις πιθανότητες, τους κινδύνους και τις ευκαιρίες. Η κουλτούρα είναι τελικά αυτό που βοηθά το πνεύμα να δομήσει, να γενικεύσει, να προλάβει. Η κουλτούρα δεν είναι αποθησαυριστική, είναι αυτο-οργανούμενη, αρπάζει τις βασικές πληροφορίες, επιλέγει τα κύρια προβλήματα, διαθέτει αρχές ικανές να κατανοήσουν τους στρατηγικούς κόμβους της γνώσης. Η τυφλότητα των διαμοιρασμένων και μονοδιάστατων πνευμάτων οφείλεται στην ελλειματική τους κουλτούρα. Αυτοί οι τυφλοί θέλουν να μας πείσουν urbi et orbi ότι δεν είναι δυνατόν να είναι κανείς καλλιεργημένος όπως στην Αναγέννηση, ενώ ο Γκαίτε, ο Μαρξ, ο Φρόυντ, ο Καίσλερ, ο Πόππερ, ο Πας, ο Έκο, ο Καστοριάδης μάς αποδεικνύουν πως είναι δυνατόν να υπάρχουν πολυσθενή πνεύματα και στον δέκατο ένατο και στον εικοστό αιώνα. Βεβαίως, η κουλτούρα δεν μπορεί να είναι χασματική ή τρύπια, ατελής ή άστατη. Πρέπει αδιάκοπα να ενσωματώνει το καινούργιο στο παλιό, το παλιό στο καινούργιο. Εξ ου και η ζωτική ανάγκη οργανωτικών και κριτικών ταυτοχρόνως αρχών της γνώσης ώστε το πνεύμα να δομεί, να γενικεύει, να προλαμβάνει.

Το να καλλιεργείται κανείς είναι μια επικίνδυνη επιχείρηση. Kαι καταλήγει: Μαζεύω πάντα γύρη από χίλια λουλούδια, γύρη με την οποία τρέφομαι, προσπαθώ να συγκεντρώνω το σκόρπιο […] Το να καλλιεργείται κανείς είναι μια επικίνδυνη επιχείρηση. Πιστεύω όμως ότι, μέσα σ’ αυτή ακριβώς την περιπέτεια, απέκτησα τις αρχές που μου επιτρέπουν να ενσωματώσω τις πληροφορίες, να εξετάσω τις θεωρίες, να διασυνδέσω τις γνώσεις, δηλαδή να δημιουργήσω μια αυτο-εξω-παραγωγική και αυτο-εξω-οργανούμενη κουλτούρα. Προσπαθώ έτσι να ενσωματώνω, μερικώς βεβαίως και με πολλές ελλείψεις, τη γνώση μου στη ζωή μου και τη ζωή μου στη γνώση μου.

Ευάγγελος Βενιζέλος, Διαχρονία και Συνέργεια Ευάγγελος Βενιζέλος, Διαχρονία και Συνέργεια. Μια πολιτική πολιτισμού, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα, 1998   Πολιτισμός Η έννοια πολιτισμός παρουσιάζει μια γλωσσική ιδιαιτερότητα: στην ελληνική γλώσσα ορίζει ταυτόχρονα τον πολιτισμό ως κατάσταση (civilization) και ως ειδική στάση (culture). Η λέξη πολιτισμός στα ελληνικά και ως civilization και ως culture παραπέμπει στην έννοια της πόλης, στην έννοια της πολιτικής και στο στοιχείο του πολιτικού. Καταρχάς μπορούμε να ορίσουμε τον πολιτισμό, ως το συλλογικό αυτονόητο μιας κοινωνίας. Οτιδήποτε εγγράφεται στο συλλογικό αυτονόητο μπορεί να είναι στοιχείο του πολιτισμού. Ο προβληματισμός όμως γύρω από τον πολιτισμό και τελικά η πολιτική γύρω από τον πολιτισμό, η πολιτιστική πολιτική (γιατί η πολιτιστική πολιτική είναι η βαθύτερη και κρισιμότερη εκδοχή της πολιτικής), συνεπάγεται την επαναξιολόγηση, δηλαδή την αμφισβήτηση του αυτονόητου. Με την έννοια αυτή ο πολιτισμός ορίζεται ως κατάσταση (civilization). Ο πολιτισμός ως στάση (culture) αποτελεί και την εξοικείωση, την τριβή, με τις τέχνες και τα γράμματα, την αισθητική καλλιέργεια, τη στάση απέναντι στα μείζονα ερωτήματα που απασχολούν τον άνθρωπο, για την ιστορία και τη ζωή. Συνδέεται έτσι και με την κοινωνική συνοχή, αλλά και με τον πολιτισμό ως συνείδηση, ως συνείδηση, για παράδειγμα, της πολιτιστικής κληρονομιάς (που παραπέμπει στην έννοια της εθνικής ταυτότητας), ως συνείδηση, δηλαδή, της ιστορίας, της ειδικής σχέσης με το χώρο, το φυσικό περιβάλλον, της γραμματολογίας, της τέχνης.

Συνοπτικά: Η έννοια πολιτισμός νοείται ως κατάσταση, ως μέσο επίπεδο της αισθητικής και της τεχνολογίας του καθημερινού βίου μιας εποχής και μιας κοινωνίας (civilization), όσο και ο πολιτισμός ως στάση, ως πνευματική καλλιέργεια, ως ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα γράμματα, τις τέχνες και την ιστορία (culture). Ίσως αυτή η διπλή χρήση της λέξης πολιτισμός στην ελληνική γλώσσα να είναι ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματά της.

Peter Brook, Συνέντευξη Περ. FAQ (Frequently Asked Questions)   Περ. FAQ (Frequently Asked Questions) 7 Μαϊου 2009 Τεύχος 53 [Συνέντευξη στον Θανάση Λάλα] Θανάσης Λάλας: Γιατί ο άνθρωπος έχει ανάγκη την τέχνη; Τι του προσφέρει; Peter Brook: Για να είμαστε ειλικρινείς, το 99% όσων πραγμάτων αποκαλούμε «τέχνη» είναι απλώς σκατά! Εξάλλου, ο καθένας πρέπει να χέζει για να ξαλαφρώνει. Ωστόσο, υπάρχει πάντα η πιθανότητα να υπάρχει κάτι μέσα στα σκατά, κάτι που δεν είναι σκατά αλλά τροφή. Αυτά, λοιπόν, τα ψήγματα τροφής είναι εξαιρετικά πολύτιμα για συγκεκριμένους ανθρώπους σε συγκεκριμένες στιγμές. Επομένως, ο αγώνας αξίζει τον κόπο.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΕΧΝΩΝ ΓΕΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ Κυριακή 21 Νοεμβρίου  2010 ώρα 12:00-14:00
 Δράση με προβολή εικόνων και εικαστική δραστηριότητα, 
με στόχο την ενημέρωση των παιδιών για τη μεσογειακή διατροφή 
(οφέλη της μεσογειακής διατροφής - σχέση με την παράδοση).

Vincent van Gogh, 1853-1890, Still Life with Apples, Pears, Lemons, and Grapes, 1887, Oil on canvas

Paul Cezanne, Curtain, Jug, and Fruit Bowl, 1893/94, Oil on canvas

Henri Matisse, 1869-1954 Apples, 1916, Oil on canvas

Giuseppe Arcimboldo (1527-1593) Vertumnus, a portrait of Rudolf II