Δημιουργία Αποθετηρίων Ανοικτής Πρόσβασης Ιδρυματικό Αποθετήριο, Προετοιμασία & Οργάνωση 2 Θεματικών Αποθετηρίων ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (ΕΠΣΕ+Τ) - Γ' ΦΑΣΗ ΑΠΟΘΕΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΑΝΟΙΚΤΗΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ

 Κύριο: δημιουργία του Ηλεκτρονικού Αποθετηρίου (Institutional Repository) του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, Ψηφιακό αρχείο, στηριγμένο στο παγκόσμιο ιστό που περιλαμβάνει την επιστημονική παραγωγή του οργανισμού & προσφέρει υπηρεσίες υποδοχής, οργανωμένης διαχείρισης και διάχυσης της επιστημονικής εκροής του οργανισμού σε ψηφιακή μορφή, αλλά και συλλογής, πρόσβασης, αποθήκευσης & μακροχρόνιας συντήρησης του ψηφιακού υλικού  Δευτερεύον: δημιουργία των συνθηκών για την προετοιμασία και οργάνωση δύο Θεματικών Αποθετηρίων (Subject Repositories) Ανθρωπιστικές Επιστήμες Βιολογία – Βιοτεχνολογία – Χημεία - Επιστήμες Υγείας Αντικείμενο

 Η υλοποίηση της υποδομής αποθετηρίου ως πρότυπο λειτουργικό σχήμα ακολουθώντας τα πρότυπα ανοικτής πρόσβασης όπως έχουν αναπτυχθεί σε διεθνές επίπεδο  Η οργανωμένη υποδοχή, στο αποθετήριο, του παραγόμενου επιστημονικού υλικού του ΕΙΕ  Η διαμόρφωση αποτελεσματικού μοντέλου λειτουργίας για την ευέλικτη και οργανωμένη απόθεση επιστημονικού υλικού από τρίτους φορείς ή/και φυσικα πρόσωπα σε εθνικό επίπεδο  Η διάθεση του υλικού προς την εγχώρια και διεθνή επιστημονική κοινότητα Στόχοι (1)

 Η ανάπτυξη υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας με σκοπό την ελεύθερη χρήση του υλικού και από ευρύτερες κατηγορίες χρηστών  Η διερεύνηση του νομικού πλαισίου και η αντιμετώπιση των θεμάτων που σχετίζονται με τη διευθέτηση των δικαιωμάτων για την ελεύθερη διάθεση του υλικού που αποτίθεται  Η ένταξη του αποθετηρίου στα διεθνή δίκτυα συνεργασίας των αποθετηρίων  Η διερεύνηση θεμάτων που σχετίζονται με τη διατηρησιμότητα του ψηφιακού υλικού που αποτίθεται  Η ανάπτυξη και η αποκόμιση μεθοδολογίας και τεχνογνωσίας δηλαδή η δημιουργία όχι μόνον υλικοτεχνικής υποδομής αλλά και δομημένης γνωσιακής και επιχειρησιακής υποδομής Στόχοι (2)

 Λειτουργία ελεύθερης πρόσβασης και διάθεσης ψηφιακού υλικού  Προσφέρει μηχανισμό υποδοχής / αυτό - αρχειοθέτησης ψηφιακού υλικού  Περιλαμβάνει το σύνολο της παραγωγής του οργανισμού  Ψηφιακό Ε+Τ Περιεχόμενο  Συσσωρευτικό & “perpetual” περιεχόμενο  Διαλειτουργικό & Ανοικτής πρόσβασης περιεχόμενο  Επιτρέπει στους συγγραφείς να συντηρούν και να διαχέουν τα ερευνητικά τους δημοσιεύματα ελεύθερα στο internet  Εξασφαλίζει τη συντήρηση και τη διαθεσιμότητα των άρθρων σε μακροχρόνια βάση, σε ένα διαρκώς μεταλλασσόμενο ηλεκτρονικό περιβάλλον  Ταυτόχρονη αναζήτηση με άλλα διεθνή διαθέσιμα αποθετήρια αλλά και μέσω πολλαπλών μηχανών αναζήτησης και εργαλείων στο internet (Google, Yahoo, Open Access Initiative search engines) Λειτουργίες & Χαρακτηριστικά Διεθνών Αποθετηρίων

 864 αποθετήρια από 50 χώρες  500 βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης Σε παγκόσμιο επίπεδο

 Αναγνωρισιμότητα του επιστημονικού και ερευνητικού έργου  Αύξηση της διάθεσης, χρήσης, αναγνωσιμότητας των δημοσιευμάτων  Ευκολία εντοπισμού και προβολή του υλικού μέσω μηχανών αναζήτησης στο internet  Ευκολία πρόσβασης στο υλικό  Γρήγορη διάχυση επιστημονικού υλικού  Διαθεσιμότητα πρόσβασης στο υλικό και συντήρηση του σε μακροχρόνια βάση  Υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας Αμεση εξαγωγή στοιχείων κίνησης και χρήσης των δημοσιευμάτων (επισκεψιμότητα, αναγνωσιμότητα, ανάκτηση υλικού, citation rates) Συντήρηση και ανανέωση καταλόγων δημοσιεύσεων ερευνητών, εξαγωγή σε προσωπικές σελίδες και web sites, αυτόματη μεταβίβαση στοιχείων σε άλλα αποθετήρια και διαθέτες περιεχομένου στο internet. Οφέλη για τους ερευνητές

 Αποτελεί βάση για τη διαχρονική παρουσίαση του έργου του φορέα και αναδεικνύει την ιστορική του διαδρομή και τη συμβολή του στο επιστημονικό, κοινωνικό και οικονομικό πλαίσιο αναφοράς του  Αναδεικνύει το «intellectual capital» και τους συντελεστές της δημιουργίας του συνολικά και ανά Ινστιτούτο και έτσι ενισχύει:  Τη προσέλκυση ενδιαφέροντος στις δραστηριότητές του και την ενδεχόμενη χρηματοδότησή τους  Την αναγνώριση και ηθική ανταμοιβή για τη συμβολή του καθενός Οφέλη για το φορέα (1)

 Αναδεικνύεται το επιστημονικό, εκπαιδευτικό έργο και συνεπώς η αντίστοιχη κοινωνική και οικονομική αξία αυτού  Επισημαίνονται οι σημαντικοί δείκτες επιστημονικής ποιότητας και αριστείας (αύξηση visibility, status, public value, prestige)  Ενισχύεται η συμμετοχή του φορέα σε καινοτόμες πρωτοβουλίες  Διευκολύνεται η άμεση επικοινωνία των επιστημόνων ερευνητών στο ερευνητικό πεδίο, ενισχύνοται τα εξειδικευμένα ανθρωποδίκτυα γνώσης, προσθέτει στη λειτουργία των βιβλιοθηκών  Αποτελεί πολύτιμη πηγή για τη συγκέντρωση και την οργάνωση του εκπαιδευτικού και υποστηρικτικού επιστημονικού υλικού Οφέλη για το φορέα (2)

 Ενημέρωση του επιστημονικού δυναμικού του ΕΙΕ  Μελέτη διεθνών πρακτικών, λειτουργιών και υπηρεσιών Αποθετηρίων και διερεύνηση απαιτλησεων χρηστών  Απεικόνιση, περιγραφή και καταγραφή του παραγόμενου επιστημονικού υλικού ΕΙΕ  Προσδιορισμός λειτουργικών και τεχνικών χαρακτηριστικών του συστήματος  Επιλογή και παραμετροποίηση πλατφόρμας Αποθετηρίου  Διαμόρφωση νομικού πλαισίου λειτουργίας  Συνεχιζόμενη συλλογή υλικού  Μετατροπή υλικού σε αποδεκτές μορφές Αποθετηρίου / Ψηφιοποίηση έντυπου  Οργάνωση του περιεχομένου στη πλατφόρμα DSPACE του Αποθετηρίου Γενική Περιγραφή Μεθοδολογίας – Πορεία Υλοποίησης (1)

 Καθορισμός και διαμόρφωση σχήματος μεταδεδομένων  Καθορισμός ορολογικού σχήματος για τις συλλογές του Αποθετηρίου  Πειραματική εφαρμογή σε επιλεγμένο αντιπροσωπευτικό δείγμα υλικού  Επεξεργασία υλικού, Παραγωγή μεταδεδομένων, Εναπόθεση υλικού  Ενταξη επιμέρους ψηφιακών συλλογών  Καθορισμός «Πολιτικής» Αποθετηρίου και παρεχομενων υπηρεσιών  Καθορισμός παραμέτρων διάθεσης περιεχομένου  Διαμόρφωση υποστηρικτικού υλικού για τους χρήστες  Παροχή Υπηρεσιών Γενική Περιγραφή Μεθοδολογίας – Πορεία Υλοποίησης (2)

 Οργάνωση σε κοινότητες και συλλογές στη πλατφόρμα DSpace, σύμφωνα με τη διοικητική δομή του οργανισμού  Η πολιτική μπορεί να διαμορφώνεται ανά κοινότητα ανάλογα με τη «πολιτική» καθώς και τη φύση και το είδος του υλικού  Αυτό-αρχειθέτηση απο τους ερευνητές και/ή μεσολαβητική κατάθεση  Περιεχόμενο με πλήρες κείμενο ή/και μόνο βιβλιογραφικά δεδομένα με links στο πλήρες κείμενο (όταν διατίθενται)  Πλήρης ελεύθερη πρόσβαση σε υλικό ανοικτής πρόσβασης  Περιορισμένη ή/και μερική πρόσβαση σε υλικό που ενέχει δεσμεύσεις  Μη ψηφιακό υλικό, ψηφιοποιείται  Αποδεκτές μορφές αρχείων μετατρέπονται σε κατάλληλες Πολιτική Αποθετηρίου που διαμορφώνεται (1)

Αποδεκτοί Τύποι  Άρθρα επιστημονικών περιοδικών  Συνέδρια/Συμπόσια-Πρακτικά, Αρθρα, Περιλήψεις, Posters  Μονογραφίες  Βιβλία  Κεφάλαια βιβλίων  Ευρεσιτεχνίες  Διδακτορικές διατριβές  Εκπαιδευτικό υλικό  Δημοσιεύσεις σε «ειδικού τύπου» Περιοδικές Εκδόσεις  Βιβλοπαρουσιάσεις-βιβλιοκριτικές  Πρόλογοι  Κείμενα εργασίας  Διαλέξεις  Τεχνικές εκθέσεις  Datasets Πολιτική Αποθετηρίου που διαμορφώνεται (2)

Αποδεκτές Μορφές  Αρχεία (pdf, doc,ppt, xls, tex, rtf, quark…)  Image (gif, jpeg, tiff, bmp...)  Text (html, txt, xml..)  CDROM  Video (mpeg/mpg/mpe..) Πολιτική Αποθετηρίου που διαμορφώνεται (3)

 Πρόσβασης και χρήσης του περιεχομένου από χρήστες εντός και εκτός του οργανισμού, με ελαχιστοποιημένους περιορισμούς  Αναζήτησης, εμφάνισης και ανάκτησης  Διαμόρφωσης, επεξεργασίας, διατήρησης και ελεύθερης διάθεσης μεταδεδομένων  Μηχανισμός οργανωμένης υποδοχής/κατάθεσης μεταδεδομένων και ψηφιακού υλικού Απο τον ίδιο το δημιουργό (self-archiving) Μεσολαβητική κατάθεση (mediated deposit)  Αποθήκευσης & μακροχρόνιας συντήρησης του υλικού  Παράπλευρες υπηρεσίες Εξαγωγή στοιχείων κίνησης και χρήσης των δημοσιευμάτων Συντήρηση και ανανέωση καταλόγων δημοσιεύσεων ερευνητών, εξαγωγή σε προσωπικές σελίδες και web sites, αυτόματη μεταβίβαση στοιχείων σε άλλα αποθετήρια και διαθέτες περιεχομένου στο internet Yπηρεσίες Αποθετηρίου ΕΙΕ

 Αδυναμία διάθεσης των στοιχείων του επιστημονικού υλικού σε οργανωμένα ηλεκτρονικά αρχεία, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στους αντίστοιχους φορείς του εξωτερικού, ως εκ τούτου, παρακωλύεται η διευκόλυνση των διαδικασιών εντοπισμού, συλλογής και εισαγωγής των μεταδεδομένων στο Αποθετήριο  Δυσκολία εξοικείωσης με τις έννοιες και τη φιλοσοφία της ανοιχτής πρόσβασης  Χρονοβόρες διαδικασίες της διαφορετικής κατά περίπτωση πολιτικής προσέγγισης των ερευνητών και των δυσκολιών που προκύπτουν στη συλλογή του υλικού  Αντιμετώπιση και διαχείριση διαφορετικού μορφότυπου υλικού και ποικιλίας επιστημονικών αντικειμένων  Πολυπλοκότητα στην εκκαθάριση πνευματικών δικαιωμάτων Δυσκολίες