ΚΥΗΣΗ

ΑΥΛΑΚΩΣΗ Αυλάκωση ονομάζεται η διαίρεση του ζυγωτού 30 ώρες μετά τη γονιμοποίηση γίνεται η πρώτη μιτωτική διαίρεση σε 2 κύτταρα 10 ώρες μετά γίνεται η δεύτερη 3 μέρες μετά η τρίτη 4 μέρες μετά το ζυγωτό φτάνει στη μήτρα

Στη μήτρα τώρα βρίσκεται ένα συσσωμάτωμα που λέγεται μορίδιο και αποτελείται από 32 κύτταρα, ενώ έχει ίδιο μέγεθος με το ζυγωτό. Με την πάροδο των μιτωτικών διαιρέσεων δημιουργείται το βλαστίδιο. Η εξωτερική στιβάδα των κυττάρων του σχηματίζει την τροφοβλάστη, η οποία εξασφαλίζει τη σύνδεσή του με τη μήτρα και διακόπτει την έμμηνο ρύση της μητέρας, με την χοριακή γοναδοτροπίνη.

Η κύηση αρχίζει όταν το έμβρυο έχει προσκολληθεί στο ενδομήτριο (εμφύτευση). Στη συνεχεία σχηματίζεται ο πλακούντας από το χόριο του εμβρύου και από ιστούς της μήτρας. Παράλληλα δημιουργείται και ο αμνιακός σάκος με την αμνιακή κοιλότητα και ο εμβρυικός δίσκος η μάζα του κύτταρου.

ΠΡΩΤΟΣ ΜΗΝΑΣ (1-5 εβδομΑδες) Το έμβρυο δεν είναι αρχικά παρά μια κουκκίδα.Όταν κυλήσουν τέσσερις εβδομάδες, θα έχει το μέγεθος ενός κόκκου ρυζιού και θα μοιάζει με ένα κόμμα. Στο διάστημα αυτό τοποθετούνται οι βάσεις για τη λειτουργία όλων των συστημάτων, από τις 3 στιβάδες των κυττάρων το εξώδερμα, το μεσόδερμα και το ενδόδερμα, όπως είναι το νευρικό, το καρδιαγγειακό, το γαστρεντερικό και το γενετικό, αν και δεν υπάρχει ακόμα σαφής διαχωρισμός του φύλου. Αρχίζουν να πλάθονται ο σκελετός, και τα άκρα εμφανίζονται σαν μικρές προεξοχές. Όσο για το πρόσωπο σχηματίζονται μόνο τα μάτια και η μύτη.Το πιο αναπτυγμένο όργανο στη φάση αυτή είναι η καρδιά, η οποία πολύ γρήγορα θα αρχίσει να χτυπά.

ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΜΗΝΑΣ (6-9 εβδομΑδες) Το κεφάλι του εμβρύου παίρνει σιγά σιγά μορφή και σχηματίζεται ένα πρόσωπο, το οποίο, ωστόσο, δεν έχει χαρακτηριστικά. Δημιουργούνται το παχύ έντερο, η ουροδόχος κύστη, όπως και οι απολήξεις των δαχτύλων στα χέρια και τα πόδια. Το "μυστικό" αποκαλύπτεται στο τέλος του μήνα και φαίνεται πια αν το μωρό θα είναι αγοράκι ή κοριτσάκι (δεν φαίνεται όμως στον υπέρηχο). Η καρδιά του, η οποία έως τώρα μάζευε αίμα, χωρίζεται σε τέσσερις κοιλότητες και την έκτη με έβδομη εβδομάδα αρχίζει να πάλλεται. Οι παλμοί της καταγράφονται στο υπερηχογράφημα, μόλις συμπληρωθούν περίπου εξίμισι εβδομάδες κύησης.Το δέρμα του εμβρύου είναι λεπτό και διάφανο, αλλά ήδη αποτελείται από δύο στοιβάδες, ενώ οι ιδρωτοποιοί αδένες έχουν και αυτοί αρχίσει να αναπτύσσονται. Το έμβρυο έχει μήκος 3cm περίπου (10.000 φορές μεγαλύτερο από ότι ήταν τη στιγμή της σύλληψης) και ζυγίζει μόλις 10g.

ΤΡΙΤΟΣ ΜΗΝΑΣ (10-13εβδομΑδες) Το κεφάλι του εμβρύου είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα, ενώ η καρδιά του χτυπά 110 με 180 φορές το λεπτό, δηλαδή περίπου δύο φορές πιο γρήγορα από τη δική μας. Τα μάτια συγκλίνουν όλο και περισσότερο, αλλά, για να προστατεύονται, κάμπτονται από τα βλέφαρα. Το μέτωπο προεξέχει, τα αφτιά είναι μικροσκοπικά, ενώ τα χείλη διαγράφονται ξεκάθαρα. Οι φωνητικές χορδές του παιδιού σχηματίζονται τώρα, αλλά δεν πρόκειται να λειτουργήσουν.Τα μπράτσα του μεγαλώνουν πιο γρήγορα από τις γάμπες, ενώ τα δάχτυλα -είναι ακόμα ενωμένα μεταξύ τους με μεμβράνες, σκληραίνουν στην άκρη για να δημιουργηθούν τα νύχια. Όργανα όπως το συκώτι, τα νεφρά, το στομάχι και το έντερο αναπτύσσονται θεαματικά, όπως άλλωστε ο σκελετός και η σπονδυλική στήλη.Το έμβρυο -το οποίο τώρα έχει μήκος 7,5cm και βάρος 20g- αρχίζει να κινείται. Έτσι, όμως, μικροσκοπικό που είναι ακόμα, η μητέρα δεν μπορεί να το αντιληφθεί.Κινεί τα πόδια και τα χέρια του, σφίγγει τις γροθιές του, γυρίζει το κεφάλι του, ανοιγοκλείνει το στόμα, καταπίνει αμνιακό υγρό και στρίβει τα δάχτυλα των ποδιών του.

ΤΕΤΑΡΤΟΣ ΜΗΝΑΣ (14-17 εβδομΑδες) Μέχρι το τέλος του μήνα το μέγεθός του εμβρύου θα είναι σαν μια γροθιά, με μήκος γύρω στα 13cm και βάρος 150g.Είναι πια ένα καλοσχηματισμένο μωρό, με όλα τα όργανα και τους μυς. Τα χαρακτηριστικά του έχουν σχηματιστεί, όπως και τα άκρα του. Το δέρμα του είναι τόσο διάφανο, που αφήνει να διακρίνονται οι αρτηρίες του. Ωστόσο, το έμβρυο είναι πολύ αδύνατο, επειδή του λείπει ακόμα υποδόριο λίπος. Αυτό, όμως, δεν το εμποδίζει καθόλου να είναι δραστήριο.Λυγίζει τα γόνατα και τα σταυρώνει, κινεί τα κάτω άκρα, καταπίνει αμνιακό υγρό και το αποβάλλει στον αμνιακό σάκο, πιάνει τον ομφάλιο λώρο, ενώ μπορεί να σφίγγει τις γροθιές του και να θηλάζει από τα δάχτυλά του. Στο στάδιο αυτό αρχίζει πια σιγά σιγά να ακούει και, όπως έχουν αναπτυχθεί οι μύες του προσώπου του, κάνει -άθελά του- γκριμάτσες! Τα μάτια του, αν και κλειστά, είναι ευαίσθητα στο φως και τα βλέφαρά του είναι καλύτερα σχηματισμένα, ενώ αρχίζουν να δημιουργούνται βλεφαρίδες και διακρίνονται τα φρύδια. Τα πόδια του είναι τώρα πιο μακριά από τα χέρια του και τα δάχτυλα των χεριών του έχουν αποκτήσει νύχια. Όσο για το νευρικό του σύστημα, σιγά σιγά ολοκληρώνεται. Αυτή η εξέλιξη είναι πολύ σημαντική, γιατί όταν τελειοποιηθούν τα νεύρα, τα οποία συνδέουν τους μυς με τον εγκέφαλο, θα μπορεί να συντονίζει τις κινήσεις του.

ΠΕΜΠΤΟΣ ΜΗΝΑΣ (18-21 εβδομΑδες) Το έμβρυο κινείται έντονα.Όταν όμως η μητέρα έχει έντονη δραστηριότητα, εκείνο ίσως ησυχάζει, επειδή η κίνησή της δημιουργεί λίκνισμα, που το νανουρίζει. Ενώ όταν εκείνη ξεκουράζεται, αυτό δραστηριοποιείται.Όλο κινείται και όλο μεγαλώνει, κερδίζοντας πόντους κάθε εβδομάδα, για να φτάσει στο τέλος του πέμπτου μήνα τα 28cm και να ζυγίζει 400g. Ωστόσο, το βάρος του δεν ευθύνεται για το γεγονός ότι έχει μεγαλώσει η κοιλιά της μητέρας. Η εγκυμοσύνη στην περίοδο αυτή γίνεται εμφανής, επειδή η παραγωγή αμνιακού υγρού είναι πολύ μεγάλη. Το σώμα του εμβρύου καλύπτεται από ένα χνούδι, το lanugo, το οποίο πέφτει με τη γέννηση του παιδιού ή νωρίτερα. Το χνούδι αυτό είναι ο μεταβιβαστής των εξωτερικών ερεθισμάτων προς το έμβρυο.Η ανάπτυξη του μωρού προχωρά με γρήγορο ρυθμό. Όλα τα όργανά του τελειοποιούνται στις λεπτομέρειές τους και τα κυριότερα ήδη λειτουργούν. Τα σεξουαλικά όργανα, όχι μόνο έχουν αναπτυχθεί, αλλά διακρίνονται και στο υπερηχογράφημα. Αν το μωρό είναι κοριτσάκι, οι ωοθήκες του φιλοξενούν κιόλας κάπου εφτά εκατομμύρια ωάρια, ενώ την εμφάνισή τους κάνουν οι μαστοί και οι θηλές. Το κεφαλάκι του αποτελεί τώρα το ένα τρίτο περίπου του σώματός του. Ενώ μικραίνει η αναλογία, εξακολουθεί να είναι σχετικά μεγάλο. Οι γευστικοί κάλυκες μέσα στο στόμα του έχουν πια δημιουργηθεί και τα πρώτα δόντια έχουν σχηματιστεί μέσα στα ούλα. Το μωρό έχει δαχτυλικά αποτυπώματα, επειδή πάνω στην επιδερμίδα των δαχτύλων του έχουν σχηματιστεί οι λεπτές γραμμούλες. Τα χαρακτηριστικά του προσώπου του είναι πολύ ευδιάκριτα.

ΕΚΤΟΣ ΜΗΝΑΣ (22-26 εβδομΑδες) Το έμβρυο ανοίγει για πρώτη φορά τα μάτια του. Αρχίζει να ξεχωρίζει τη φωνή της μητέρας,να αναπηδά στους δυνατούς θορύβους και να εκτιμά μια καλή μελωδία. Τώρα, ανταποκρίνεται στα αγγίγματα και τους ήχους με κλωτσιές. Κοιμάται δεκαέξι με είκοσι ώρες την ημέρα, καταπίνει και αποβάλλει αμνιακό υγρό, παθαίνει λόξιγκα, βήχει. Ο βόμβος από το αίμα που κυκλοφορεί στις αρτηρίες της μητέρας , τροφοδοτώντας τον πλακούντα, το ασταμάτητο βουητό του μέσα στις φλέβες της, αλλά και το συνεχές γουργούρισμα στα έντερά της είναι οι μόνιμοι ήχοι που ακούει το μωρό. Στη διάρκεια αυτού του μήνα προετοιμάζεται στο στόμα του το έδαφος για να φυτρώσουν αργότερα οι τραπεζίτες, ενώ στη στοματική κοιλότητα και πάνω στη γλώσσα του υπάρχει πληθώρα από γευστικούς κάλυκες. Οι πνεύμονες, οι οποίοι είναι ακόμα γεμάτοι με αμνιακό υγρό, είναι το λιγότερο ανεπτυγμένο όργανο του.Ο εγκέφαλός του, ωστόσο, μπαίνει πια σε μια κρίσιμη φάση εξέλιξης -γίνεται πιο πολύπλοκος-, η οποία θα συνεχιστεί έως τον τοκετό. Όσο για την καρδιά του, χτυπά τώρα με 140 έως 150 παλμούς το λεπτό. Το έμβρυο το οποίο είναι πια 35cm και ζυγίζει 700g,έχει ρυτίδες, γιατί κάτω από το λεπτό, δέρμα του δεν υπάρχει ακόμα λίπος.

ΕΒΔΟΜΟΣ ΜΗΝΑΣ (27-31εβδομΑδες) Αν γεννιόταν τώρα το έμβρυο, παρά τα προβλήματα, θα είχε πολλές πιθανότητες να ζήσει. Ωστόσο, θα ήταν εξαιρετικά ευάλωτο, όχι μόνο γιατί δεν θα είχε το απαραίτητο βάρος, αλλά και γιατί ο βαθμός ανάπτυξής του δεν θα του επέτρεπε να προσαρμοστεί εύκολα και γρήγορα στον εξωτερικό κόσμο. Οι πνεύμονές του δεν έχουν εξελιχθεί ακόμα, ώστε να αναπνέει χωρίς υποστήριξη, ενώ η έλλειψη αρκετού λίπους κάτω από το δέρμα δεν επιτρέπει στο σώμα του να έχει σταθερή θερμοκρασία και να διατηρείται ζεστό. Γι' αυτό, άλλωστε, στην περίπτωση πρόωρου τοκετού στο στάδιο αυτό θα χρειαζόταν εντατική ιατρική παρακολούθηση και παραμονή για αρκετές εβδομάδες σε θερμοκοιτίδα. Τη δυνατότητα να μπορεί να επιβιώσει χωρίς προβλήματα θα την αποκτήσει τους επόμενους δύο μήνες, γιατί όσο πιο κοντά στην αναμενόμενη ημερομηνία γεννηθεί τόσο πιο έτοιμο θα είναι. Το έμβρυο είναι καλυμμένο με μια κρεμώδη λευκή ουσία, που κάνει το σώμα του αδιάβροχο στο αμνιακό υγρό και το κεφάλι του είναι σε πιο αρμονική αναλογία με το υπόλοιπο σώμα. Στο τέλος αυτού του μήνα το μήκος του φτάνει τα 40cm, ενώ το βάρος του είναι λιγότερο από 1,5kg. Η ποσότητα της τροφής που απορροφά είναι τώρα περισσότερη, γιατί πρέπει να ικανοποιήσει τις ανάγκες της ταχείας ανάπτυξής του, η οποία στην περίοδο αυτή είναι κυρίως διανοητική, αν και όλα τα συστήματά του εξακολουθούν να τελειοποιούνται.

ΟΓΔΟΟΣ ΜΗΝΑΣ (32-36 εβδομΑδες) Το μωρό, μέχρι το τέλος του μήνα, θα κερδίσει και άλλους πόντους για να φτάσει συνολικά τους 46, ενώ έως τότε θα ζυγίζει πια γύρω στα 2,5kg. Το πρόσωπό του έχει χάσει πολλές από τις ρυτίδες του και είναι πιο λείο, ενώ στο κεφάλι του έχουν φυτρώσει λίγα μαλλιά. Ανοιγοκλείνει συχνά τα μάτια του, μπορεί να πιάνει με τα δάχτυλά του και αντιλαμβάνεται πίσω από το τοίχωμα της κοιλιάς της μητέρας τις αλλαγές στο φωτισμό του χώρου, όπου βρίσκεται. Τα χέρια και τα πόδια του έχουν πια αναπτυχθεί και κινούνται σχετικά συντονισμένα. Η κινητικότητά του έχει αυξηθεί. Όσο για τη στάση που προτιμά, είναι να έχει διπλωμένα και σταυρωμένα πάνω στο στήθος του τα χέρια και τα πόδια του. Τα όργανά του είναι σχεδόν τελειοποιημένα και, αν γεννηθεί στο τέλος αυτού του μήνα, θα προσαρμοστεί πολύ εύκολα στην καινούρια του ζωή, χωρίς ίσως να μπει σε θερμοκοιτίδα.

ΕΝΑΤΟΣ ΜΗΝΑΣ (37-40 εβδομΑδες) Το έμβρυο προετοιμάζεται για τη γέννησή του. Αποκτά αρκετό λίπος κάτω από το δέρμα του και παίρνει βάρος 20-30g τη μέρα, Γι' αυτό κινείται λιγότερο από πριν, ιδιαίτερα τις δεκαπέντε με είκοσι τελευταίες μέρες. Ωστόσο, στο διάστημα αυτό βρίσκει συχνά τον τρόπο για να στρίψει με το κεφάλι προς τα κάτω, διπλώνοντας τα χέρια και τα πόδια του στην κοιλιά του, ώστε να διευκολύνει την έξοδό του.Όσο για τα συστήματά του έχουν όλα αναπτυχθεί, αν και όσο περνά ο καιρός ο εγκέφαλος του εξελίσσεται ακόμα περισσότερο. Το χνούδι έχει σχεδόν εξαφανιστεί από το σώμα του και το δέρμα του είναι λείο και απαλό. Τα μάτια του είναι τώρα γαλάζια, έστω και αν μετά τη γέννησή του είναι προγραμματισμένα να αποκτήσουν άλλο χρώμα.Στο τέλος του ενδομήτριου ταξιδιού του, θα έχει μήκος 50cm και θα ζυγίζει γύρω στα 3,5kg.

ΤΟΚΕΤΟΣ Τοκετός ονομάζεται το σύνολο των φυσιολογικών διαδικασιών που συντελούν στην έξοδο του εμβρύου, του πλακούντα και των υμένων από τη μήτρα μέσω του πυελογεννητικού συστήματος της γυναίκας. Για την πραγματοποίηση του απαιτείται διαστολή του στομίου του τραχήλου της μήτρας, η οποία επιτυγχάνεται βαθμιαία με συστολές της μήτρας, μέσω μίας ορμόνης, της ωοκυτοκίνης, που εκκρίνεται από την υπόφυση. Ο τοκετός περιλαμβάνει 3 στάδια.

ΣΤΑΔΙΟ ΔΙΑΣΤΟΛΗΣ (1ο) Η γυναίκα αισθάνεται περιοδικές συσπάσεις και πόνους στο κάτω μέρος της κοιλιάς. Η μήτρα συστέλλεται κάθε 10 με 20 λεπτά. Σταδιακά οι συσπάσεις γίνονται εντονότερες και συχνότερες. Μπορεί, επίσης, να γίνει ρήξη του αμνιακού σάκου και να φύγει το αμνιακό υγρό, να σπάσουν δηλαδή τα νερά. Η μήτρα αποτελεί ενιαία κοιλότητα με τον κόλπο.

ΣΤΑΔΙΟ ΕΞΩΘΗΣΗΣ (2Ο) Η μήτρα συσπάται κάθε 1 ή 2 λεπτά. Προβάλλει πρώτα το κεφάλι του νεογνού, ύστερα ο πρώτος ώμος και μετά ο άλλος.Όταν το νεογνό αρχίσει να αναπνέει κανονικά, κόβεται ο ομφάλιος λώρος, περίπου 5 cm από την κοιλιά του νεογνού και δένεται.

ΣΤΑΔΙΟ ΥΣΤΕΡΟΤΟΚΙΑΣ (3Ο) Αμέσως μετά τη γέννηση, οι συσπάσεις της μήτρας προκαλούν την αποκόλληση και αποβολή του πλακούντα μαζί με τους υμένες.

ΕΞΩΜΗΤΡΙΑ ΚΥΗΣΗ Εξωμήτρια κύηση πραγματοποιείται όταν το ζυγωτό δεν εγκαθίσταται στη μήτρα αλλά στους ωαγωγούς ή έξω από την ωοθήκη. Σ΄αυτήν την περίπτωση η ανάπτυξη του εμβρύου είναι ατελής και επικίνδυνη, και η αφαίρεσή του γίνεται με χειρουργική επέμβαση.

ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΚΥΗΣΗ Σε μία γυναίκα συνήθως ωριμάζει ένα ωάριο το μήνα. Αν όμως γονιμοποιηθούν 2 ή περισσότερα τότε μιλάμε για πολλαπλή κύηση.Τα έμβρυα ονομάζονται ετεροζυγωτικά εάν προέρχονται από διαφορετικά ωάρια και μοιάζουν μεταξύ τους σαν αδέρφια από διαφορετικές κυήσεις. Μπορεί να ανήκουν και σε διαφορετικά φύλα.

Τα μονοζυγωτικά δίδυμα έχουν προέλθει από ένα γονιμοποιημένο ωάριο, το οποίο χωρίστηκε σε δύο κατά τη διάρκεια της πρώτης μιτωτικής διαίρεσης του ζυγωτού. Έχουν πάντα διαφορετικούς αμνιακούς σάκους, ενώ ο πλακούντας μπορεί να είναι και κοινός.Είναι όμοια και ανήκουν υποχρεωτικά στο ίδιο φύλο.

ΑΠΟΒΟΛΗ Πρόκειται για τη διακοπή της κύησης πριν από την εικοστή τέταρτη εβδομάδα. Πρώιμη: πριν από τη δωδέκατη εβδομάδα Όψιμη: από τη δωδέκατη έως την εικοστή τέταρτη εβδομάδα. Το 12% των κυήσεων καταλήγουν σε αποβολή, από τις οποίες το 75% πριν από την όγδοη εβδομάδα.Το 80% των αποβολών οφείλονται σε κακή εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου ή σε ανωμαλίες της δομής των χρωμοσωμάτων -είναι ένας τρόπος της φύσης να αναπαράγει υγιή άτομα. Άλλες αιτίες οι οποίες προκαλούν τις αποβολές μπορεί να είναι ένα ανατομικό ελάττωμα της μήτρας ή κάποια ορμονική ανισορροπία στη μητέρα. Τα συμπτώματα της αποβολής είναι, συνήθως, αιμορραγία και πόνος. Στην παλίνδρομη κύηση, το κύημα έχει πεθάνει, αλλά παραμένει στη μήτρα πολλές ημέρες χωρίς συμπτώματα. Καθ' έξιν αποβολή ονομάζεται το φαινόμενο τριών ή περισσότερων διαδοχικών αποβολών. Η επαπειλούμενη αποβολή, στα αρχικά στάδια της κύησης, οφείλεται σε αποκόλληση του πλακούντα, ο οποίος δεν έχει, ίσως, προσκολληθεί καλά ή στο καλύτερο σημείο της μήτρας. Τα συμπτώματα είναι πονάκια στην κοιλιά και λίγο αίμα, αντιμετωπίζονται όμως αν η έγκυος μείνει στο κρεβάτι, για όσες ημέρες χρειαστεί. Στο διάστημα της σύντομης θεραπείας της πρέπει να αποφύγει τις σεξουαλικές επαφές. Όταν σταματήσει το αίμα και το υπερηχογράφημα δείξει ότι ο πλακούντας έχει προσκολληθεί κανονικά στο τοίχωμα της μήτρας, τότε η έγκυος σηκώνεται και συνεχίζει κανονικά τις δραστηριότητές της.

ΑΙΤΙΕΣ ΑΠΟΒΟΛΩΝ Οι κυριότερες αιτίες αποβολών είναι οι ακόλουθες: Χρωμοσωμιακές ή γονιδιακές ανωμαλίες του εμβρύου   Ασυμβατότητα των ομάδων αίματος ΑΒΟ   Ανωμαλίες της μήτρας και του τραχήλου   Μολύνσεις του γεννητικού και ουροποιητικού συστήματος   Ενδοκρινολογικές παθήσεις όπως ο διαβήτης    Σε ορισμένες περιπτώσεις η αιτιολογία είναι άγνωστη Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου που συσχετίζονται με τη μητέρα, όπως η ανεπάρκεια του τραχήλου, το κάπνισμα, η χρήση των ναρκωτικών, η κατάχρηση αλκοόλ, οι χρόνιες ασθένειες, οι μολύνσεις και η προχωρημένη ηλικία, καθώς και η πολύ μικρή ηλικία κάτω των 16 ετών αυξάνουν τον κίνδυνο αποβολών.

ΤΕΡΑΤΟΓΕΝΕΣΗ

Γeρουλα Βιβh Βερυkoκκου Χριστiνα Γεροδhμου Ελευθερiα!