ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Αντικείμενα προς συζήτηση Μεθοδολογία εκπαίδευσης στη θάλασσα Σχεδιασμός του μαθήματος Τεχνικές διαλέξεων θεωρητικών μαθημάτων Εκπαίδευση ενηλίκων Τύποι οπτικής βοήθειας

Διαδικασία εκπαίδευσης στη θάλασσα Ενημέρωση-Εισαγωγή του αντικειμένου διδασκαλίας (Briefing) Κυρίως Δραστηριότητα-Εξάσκηση στη θάλασσα (The task) Απολογισμός δραστηριότητας-Ανατροφοδότηση (Debriefing)

Σκοπός αρχικής ενημέρωσης Ενημέρωση των μαθητών για τα αντικείμενα εκπαίδευσης Κατανόηση στόχων του μαθήματος Επίλυση αποριών πριν την εξάσκηση στη θάλασσα

Ενημέρωση-Εισαγωγή του αντικειμένου διδασκαλίας Θα πρέπει να είστε σε θέση να εξηγήσετε λεπτομερώς ότι απαιτείται για το αντικείμενο που σκοπεύετε να εφαρμόσουν στην πράξη οι ασκούμενοι Αν μόνο το μισό πλήρωμα σας ακούει, ηρεμίστε την κατάσταση και συγκεντρώστε τους στο πιλοτήριο Αν επιδεικνύεται κάτι, επιστήσετε τους τη προσοχή στο τμήμα του σκάφους που είναι σημαντικό εκείνη τη στιγμή Έχετε θέση προς τους μαθητές ώστε όλοι να μπορούν να σας δουν

Κυρίως Δραστηριότητα-Εξάσκηση στη θάλασσα Θα πρέπει να δίνετε την ευκαιρία στους μαθητές που κάνουν πρακτική στη πλοήγηση, στο χειρισμό του σκάφους ή σε άλλες δεξιότητες επί του σκάφους να νιώθουν υπεύθυνοι για τη δραστηριότητα αυτή. Δε θα πρέπει να τους διακόπτετε συνέχεια, εάν τους έχετε διδάξει σωστά δε θα είναι απαραίτητο. Αν τα πράγματα πηγαίνουν λάθος, μια ήρεμη λέξη θα επιτρέψει στο μαθητή να διορθώσει το λάθος.

Κυρίως Δραστηριότητα-Προπόνηση στη θάλασσα Ποτέ μη παραγκωνίζετε τους μαθητές για να δείξετε τις ικανότητες σας, σημαντικό είναι να τις δείξουν αυτοί. Δε θα πρέπει φυσικά να αφήσετε το σκάφος να βρεθεί σε κίνδυνο, αλλά να επέμβετε τη κατάλληλη στιγμή. Επιτρέποντας κάποια λάθη είναι ένας χρήσιμος τρόπος για να κάνετε επισημάνσεις.

Απολογισμός δραστηριότητας-Ανατροφοδότηση μαθητών Είναι μια από τις σημαντικότερες ικανότητες ενός προπονητή ιστιοπλοΐας. Όταν γίνεται επιτυχημένα, είναι θετική, ενημερωτική και χρήσιμη ενώ όταν γίνεται αποτυχημένα είναι καταστροφική και αποθαρρυντική. Οι μαθητές θα πρέπει να είναι σαφείς σχετικά με το τι συνέβη, τα πλεονεκτήματα και τις αδυναμίες τους και να τροφοδοτούνται με ενθουσιασμό για να προσπαθήσουν ξανά και να βελτιωθούν. Δε θα πρέπει να χάσουν την αυτοεκτίμηση τους και τα κίνητρά τους.

Απολογισμός δραστηριότητας-Ανατροφοδότηση μαθητών Ο απολογισμός θα πρέπει να γίνεται όσο το δυνατόν γρηγορότερα μετά από μια δραστηριότητα και όχι την επόμενη μέρα. Μπορεί να γίνει τη στιγμή που εξελίσσεται μια δραστηριότητα ή σε άλλες περιπτώσεις να περιμένετε μέχρι να φτάσετε στο λιμάνι. Αν χρειαστεί ξεκινήστε την επόμενη συνεδρία με τον απολογισμό της προηγούμενης

Απολογισμός δραστηριότητας-Ανατροφοδότηση μαθητών Θα πρέπει να παρακολουθείτε ταυτόχρονα κάθε δραστηριότητα πολύ προσεχτικά. Για το λόγο αυτό το καλύτερο είναι να μη πάρετε πολύ ενεργό ρόλο στην πλοήγηση του σκάφους. Συχνά ένα πρόβλημα αναπτύσσεται αρκετά νωρίτερα απ’ότι γίνεται αντιληπτό από τον εκπαιδευτή. Εάν είναι απαραίτητο κρατήστε σημειώσεις, αλλά να είστε διακριτικοί.

Απολογισμός δραστηριότητας-Ανατροφοδότηση μαθητών Εάν έχετε χρόνο σταματήστε το σκάφος. Πάρτε τον εν λόγω μαθητή από το τιμόνι και καθίστε στο πιλοτήριο ή γύρω από το τραπέζι. Ένας καλός τρόπος απολογισμού είναι να ζητήσεις από τον μαθητή να σου πει τι συνέβη ή πως θα αντιδρούσε την επόμενη φορά. Συνήθως αντιδρούν λέγοντας τι πήγε λάθος και του δίνεις τη δυνατότητα να θυμηθεί τι έκανε σωστά και πώς να βελτιωθεί.

Σχεδιασμός του μαθήματος Διερεύνηση καιρικών συνθηκών και σχεδιασμός πορείας σκάφους ανάλογα των καιρικών συνθηκών Προετοιμασία για την πρακτική εξάσκηση Εντοπισμός λαθών μαθητών

Το πρώτο μάθημα Έρευνα της περιοχής Εξοικείωση με το σκάφος πριν έρθουν οι μαθητές Λίστα με τα σημαντικά σημεία του κάθε μαθήματος

Λάθη μαθητών Κάθε ιστιοπλόος έχει κάνει λάθη εκτίμησης. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι μπορείτε να εντοπίσετε το σφάλμα νωρίς και να διατηρήσετε τον έλεγχο του σκάφους, ενώ θα προσπαθήσετε να λύσετε το πρόβλημα.

Τεχνικές διαλέξεων στην αίθουσα Η διάλεξη δεν είναι πάντα ο πιο αποτελεσματικός τρόπος να διδάξεις ένα πρακτικό αντικείμενο όπως η ιστιοπλοΐα. Όμως είναι σημαντικό κάποια αντικείμενα όπως η πλοήγηση ή η μετεωρολογία να γίνονται στην αίθουσα. Πριν το πρώτο μάθημα: Συνάντηση με τους μαθητές Βοηθά στο να γνωρίσετε τους μαθητές σας και τις εμπειρίες τους. Αν διδάσκετε το πρώτο σας μάθημα είναι λιγότερο αγχωτικό να έχετε γνωρίσει πρώτα όλους τους μαθητές πριν σταθείτε μπροστά τους στο πρώτο μάθημα. Εκμάθηση ονομάτων των μαθητών Θα πρέπει να μάθετε όσο το δυνατόν γρηγορότερα τα ονόματα των μαθητών. Ένας από τους πιο εύκολους τρόπους για να το πετύχετε αυτό είναι να φτιάξετε ένα σχεδιάγραμμα της αίθουσας με τα θρανία και τα ονόματα των μαθητών.

Τεχνικές διαλέξεων στην αίθουσα Εμπειρίες και γνώσεις των μαθητών Αυτό θα σας βοηθήσει να θέσετε το μάθημα στο σωστό επίπεδο και ίσως να σας δώσει μια χρήσιμη αναφορά για τα επόμενα μαθήματα Ο χώρος των μαθημάτων Ότι και να λες ή να κάνεις είναι άσκοπο αν οι μαθητές δε σε ακούνε ή σε βλέπουνε. Ενθαρρύνετε τους μαθητές να κάθονται στα μπροστινά θρανία. Η αίθουσα να είναι άνετη και ευάερη. Μικρές διαλέξεις Η ιδανική διάρκεια ώστε να διατηρήσεις τη προσοχή των μαθητών χωρίς διάλειμμα είναι 30 λεπτά. Μην το υπερβαίνετε!

Τεχνικές διαλέξεων στην αίθουσα Υπογράμμιση των στόχων στην αρχή και σύνοψη στο τέλος του μαθήματος Οι σημειώσεις με τα σημαντικά στοιχεία του μαθήματος είναι χρήσιμες για τους μαθητές αλλά θα πρέπει να δίνονται στο τέλος του μαθήματος για να μην αποσπάται η προσοχή τους. Δομή διάλεξης Εισαγωγή - Ανάπτυξη - Συμπέρασμα - Αξιολόγηση (τεστ) Σύνδεση σημαντικών σημείων με πραγματικά παραδείγματα Ορολογίες Πριν απαντήσετε ερωτήσεις βεβαιωθείτε ότι όλοι οι μαθητές γνωρίζουν τις ορολογίες για τις οποίες μιλάτε.

Τεχνικές διαλέξεων στην αίθουσα Επιλογή θέσης εκαιδευτή Η θέση και ο τρόπος που στέκεστε θα έχει επίδραση στη διάλεξή σας. Μην κρύβεστε πίσω από τα οπτικά σας βοηθήματα. Ομιλία στο κοινό- ερωτήσεις Μη μιλάτε στην οροφή, στο πάτωμα ή στο τοίχο πίσω από τους μαθητές. Να είστε σε επαφή με όλους τους μαθητές Αποφυγή ενοχλητικών ιδιομορφιών Μην παίζετε με τις κιμωλίες ή τα στυλό Μην επαναλαμβάνετε κάποιες λέξεις όπως «εντάξει» τελειώνοντας τις προτάσεις σας.

Τεχνικές διαλέξεων στην αίθουσα Να μην αποσπάται η προσοχή Προετοιμάστε την αίθουσα ώστε ο εξοπλισμός ή τα οπτικά βοηθήματα από προηγούμενα μαθήματα να μην υποβαθμίσουν το θέμα του μαθήματος σας. Γράψιμο στο πίνακα- power point Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιείτε παρουσιάσεις με power- point ή έτοιμες διαφάνειες απ’οτι να γράφετε στο πίνακα και να γυρνάτε πλάτη στους μαθητές. Όχι μπλόφες Εάν δεν γνωρίζετε την απάντηση σε μια ερώτηση πείτε το. Οι μαθητές θα εκτιμήσουν περισσότερο μια ειλικρινή απάντηση «Δεν το γνωρίζω αλλά θα το ψάξω» από μια παραπλανητική απάντηση ή μπλόφα. Θα πρέπει όμως να βεβαιωθείτε ότι έχετε μια ευρύτερη γνώση του αντικειμένου που διδάσκετε.

Τεχνικές διαλέξεων στην αίθουσα Αξιολόγηση 10 ερωτήσεις που επισημαίνονται αμέσως από τους ίδιους τους μαθητές, θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της διδασκαλίας σας. Αποφυγή σαρκασμών, ταπείνωσης ή αγένεια Μην προσπαθείτε να είστε αστείοι Να θυμάστε ότι κάποια αντικείμενα δε χρειάζονται διάλεξη Για παράδειγμα η εκμάθηση κόμπων είναι προτιμότερο να γίνεται με σκοινιά που θα δίνονται στους μαθητές. Επιτυχημένη διάλεξη- Όταν οι μαθητές έχουν μάθει όλα τα σημαντικά σημεία του μαθήματος.

Ερωτήσεις Οι ερωτήσεις στην τάξη μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να καλύψουν τρεις βασικούς σκοπούς: Για να διδάξουν (Ερώτηση- Απάντηση) Ο εκπαιδευτής θέτει το σωστό ερώτημα προκειμένου να αποσπάσει την απαιτούμενη απάντηση. Για να αξιολογήσουν Θέτω το ερώτημα - Περιμένω – Ρωτάω κάποιον Βοηθούν στην επιβεβαίωση ότι η διδασκαλία σας ήταν αποτελεσματική. Για να παροτρύνουν περισσότερη μάθηση Είτε με σύνδεση επόμενων μαθημάτων Ή με ενθάρρυνση περισσότερης μάθησης εκτός διδακτέας ύλης

Ερωτήσεις Οι ερωτήσεις εμπίπτουν σε δυο κατηγορίες: Κλειστές (Άμεσες) Απαιτούν μια εύκολη απάντηση Χρησιμοποιούνται για μια απλή αξιολόγηση Ανοικτές (Έμμεσες) Οδηγούν σε περισσότερες σκέψεις Είναι πιο αποτελεσματικές για τη διδασκαλία και τη διέγερση περαιτέρω σκέψης

Εκπαίδευση ενηλίκων Οι ώριμοι σε ηλικία μαθητές χουν μεγαλύτερο φόβο αποτυχίας απ’ότι οι νεότεροι Επιβράβευση των ιδεών και όχι τονισμό της λάθος απάντησης Στην αρχή όχι ερωτήσεις

Τύποι οπτικής βοήθειας Προετοιμασία και χρήση οπτικών μέσων Πίνακας Powerpoint Προτζέκτορας Βίντεο Μοντέλα

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ RYA INSTRUCTORS HANDBOOK, CRUISING G27/04,