ΠΟΛΥΜΕΣΑ Α. Εισαγωγή στα πολυμέσα B. Δομικά στοιχεία πολυμέσων Α. Εισαγωγή στα πολυμέσα B. Δομικά στοιχεία πολυμέσων Γ. Ανάπτυξη εφαρμογών πολυμέσων Η τεχνολογία πολυμέσων είναι μια από τις σημαντικότερες στο χώρο της πληροφορικής καθώς αναπτύσσονται συνεχώς νέες τεχνολογίες αιχμής που μετασχηματίζονται σε νέα προϊόντα και κατά συνέπεια σε νέες εμπειρίες για τους καταναλωτές και τους χρήστες. -DVD, digital cameras, dvcamcordes, Κινητά με δυνατότητα αποστολής πολυμεσικών μηνυμάτων συνθέτουν την δυναμική των πολυνέσων

Ορισμός Κατηγορίες εφαρμογών πολυμέσων Χαρακτηριστικά ΠΟΛΥΜΕΣΑ Α. Εισαγωγή στα πολυμέσα Ορισμός Κατηγορίες εφαρμογών πολυμέσων Χαρακτηριστικά

Η χρήση πολλαπλών μέσων ή μορφών για την παρουσίαση πληροφορίας Τι είναι τα πολυμέσα Η χρήση πολλαπλών μέσων ή μορφών για την παρουσίαση πληροφορίας Κείμενο, Εικόνα (ακίνητη ή κινούμενη), Ήχος, Γραφικά, Σχεδιοκίνηση (animation), Video Α. Η παρουσίαση ακολουθεί μια προκαθορισμένη πορεία Β. Ο χρήστης ελέγχει με δυναμικό τρόπο την πορεία της παρουσίασης ( επιλέγοντας καταλόγους, πλήκτρα οθόνης ή πληκτρολογίου, ενεργές περιοχές, ενεργά αντικείμενα, περιοχές τοποθέτησης, πλαίσια εισαγωγής κειμένου. - Μη διαδραστική - Διαδραστική (interaction)

Κατηγορίες εφαρμογών πολυμέσων α. Ανάλογα με τον τρόπο διανομής Οπτικοί δίσκοι (CD-ROM, DVD-ROM) Περίπτερα πληροφοριών(Kiosks) Πραγματικού χρόνου (Online) Διαδίκτυο (Internet) β. Ανάλογα με την χρήση Ενημέρωση Εκπαίδευση Ψυχαγωγία Οδικοί χάρτες, ΗΜΜΕ, διαφήμιση προϊόντων, κατάρτιση στελεχών, σεμινάρια Εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, προγράμματα διδασκαλίας μαθημάτων που ενσωματώνουν δυνατότητες αξιολόγησης και ελέγχου της απόδοσης των εκπαιδευομένων

α. Η πληροφορία έχει ψηφιακή φύση Κύρια χαρακτηριστικά πολυμέσων α. Η πληροφορία έχει ψηφιακή φύση β. Έχει τη δυνατότητα της Διάδρασης γ. Είναι συμπιεσμένη Μια έγχρωμη εικόνα 1024Χ768 pixels (20cmΧ27cm στα 96ppi) με βάθος χρώματος 24 bit καταλαμβάνει 2,25MByte Ένα λεπτό ήχου ποιότητας CD (44,1ΚHz,16bit, stereo) καταλαμβάνει 10,1 MB ρυθμός 1,35Mbit/sec Ένα λεπτό video ποιότητας DVD σε PAL (720X576 pixels, 25F/sec, βάθος χρώματος 24 bit, και ήχο 48KHz -16bit - stereo) καταλαμβάνει 1861 ΜB ρυθμός 248,14 Mbit/sec Κατάλληλος αποθηκευτικός χώρος – κανονική ροή πληροφορίας στην αναπαραγωγή μέσω των υποσυστημάτων της συσκευής και του δικτύου

Κείμενο Εικόνα και γραφικά Ήχος Σχεδιοκίνηση (animation) Video ΠΟΛΥΜΕΣΑ B. Δομικά στοιχεία πολυμέσων Κείμενο Εικόνα και γραφικά Ήχος Σχεδιοκίνηση (animation) Video

Κείμενο Χρήση α. Κείμενο περιεχομένου Παρέχει ουσιαστική πληροφόρηση στον χρήστη περιγράφοντας τις πληροφορίες β. Κείμενο περιβάλλοντος Τίτλοι καθορισμού ενοτήτων Κουμπιά πλοήγησης Μενού επιλογών Σαφές – Σύντομο - Αισθητά ευχάριστο – στην κατάλληλη θέση της οθόνης Διαβάζεται 28% αργότερο από το έντυπο Σπάσιμο ενότητας σε πολλές οθόνες Σταθερή γραμματοσειρά με δύο ή τρείς το πολύ διαφορετικές γραμματοσειρές και μεγέθη. Τονισμένο κείμενο με πεζούς και κεφαλαίους χαρακτήρες Το μέγεθος της σειράς να είναι 8 – 10 λέξεις. Ίδιο περίπου φόντο σε όλη την παρουσίαση Μεγάλη αντίθεση φόντου κειμένου Λίγα χρώματα, ξεκούραστα και απαλά στο κείμενο και στο φόντο Σωστή μορφοποίηση κειμένου (Επικεφαλίδες – ενότητες – κείμενο)

Εικόνα και γραφικά Χρήση α. Εικόνα και γραφικά περιεχομένου Φωτογραφίες Σκίτσα Γραφικές παραστάσεις Διαγράμματα ροής Διαγράμματα οργάνωσης β. Εικόνα και γραφικά περιβάλλοντος Φόντο οθόνης Εργαλεία πλοήγησης Πλήκτρα ενεργειών

Εικόνα και γραφικά Είδη α. Διανυσματικές εικόνες (vector graphics) Δημιουργούνται από: -Την ψηφιοποίηση εικόνων μέσω σαρωτή -Τo Microsoft Office σαν αντικείμενα σχεδίασης και γραφικές παραστάσεις -Τα προγράμματα δημιουργίας και επεξεργασίας διανυσματικής εικόνας όπως το Corel Draw, το Adobe Illustrator κ.α.. Αποτελούνται από αντικείμενα σχεδίασης (γραμμές, ορθογώνια, ελλείψεις ή τόξα) τα οποία βασίζονται σε ειδικά μαθηματικά μοντέλα.

β. Χαρτογραφικές ή ψηφιογραφικές εικόνες (bitmap graphics) Εικόνα και γραφικά Είδη β. Χαρτογραφικές ή ψηφιογραφικές εικόνες (bitmap graphics) Δημιουργούνται από: -Την ψηφιοποίηση εικόνων μέσω σαρωτή -Τις ψηφιακές φωτογραφικές και εικονοληπτικές μηχανές -Την σύλληψη εικόνων από τη οθόνη του υπολογιστή -Την ψηφιοποίηση εικόνων βίντεο ή τηλεόρασης μέσω ειδικής κάρτας -Τα προγράμματα δημιουργίας και επεξεργασίας χαρτογραφικής εικόνας όπως το Photo Paint, το Paint Shop Pro, το Photoshop κ.α.. Χαρακτηρίζονται από: - Την ανάλυση (resolusion) - Το χρωματικό βάθος (color depth) - Τη διάσταση (size)

Βασικές μορφοποιήσεις (formats) αρχείων εικόνας ΟΝΟΜΑ Μορφοποίησης Επέκταση αρχείου Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Συνηθισμένη Χρήση TIFF (Tagged Image File) *.tif Ασυμπίεστη πληροφορία χωρίς απώλειες. Μεταφερσιμότητα ανάμεσα σε διάφορες πλατφόρμες υλικού και λογισμικού Μεγάλο μέγεθος αρχείου Δύσκολο στην αποθήκευση Αρχειοθέτηση ψηφιακών εικόνων με όλη την αρχική πληροφορία διαθέσιμη GIF (CompuServe Graphics Interface Format) *.gif Μικρό μέγεθος, εύκολη αποθήκευση και μεταφορά, δυνατότητα διαφάνειας Περιορισμός χρωμάτων στα 256 Εικόνες grayscale, εικόνες με διαφάνεια ή εικόνες με λίγα χρώματα JPEG (Joint Photo graphics Expert Group) *.jpg Προσφέρει «πραγματικό χρώμα» (16,8 Μ) και δυνατότητα καθορισμού του βαθμού συμπίεσης Απωλεστική συμπίεση Παρουσίαση εικόνων συνεχούς τόνου (πχ. φωτογραφίες) στο Web PCX (PC Paintbrush Format) *.pcx Ασυμπίεστη πληροφορία καλή ποιότητα εικόνας. Στο λογισμικό Paintbrush BMP (Standard Windows Bitmap) *.bmp Αποδίδει καλά σε εφαρμογές των Windows και του OS/2 Απώλεια πληροφορίας, δύσκολο στη διαπλα-τφορμική μεταφορά του Σε εφαρμογές των Windows και του OS/2 PSD (PhotoShop images) *.psd Διατηρεί πλήθος πληροφοριών (πχ. channels, layers, paths) για την ολοκληρωμένη επεξεργασία της εικόνας. Συμβατό μόνον με συγκεκριμένες εφαρμογές Δεν χρησιμοποιείται στο Web Ενδιάμεση φόρμα αποθήκευσης για παραπέρα επεξεργασία της εικόνας.

Ήχος Χρήση α. Ήχος περιεχομένου β. Ήχος περιβάλλοντος - Αφηγήσεις για γεγονότα ή περιστατικά που σχετίζονται με το θέμα - Μαρτυρίες (Ιστορικό Ντοκουμέντο – Απαγγελία ενός ποιήματος) - Εκφωνήσεις περιεχομένων εφαρμογής – οδηγίες πλοήγησης – Επεξηγήσεις β. Ήχος περιβάλλοντος Animation που παίζεται ταυτόχρονα στην οθόνη ή περιγραφή ενός φυσικού φαινομένου, χειρισμός μιας συσκευής Η σωστή επιλογή της μουσικής δημιουργεί μια θετική προδιάθεση στο κοινό Εφέ – ζωντανεύει η εφαρμογή και τονώνεται το ενδιαφέρον του κοινού - Ενίσχυση του μηνύματος (αέρας – φωνές ζώων) - Μουσική επένδυση - Ηχητικά εφέ

α. Ψηφιακός ήχος με παλμοκωδική κωδικοποίηση (PCM) Ήχος Είδη α. Ψηφιακός ήχος με παλμοκωδική κωδικοποίηση (PCM) Δημιουργείται μέσω της σύνδεσης των εισόδων της κάρτας ήχου με: -Μικρόφωνο -Αναλογική έξοδο (line out) διαφόρων ηχητικών συσκευών (μαγνητόφωνα, ενισχυτές, ηλεκτρικά μουσικά όργανα κλπ.) Χαρακτηρίζεται από: Η συχνότητα δειγματοληψίας καθορίζει τον αριθμό των δειγμάτων πλάτους του αναλογικού σήματος Το μέγεθος δειγματοληψίας είναι ο αριθμός των bits που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση κάθε δείγματος του αναλογικού σήματος - Τη συχνότητα δειγματοληψίας (sampling rate) - Το μέγεθος δειγματοληψίας (sampling size)

β. Ήχος MIDI (Musical Instrument Digital Interface) Είδη β. Ήχος MIDI (Musical Instrument Digital Interface) Δημιουργείται από ηλεκτρονικά μουσικά όργανα (Synthesizers) Πληροφορίες που καταγράφονται: -Ο χρόνος που έμεινε πατημένο το πλήκτρο -Η ένταση με την οποία πατήθηκε -Η νότα -Το όργανο που παρήγαγε τη νότα

Βασικές μορφοποιήσεις (formats) αρχείων ήχου Επέκταση Πρότυπο Περιγραφή .rif RIFF Αναπτύχθηκε από την Microsoft και υποστηρίζει αρχεία ψηφιακού ήχου WAV και MIDI. .wav Wave Αποτελεί το πρότυπο αποθήκευσης ψηφιακού ήχου και είναι υποσύνολο του πρότυπου RIFF. .mid MIDI Διεθνές πρότυπο για την αποθήκευση μουσικών αρχείων MIDI. .aif AIFF Δημιουργήθηκε από την Apple αλλά χρησιμοποιείται σε όλες τις πλατφόρμες. Υποστηρίζει δειγματοληψία 32 bit. .rmi RMI Αναπτύχθηκε από την Microsoft για αρχεία MIDI. .mp3 MPEG-layer 3 Πρότυπο συμπιεσμένων αρχείων ήχου. Χρησιμοποιείται κυρίως για τη διακίνηση αρχείων μουσικής στο διαδίκτυο. .wma WMA Windows Media Audio. Αναπτύχθηκε από την Microsoft με στόχο την υποστήριξη απωλεστικής συμπίεσης. .ra Real Audio Προορίζεται για την άμεση αναπαραγωγή ήχων μέσω του διαδικτύου.

α. Σχεδιοκίνηση περιεχομένου Σχεδιοκίνηση (animation) Χρήση α. Σχεδιοκίνηση περιεχομένου - Προσομοίωση διαδικασιών ή μοντέλων - Έμφαση σε συγκεκριμένα στοιχεία - Δημιουργία αίσθησης χρονικής αλληλουχίας β. Σχεδιοκίνηση περιβάλλοντος Η σχεδιοκίνηση προσθέτει στα γραφικά τη διάσταση του χρόνου, η οποία αυξάνει πάρα πολύ την ποσότητα της πληροφορίας η οποία μπορεί να μεταδοθεί - Εργαλεία πλοήγησης και κατεύθυνσης

α. Σχεδιοκίνηση δύο διαστάσεων Σχεδιοκίνηση (animation) Τύποι α. Σχεδιοκίνηση δύο διαστάσεων Τεχνικές - Με κυψέλες (cell animation) - Με παρένθεση πλαισίων σε διαδρομή (in betweening) β. Σχεδιοκίνηση τριών διαστάσεων Στάδια - Μοντελοποίηση - Χαρτογράφηση υφών - Φωτισμός - Φωτορεαλιστική απεικόνιση

Video Χρήση α. Video περιεχομένου β. Video βοήθειας - Έμφαση σε συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με το θέμα - Αναλυτική παρουσίαση πολύπλοκων διαδικασιών - Παρουσίαση ιστορικών ντοκουμέντων και μαρτυριών - Επεξήγηση δυσνόητων εννοιών - Δημιουργία κατάλληλης διάθεσης Το βίντεο εμπλουτίζει, βελτιώνει και προσδίδει έμφαση σε μια εφαρμογή. Προσθέτει ρεαλισμό, θετική διάθεση και συντελεί στην ενθάρρυνση του χρήστη ή του ακροατηρίου. Κατανοεί καλύτερα την πληροφορία παρακολουθώντας το ίδιο το γεγονός και όχι μια περιγραφή μέσω του κειμένου. β. Video βοήθειας - Οδηγίες πλοήγησης και χρήσης της εφαρμογής

Video Ψηφιακό video Δημιουργείται: -Με χρήση τεχνολογίας DV Χαρακτηρίζεται από: - Τη συχνότητα δειγματοληψίας (sampling rate) - Την ταχύτητα εναλλαγής των πλαισίων (frame rate) - Το μέγεθος των πλαισίων (frame size) - Το χρωματικό βάθος (color depth) Η συχνότητα δειγματοληψίας καθορίζει τον αριθμό των δειγμάτων (pixels) σε ένα δευτερόλεπτο Το μέγεθος δειγματοληψίας είναι ο αριθμός των bits που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση κάθε δείγματος του αναλογικού σήματος

α. Χωρική (μεμονωμένα πλαίσια) πλήρως επεξεργάσιμο Συμπίεση Video α. Χωρική (μεμονωμένα πλαίσια) πλήρως επεξεργάσιμο - Cinepak της Radius (*.avi) - Microsoft Video 1 (*.avi) - DV (*.avi) - M-JPEG (*.avi) - Διάφοροι συμπιεστές καρτών σύλληψης (*.avi) β. Χρονική (ομάδα πλαισίων) μερικώς επεξεργάσιμο - MPEG -1 (*.mpg) [VCD] - MPEG -2 (*.mpg) [SVCD – DVD] - Quick Time (*.mov) - MPEG -4 (*.avi) - Real Media (*.rm)

Ανάλυση Σχεδίαση Παραγωγή Αξιολόγηση ΠΟΛΥΜΕΣΑ Γ. Ανάπτυξη εφαρμογών πολυμέσων Ανάλυση Σχεδίαση Παραγωγή Αξιολόγηση

Ανάλυση Συλλογή και προγραμματισμός συλλογής όλων των απαραίτητων πληροφοριών Καθορισμός των αναγκών του τελικού χρήστη Καθορισμός των ικανοτήτων του τελικού χρήστη Ανάλυση στόχων Ανάλυση κόστους

Σχεδίαση Δομή και μορφή της εφαρμογής Οργάνωση περιεχομένου από διδακτική άποψη Πλατφόρμα παράδοσης (CD-DVD-Web) Εργαλεία ανάπτυξης της εφαρμογής Μορφές δομικών στοιχείων Δημιουργία εγγράφου προδιαγραφών έργου Χρονοπρογραμματισμός έργου Ομάδα έργου Προδιαγραφές των μέσων Δομή της εφαρμογής Έλεγχος πορείας έργου

α. Προ-παραγωγή (pre-production) Παραγωγή α. Προ-παραγωγή (pre-production) - Δημιουργία ενός σκελετού χωρίς περιεχόμενο που υλοποιεί τις σχεδιαστικές αποφάσεις β. Κύρια παραγωγή (production) - Δημιουργία ή προμήθεια των δομικών στοιχείων - Επεξεργασία των δομικών στοιχείων - Συγγραφή της εφαρμογής - Συνεχείς έλεγχοι της εφαρμογής Δημιουργία της εφαρμογής με βάση την σχεδίαση γ. Μετα-παραγωγή (pοst-production) - Εργασίες εκσφαλμάτωσης του κώδικα της εφαρμογής (debugging) - Δημιουργία δοκιμαστικών εκδόσεων - Παραγωγή υποστηρικτικού υλικού (οδηγίες χρήσεως)

Αξιολόγηση Καταγραφή στοιχείων για την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής Συμπεράσματα

Βασικοί ρόλοι-κλειδιά απαραίτητοι σε κάθε παραγωγή είναι: Διευθυντής Έργου (Project Manager Director) 0 άνθρωπος γύρω από τον οποίο λειτουργούν οι υπόλοιποι καθώς οργανώνει τις φάσεις και καθορίζει τον ρυθμό εξέλιξης του έργου, αναθέτει τις εργασίες και επιλέγει τους συνεργάτες. Σχεδιαστής (Designer) Ο δημιουργός των καλλιτεχνικών στοιχείων της ομάδας. Σχεδιάζει όλα τα απαραίτητα γραφικά όπως γραφικά της διεπαφής χρήστη (user interface), πλήκτρα πλοήγησης, κλπ. Παραγωγός & Τεχνικός Μέσων (Media Developer) Τεχνικός υπεύθυνος και δημιουργός των στοιχείων πολυμέσων που θα χρειαστούν. Στις περισσότερες περιπτώσεις αρκούν δύο: ένας που θα παράγει τις απαραίτητες εικόνες και σχεδιοκίνηση και ένας που θα ασχοληθεί με ήχο και video. Ειδικός για τη συγγραφή του τίτλου (Multimedia Architect) Είναι ο ειδικός που θα αναπτύξει την πολυμεσική εφαρμογή και συνεργάζεται με όλα τα μέλη της ομάδας. Ειδικός περιεχομένου (Subject Matter Expert ή Content Expert) Είναι ο ειδικός πάνω στο αντικείμενο που αποτελεί στόχο της εκπαίδευσης. Συμβουλεύει και καθοδηγεί την ομάδα σε όλη την πορεία παραγωγής γύρω από θέματα ορθότητας και αξιοπιστίας του περιεχομένου και των χρησιμοποιούμενων πηγών. Σχεδιαστής Διδακτικής (Instructional Designer) Είναι υπεύθυνος για την διδακτική προσέγγιση που υιοθετείται και την αποδοτική υλοποίηση της στα πλαίσια της εφαρμογής. Αποτελεί τον εκφραστή των αρχών και μεθόδων της εκπαιδευτικής τεχνολογίας στο περιβάλλον εργασίας της ομάδας και παραγωγής της εφαρμογής. 1. Αποτελεί το πρόσωπο επικοινωνίας της ομάδας με τους εξωτερικούς παράγοντες (πελάτη, χρηματοδότες, τρίτους συνεργάτες). 3. Κανονικά θα πρέπει να υπάρχει ένας για κάθε μέσο, δηλ. παραγωγός εικόνας, παραγωγός ήχου, παραγωγός σχεδιοκίνησης (animation) και παραγωγός video 5. Συνεργάζεται στενά με τον σχεδιαστή διδακτικής και τον βοηθά στην κατάλληλη και αποδοτική οργάνωση της διδακτικής σχεδίασης. 6. Εμπλέκεται αποφασιστικά στη φάση της ανάλυσης καθώς είναι αυτός που οπωσδήποτε θα πρέπει να κατανοήσει τις συγκεκριμένες εκπαιδευτικές ανάγκες και να προτείνει την ανάλογη διδακτική σχεδίαση.

ΠΟΛΥΜΕΣΑ