Επίκαιρα ζητήματα φορολογικού δικαίου Οι διοικητικές κυρώσεις για παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας υπό το καθεστώς του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας Πέτρος Πανταζόπουλος, Δικηγόρος, Δ.Ν.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Τον Ιούλιο του 2013 ψηφίστηκαν ο νέος Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 4172/2013) και ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας (Ν. 4174/2013, ΚΦΔ). Ήδη προ της θέσης του σε ισχύ (1.1.2014) ο ΚΦΔ τροποποιήθηκε σημαντικά με τον Ν. 4223/2013 (ΦΕΚ Α΄ 287/31.12.2013). Ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας αφορά τον προσδιορισμό και την είσπραξη των εσόδων που ο κώδικας αυτός αφορά καθώς και τις διοικητικές κυρώσεις για μη συμμόρφωση στη νομοθεσία. Προ του Ν. 4223/2013, ο ΚΦΔ αφορούσε το φόρο εισοδήματος, το ΦΠΑ και το φόρο κατοχής ακίνητης περιουσίας και όσους άλλους φόρους, τέλη κ.λπ. βεβαιώνονταν κατά τις διατάξεις του φόρου εισοδήματος και του ΦΠΑ. Μετά το Ν. 4223/2013 ο ΚΦΔ καταλαμβάνει όλους τους παραπάνω φόρους και επιπλέον τη φορολογία κληρονομιών, τον ΕΝΦΙΑ και όλους σχεδόν τους φόρους, όπως αυτοί καταγράφονται σε Παράρτημα στον Κώδικα.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Ο ΚΦΔ ισχύει από 1.1.2014 αντί του Ν. 2523/1997 («φορολογικό ποινολόγιο») όσον αφορά τις διοικητικές κυρώσεις, υπό την επιφύλαξη των μεταβατικών διατάξεων του Κώδικα, σύμφωνα με τις οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις ο ΚΦΔ εφαρμόζεται και για χρήσεις, περιόδους και υποθέσεις πριν από την 31.12.2013. Ο ΚΦΔ ισχύει, επίσης, πλέον, αντί του ΚΕΔΕ για την περίπτωση της εκπρόθεσμης καταβολής φόρων, οπότε επιβάλλονται τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής (και πρόστιμα) αντί προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής. Η υποκατάσταση του ΚΕΔΕ από τον ΚΦΔ δεν ήταν σαφής μέχρι τον Ν. 4223/2013. Ο Ν. 2523/1997 εξακολουθεί να ισχύει για την τιμώρηση των φορολογικών ποινικών αδικημάτων – Δύο νομοθετήματα για παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας. Ουσιαστικά για τους φόρους που αφορά ο ΚΦΔ έχουμε ενοποίηση κατά ένα μέρος του Ν. 2523/1997 και του ΚΕΔΕ, αλλά και διατήρηση των ποινικών διατάξεων του Ν. 2523/1997.
Το καθεστώς προ ΚΦΔ - Ο Ν. 2523/1997 Μέχρι το Ν. 2523/1997 οι διατάξεις περί φορολογικών κυρώσεων ήταν διάσπαρτες σε διάφορα νομοθετήματα. Με το Ν. 2523/1997 συγκεντρώθηκαν σε ένα νομοθέτημα οι διοικητικές και οι ποινικές κυρώσεις για παραβάσεις της φορολογικής νομοθεσίας. Βασική διάκριση των διοικητικών κυρώσεων του Ν. 2523/1997 ήταν αυτή μεταξύ παραβάσεων σχετικά με τις φορολογικές δηλώσεις και παραβάσεων λοιπών φορολογικών διατάξεων.
Το καθεστώς προ ΚΦΔ - Ο Ν. 2523/1997 Όσον αφορά τις φορολογικές δηλώσεις, ο Ν. 2523/1997 προέβλεπε την επιβολή προσθέτων φόρων. Για τις λοιπές παραβάσεις ο Ν. 2523/1997 προέβλεπε την επιβολή προστίμων, άλλοτε κατ’ αποκοπή (για τις μικρότερης σοβαρότητας παραβάσεις) και άλλοτε ανάλογα με την αξία της παράβασης (για τις πιο σοβαρές παραβάσεις, κυρίως του πρώην ΚΒΣ και του ΦΠΑ). Ο Ν. 2523/1997 προέβλεπε ακόμη άλλες μη χρηματικές κυρώσεις (απαγόρευση μεταβίβασης ακινήτων και λήψης στεγαστικού δανείου, απαγόρευση επιδοτήσεων, αφαίρεσης πινακίδων και αδείας οχημάτων, αναστολή λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων κ.λπ.). Από το Ν. 2523/1997 προβλεπόταν επίσης η δυνατότητα λήψης μέτρων για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου (άρθρο 14), όπως η απαγόρευση παραλαβής δηλώσεων και χορήγησης βεβαιώσεων και πιστοποιητικών από τις φορολογικές υπηρεσίες, η αναστολή του απορρήτου των καταθέσεων, θυρίδων κ.λπ. και η δέσμευση του 50% αυτών.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Ο ΚΦΔ διακρίνει σε διαδικαστικές παραβάσεις και παραβάσεις σχετικά με τις δηλώσεις, σε παραβάσεις φοροδιαφυγής, σε παραβάσεις σχετικά με την καταβολή των φόρων, σε παραβάσεις σχετικά με την τεκμηρίωση των ενδοομιλικών συναλλαγών και σε παραβάσεις σχετικά με την παρεμπόδιση του έργου της φορολογικής διοίκησης και την υπόθαλψη και συνεργεία για παραβάσεις του Κώδικα. Ο ΚΦΔ για την τιμώρηση των παραβάσεων αυτών προβλέπει πρόστιμα και τόκους. Μετά τον Ν. 4223/2013 και ο ΚΦΔ, όπως ο Ν. 2523/1997 (άρθ. 14) προβλέπει τη λήψη διασφαλιστικών μέτρων υπέρ του Δημοσίου.
Ν. 2523/1997 - ΚΦΔ Ν. 2523/1997 ΚΦΔ Παραβάσεις φορολογικών δηλώσεων Παραβάσεις φορολογικών δηλώσεων Παραβάσεις λοιπών φορολογικών διατάξεων Διαδικαστικές παραβάσεις Παραβάσεις φοροδιαφυγής Παραβάσεις τεκμηρίωσης ενδοομιλικών συναλλαγών Παραβάσεις παρεμπόδισης, υπόθαλψης, συνέργειας Παραβάσεις σχετικά με την καταβολή φόρων
Ν. 2523/1997 - ΚΦΔ Ν. 2523/1997 ΚΦΔ Πρόστιμα (κατ’ αποκοπή και ανάλογα με την αξία) Χρηματικές κυρώσεις Άλλες κυρώσεις Μέτρα διασφάλισης Ποινικές κυρώσεις Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής Πρόστιμα (κατ’ αποκοπή και ανάλογα με την αξία) Μέτρα διασφάλισης
Ν. 2523/1997 - ΚΦΔ Ν. 2523/1997 ΚΦΔ Όχι επιβολή προστίμων και προσθέτων φόρων για την ίδια παράβαση (με εξαίρεση το πρόστιμο του άρθρου 6 περί ΦΠΑ) Ταυτόχρονη επιβολή τόκων και προστίμων
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Πρόστιμα για διαδικαστικές παραβάσεις και παραβάσεις φοροδιαφυγής Τόκοι για εκπρόθεσμη καταβολή φόρων Πρόστιμα για εκπρόθεσμη καταβολή φόρων
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής Αν οποιοδήποτε ποσό φόρου δεν καταβληθεί εντός της νόμιμης προθεσμίας, ο φορολογούμενος υποχρεούται να καταβάλει τόκους επί του εν λόγω ποσού φόρου για τη χρονική περίοδο από την επόμενη μέρα της λήξης της νόμιμης προθεσμίας καταβολής. Μέχρι την 31.12.2015 ο τόκος υπολογίζεται σε μηνιαία (όχι ημερήσια) βάση κατά την είσπραξη για ολόκληρο το μήνα. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης ή τροποποιητικής δήλωσης καθώς και σε περίπτωση εκτιμώμενου, διορθωτικού ή προληπτικού προσδιορισμού του φόρου, ως αφετηρία υπολογισμού των τόκων λαμβάνεται η λήξη της προθεσμίας κατά την οποία θα έπρεπε να είχε αρχικά καταβληθεί, βάσει του νόμου, ο φόρος που προκύπτει από την εκπρόθεσμη ή τροποποιητική δήλωση ή από την πράξη προσδιορισμού. Επιτόκιο: Με απόφαση του ΥπΟικ = 8,76%
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Διαδικαστικές παραβάσεις – άρθρο 54 ΚΦΔ Μη υποβολή ή εκπρόθεσμη δήλωσης πληροφοριακού χαρακτήρα ή φορολογικής δήλωσης ή δήλωσης παρακράτησης φόρου Μη συμμόρφωση σε αίτημα της φορολογικής διοίκησης για παροχή πληροφορίας ή στοιχείου Μη συνεργασία στη διάρκεια φορολογικού ελέγχου Μη γνωστοποίηση στη φορολογική διοίκηση του διορισμού του φορολογικού εκπροσώπου Μη εγγραφή στο φορολογικό μητρώο/Εγγραφή περισσότερες φορές Μη συμμόρφωση με υποχρέωση σχετική με την τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων, όπως ορίζονται στον ΚΦΔ
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Διαδικαστική Παράβαση Πρόστιμο Μη υποβολή ή εκπρόθεσμη υποβολή δήλωσης πληροφοριακού χαρακτήρα ή φορολογικής δήλωσης (δεν προκύπτει φόρος) 100 € Άλλη παράβαση όπου ο φορολογούμενος δεν είναι υπόχρεος τήρησης λογιστικών βιβλίων Άλλη παράβαση όπου ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης λογιστικών βιβλίων με βάση απλοποιημένα λογιστικά πρότυπα 1.000 € Άλλη παράβαση όπου ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης λογιστικών βιβλίων με βάση πλήρη λογιστικά πρότυπα 2.500 € Μη εγγραφή στο φορολογικό μητρώο Υποτροπή εντός 5 ετών Διπλασιασμός αρχικού προστίμου Δεύτερη υποτροπή εντός 5 ετών Τετραπλασιασμός αρχικού προστίμου
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Παραβάσεις φοροδιαφυγής – άρθρο 55 ΚΦΔ Απόκρυψη καθαρών εισοδημάτων από οποιαδήποτε πηγή με μη υποβολή δήλωσης ή με υποβολή ανακριβούς δήλωσης και με σκοπό τη μη πληρωμή φόρου εισοδήματος. Ως απόκρυψη καθαρών εισοδημάτων νοείται και η περίπτωση κατά την οποία καταχωρούνται στα βιβλία ανύπαρκτες ή εικονικές ολικά ή μερικά δαπάνες ή γίνεται επίκληση στη φορολογική δήλωση τέτοιων δαπανών, ώστε να μην εμφανίζονται καθαρά εισοδήματα ή να εμφανίζονται αυτά μειωμένα. Για να θεωρούνται τα παραπάνω παράβαση φοροδιαφυγής, πρέπει να έχουν ως αποτέλεσμα τη μη καταβολή ποσού φόρου τουλάχιστον 10.000 €, ανά φορολογικό έτος, εφόσον πρόκειται για φυσικά πρόσωπα ή υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων και τουλάχιστον 60.000 € ανά φορολογικό έτος εφόσον πρόκειται για υπόχρεους τήρησης διπλογραφικών βιβλίων. Η περίπτωση αυτή είναι στην ουσία η παράβαση του άρθρου 17 του Ν. 2523/1997 (φοροδιαφυγή στη φορολογία εισοδήματος) – Διαφοροποιείται το κατώφλι για την κάθε παράβαση (Ν. 2523/1997: 15.000 €/150.000 € - ΚΦΔ: 10.000 €/60.000 €), ενώ εξάλλου, στο Ν. 2523/1997 η παράβαση αυτή τιμωρούνται με ποινή, αλλά στον ΚΦΔ καταγράφεται ως παράβαση φοροδιαφυγής, χωρίς να προβλέπεται διοικητική κύρωση για αυτή.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Παραβάσεις φοροδιαφυγής – άρθρο 55 ΚΦΔ H απόκρυψη οποιασδήποτε φορολογητέας ύλης με μη υποβολή δήλωσης ή με υποβολή ανακριβούς δήλωσης και με σκοπό τη μη πληρωμή οποιουδήποτε άλλου φόρου εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Κώδικα. Για την εφαρμογή της παρούσας περίπτωσης, ως απόκρυψη θεωρείται η μη απόδοση για κάθε φορολογικό έτος ή κάθε φορολογική υπόθεση ποσού φόρου τουλάχιστον 5.000 €.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Παραβάσεις φοροδιαφυγής – άρθρο 55 ΚΦΔ Η μη απόδοση, ανακριβής απόδοση, συμψηφισμός, έκπτωση ή διακράτηση φόρου προστιθέμενης αξίας και παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, καθώς και η μη υποβολή δήλωσης ή η υποβολή ανακριβούς δήλωσης με σκοπό τη μη πληρωμή των παραπάνω φόρων. Για να θεωρούνται τα παραπάνω παράβαση φοροδιαφυγής, ισχύουν τα όρια των 10.000 €, ανά φορολογικό έτος, εφόσον πρόκειται για φυσικά πρόσωπα ή υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων και των 60.000 €, εφόσον πρόκειται για υπόχρεους τήρησης διπλογραφικών βιβλίων.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Παραβάσεις φοροδιαφυγής – άρθρο 55 ΚΦΔ Η είσπραξη επιστροφής φόρων μετά από παραπλάνηση της Φορολογικής Διοίκησης με την παράσταση ψευδών γεγονότων ως αληθινών ή με αθέμιτη παρασιώπηση ή απόκρυψη αληθινών γεγονότων.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Παραβάσεις φοροδιαφυγής – άρθρο 55 ΚΦΔ Η έκδοση πλαστών φορολογικών στοιχείων, καθώς και η νόθευση φορολογικών στοιχείων. Ν. 2523/1997 + ΚΦΔ: θεωρείται πλαστό και το φορολογικό στοιχείο που έχει διατρηθεί ή σφραγιστεί με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να έχει καταχωρηθεί στα οικεία βιβλία της αρμόδιας φορολογικής αρχής σχετική πράξη θεώρησής του και εφόσον η μη καταχώρηση τελεί σε γνώση του υπόχρεου για τη θεώρηση του φορολογικού στοιχείου. Ν. 2523/1997: Θεωρείται ως πλαστό το φορολογικό στοιχείο και όταν το περιεχόμενο και τα λοιπά στοιχεία του πρωτότυπου ή αντίτυπου αυτού είναι διαφορετικά από αυτά που αναγράφονται στο στέλεχος του ίδιου στοιχείου. ΚΦΔ: Θεωρείται ως πλαστό και το φορολογικό στοιχείο όταν οι αξίες που αναγράφονται στο πρωτότυπο και στο αντίτυπο αυτού, το οποίο χρησιμοποιείται για φορολογικούς σκοπούς είναι διαφορετικές. Στον Ν. 2523/1997 υπήρχε όριο 1.200 € για τον χαρακτηρισμό της παράβασης - Στον ΚΦΔ δεν υπάρχει διάκριση.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Παραβάσεις φοροδιαφυγής – άρθρο 55 ΚΦΔ Η έκδοση εικονικών φορολογικών στοιχείων και η αποδοχή αυτών. Η έννοια του εικονικού φορολογικού στοιχείου παραμένει η ίδια, όπως οριζόταν στο άρθρο 19 του Ν. 2523/1997. Τα φορολογικά στοιχεία στα οποία αναγράφεται αξία συναλλαγής κατώτερη της πραγματικής θεωρούνται πάντοτε για τους σκοπούς του παρόντος νόμου ως ανακριβή, ενώ τα φορολογικά στοιχεία στα οποία αναγράφεται αξία μεγαλύτερη της πραγματικής θεωρούνται ως εικονικά κατά το μέρος της μεγαλύτερης αυτής αξίας.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Παραβάσεις φοροδιαφυγής – άρθρο 55 ΚΦΔ Η μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση παραστατικών στοιχείων, εφόσον η συνολική αποκρυβείσα αξία ανέρχεται τουλάχιστον σε 5.000 €. Το αντίστοιχο όριο αποκρυβείσας αξίας του Ν. 2523/1997 ήταν 1.200 €.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Πράξεις φοροδιαφυγής Πρόστιμο Μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση παραστατικού στοιχείου με αποτέλεσμα την απόκρυψη της συναλλαγής ή μέρους αυτής για ποσό αξίας μεγαλύτερο από τα 5.000 € 40% της αξίας της αποκρυβείσας συναλλαγής και ελάχιστο πρόστιμο 2.500 € Έκδοση πλαστών φορολογικών στοιχείων 100% της αξίας του στοιχείου Έκδοση εικονικών φορολογικών στοιχείων ή λήψη εικονικών στοιχείων 50% της αξίας του στοιχείου Έκδοση εικονικών φορολογικών στοιχείων ή λήψη εικονικών στοιχείων με αξία μερικώς εικονική Επιβολή προστίμου για το μέρος της εικονικής αξίας Αδύνατος προσδιορισμός της μερικώς εικονικής αξίας 25% της αξίας του στοιχείου
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Πράξεις φοροδιαφυγής Πρόστιμο Λήψη εικονικού στοιχείου εφόσον η εικονικότητα ανάγεται αποκλειστικά στο πρόσωπο του εκδότη 25% της αξίας του στοιχείου Λήψη εικονικού στοιχείου εφόσον η λήψη του δεν είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του φόρου εισοδήματος του οικείου έτους 15% της αξίας του στοιχείου [Με τον Ν. 4223/2013 καταργήθηκε το τεκμήριο της καλής πίστης για λήπτες εικονικών τιμολογίων, όταν είχαν εξοφλήσει πλήρως μέσω τράπεζας ή αξιογράφου την αξία των τιμολογίου και το ΦΠΑ, οπότε έμεναν ατιμώρητοι] Εικονικότητα του στοιχείου αφορά στο χαρακτηρισμό της αναγραφείσας συναλλαγής, η οποία αφορά σε άλλη υποκρυπτόμενη πραγματική συναλλαγή, και η έκδοσή του δεν επιφέρει απώλεια εσόδων 500 € ανά εικονικό στοιχείο και ανώτατο πρόστιμο 50.000 € ανά φορολογικό έτος (πρόστιμο για την έκδοση μη προσήκοντος στοιχείου) Διενέργεια έκπτωσης φόρου εισροών ή λήψη επιστροφής λόγω λήψης νοθευμένου φορολογικού στοιχείου ή μη απόδοση φόρου με βάση πλαστά, εικονικά ή νοθευμένα φορολογικά στοιχεία 50% του φόρου που εξέπεσε ή που έλαβε ως επιστροφή ή του μη αποδοθέντος φόρου, ανεξάρτητα από το εάν προκύπτει φόρος για καταβολή
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Παράβαση Ν. 2523/1997 ΚΦΔ Μη έκδοση, ανακριβής έκδοση φορολογικού στοιχείου > 1.200 € = 100% της αξίας του στοιχείου ή αξίας που αποκρύφτηκε > 5.000 € = 40% της αξίας της αποκρυβείσας συναλλαγής και ελάχιστο πρόστιμο 2.500 € Έκδοση πλαστών φορολογικών στοιχείων > 1.200 € = 200% 100% της αξίας του στοιχείου Έκδοση εικονικών φορολογικών στοιχείων ή λήψη εικονικών στοιχείων 50% της αξίας του στοιχείου Έκδοση εικονικών φορολογικών στοιχείων ή λήψη εικονικών στοιχείων με αξία μερικώς εικονική Επιβολή προστίμου για το μέρος της εικονικής αξίας
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Παράβαση Ν. 2523/1997 ΚΦΔ Αδύνατος προσδιορισμός της μερικώς εικονικής αξίας 100% της αξίας του στοιχείου 25% της αξίας του στοιχείου Λήψη εικονικού στοιχείου εφόσον η εικονικότητα ανάγεται αποκλειστικά στο πρόσωπο του εκδότη Λήψη εικονικού στοιχείου εφόσον η λήψη του δεν είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του φόρου εισοδήματος του οικείου έτους 15% της αξίας του στοιχείου Εικονικότητα του στοιχείου που αφορά στο χαρακτηρισμό της αναγραφείσας συναλλαγής, η οποία αφορά σε άλλη υποκρυπτόμενη πραγματική συναλλαγή, και η έκδοσή του δεν επιφέρει απώλεια εσόδων 500 € ανά εικονικό στοιχείο και ανώτατο πρόστιμο 50.000 € ανά φορολογικό έτος (πρόστιμο για την έκδοση μη προσήκοντος στοιχείου)
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Η επιβολή προστίμων και όλες οι διαδικασίες που προβλέπονται σύμφωνα με τον Κώδικα είναι ανεξάρτητες από τυχόν ποινικές κυρώσεις και οποιαδήποτε ποινική διαδικασία προβλέπεται από οποιονδήποτε άλλο νόμο. Για τα πρόστιμα του ΚΔΦ δεν προβλέπεται διαδικασία συμβιβασμού, όπως την προέβλεπε ο Ν. 2523/1997, παρά μόνο η διαδικασία ενδικοφανούς προσφυγής του Κώδικα – Επομένως, δεν περιορίζονται (στο 1/3 ή στο ½), όπως ίσχυε με το Ν. 2523/1997. Δεδομένου, εξάλλου, ότι δεν προβλέπεται συμβιβασμός των προστίμων της φοροδιαφυγής, δεν αίρονται και οι ποινικές συνέπειες του Ν. 2523/1997, όπως προβλεπόταν από το άρθρο 24 παρ. 2 του νόμου αυτού.
Μη υποβολή Συνοπτικού Πίνακα ή μη διάθεση Φακέλου Τεκμηρίωσης Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ - Πρόστιμο εκπρόθεσμης υποβολής ή μη υποβολής Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών ή Φακέλου Τεκμηρίωσης ενδοομιλικών συναλλαγών (άρθρο 56) Παράβαση Πρόστιμο Εκπρόθεσμη υποβολή Συνοπτικού Πίνακα Πληροφοριών – Μη διάθεση του φακέλου τεκμηρίωσης εντός της νόμιμης προθεσμίας 1/1000 των δηλουμένων ακαθάριστων εσόδων (όχι μικρότερο από 1.000 € και όχι μεγαλύτερο από 10.000 €) Μη υποβολή Συνοπτικού Πίνακα ή μη διάθεση Φακέλου Τεκμηρίωσης 1/1000 των δηλουμένων ακαθάριστων εσόδων (όχι μικρότερο από 10.000 € και όχι μεγαλύτερο από 100.000 €) Υποτροπή εντός 5 ετών Διπλασιασμός του αρχικού προστίμου Δεύτερη υποτροπή εντός 5 ετών Τετραπλασιασμός του αρχικού προστίμου
10% του μη εμπροθέσμως καταβληθέντα φόρου Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ – Εκπρόθεσμη καταβολή φόρου (άρθρο 57) Παράβαση Πρόστιμο Εκπρόθεσμη καταβολή φόρου (παρέλευση δίμηνης προθεσμίας από τη νόμιμη προθεσμία καταβολής) 10% του μη εμπροθέσμως καταβληθέντα φόρου Εκπρόθεσμη καταβολή φόρου (μετά από 1 έτος από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας) 20% του φόρου Εκπρόθεσμη καταβολή φόρου (μετά από 2 έτη από την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας) 30% του φόρου
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ – Ανακρίβεια/Μη υποβολή δήλωσης μετά από έλεγχο (διορθωτικός προσδιορισμός) (άρθρο 58) Παράβαση Πρόστιμο Ανακριβής δήλωση με διαφορά φόρου 5%-20% 10% επί του ποσού της διαφοράς μεταξύ του φόρου που προκύπτει από τη φορολογική δήλωση και του φόρου που προκύπτει με βάση το διορθωτικό προσδιορισμό Ανακριβής δήλωση με διαφορά φόρου πάνω από 20% 30% επί του ποσού της διαφοράς μεταξύ του φόρου που προκύπτει από τη φορολογική δήλωση και του φόρου που προκύπτει με βάση το διορθωτικό προσδιορισμό Μη υποβολή δήλωσης Πρόστιμο ίσο με το ποσό του φόρου που αναλογεί στη μη υποβληθείσα δήλωση Μη υποβολή δήλωσης και εκτιμώμενος προσδιορισμός φόρους 20% του φόρου
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ – Μη καταβολή παρακρατούμενου φόρου (άρθρο 59)/Παρεμπόδιση, υπόθαλψη και συνέργεια (άρθρο 60) Παράβαση Πρόστιμο Μη καταβολή παρακρατούμενου φόρου Πρόστιμο ισόποσο με το φόρο που δεν αποδόθηκε Παρεμπόδιση ή απόπειρα παρεμπόδισης έργου φορολογικής αρχής ή υπόθαλψη ή συνέργεια σε παράβαση Ίδιο πρόστιμο με το επιβληθέν στο φορολογούμενο
Κυρώσεις σε περίπτωση εκπρόθεσμης δήλωσης Αρχικό πρόστιμο (άρθρο 54) Πρόστιμο σε περίπτωση υποτροπής Επιπλέον πρόστιμο παρακρατούμενων φόρων (άρθρο 59) Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρο 53) Πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρο 57) Δηλώσεις από τις οποίες δεν προκύπτει φόρος ✔ Δηλώσεις από τις οποίες προκύπτει φόρος
Κυρώσεις σε περίπτωση εκπρόθεσμης δήλωσης Υποχρέωση υποβολής φόρου μισθωτών υπηρεσιών περιόδου Μάρτιος 2014 με πόσο φόρου 2.000 € (απλογραφικά βιβλία). Η δήλωση έπρεπε να υποβληθεί 20 Απριλίου 2014 και υποβάλλεται εκπρόθεσμα στις 20 Αυγούστου 2014 (εκπρόθεσμη κατά 4 μήνες) Πρόσθετος φόρος κατά τον Ν. 2523/1997= 2.000 Χ 1% Χ 4 = 80 € Κυρώσεις κατά τον ΚΦΔ: Αρχικό πρόστιμο (άρθρο 54) Πρόστιμο σε περίπτωση υποτροπής Επιπλέον πρόστιμο παρακρατούμενων φόρων (άρθρο 59) Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρο 53) Πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρο 57) 1.000 € - 2.000 € (2.000 Χ 8,76% Χ 4/12 = 58, 40 ευρώ) 2.000 Χ 10% = 200 € Σύνολο: 3.258,40 €
Κυρώσεις σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης Αρχικό πρόστιμο (άρθρο 54) Πρόστιμο σε περίπτωση υποτροπής Πρόστιμο διπλάσιο 20% του φόρου (άρθρο 58) Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρο 53) Πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρο 57) Δηλώσεις από τις οποίες δεν προκύπτει φόρος ✔ Δηλώσεις από τις οποίες προκύπτει φόρος
Κυρώσεις σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης Αρχικό πρόστιμο (άρθρο 58) Τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρο 53) Πρόστιμο εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρο 57) Δηλώσεις από τις οποίες προκύπτει διαφορά φόρου ✔
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Ο φορολογούμενος μπορεί να ζητήσει απαλλαγή από τόκους ή πρόστιμα σε περίπτωση ανωτέρας βίας. Απαλλαγή δεν χορηγείται, αν δεν έχουν εξοφληθεί, πριν από το αίτημα απαλλαγής, όλοι οι φόροι για τους οποίους επιβλήθηκαν τα πρόστιμα. Απαλλαγή δεν χορηγείται για τόκους και πρόστιμα που επιβάλλονται για ανακριβή δήλωση, καθώς και για τα πρόστιμα που επιβάλλονται για παραβάσεις φοροδιαφυγής. Στον Ν. 2523/1997 η ανωτέρα βία ως λόγος απαλλαγής από πρόστιμα αναγνωριζόταν μόνο περιπτωσιολογικά (βλ. π.χ. άρθρο 8 περ. θ΄).
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Το αίτημα απαλλαγής απευθύνεται εγγράφως στον Γενικό Γραμματέα. Ο Γενικός Γραμματέας αποφαίνεται επί του αιτήματος 30 ημερών και κοινοποιεί την απόφαση στον φορολογούμενο. Αν δεν ληφθεί απόφαση εντός της ανωτέρω περιόδου, το αίτημα θεωρείται ότι έχει απορριφθεί και χωρεί η ενδικοφανής διαδικασία του άρθρου 63 ΚΦΔ.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Τα πρόστιμα επιβάλλονται με απόφαση του ΓΓΔΕ – Η πράξη πρέπει να περιλαμβάνει αυτοτελή αιτιολογία. 30 τουλάχιστον ημέρες πριν την έκδοση της πράξης επιβολής προστίμου καλείται ο υπόχρεος να εκφράσει τις αντιρρήσεις του. Η υποχρέωση κλήσης προηγουμένως του υπόχρεου δεν ισχύει στις διαδικαστικές παραβάσεις και στα πρόστιμα μετά από άμεσο, διοικητικό, εκτιμώμενο ή προληπτικό προσδιορισμό φόρου.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Τα πρόστιμα καταβάλλονται εφάπαξ εντός 30 ημερών από την κοινοποίηση, εκτός από τα πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής φόρου και το πρόστιμο μη απόδοσης παρακρατούμενου φόρου. Η παραγραφή του δικαιώματος του Δημοσίου να εκδώσει πράξη επιβολής προστίμου είναι 5ετής - Ξεκινά από το τέλος του έτους διαπίστωσης της παράβασης.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ Έναρξη ισχύος - Μεταβατικές διατάξεις Έναρξη ισχύος από 1.1.2014. Ειδικά οι διατάξεις περί τόκων και προστίμων ισχύουν από 1.1.2014, εκτός από τις περιπτώσεις των παραβάσεων φοροδιαφυγής (άρθρο 55), όπου τα πρόστιμα επιβάλλονται για παραβάσεις που διαπράττονται από 26.7.2013 και μετά.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ - Μεταβατικές διατάξεις Επίσης, το πρόστιμο των 500 € ανά εικονικό στοιχείο και ανώτατο πρόστιμο 50.000 € ανά φορολογικό έτος, στην περίπτωση όπου η εικονικότητα του φορολογικού στοιχείου αφορά στο χαρακτηρισμό της αναγραφείσας συναλλαγής, η οποία αφορά σε άλλη υποκρυπτόμενη πραγματική συναλλαγή και η έκδοσή του δεν επιφέρει απώλεια εσόδων, μπορεί να επιβληθεί και για παραβάσεις που διαπράχθηκαν μέχρι 1.1.2014, ανεξάρτητα από το χρόνο διαπίστωσης.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ - Μεταβατικές διατάξεις Επίσης, οι διατάξεις το άρθρου 55 παρ. 2 μπορούν να εφαρμοστούν και για παραβάσεις που διαπράχθηκαν πριν την 26.7.2013 (ανεξάρτητα από το πότε διαπιστώθηκαν) και αφορούν τα πρόστιμα των άρθρων 5 παρ. 10 και 6 παρ. 1 του Ν. 2523/1997, εφόσον ο υπόχρεος ζητήσει να υπαχθεί στο ευνοϊκότερο καθεστώς. Οι περιπτώσεις αυτές αφορούν μη έκδοση, ανακριβή έκδοση στοιχείων πάνω από 1.200 €, έκδοση πλαστών, εικονικών, λήψη εικονικών καθώς και το πρόστιμο ΦΠΑ για πλαστά, νοθευμένα ή εικονικά φορολογικά στοιχεία.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ - Μεταβατικές διατάξεις Για τις υποθέσεις για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί ΑΕΠ μέχρι τη δημοσίευση του ΚΦΔ, υποβάλλεται αίτημα εντός 15 ημερών από την κοινοποίηση της. Για τις περιπτώσεις που εκκρεμούν κατά τη δημοσίευση του Κώδικα ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων ή του ΣτΕ υποβάλλεται αίτημα εντός 30 ημερών από τη δημοσίευση της απόφασης σε περίπτωση που η υπόθεση έχει συζητηθεί αλλά εκκρεμεί κατά τη δημοσίευση του κώδικα. Δεν είναι δυνατός ο διοικητικός ή δικαστικός συμβιβασμός επί της πράξης που εκδίδεται με βάση τις ευνοϊκότερες διατάξεις του ΚΦΔ. Η δίκη καταργείται μετά την υποβολή αντιγράφου πρακτικού συμβιβασμού στο αρμόδιο δικαστήριο.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ - Μεταβατικές διατάξεις Για τα ποσά προστίμων που μετά τον επανυπολογισμό τους είναι μέχρι και 300.000 €, α) εντός των 10 επόμενων εργάσιμων ημερών από την κοινοποίηση της πράξης βεβαιώνεται και καταβάλλεται το 60% β) Μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα, από την κοινοποίηση της πράξης βεβαιώνεται και καταβάλλεται το υπόλοιπο 40%. Για τα ποσά των προστίμων πάνω από 300.000 € αυτά καταβάλλονται σε 5 ίσες δόσεις, με τον περιορισμό ότι η κάθε δόση δεν είναι μικρότερη των 180.000 €, εκτός της τελευταίας. Η πρώτη βεβαιώνεται και καταβάλλεται εντός των 10 επόμενων εργάσιμων ημερών από την κοινοποίηση της πράξης επιβολής προστίμου.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ - Μεταβατικές διατάξεις Για την υποβολή μετά την 1.1.2014, εκπρόθεσμων χρεωστικών δηλώσεων που αφορούν χρήσεις, περιόδους, υποθέσεις ή εν γένει φορολογικές υποχρεώσεις έως 31.12.2013, επιβάλλονται οι πρόσθετοι φόροι του άρθρου 1 του Ν 2523/1997 (δηλ. 1% ή 1,5% πρόσθετος φόρος). Μετά την απόκτηση του εκτελεστού τίτλου επιβάλλονται τόκοι και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρα 53 και 57 ΚΦΔ). Για την υποβολή, μετά την 1.1.2014, εκπροθέσμων δηλώσεων από τις οποίες δεν προκύπτει φόρος ή δηλώσεων πληροφοριακού χαρακτήρα που αφορούν περιόδους έως την 31.12.2013, επιβάλλονται τα πρόστιμα του άρθρου 4 του Ν. 2523/1997 (117 έως 1.170 €), που περιορίζονται στα 100 €.
Οι διοικητικές κυρώσεις υπό τον ΚΦΔ - Μεταβατικές διατάξεις Στις πράξεις καταλογισμού οποιουδήποτε φόρου που εκδίδονται μετά την 1.1.2014 και αφορούν εν γένει φορολογικές υποχρεώσεις, χρήσεις, περιόδους ή υποθέσεις έως την 31.12.2013, εξακολουθούν να επιβάλλονται οι πρόσθετοι φόροι του άρθρου 1 του Ν. 2523/1997. Μετά την απόκτηση του εκτελεστού τίτλου επιβάλλονται τόκοι και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής (άρθρα 53 και 57 ΚΦΔ).
Ορισμένα συμπεράσματα Θετική η θέσπιση ενιαίου Κώδικα φορολογικής διαδικασίας και η ενιαία αντιμετώπιση των εσόδων που ρυθμίζονται από αυτόν τον Κώδικα. Ορθολογισμός μέχρι ένα σημείο των κυρώσεων σε σχέση με πλαστά/εικονικά στοιχεία - Διάκριση μεταξύ περισσότερων παραβάσεων
Ορισμένα συμπεράσματα Διάσπαση του ενιαίου χαρακτήρα του Ν. 2523/1997 – Δύο νομοθετήματα για την τιμώρηση των παράνομων φορολογικών συμπεριφορών. Υπερβολική αυστηροποίηση των κυρώσεων για ορισμένες παραβάσεις. Σώρευση περισσοτέρων κυρώσεων για τον ίδιο περιστατικό – Ενδεχόμενα δυσανάλογη τιμωρία. Κατάργηση του συμβιβασμού – Παύση της δυνατότητας της μείωσης των προστίμων και άρσης των ποινικών συνεπειών Κανένα αντικίνητρο για την προσφυγή στο δικαστήριο