«Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός πλαισίου φροντίδας για ασθενείς με Άνοια» Πρινιωτάκη Ελένη Κοιν. Λειτουργός Καναβάκης Σταύρος Πολ. Μηχανικός Καναβάκης Γιώργος Αρχιτέκτων

Ποιούς αφορά: Επαγγελματίες υγείας Eεπιχειρήσεις παροχής φιλοξενίας Οικογένειες ασθενών- ασθενείς Σύλλογοι ασθενών και οικογενειών Φορείς Πρόνοιας Πολιτικοί μηχανικοί Αρχιτέκτονες Διακοσμητές Περιβαλλοντολόγοι Τεχνικοί φωτισμού

Αρχιτεκτονική και άνοια ιστορικά Σταδιακά : Δημιουργία συμβουλευτικών κέντρων για αρχιτεκτονικό σχεδιασμό 1990 : Δημιουργία ειδικών μονάδων Αlzheimer 1990 Hoglund : Το πρώτο home-likemodel 1988 Calkins: Το πρώτο επαγγελματικό εγχειρίδιο για αρχιτέκτονες 1980: Δημιουργία ειδικών πτερύγων μέσα σε ΜΦΗ 1980 Calkins : Ερευνά την σχέση αρχιτεκτονικής και άνοιας 1973 Powell Lawton,Nahemow: Οικολογικό μοντέλο φροντίδας : Ολιστική προσέγγιση ψυχ.νόσου

Μελετά την σχέση του σχεδιασμού του περιβάλλοντος του ασθενή με :  Την Υγεία  Την λειτουργικότητα  Την γνωστική ικανότητα  Την χρήση του χρόνου  Την κοινωνική συμπεριφορά Την τελευταία δεκαετία η έρευνα εστιάζει στην γενικότερα ευζωία και την ποιότητα ζωής των ασθενών

 Μικρής κλίμακας επιδημιολογικές έρευνες  Πιλοτικά προγράμματα  Κλινικές έρευνες βασισμένες στην εμπειρία  Δεν υπάρχει έρευνα από τις νευροεπιστήμες ΠΛΑΙΣΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ : Κυρίως κλειστά πλαίσια ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ :  Δυσκολία εφαρμογής γενικευμένων στρατηγικών διαχείρισης του περιβάλλοντος  Δυσκολία ορισμού και μέτρησης αποτελεσμάτων  Περιορισμός σε πρώιμα στάδια

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΜΕΙΩΣΗ ΠΙΕΣΗΣ ΙΔΙΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΜΕ Φ.Α ΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΕΣ ΠΟΙΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΑΧΕΙΑ ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΗ ΥΓΕΙΑΣ TΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΧΡΗΣΙΜΗ ΑΛΛΑ ΔΥΣΚΟΛΗ

Ο ασθενής δεν μπορεί να προσαρμοστεί στο περιβάλλον άρα το περιβάλλον πρέπει να προσαρμοστεί στις ανάγκες του ασθενή Αρχιτεκτονικές σχεδιασμός Αρχιτεκτονικές σχεδιασμός Τεχνολογικός εξοπλισμός Φαρμακευτική αγωγή Εκπαίδευση φροντιστών Μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις Μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις Εσωτερική Εξωτερική διακόσμηση

 Η δημιουργία των καλύτερων δυνατών συνθηκών διαβίωσης  Διαχείριση των επιδράσεων της νόσου  Διατήρηση της υγείας και της ποιότητας ζωής  Διατήρηση τις εναπομείνασες λειτουργίες και ικανότητές τους  Να συνοδεύσει τους ασθενείς στην διαδικασία της γνωστικής έκπτωσης

 Συμβάλει στην προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού  Προσελκύει το ενδιαφέρον των συγγενών, κλπ  Δημιουργεί συνθήκες βιωσιμότητας και ανάπτυξης των επιχειρήσεων  Δημιουργεί την αίσθηση του κοινωνικού οφέλους και εκπλήρωσης των υποχρεώσεων της κοινωνίας προς τα αδύναμα και ασθενή μέλη της

 Οι ανάγκες των ασθενών, του προσωπικού φροντίδας, της οικογένειας, της τοπικής κοινότητας  Οι διαφορές στων ασθενών ως προς το φύλο στην εθνικότητα, και την κουλτούρα

Αρχές φιλικού προς την άνοια αρχιτεκτονικού σχεδιασμού Σύμφωνος με τους κανόνες για την προσπελασιμότητα των ΑμεΑ Σύμφωνος με την νομοθεσία που διέπει τα κτίρια αυτής της κατηγορίας Ανοιχτό στην ευρύτερη κοινότηταΠαρέχει ελεγχόμενη διέγερση Προωθεί τον αυτοσεβασμό και την αυτοπεποίθηση των ασθενών

Αρχές φιλικού προς την άνοια αρχιτεκτονικού σχεδιασμού Διατήρηση ρόλων και τρόπου ζωήςΚατανοητός-προσιτός προσαρμοσμένος στην κουλτούραΠροώθηση επιλογών-συμμετοχήςΣεβασμός στην αξιοπρέπεια, στην ιδιωτικότητα των ασθενώνΠροώθηση της ανεξαρτησίας του ασθενήΠαροχή ασφάλειας-σιγουριάς-σπιτικής ατμόσφαιρας

Εργαλεία αξιολόγησης των περιβάλλοντος φροντίδας Multiphasic Environmental Assessment Procedure (MEAP; (Moos & Lemke, 1996), Professional Environmental Assessment Protocol (PEAP,Lawton et al., 2000).) The Environment Behavior Model (Zeisel, Hyde, & Levkoff, 1994) Therapeutic Environment Screening Schedule (TESS, TESS+ Sloane & Mathew, 1990) The Nursing Unit Rating Scale (Grant, 1994 ) Resident & staff Observation Checklist (RSOC Sloane1998) Focus groupsΠαρατήρηση

GUIDELINES ΓΙΑ ΜΟΝΑΔΕΣ ALZHEIMER H ΠΤΕΡΥΓΕΣ ALZHEIMER ΣΕ Μ.Φ.Η

 Μικρές δομές 8-24 ατόμων ή διαχωρισμένες πτέρυγες μέσα σε μεγαλύτερες δομές  Μονώροφο κτίριο  Τοποθεσία όσο πιο κοντά σε μέσα συγκοινωνίας και μέσα στα όρια της κοινότητας  Σχεδιασμός μη ιδρυματικός

 Μονόκλινο ή καλά διαχωρισμένο δίκλινο δωμάτιο  12 τ. μ περίπου σε σχήμα ορθογώνιο  Παράθυρα 67 εκ. ύψος από το πάτωμα  Απαλά χρώματα σε τοίχους και υφάσματα  Σύστημα ασφαλείας, διακόπτες στο σωστό μέγεθος, ύψος, χρώμα )  Οπτική επαφή με το μπάνιο  Κατάλληλο ύψος κρεβατιού  Κατάλληλος φωτισμός και ειδικός φωτισμός για τη νύχτα  Ντουλάπες προσβάσιμες  Σήμανση στην πόρτα ( φωτογραφίες, αντικείμενα, ονόματα )  Σπιτική διακόσμηση δυνατότητα χρήσης γνώριμων επίπλων - αντικειμένων  Προσωπικά αντικείμενα του ασθενή

ΠΡΙΝ ΜΕΤΑ

 Οπτική επαφή από τον χώρο του δωματίου  Εργονομικά σχεδιασμένος χώρος για ΑμεΑ  Χρήση απαλών χρωμάτων  Επιλογή μη γλυστερών και ασφαλών υλικών  Κατάλληλος φωτισμός – θέρμανση  Ασφαλισμένα ντουλάπια και ράφια για χρήση από τον ασθενή  Δυνατότητα ελέγχου της θερμοκρασίας του νερού

• Προσαρμογή χώρου και επίπλων για ΑμΕΑ • Έπιπλα πρακτικά άνετα σταθερά χωρίς αιχμηρές άκρες από φυσικά υλικά • Μικρότεροι καθιστικοί χώροι • Διακόσμηση που προάγει την ανάκληση αναμνήσεων και αισθητηριακή διέγερση  Χώροι για προσωπικές στιγμές με την οικογένεια και τους φίλους • Καμουφλαρισμένοι χώροι φύλαξης επικινδύνων υλικών • Θέρμανση και ψύξη • Αποφυγή έντονων χρωμάτων - πολύπλοκων σχεδίων

• Αποφυγή διαδρόμων, υψομετρικών διαφορών • Χώροι ανοικτοί, εύκολα ορατοί και κατανοητοί με σπιτική ατμόσφαιρα. • Χρήση μαλακών μη γλιστερών υλικών για το πάτωμα χωρίς γυάλισμα • Βοηθητικές σημάνσεις • Στρογγυλεμένες γωνίες στους τοίχους • Ειδικοί χώροι χαλάρωσης, δραστηριότητας • Χρήση τεχνολογικών βοηθημάτων • Δημιουργία μονοπατιών ελεύθερης περιπλάνησης • Χρήση χρωμάτων για έμφαση ή απόκρυψη στοιχείων του χώρου

ΠΡΙΝ ΜΕΤΑ

ΠΡΙΝ ΜΕΤΑ

 Κουζίνα και τραπεζαρία σπιτικού τύπου  Φωτεινοί χώροι με φυσικό και τεχνητό φως με δυνατότητα αυξομείωσης  Κουζίνα ανοιχτή προς την τραπεζαρία αλλά κατάλληλα ασφαλισμένη  Πάγκος εργασίας για δουλειές κουζίνας  Τραπέζια τετράγωνα 4 ατόμων  Καρέκλες με μπράτσα σε χρ. αντίθεση με το πάτωμα  Τραπεζομάντηλα σε  χρ. αντίθεση με τα σκεύη  Διακόσμηση σπιτική με όμορφα χρώματα  Απαλή μουσική και μυρωδιές από την κουζίνα  Χρήση βοηθημάτων προσανατολισμού

ΠΡΙΝ ΜΕΤΑ

ΠΡΙΝ ΜΕΤΑ

Για αποφυγή πτώσεων :  Περάσματα και διάδρομοι 150 lux  Σκάλες – ράμπες 150 lux  Τουαλέτες 200 lux  Κοινόχρηστοι χώροι και χώροι δωματίων lux

 Μικρός χώρος ήσυχος και οργανωμένος για την γραφική εργασία με οπτική στους κοινόχρηστους χώρους  Παροχή ενός ήσυχου χώρου για ξεκούραση και ηρεμία  Χώροι φύλαξης προσωπικών αντικειμένων ασφαλισμένοι

 Ασφαλείς  Προσπελάσιμοι  Ψυχαγωγικοί Στόχος : Κοινωνική επαφή Επικοινωνία Γνωστική άσκηση Φυσική άσκηση Ανάκληση αναμνήσεων Ψυχαγωγία Μέσα : Φυσικό περιβάλλον Ενεργοποίηση αισθήσεων Χρήση της τεχνολογίας

Χώροι με οπτική επαφή από το εσωτερικό Φράχτες 1,6-2,4 μ καλυμμένοι με πράσινο Καθιστικοί χώροι Χώροι για φαγητό Βοηθητικές σημάνσεις Ασφαλή, προσπελάσιμα μονοπάτια Προσφιλή –ακίνδυνα δέντρα, και λουλούδια Υπερυψωμένα παρτέρια- ζαρντινιέρες για φύτεμα

Όσο περισσότεροι επαγγελματίες αντιληφθούν την σημασία του περιβαλλοντικού σχεδιασμού που πηγάζει από την κλινική εμπειρία, και τις γνώσεις από διαφορετικά επιστημονικά πεδία τόσο πιο εύκολη θα γίνει η πορεία για την δημιουργία χώρων φιλοξενίας για ασθενείς με άνοια που θα μεγιστοποιούν την δυνατότητα μιας ποιοτικής ζωής.