ΜΑΘΑΙΝΩ ΝΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΖΟΜΑΙ ΤΟ ΧΡΟΝΟ ΜΟΥ ΜΑΘΗΤΕΣ Α΄ΛΥΚΕΙΟΥ 1Ο ΛΥΚΕΙΟ ΣΠΑΡΤΗΣ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΚΟΥΡΑΚΟΥ ΣΟΦΙΑ ΣΤΑΘΑΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΤΣΑΤΟΥΜΑ ΖΕΤΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΕΣ ΠΑΡΙΣΗ ΕΥΓΕΝΙΑ ΠΟΛΥΜΕΝΑΚΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Α) ΟΡΙΣΜΟΣ: Α) ΟΡΙΣΜΟΣ: Ο αθλητισμός είναι η συστηματική σωματική καλλιέργεια και δράση με συγκεκριμένο τρόπο, ειδική μεθοδολογία και παιδαγωγική με σκοπό την ύψιστη σωματική απόδοση, ως επίδοση σε αθλητικούς αγώνες, στο αθλητικό και κοινωνικό γίγνεσθαι. Παράλληλα, ο αθλητισμός είναι ένας κοινωνικός θεσμός ο οποίος αντικατοπτρίζει την δεδομένη κοινωνία και τον πολιτισμό της.

Στην Αρχαία Αθήνα ο αθλητισμός θεωρούνταν κοινωνικό και πολιτισμικό αγαθό και είχε παιδαγωγικό χαρακτήρα. Στην Αρχαία Σπάρτη ο αθλητισμός χρησιμοποιούνταν για τη στρατιωτική εκπαίδευση. Ωστόσο, σημαντική είναι η στρατιωτική διάσταση του αθλητισμού στο πέρασμα του χρόνου. Η γενική τάση ήταν, ιδίως το 18ο και 19ο αιώνα, τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα να ασχολούνται με τα «λαϊκά παιχνίδια», όπως το ποδόσφαιρο, ενώ τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα με τα «ευγενή αθλήματα», όπως είναι η ιππασία, η ξιφασκία.

Πρέπει να διαχωριστεί η έννοια της άθλησης από αυτήν της άσκησης Πρέπει να διαχωριστεί η έννοια της άθλησης από αυτήν της άσκησης. Η άσκηση γίνεται άθληση όταν αποκτά ανταγωνιστικό χαρακτήρα. Για παράδειγμα, ένας που τρέχει στο δρόμο κάνει άσκηση ωστόσο εάν έχει κάποιο αντίπαλο να συναγωνιστεί για το ποιος θα τερματίσει πρώτος ή ακόμα και αν ανταγωνίζεται τον ίδιο του τον εαυτό με το χρονόμετρο κάνει άθληση. Ο αθλητισμός μπορεί να πάρει 5 μορφές: ερασιτεχνικός, επαγγελματικός, μαζικός αθλητισμός, φυσικές δραστηριότητες, με τη μορφή παιχνιδιών.

Β) ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ: Ο αθλητισμός ως έννοια διαμορφώθηκε στους μετά-Ομηρικούς χρόνους. Πιθανότατα, η έννοια διαμορφώθηκε με την καθιέρωση των Ιερών αγώνων. Ο αθλητισμός είναι καθαρά αγωνιστικός κάτι βέβαια που αλλάζει με την πάροδο του χρόνου και την κατάργηση των Ολυμπιακών Αγώνων το 392-93 μ. Χ. Ο αθλητισμός επανεμφανίσθηκε αργότερα στις αρχές του 19ου αιώνα στην Μεγάλη Βρετανία ως Sport.

Εντούτοις, η λέξη Sport είναι γαλλική και χρονολογείται από την εποχή του Μεσαίωνα. Ήταν ταυτόσημη με το παιχνίδι και τη διασκέδαση. Στην αρχαία Αίγυπτο καθιέρωσαν πρώτοι τους αγώνες δρόμου, βάδην και την πάλη περίπου το 3000 π. Χ. Η Ελλάδα όμως στάθηκε η αληθινή κοιτίδα του αθλητισμού γιατί εκεί πήρε τη μορφή του ελεύθερου ανταγωνισμού και της ευγενικής άμιλλας. Με την Παγκοσμιοποίηση ο αθλητισμός πήρε διαστάσεις οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές. Δημιουργήθηκαν οι κανόνες και οι κανονισμοί των αθλημάτων, οι λίγκες και οι εξειδικεύσεις στον τομέα του αθλητισμού.

Τα ΜΜΕ είναι σαφώς ο μοχλός για την παγκοσμιοποίηση του αθλητισμού ενός προϊόντος μοναδικού καθώς μπορεί να ενώσει τους ανθρώπους. Με την Παγκοσμιοποίηση αυξάνεται ο αριθμός των αθλητών και των αθλούμενων, δημιουργούνται νέοι κυβερνητικοί και μη οργανισμοί ενώ βελτιώνονται και οι αθλητικοί αγώνες. Ως οργανισμοί είναι τα Σωματεία, οι Ομοσπονδίες καθώς και οι Σύνδεσμοι προπονητών, διαιτητών και κριτών.

Γ) ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ Η αντίληψη για την ωφέλεια από τη σωματική άσκηση είναι διαδεδομένη σε όλο το κόσμο. Αυτό τουλάχιστον υποδηλώνουν το υποχρεωτικό μάθημα της γυμναστικής στα σχολεία, ο μεγάλος αριθμός αθλητικών συλλόγων και η ευρεία ενασχόληση ανθρώπων μέσης και μεγάλης ηλικίας με τη γυμναστική και τα σπορ, καθώς επίσης και η τεράστια ανάπτυξη της βιομηχανίας αθλητικών ειδών.

Ο αθλητισμός σήμερα Σήμερα με τη χρήση των μηχανικών μέσων στις μετακινήσεις των ανθρώπων στις εργασίες τους, με τη κατανάλωση μεγάλης ποσότητας τροφίμων, με την αναγκαστική διαβίωση σε πολυπληθή αστικά κέντρα με χαμηλό συντελεστή πρασίνου, το σωματικό βάρος αυξάνει, οι σωματικές ικανότητες περιορίζονται και εμφανίζονται ασθένειες που συνδέονται με αυτό το τρόπο ζωής.

Τα οφέλη της άσκησης Είναι πλέον από όλους αποδεκτό, πως η άσκηση όχι μόνο διατηρεί και βελτιώνει ένα υγιές σώμα, αλλά θεραπεύει και ένα σώμα που πάσχει, καθώς και μια ψυχή που συμπάσχει με το σώμα. Με άλλα λόγια, το μήνυμα της άσκησης δεν απευθύνεται μόνο στους υγιείς, αλλά και στους πάσχοντες ανθρώπους, με σκοπό να προλαμβάνονται οι ασθένειες και να βελτιώνονται διάφορες νοσηρές καταστάσεις.

Η ισχυροποίηση των μυών Η άσκηση είναι το σημαντικότερο ερέθισμα για την ομαλή και συμμετρική ανάπτυξη του μυοσκελετικού συστήματος του σώματός μας από τη γέννησή μας ως τη πλήρη σωματική μας ωριμότητα. Με τη μακρόχρονη και συστηματική άσκηση, (όπως και με τη σκληρή σωματική εργασία), οι μύες του σώματος ισχυροποιούνται, απαλλάσσονται από το περιττό λίπος, μορφοποιούνται, δίνοντας χάρη και ομορφιά στο ανθρώπινο παράστημα.

Η ισχυροποίηση των μυών έχει ένα πολύ πρακτικό αποτέλεσμα : κάνει το άτομο ικανό να έχει άνεση στις καθημερινές σωματικές του ενέργειες και του δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπίζει κάθε πρόσθετο πρόβλημα με ευκολία. Το άτομο γίνεται παραγωγικό χωρίς να κουράζεται υπερβολικά κι αυτό το γεμίζει με αυτοεκτίμηση και ικανοποίηση, συναισθήματα τόσο αναγκαία για τη ψυχική μας υγεία.

Είδη σωματικής άσκησης Έχουμε δύο ειδών σωματικής άσκησης: την ισοτονική ή κινητική άσκηση όπως π.χ. περπάτημα, τρέξιμο, ποδηλασία, μπάσκετ, ποδόσφαιρο, τένις, χορός, κολύμβηση και την ισομετρική ή στατική άσκηση όπως π.χ. άρση βαρών, πάλη, κωπηλασία, θαλάσσιο σκι, χειρολαβή, ελατήρια. Με την ισοτονική άσκηση αυξάνεται η ικανότητα του οργανισμού να παράγει κάποιο μηχανικό έργο, βελτιώνονται τα αντανακλαστικά και το άτομο εμφανίζεται με ένα ωραίο παρουσιαστικό γεμάτο ψυχική και σωματική υγεία.

Με την ισομετρική άσκηση, μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα η αρτηριακή πίεση ανεβαίνει σε πολύ υψηλά επίπεδα και δεν μπορεί να γίνει τόσο γρήγορη προσαρμογή της κυκλοφορίας και εμπλουτισμός με οξυγόνο του αίματος, που περνάει από ους πνεύμονες για να το προσφέρει άφθονο στους ασκούμενους μύες. Άλλωστε κατά την άσκηση π.χ. άρση βάρους, αναπνέει καλά ο ασκούμενος, όπως συμβαίνει με τις πολλές και βαθιές αναπνοές του δρομέα που κάνει κινητική άσκηση.

Φαίνεται λοιπόν ότι οι ισομετρικές ασκήσεις δεν ωφελούν τόσο τη καρδιά και τις αρτηρίες και ακόμη περισσότερο μπορεί να είναι επικίνδυνες σε υπερτασικά άτομα λόγω απότομης υπερβολικής αύξησης της πίεσης.

Ποιά είναι τα οφέλη από την τακτική άσκηση; Καλύτερη φυσική κατάσταση και βελτίωση διαφόρων δεικτών υγείας, όπως χοληστερίνη, αρτηριακή πίεση, οστική πυκνότητα για τη πρόληψη της οστεοπόρωσης, κλπ. Οφέλη στη ψυχική υγεία, λιγότερο στρες, καλύτερος ύπνος και γενικά καλύτερη διάθεση. Απώλεια βάρους-λίπους (εφόσον φυσικά είναι το ζητούμενο).

Ένα ωφέλιμο χόμπι, που δίνει τη δυνατότητα να ξεφύγει κανείς από τη καθημερινή ρουτίνα. Ενίσχυση των καλών συνηθειών (π.χ. καλή διατροφή) και περιορισμός των κακών (π.χ. κάπνισμα, κακή διατροφή). Είναι αρκετά ασφαλές να αρχίσουμε σταδιακά ένα πρόγραμμα γυμναστικής, σχεδιασμένο από έναν επαγγελματία του χώρου της άσκησης.

Δ) ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Νέοι και αθλητισμός, σχέση ζωής και ανταμοιβής Αθλητική Ψυχολογία Σχολείο, σπίτι, φροντιστήριο, σπίτι, ύπνος αποτελούν την καθημερινότητα ενός παιδιού στις μέρες μας, την οποία επιβάλλει το σύγχρονο μοντέλο ζωής.

Από τα πρώτα χρόνια της ζωής του ο νέος υιοθετεί το πρότυπο της καθιστικής ζωής. Σαν επακόλουθο έρχεται η υποβάθμιση της φυσικής κατάστασης και της υγείας του νέου, καθώς η παχυσαρκία και τα προβλήματα της εξωτερικής εμφάνισης γίνονται όλο και πιο έντονα στην προ-εφηβεία και την εφηβεία. Ο νέος με μειωμένο το αίσθημα της αυτοπεποίθησης και του δυναμισμού ψάχνει επιβεβαίωση και διαφυγή σε τρόπους διασκέδασης που επιτάσσει το σύγχρονο καταναλωτικό πρότυπο ως μόδα.

Τα παραπάνω καθιστούν την καθημερινότητα ενός παιδιού ή εφήβου λίγο μαύρη έως πολύ μίζερη. Ένας τρόπος διαφυγής είναι ο αθλητισμός. Σε μικρή ηλικία ξεκινά σαν παιχνίδι, αυτό οξύνει τη δημιουργικότητά του και ακολούθως το δημιουργικό του εγωισμό. Καθώς το παιδί μεγαλώνει δέχεται επιδράσεις στο χαρακτήρα του από τον αθλητισμό, αναπτύσσει το αίσθημα της συνεργασίας και της συλλογικότητας, ενώ παράλληλα μαθαίνει να σέβεται το συμπαίχτη του αλλά και τον αντίπαλό του. Υιοθετεί την ευγενή άμιλλα και αποδέχεται την ήττα σαν κίνητρο βελτίωσης και αυτοκριτικής.

Σιγά σιγά ο νέος αρχίζει να αντιλαμβάνεται και να κατακτά αξίες ζωής όπως η υπομονή και η επιμονή, ο κόπος και η ανταμοιβή, η χαρά και η λύπη, καθιστώντας την κοινωνικοποίησή του πιο ομαλή. Επιπλέον, μαθαίνει να θέτει στόχους υψηλούς και να κατακτά μέρος αυτών, ενώ παράλληλα αποφεύγει με δική του κρίση τις κακές επιρροές και τις καταχρήσεις που λυμαίνονται τους εφήβους.

ΑΠΟΔΕΛΤΙΩΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΩΝ Στην επόμενη διαφάνεια θα δούμε τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων που δόθηκαν σε μαθητές σύνολο 47 κυρίως ηλικίας 15-17 ετών. Οι μαθητές ρωτήθηκαν σχετικά με τις αθλητικές τους δραστηριότητες, αν αθλούνται, πόσες ώρες την εβδομάδα, τι άθλημα κάνουν αλλά και ποιο άθλημα επιπλέον θα ήθελαν να κάνουν.

Αποτελέσματα αγοριών Ρωτήθηκαν 17 αγόρια και τα αποτελέσματα είναι: Αθλούνται 14 από αυτά κατά μέσο όρο 6h 30’ την εβδομάδα. Άλλα αθλήματα που θα επιθυμούσαν να κάνουν είναι: ορειβασία, ποδόσφαιρο, μπάσκετ, πόλο, βόλεϊ και τένις.

Αποτελέσματα κοριτσιών Ρωτήθηκαν 30 κορίτσια και τα αποτελέσματα είναι: Αθλούνται τα 18 από αυτά κατά μέσο όρο 5 ώρες την εβδομάδα. Άλλα αθλήματα που θα ήθελαν να ασχοληθούν είναι: τένις, μπάσκετ, βόλεϊ, tae-kwon-do, ιππασία, ποδόσφαιρο, χορός και πατινάζ.

Σχολιασμός αποτελεσμάτων Βλέπουμε πως τα αγόρια μπορεί να είναι λιγότερα αλλά αθλούνται περισσότερες ώρες. Αυτό στις μέρες μας είναι ένα σύνηθες φαινόμενο. Τελευταία όμως όλο και περισσότερα κορίτσια αθλούνται σε σύγκριση με τα παλαιότερα χρόνια και αυτό είναι αρκετά ευχάριστο. Οι ώρες την εβδομάδα είναι ικανοποιητικές για μία σχετικά τακτική άσκηση.

Και τέλος παρατηρώντας τις επιπλέον αθλητικές επιλογές των παιδιών μπορούμε να πούμε πως η Σπάρτη καλύπτει τα περισσότερα από αυτά τα αθλήματα με τους αθλητικούς οργανισμούς και συλλόγους που διαθέτει.

Συνοψίζοντας, είδαμε τη σχέση μεταξύ χρόνου-ελεύθερου χρόνου-αθλητισμού-υγείας και ψυχολογίας. Μάθαμε τρόπους να διαχειριζόμαστε σωστά το χρόνο μας ώστε να μας μένει ελεύθερος προκειμένου να μπορέσουμε να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας αλλά και με πράγματα και δραστηριότητες που μας ευχαριστούν. Ασχοληθήκαμε με μια από τις πιο δημοφιλείς δραστηριότητες που είναι ο αθλητισμός.

Τέλος, με την αποδελτίωση των ερωτηματολογίων καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά ασχολούνται με τον αθλητισμό εκτός σχολείου. Υπάρχει ποικιλία στα αθλήματα που ασχολούνται τα παιδιά, αν και θα επιθυμούσαν να είχαν περισσότερες επιλογές.

ΑΘΛΗΘΕΙΤΕ!