Μικροί Ερευνητές Ήχων: Ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την ευαισθητοποίηση απέναντι στο θόρυβο Βασιλεία Χρηστίδου Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Σκοπός  Η ευαισθητοποίηση παιδιών προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας στο θόρυβο και τις συνέπειές του στην υγεία.

Αρχές σχεδιασμού  ομαδοσυνεργατικότητα  ανάπτυξη επιστημονικού εγγραμματισμού  επίλυση προβλημάτων  διαθεματικότητα  διερευνητική μάθηση  πολυτροπικότητα

Πιθανές δυσκολίες & εναλλακτικές αντιλήψεις των παιδιών  ΕΑ1: Οι ήχοι συγχέονται με τις πηγές τους  ΕΑ2: Θόρυβοι παράγονται μόνο από τους ανθρώπους και τις δραστηριότητές τους  ΕΑ3: Θόρυβοι παράγονται μόνο στο αστικό περιβάλλον, όχι στην ύπαιθρο  ΕΑ4: Οι θόρυβοι είναι απλώς ενοχλητικοί, δεν βλάπτουν την υγεία του ανθρώπου  ΕΑ5: Θόρυβοι είναι οι πολύ δυνατοί ήχοι  ΕΑ6: Οι θόρυβοι είναι ίδιοι για όλους τους ανθρώπους

Φυσικές επιστήμες & Περιβάλλον Γλώσσα Τ.Π.Ε. Δεξιότητες Στόχοι

Δραστηριότητα 1: Εισαγωγή  Παρουσίαση ηχητικού ντοκουμέντου όπου συντίθενται πολλοί διαφορετικοί θόρυβοι (π.χ. κορναρίσματα αυτοκινήτων, φωνές ανθρώπων, γάβγισμα σκύλου, κυκλοφοριακοί θόρυβοι, ένα μηχάνημα (κομπρεσέρ κ.λπ.).  Συζήτηση με ενδεικτικές ερωτήσεις:  Τι ακούτε εδώ;  Τι λέτε να συμβαίνει;  Θα σας ήταν ευχάριστο να βρεθείτε σε αυτό το μέρος; Γιατί;  Τι σας ενοχλεί; Γιατί;  Πώς θα ονομάζαμε με μια λέξη αυτό που ακούμε;  Τι νομίζετε ότι είναι ‘θόρυβος’;

Δραστηριότητα 2: Ήχοι και θόρυβοι - Ποια πράγματα προκαλούν θόρυβο;  Προσεκτική παρατήρηση των ήχων μέσα / έξω από την τάξη. Τι άκουσε ο καθένας; Καταγραφή όλων των ήχων σε μορφή αραχνογράμματος ).αραχνογράμματος  Αντιστοίχηση του κάθε ήχου με την πηγή του.  Είναι όλοι αυτοί οι ήχοι που ακούγονται θόρυβοι;  Τι άλλους ήχους/θορύβους ακούμε καθημερινά; Πού τους ακούμε αυτούς συνήθως; Σκεφτείτε τι σας ενοχλεί (στο σχολείο, στο σπίτι, στο δρόμο…).  Διανομή ατομικού φύλλου ακουστικής παρατήρησης: οι ήχοι στο σπίτι μαςφύλλου ακουστικής παρατήρησης  Προσοχή στη διάκριση ήχου και της πηγής του : π.χ. ο ήχος ‘κορνάρισμα’ από την πηγή ‘αυτοκίνητο’.

 Επεξεργασία των ατομικών φύλλων ακουστικής παρατήρησης.  Αντίστοιχη καταγραφή των ήχων στη γειτονιά.  Συγκέντρωση των καταγραφών όλων των παιδιών: συχνότητες εμφάνισης κάθε ήχου.  Συζήτηση: Ποιοι από τους ήχους που ακούσατε σας ενόχλησαν; Εξαγωγή συμπεράσματος ότι αυτοί οι ενοχλητικοί ήχοι είναι θόρυβοι.  Απομόνωση των θορύβων και συνέχεια με αυτούς. Ποιοι θόρυβοι είναι πιο συχνοί και ποιοι λιγότερο;  Αναπαράσταση σε μορφή ραβδογράμματος. Κάθε ράβδος του ραβδογράμματος αντιστοιχεί σε μία πηγή θορύβου, ενώ το ύψος της είναι ανάλογο της συχνότητας εμφάνισης του κάθε θορύβου. Δραστηριότητες 2 & 3: Ήχοι και θόρυβοι - Ποια πράγματα προκαλούν θόρυβο;

Δραστηριότητα 4: Αναγνώριση και ταξινόμηση διαφορετικών ήχων  Εξοικείωση με περισσότερους ήχους και τις κατηγορίες των πηγών τους. Τα παιδιά περιηγούνται σε αρχεία powerpoint και συσχετίζουν ήχους και εικόνες των πηγών τους.αρχεία powerpoint  Συζήτηση: πού και από ποιες πηγές μπορούμε να ακούσουμε θορύβους; Ανάδειξη 4 κατηγοριών:  φυσικό περιβάλλον  αστικό, ανθρωπογενές περιβάλλον (μηχανές οικιακής χρήσης, αστικές δραστηριότητες, αναψυχή)  κυκλοφορία αστική / υπεραστική  βιομηχανικό / αγροτικό / εργασιακό περιβάλλον  Ακουστική παρατήρηση ηχητικών αποσπασμάτων, ταυτοποίηση και ταξινόμηση ήχων στις 4 κατηγορίες.ταξινόμηση ήχων  Συμπέρασμα: θόρυβοι υπάρχουν εκεί που ζουν και εργάζονται άνθρωποι, αλλά και στη φύση.

Δραστηριότητα 5: Γιατί είναι ο θόρυβος ενοχλητικός;  Με βάση τους πίνακες ταξινόμησης της Δρ. 4 τα παιδιά σκέφτονται και εκφράζουν  Σε τι μας ενοχλεί ο κάθε θόρυβος; Τα  Τι μας εμποδίζει να κάνουμε;  Πώς νιώθουμε όταν ακούμε θορύβους;  Αναφορά σε πιθανά προβλήματα υγείας από την έκθεση των ανθρώπων σε θορύβους. Συζήτηση βασισμένη σε κόμικς με μικρές αυτοτελείς ιστορίες.κόμικς  Αναφορά στην Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης κατά του Θορύβου.  Προετοιμασία σχετικής κινητοποίησης στο πλαίσιο του σχολείου (σλόγκαν ενάντια στο θόρυβο, αφίσες).

Δραστηριότητα 6: Χρήση ηχόμετρου  Εισαγωγή του ‘ηχόμετρου’  Εξήγηση των συμβολισμών και της λειτουργίας του  Παραγωγή και μέτρηση ήχων  Πρόβλεψη του επιπέδου κάθε ήχου πριν τη μέτρηση  Κατασκευή ‘Θερμόμετρου ήχου’ ‘Θερμόμετρου ήχου’

Δραστηριότητα 7: Ο ίδιος ήχος μπορεί άλλοτε να είναι θόρυβος και άλλοτε να μην είναι  Τα παιδιά ακούν έναν ήχο από τον η/υ με αυξομειώσεις της έντασης. Συζητείται η συσχέτιση της έντασης του ήχου με την ενόχληση που προκαλεί.  Τα παιδιά καλούνται να προβληματιστούν αν οι ίδιοι ήχοι μας φαίνονται πάντοτε θόρυβοι, ή όχι.  Παραδείγματα: η φωνή ενός οικείου μας προσώπου, τηλεόραση, ραδιόφωνο, πουλιά που κελαηδούν, βροχή που πέφτει, κ.λπ.

Δραστηριότητα 8: Πώς μπορούμε να προστατευθούμε από το θόρυβο;  Συζήτηση για το πώς μπορούμε να προστατευθούμε από το θόρυβο.  Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς; Τι μπορούν να κάνουν οι άλλοι;  Συμπλήρωση του κόμικ

Δραστηριότητα 9: Κατασκευή αφίσας ευαισθητοποίησης κατά του θορύβου  Εισάγεται ο προβληματισμός: «Σταματούν ποτέ οι ήχοι;», «Υπάρχει αυτό που λέμε απόλυτη ησυχία;».  Συμπέρασμα: «Τα μάτια μας ξεκουράζονται όταν κοιμόμαστε, αλλά τα αυτιά μας ποτέ!»  Συζήτηση : «Τι μπορούμε να κάνουμε για να μην έχουμε τόσο πολύ θόρυβο;»  Κατασκευή σχετικής αφίσας. Πολυτροπικό κείμενο που μπορεί να ενσωματώνει μικτές τεχνικές και τρόπους (εικόνες εκτυπωμένες από τον η/υ, σχέδια των παιδιών, γραπτό λόγο, κολάζ, έντυπο λόγο κ.λπ.)