Χειμερινό Τρίμηνο 2005 Η ΒΙΒΛΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΥΡΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Χειμερινό Τρίμηνο 2005 Η ΒΙΒΛΟΣ

Ποιος έχει την τελική αυθεντία; Η εκκλησία ή η Αγία Γραφή; Κυριακή 6 Νοεμβρίου 05 Ποιος έχει την τελική αυθεντία; Η εκκλησία ή η Αγία Γραφή;

Ποιες είναι οι πηγές της χριστιανικής πίστης; Ποιος είναι ο κανόνας της ζωής και των έργων των χριστιανών;

Το δόγμα της Καθολικής Εκκλησίας (Σύνοδος Τριδέντου). Οι πηγές της χριστιανικής πίστης είναι δύο και είναι ισόκυρες: 1) Η Αγία Γραφή 2) Η Ιερά Παράδοση (γραπτά Πατέρων, αποφάσεις Συνόδων, εκκλησιαστική ζωή και πρακτική) = ουσιαστικά η Εκκλησία

Διευκρινίσεις πάνω στο Καθολικό δόγμα Σήμερα πολλοί Καθολικοί θα παραδέχονταν πως : η Παράδοση δεν είναι μια δεύτερη πηγή αποκάλυψης, παράλληλη με την Αγία Γραφή, αλλά μόνο η διαδικασία μέσω της οποίας γίνεται φανερή η αποκάλυψη που εμπεριέχεται στην Γραφή.

Το δόγμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας Παράδοση είναι: Η Αγία Γραφή Το Σύμβολο της Πίστεως Οι αποφάσεις των Συνόδων Τα γραπτά των Πατέρων και οι Κανόνες Τα λειτουργικά βιβλία Οι εικόνες Το δογματικό σύστημα Η εκκλησιαστική διοίκηση Η εκκλησιαστική τέχνη Πηγή της χριστιανικής πίστης είναι μία, η Παράδοση, δηλαδή η πίστη και η πράξη που μετέδωσε ο Χριστός στους Αποστόλους και έχει παραδοθεί στην Εκκλησία.

Διευκρίνιση για την Ορθόδοξη αντίληψη Όλα τα στοιχεία της (ορθόδοξης) Παράδοσης δεν έχουν το ίδιο κύρος. Απόλυτα και αμετάβλητα είναι: Η Αγία Γραφή Το Σύμβολο της Πίστεως Οι Οικουμενικές Σύνοδοι

Ποια η σχέση Αγίας Γραφής και Εκκλησίας; Ποια η σχέση Αγίας Γραφής και Εκκλησίας;

Αγία Γραφή και Εκκλησία Τόσο η Καθολική όσο και η Ορθόδοξη Εκκλησία θεωρούν ότι η Αγία Γραφή τελικά αντλεί το κύρος της από την Εκκλησία. Επιχείρημα που χρησιμοποιείται: Η Εκκλησία αποφάσισε αρχικά ποια βιβλία αποτελούν μέρος της Αγίας Γραφής

Συνέπεια της θέσης αυτής Μόνον η Εκκλησία (ο Πάπας/οι Σύνοδοι) ερμηνεύει έγκυρα την Αγία Γραφή. Για τον λόγο αυτόν επί αιώνες δεν ενθαρρυνόταν η ατομική μελέτη της Αγίας Γραφής. Οι αποφάσεις των Συνόδων είναι normae normantes, δηλ. έχουν κύρος από μόνες τους. Η Καθολική Εκκλησία θεωρεί ότι έχει το δικαίωμα να δογματίζει και εκτός Γραφής (π.χ. δόγμα Ασπίλου Συλλήψεως, Μετάστασης Θεοτόκου).

Οι προϋποθέσεις από τις οποίες ξεκινούν Καθολικοί και Ορθόδοξοι Υπάρχει η αντίληψη ότι η θεοπνευστία συνεχίζεται ως τις ημέρες μας στην Εκκλησία που είναι αλάθητη. Στους Καθολικούς η αντίληψη αυτή εκφράζεται μάλιστα ως δυνατότητα εξέλιξης των δογμάτων της Εκκλησίας. Η Εκκλησία είναι ο φορέας της θεοπνευστίας, αφού το Άγιο Πνεύμα παραμένει στην Εκκλησία και υπάρχουν διάδοχοι των Αποστόλων.

Τι πιστεύει η Διαμαρτυρόμενη Εκκλησία ; Τι πιστεύει η Διαμαρτυρόμενη Εκκλησία ;

«Ο πραγματικός θησαυρός της Εκκλησίας είναι το ιερόν Ευαγγέλιον της δόξης και της χάριτος του Θεού…» (από τις 95 θέσεις του Λουθήρου)

«… δεν μπορώ να υποτάξω την πίστη μου ούτε στον Πάπα ούτε στους συμβούλους του, γιατί είναι φανερό ότι συχνά λανθάνουν και αντιφάσκουν μεταξύ τoυς. Προσπαθήστε να με μεταπείσετε με την μαρτυρία της Αγίας Γραφής […] είμαι δεσμευμένος από τον Λόγο του Θεού […] και είναι επικίνδυνο σ’ έναν Χριστιανό να ομιλή ενάντια στη συνείδησή του!» Μαρτίνος Λούθηρος στη Δίαιτα της Βορμς

Το βασικό δόγμα της Μεταρρύθμισης είναι: ΜΟΝΟΝ Η ΓΡΑΦΗ Το βασικό δόγμα της Μεταρρύθμισης είναι: ΜΟΝΟΝ Η ΓΡΑΦΗ Η μόνη θεόπνευστη πηγή της χριστιανικής πίστης, μόνος κανόνας πίστεως και έργων, είναι η Αγία Γραφή, τα 66 βιβλία της Παλαιάς και Καινής Διαθήκης.

Βασική θέση για την Αγία Γραφή και την Εκκλησία: Η Αγία Γραφή έχει την ανώτερη αυθεντία. Βρίσκεται πάνω από κάθε παράδοση, σύνοδο, ιεραρχία και γενικά την Εκκλησία.

Διευκρινίσεις για τη σημερινή Διαμαρτυρόμενη θέση Σήμερα πολλοί Διαμαρτυρόμενοι παραδέχονται πως υπήρχε χριστιανική παράδοση πριν από την Καινή Διαθήκη (π.χ. συλλογές λογίων του Ιησού) Παραδέχονται ακόμη πως η ερμηνεία της ΚΔ έχει διαμορφωθεί με βάση τη συνεχιζόμενη παράδοση της Εκκλησίας. (βλ. απόψεις του N.T. Wright για το δόγμα της δικαίωσης του Λουθήρου).

Οι διαφορετικές προϋποθέσεις από όπου ορμώνται οι Διαμαρτυρόμενοι Μολονότι το Άγιο Πνεύμα αναμφισβήτητα είναι παρόν στην Εκκλησία, ωστόσο δεν υπάρχουν διάδοχοι των Αποστόλων. Η Αγία Γραφή απηχεί την αυθεντία του Χριστού και των αποστόλων. Αυτή η αποκάλυψη είναι μοναδική, μη επαναλαμβανόμενη, μη συνεχιζόμενη. Κανένας εκκλησιαστικός πατέρας και καμιά οικουμενική σύνοδος δεν μπορούν να αξιώσουν το κύρος των αποστόλων.

Η μαρτυρία πολλών Πατέρων Τονίζουν την αυτάρκεια των Γραφών Ερμηνεύουν τα σκοτεινά σημεία των Γραφών όχι με τη συνδρομή της προφορικής παράδοσης αλλά με διαυγέστερα γραφικά χωρία. Δέχονται παραδόσεις, εφόσον συμφωνούν με την Γραφή.

Παραδείγματα Πατέρων (βλ. Χ’’αντωνίου, σελ. 21 κ.ε.) Παραδείγματα Πατέρων (βλ. Χ’’αντωνίου, σελ. 21 κ.ε.) Κυπριανός επίσκ. Καρχηδόνος (3ος αι.) Ιωάννης Χρυσόστομος Μέγας Αθανάσιος Ιερός Αυγουστίνος Μέγας Βασίλειος

Διαπιστώσεις όσον αφορά την Ιερά Παράδοση Οι Μεταρρυθμιστές γνώριζαν την Ιερά Παράδοση. Η Παράδοση ήταν εν πολλοίς αντιφατική. Η Παράδοση σε πολλά θέματα ερχόταν σε αντίθεση με την Αγία Γραφή ή ήταν εκτός Γραφής. Οι Μεταρρυθμιστές ήταν σε θέση να γνωρίζουν ότι για τον πολύ κόσμο –και όχι μόνο- τα όρια της Ιεράς Παράδοσης ήταν αόριστα και ευνοούσαν τις εκκλησιαστικές παρεκτροπές.

Αντίρρηση: Μα, η Εκκλησία όρισε τον Κανόνα της Αγίας Γραφής. Εδώ υπάρχει ένα λογικό σφάλμα. Ερώτηση: Ο Χριστός έχει εξουσία και κύρος, επειδή η Εκκλησία πιστεύει σε Αυτόν; Ο λόγος του Χριστού έχει αυθεντία, επειδή η Εκκλησία τον πιστεύει; Απάντηση-Συμπέρασμα: Η Εκκλησία δεν προσέδωσε κύρος στην Αγία Γραφή, αλλά αναγνώρισε το κύρος της. Η ίδια η Εκκλησία γεννήθηκε πιστεύοντας σε αυτόν τον Λόγο. Ποτέ δεν υπήρξε χωρίς αυτόν.

Συνέπειες της θέσης αυτής Πιστεύουμε μόνον σε δόγματα που στηρίζονται στην Αγία Γραφή. Από την Ιερά Παράδοση απορρίπτουμε ό,τι έρχεται σε αντίθεση με την Αγία Γραφή. Οι αποφάσεις των Συνόδων είναι normae normatae, όχι normae normantes, δηλ. το κύρος τους στηρίζεται στη συμφωνία τους με την Αγία Γραφή. Η Αγία Γραφή μπορεί να ερμηνευθεί μόνον με κάτι που έχει το ίδιο κύρος με αυτήν, δηλαδή με βάση την ίδια την Αγία Γραφή. Οι πιστοί παροτρύνονται να μελετούν τον Λόγο του Θεού και να τον έχουν ως οδηγό τους.

Διευκρινίσεις Αυτό δεν σημαίνει ότι κάθε πιστός γίνεται ένας Πάπας στην ερμηνεία της Γραφής Ο Θεός έχει θέσει στην Εκκλησία χαρίσματα ερμηνείας και διδασκαλίας. Δεν είναι όλοι διδάσκαλοι. Οι πιστοί από την άλλη μεριά παροτρύνονται να ελέγχουν τα κηρυττόμενα δόγματα με βάση τον Λόγο του Θεού (όπως οι Βεροιείς τον Παύλο).

Βιβλιογραφία Ι. Καλβίνος, Θεσμοί Χριστιανικής Θρησκείας, τ.Ι, κεφ. VII. Ομολογία του Westminster, κεφ. 1. Καταστατικός Χάρτης της Ε.Ε.Ε. άρθρα 1-2 Κάλιστος Ware, Η Ορθόδοξη Εκκλησία (Εκδ. Ακρίτας 1996) κεφ. 10. Γ. Α. Χατζηαντωνίου, Το Ευαγγέλιο Ανοιχτό (Εκδ. Β’ ΕΕΕΑ 1957) κεφ. 1. T. Watson, Θησαυρός Πρακτικής Θεολογίας (Εκδ. Ο Λόγος) κεφ. 2. L. Berkhof, Θέλετε γνωρίσει την αλήθειαν (1987) κεφ. 3.

Προσευχή και περισυλλογή Ευχαριστία: Γιατί με τη Μεταρρύθμιση αποκαταστάθηκε το κύρος του Λόγου του Θεού και είναι ο οδηγός μας. Ευχαριστία: Για τους διδασκάλους της Εκκλησίας που ορθοτομούν τον Λόγο του Θεού. Δέηση: Το ευαγγέλιο να βρει στην πατρίδα μας τη θέση που του αξίζει, πάνω από κάθε εκκλησιαστική παράδοση.