Διαχείριση του Άγχους σε Ασφαλείς και Υγιείς Χώρους Εργασίας Διαχείριση του άγχους και των ψυχοκοινωνικών κινδύνων που σχετίζονται με την εργασία

Βασικά στοιχεία για την εκστρατεία Υπό το συντονισμό του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA) Διοργάνωση σε περισσότερες από 30 χώρες Υποστήριξη από ένα δίκτυο εταίρων: Εθνικοί Εστιακοί Πόλοι Κοινωνικοί εταίροι Επίσημοι εταίροι εκστρατείας Εταίροι από τα μέσα ενημέρωσης Enterprise Europe Network Θεσμικά όργανα της ΕΕ

Βασικοί στόχοι Βελτίωση της κατανόησης του άγχους και των ψυχοκοινωνικών κινδύνων που σχετίζονται με την εργασία Προαγωγή της διαχείρισης των εν λόγω κινδύνων Πρόληψη των σημαντικότερων αρνητικών επιπτώσεων Παροχή στήριξης και καθοδήγησης προς τους εργαζομένους και τους εργοδότες Ενθάρρυνση της χρήσης πρακτικών και εύχρηστων εργαλείων

Η έκταση του προβλήματος Πάνω από το 50% των ευρωπαίων εργαζομένων αναφέρουν το εργασιακό άγχος ως σύνηθες φαινόμενο στο χώρο εργασίας τους. Το άγχος, μαζί με τους άλλους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους που σχετίζονται με την εργασία, θεωρείται ότι ευθύνονται για περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου των χαμένων ωρών εργασίας. Περίπου 4 στους 10 εργαζόμενους θεωρούν ότι η αντιμετώπιση του άγχους δεν είναι αυτή που θα έπρεπε στο χώρο εργασίας τους.

Ορισμοί Οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι που σχετίζονται με την εργασία προκύπτουν από: κακό σχεδιασμό, κακή οργάνωση και κακή διαχείριση της εργασίας, δυσμενές κοινωνικό πλαίσιο στην εργασία, και ενδέχεται να επιφέρουν αρνητικές ψυχολογικές, σωματικές και κοινωνικές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένου του εργασιακού άγχους. Το εργασιακό άγχος: είναι οργανωτικό ζήτημα και όχι προσωπική αδυναμία, εμφανίζεται όταν οι απαιτήσεις στην εργασία υπερβαίνουν την ικανότητα του εργαζόμενου να αντεπεξέλθει σε αυτές.

Το ψυχοκοινωνικό περιβάλλον εργασίας Ένα προβληματικό ψυχοκοινωνικό περιβάλλον εργασίας μπορεί να οφείλεται σε: υπερβολικές ή αντικρουόμενες απαιτήσεις όσον αφορά στην εργασία, μη συμμετοχή και μη επιρροή στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να εκτελείται η εργασία, αναποτελεσματική επικοινωνία και έλλειψη υποστήριξης, ψυχολογική και σεξουαλική παρενόχληση και βία που προέρχεται από τρίτους, κακή διαχείριση των οργανωτικών αλλαγών και εργασιακή ανασφάλεια.

Οι αρνητικές επιπτώσεις Για τον εργαζόμενο: Δυσκολία συγκέντρωσης και λάθη Εργασιακή εξουθένωση και κατάθλιψη Προβλήματα στην προσωπική ζωή Κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών Κακή σωματική υγεία Για την επιχείρηση/οργανισμό: Κακές συνολικές επιδόσεις της επιχείρησης Αυξημένο ποσοστό απουσίας από την εργασία και τυπικής παρουσίας στην εργασία Αυξημένα ποσοστά εργατικών ατυχημάτων και τραυματισμών στην εργασία

Η διαχείριση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων Μόνο το 30% περίπου των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων/οργανισμών διαθέτουν διαδικασίες για την αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων*. Η αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων θεωρείται συχνά δυσκολότερη σε σχέση με εκείνη των «παραδοσιακών» κινδύνων για την ΕΑΥ. Ωστόσο… Οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι μπορούν να αξιολογούνται και να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο συστηματικό τρόπο όπως και οι λοιποί κίνδυνοι για την ΕΑΥ. Τα οφέλη από την διαχείριση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων και του εργασιακού άγχους είναι σαφώς μεγαλύτερα από το κόστος που απαιτείται για την εφαρμογή των μέτρων αντιμετώπισής τους, από τις επιχειρήσεις/οργανισμούς ανεξαρτήτως μεγέθους. * Ευρωπαϊκή έρευνα για τις επιχειρήσεις σχετικά με τους νέους και τους αναδυόμενους κινδύνους (ESENER), Ευρωπαϊκός Οργανισμός για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία , 2010. Διαθέσιμη στη διεύθυνση: https://osha.europa.eu/en/publications/reports/esener1_osh_management

Τα οφέλη από την διαχείριση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων που σχετίζονται με την εργασία Περισσότερη ευεξία των εργαζομένων και ικανοποίηση από την εργασία τους Ένα υγιές, ενθουσιώδες και παραγωγικό εργατικό δυναμικό Βελτιωμένη συνολική απόδοση και παραγωγικότητα Περιορισμός των ποσοστών απουσίας από την εργασία και των ποσοστών ανανέωσης του προσωπικού Περιορισμός του κόστους και του φόρτου που βαραίνει την κοινωνία εν γένει Συμμόρφωση με τη νομοθεσία

Ο ρόλος της διοίκησης Οι εργοδότες είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή ενός σχεδίου με σκοπό την πρόληψη/περιορισμό των ψυχοκοινωνικών κινδύνων. Τα διοικητικά στελέχη πρέπει να προάγουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον εργασίας, ενθαρρύνοντας τους εργαζομένους να διατυπώνουν τους προβληματισμούς και τις προτάσεις τους. Τα διοικητικά στελέχη μέσης βαθμίδας διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο καθώς έρχονται σε καθημερινή επαφή με τους εργαζομένους τους. Η άσκηση σωστού επιτελικού ρόλου εκ μέρους της διοίκησης και η ικανότητα διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού συμβάλλουν στη διαμόρφωση ενός καλού ψυχοκοινωνικού περιβάλλοντος εργασίας. Αυτές οι δεξιότητες μαθαίνονται και αναπτύσσονται. Η εφαρμογή σε εθελοντική βάση πρόσθετων μέτρων για την προαγωγή της ψυχικής ευεξίας μπορεί επίσης να συμβάλλει σε έναν υγιή χώρο εργασίας.

Η σημασία της συμμετοχής των εργαζομένων Αν και άσκηση σωστού επιτελικού ρόλου εκ μέρους της διοίκησης συμβάλλει στον περιορισμό του εργασιακού άγχους και των ψυχοκοινωνικών κινδύνων που σχετίζονται με την εργασία, η συμμετοχή των εργαζομένων είναι εξίσου καθοριστικής σημασίας. Πρέπει να υπάρχει ένας ανοιχτός διάλογος μεταξύ εργοδοτών και εργατικού δυναμικού. Οι εργαζόμενοι και οι εκπρόσωποί τους κατανοούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τα προβλήματα στο χώρο εργασίας τους και μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση του σχεδιασμού και της εφαρμογής των αναγκαίων λύσεων. Η διαβούλευση με τους εργαζομένους συμβάλλει στην ενίσχυση του ηθικού εν γένει και διασφαλίζει ότι τα μέτρα που λαμβάνονται είναι εξίσου κατάλληλα και αποτελεσματικά.

Τρόποι διαχείρισης του άγχους και των ψυχοκοινωνικών κινδύνων που σχετίζονται με την εργασία Ακόμη και με περιορισμένους πόρους, οι ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι μπορούν να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Η προορατική αντιμετώπιση και η ύπαρξη ενός σχεδίου για την πρόληψη των προβλημάτων είναι ο πλέον αποτελεσματικός τρόπος για την αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών κινδύνων στο χώρο εργασίας. Μια διαδικασία εκτίμησης κινδύνων είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό των κινδύνων και των κατάλληλων λύσεων. Υπάρχουν διαθέσιμα πρακτικά εργαλεία και καθοδήγηση για τη διευκόλυνση της αποτελεσματικής διαχείρισης των ψυχοκοινωνικών κινδύνων.

Συμμετοχή στην εκστρατεία Μπορούν να συμμετέχουν όλες οι επιχειρήσεις/οργανισμοί και μεμονωμένα άτομα. Με τους εξής τρόπους: διαδίδοντας και προβάλλοντας μηνύματα και το υλικό της εκστρατείας, χρησιμοποιώντας και προωθώντας τα πρακτικά εργαλεία της εκστρατείας, συμμετέχοντας σε εκδηλώσεις της εκστρατείας ή διοργανώνοντας τις δικές τους εκδηλώσεις.

Βασικές ημερομηνίες Έναρξη της εκστρατείας: Απρίλιος 2014 Ευρωπαϊκές Εβδομάδες για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία: Οκτώβριος 2014 και 2015 Τελετή για τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Καλής Πρακτικής: Απρίλιος 2015 Πανευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη για τους Ασφαλείς και Υγιείς Χώρους Εργασίας: Νοέμβριος 2015

Γίνετε επίσημοι εταίροι της εκστρατείας Αφορά ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς Οι επίσημοι εταίροι προάγουν την εκστρατεία και αυξάνουν τη δημοσιότητά της. Τα οφέλη περιλαμβάνουν: έναν φάκελο με πληροφοριακό υλικό ένα πιστοποιητικό επίσημου εταίρου ειδική κατηγορία για τους επίσημους εταίρους στα Ευρωπαϊκά Βραβεία Καλής Πρακτικής προώθηση σε επίπεδο ΕΕ και στα μέσα ενημέρωσης ευκαιρίες δικτύωσης και ανταλλαγή καλών πρακτικών με άλλους εταίρους της εκστρατείας πρόσκληση σε εκδηλώσεις του EU-OSHA.

Ευρωπαϊκά Βραβεία Καλής Πρακτικής Αναγνώριση εξαιρετικών και καινοτόμων καλών πρακτικών Λύσεις για την διαχείριση του άγχους και των ψυχοκοινωνικών κινδύνων στους χώρους εργασίας Δυνατότητα συμμετοχής επιχειρήσεων και οργανισμών από: Κράτη μέλη της ΕΕ Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο Δυτικά Βαλκάνια και Τουρκία Ο συντονισμός των υποψηφιοτήτων πραγματοποιείται από τους Εθνικούς Εστιακούς Πόλους και τον EU-OSHA σε δύο φάσεις: Διαδικασία επιλογής σε εθνικό επίπεδο Αξιολόγηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο Τελετή απονομής Ευρωπαϊκών Βραβείων Καλής Πρακτικής

Ενημερωτικό υλικό της εκστρατείας Οδηγός εκστρατείας Φυλλάδιο Φυλλάδιο για τα Βραβεία Καλής Πρακτικής Ηλεκτρονική εργαλειοθήκη εκστρατείας Υλικό προβολής της εκστρατείας Τεχνικές Εκθέσεις Πρακτικοί οδηγοί και εργαλεία Ταινία με τον Napo www.healthy-workplaces.eu

Πρόσθετη πληροφόρηση Μάθετε περισσότερα από το δικτυακό τόπο της εκστρατείας www.healthy-workplaces.eu Εργαλειοθήκη της εκστρατείας https://osha.europa.eu/en/campaign-toolkit Μάθετε περισσότερα για τις εκδηλώσεις στη χώρα σας από τον Εθνικό Εστιακό Πόλο www.healthy-workplaces.eu/fops