ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΣΤΡΕΣ ΑΤΟΜΙΚΗ ΣΤΟΧΟΘΕΣΙΑ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΣΤΡΕΣ Αποτελέσματα Έρευνας Ο.Τ.Ο.Ε. – Γραμμ. Εργασιακών Σχέσεων & Συμβάσεων - 2008

Ερώτηση 1η : Εφαρμόζεται ατομική στοχοθεσία στο χώρο σας; Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O.T.O.E. - Γραμματεία Εργασιακών Σχέσεων & Συμβάσεων - 2008 Ερώτηση 1η : Εφαρμόζεται ατομική στοχοθεσία στο χώρο σας; Θέτοντας το βασικό ερώτημα της έρευνας, για την ύπαρξη η μη της ατομικής στοχοθεσίας, τα αποτελέσματα είναι συντριπτικά υπέρ της εφαρμογής της στο χώρο των τραπεζών, και ανέρχονται στα 2/3 του συνόλου των εργαζομένων (66% στα στελέχη, 63% των υπαλλήλων). Το συμπέρασμα είναι ότι, οι πωλησιακές απαιτήσεις και ικανότητες φαίνεται να είναι το κύριο χαρακτηριστικό πλέον, της εργασίας του τραπεζοϋπάλληλου στη χώρα μας.

Ερώτηση 2η: Πόσο εκτεταμένη είναι; Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O.T.O.E. - Γραμματεία Εργασιακών Σχέσεων & Συμβάσεων - 2008 Ερώτηση 2η: Πόσο εκτεταμένη είναι; Καθολική κρίνεται η έκταση του φαινομένου ειδικά στα στελέχη των τραπεζών (96%), και στην πλειοψηφία των υπαλλήλων(66%).

Ερώτηση 3η: Ποιους τομείς καλύπτει; Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O.T.O.E. - Γραμματεία Εργασιακών Σχέσεων & Συμβάσεων - 2008 Ερώτηση 3η: Ποιους τομείς καλύπτει; Η ατομική στοχοθεσία καλύπτει τους τομείς : α) της πώλησης προιόντων δανείων-καταθέσεων,πιστωτικών καρτών,ασφαλιστικών προγραμμάτων (55%) β) της αύξησης των συναλλαγών στα ταμεία με πληρωμές λογαριασμών(τηλεφωνίας,ηλεκτρικού ρεύματος, τελών κυκλοφορίας,κίνησης κεφαλαίων 14%) γ) των εργασιών με ενοικιαζόμενους εργαζόμενους (17%) Ενώ η βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πελάτη, παρά το λεγόμενο πελατοκεντρικό σύστημα διαχείρισης των τραπεζών βρίσκεται σε πολύ χαμηλά ποσοστά (5%). Τέλος η βελτίωση γνώσεων και ικανοτήτων των εργαζομένων, η εφαρμογή καινοτόμων δράσεων και βελτίωσης της ποιότητας των προιόντων είναι παντελώς ανύπαρκτη. Καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι η ατομική στοχοθεσία έχει καθαρά «ποσοτικά» χαρακτηριστικά, και μηδαμινά ως ανύπαρκτα, σε σημαντικούς τομείς για τον άνθρωπο και για την κοινωνία ευρύτερα, «ποιοτικά» χαρακτηριστικά τα οποία συμβάλλουν στην ατομική πρόοδο και στην ανάπτυξη της κοινωνίας.

Ερώτηση 4η: Πως αξιολογείται τους ατομικούς στόχους; Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O.T.O.E. - Γραμματεία Εργασιακών Σχέσεων & Συμβάσεων - 2008 Ερώτηση 4η: Πως αξιολογείται τους ατομικούς στόχους; Η αξιόλογηση των ατομικών στόχων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας κρίνονται : Α) ως αυθαίρετοι (42%) Β) ως εξοντωτικοί (28%) και εξωπραγματικοί (27%) και αν τα αποτελέσματα αυτά τα συνδυάσουμε με τη εφαρμογή και την έκταση της ατομικής στοχοθεσίας στα στελέχη και τους υπαλλήλους μας δείχνουν τα πρώτα σημάδια της σύνδεσης της ατομικής στοχοθεσίας με φαινόμενα παραγωγής πίεσης και στρες στους εργαζόμενους καθώς προσπαθούν να γεφυρώσουν το κενό ανάμεσα στις απαιτήσεις ή τις προσδοκίες που τους τίθενται σε σχέση με τους αυθαίρετους, εξωπραγματικούς και εξοντωτικούς στόχους των τραπεζών.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Τα φαινόμενα παραγωγής εργασιακού στρες αυξάνονται με τη μη αναθεώρηση των ατομικών στόχων προς τα κάτω σε υψηλά ποσοστά (78% στην απάντηση ποτέ), και 20% μερικές φορές.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Επίσης η καθολική ανυπαρξία ρόλου του συνδικάτου στην εφαρμογή της ατομικής στοχοθεσίας, επιτείνει το εργασικό στρες καθώς ο ισχυρός εργοδότης επιβάλλει με απόλυτο διευθυντικό δικαίωμα τους όρους και τις προυποθέσεις των ατομικών στόχων στον «μοναχικό» και αδύναμο εργαζόμενο.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Ο επηρεασμός των αποδοχών , από την επίτευξη της ατομικής στοχοθεσίας, των στελεχών είναι πάρα πολύ μεγάλος (95%) αλλά και των υπαλλήλων δεν περνά απαρατήρητος (33%). Το ότι τα ποσοστά αυτά είναι σε υψηλά επίπεδα αυξάνει τα επίπεδα εργασιακού άγχους που αισθάνονται οι εργαζόμενοι καθώς το αποτέλεσμα της δουλειάς τους δηλ. οι αμοιβές τους εξαρτάται από την πωλησιακή τους ικανότητα.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Ο πρόσκαιρος και ευκαιριακός χαρακτήρας της σύνδεσης της ατομικής στοχοθεσίας με πρόσθετα bonus (65%) τα οποία είναι αυθαίρετα μεταβαλλόμενα κατά την απόλυτη κρίση της επιχείρησης και χωρίς να υπάρχει προηγούμενη ενημέρωση των εργαζομένων πριν αναλάβουν τους ετήσιους, κατά κανόνα, στόχους τους, είναι άλλος ένας παράγοντας που προκαλεί αβεβαιότητα για το αποτέλεσμα της εργασίας του και κατά συνέπεια εργασιακό στρες.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Άλλο ένα σημαντικό εύρημα της έρευνας, έρχεται να μας δείξει την καθολική συμμετοχή της ατομικής στοχοθεσίας, στον τομέα της αξιολόγησης της απόδοσης των στελεχών (99%), αλλά και των υπαλλήλων(61%). Διακρίνουμε λοιπόν ότι παραμερίζονται οι ιδιαίτερες ικανότητες και δεξιότητες του κάθε εργαζόμενου καθώς υπερκαλύπτονται από την αποκλειστική ικανότητά του για πωλήσεις σε μεγάλο βαθμό.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Η μεγάλη εξάρτηση της διατήρησης της θέσης εργασίας των στελεχών σε ποσοστό 67% από την επίτευξη ή όχι των ατομικών στόχων και των υπαλλήλων σε ποσοστό 47% από αρκετά ως πολύ, μας δείχνει τη μεγάλη ανασφάλεια που κυριαρχεί στους εργαζόμενους στις τράπεζες της χώρας μας και κατ’ επέκταση το έντονο εργασιακό στρες που τους προκαλεί η κατάσταση αυτή.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Άλλο ένα αρνητικό αποτέλεσμα της ατομικής στοχοθεσίας, είναι και η απόλυτη σχέση της με την εξέλιξη της καριέρας στην επιχείρηση σε ποσοστά 98%, από αρκετά ως πολύ, στα στελέχη των τραπεζών. Η εικόνα για τους υπαλλήλους είναι σαφώς «καλύτερη», χωρίς να αποκλείει τη σχέση-εξάρτησή της, με την επίτευξη των ατομικών στόχων.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Το χειρότερο εύρημα της έρευνας είναι η σαφής εξάρτηση της ατομικής στοχοθεσίας με την διεύρυνση του πραγματικού χρόνου εργασίας των στελεχών σε ποσοστά 100% αλλά και των υπαλλήλων σε 71% από αρκετά ως πολύ. Συνέπεια αυτού του φαινομένου είναι ο ελάχιστος ως ανύπαρκτος ελεύθερος χρόνος των εργαζομένων για προσωπική – οικογενειακή ζωή, που αν συνδυαστεί με το εργασιακό στρες που βιώνουν κατά την εργασία τους, φτιάχνει ένα εκρηκτικό μείγμα «προσωπικότητας» με βλαβερές συνέπειες για την ψυχική και σωματική τους υγεία.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Άλλη μία διαπίστωση από την ανάγνωση των απαντήσεων σ’ αυτό το ερώτημα, είναι ότι το «κυνήγι στόχων» είναι το κύριο αντικείμενο εργασίας των στελεχών και μόνο, ενώ για τους υπαλλήλους φτάνει σε πολύ υψηλά ποσοστά του 67%. Έχουμε δηλαδή μόνο το 1/3 των εργαζομένων να ασχολείται με καθαρά παραδοσιακές τραπεζικές εργασίες κάτι που γεννά κινδύνους για την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πελάτες. Οδηγούμαστε λοιπόν στο συμπέρασμα ότι η ατομική στοχοθεσία είναι η βασική πηγή των προβλημάτων και των αρνητικών συνεπειών της εργασίας των τραπεζοϋπαλλήλων στη χώρα μας και προς τους ίδιους αλλά και προς τους πελάτες-κοινωνία.

Αν ναι για ποιους λόγους; Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O.T.O.E. - Γραμματεία Εργασιακών Σχέσεων & Συμβάσεων - 2008 Αν ναι για ποιους λόγους; Λόγοι που επιβάλλουν το «κυνήγι» προέρχονται για τα στελέχη από: Πίεση από τους προισταμένους (ανώτερα διευθυντικά – διοικητικά στελέχη) σε ποσοστό 40% Από ανασφάλεια για τη θέση εργασίας τους 24% Και οι 2 παραπάνω λόγοι είναι «μηχανές παραγωγής» εργασιακού στρες Μόνο ένα 21% το κάνει από φιλοδοξία για την εξέλιξη της καριέρας του και ένα 9% από οικονομικά κίνητρα. Μ’αυτό το στοιχείο βλέπουμε ότι και τα ίδια τα στελέχη γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι δεν θα αμειφθούν ανάλογα με την προσφορά τους στην εταιρική κερδοφορία. Η υποτιθέμενη «αόρατη» πίεση που συζητιέται συνήθως ως λόγος, είναι της τάξεως του 6%. Βλέπουμε λοιπόν ότι τα στελέχη καθοδηγούνται από πίεση και ανασφάλεια που προέρχεται είτε από τρίτους είτε από τους ίδιους και όχι από προσωπική πρωτοβουλία θέληση ή φιλοδοξία. Πρωτοστατεί λοιπόν το στρες ως «περιβάλλον εργασίας».

Αν ναι για ποιους λόγους; Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O.T.O.E. - Γραμματεία Εργασιακών Σχέσεων & Συμβάσεων - 2008 Αν ναι για ποιους λόγους; Την ίδια εικόνα βλέπουμε πάνω-κάτω και στους υπαλλήλους : Πίεση από τους προισταμένους 42% Ανασφάλεια για τη θέση εργασίας 27% Φιλοδοξία καριέρας 13% Πίεση από την αγορά 11% Οικονομικά κίνητρα 6% Ανύπαρκτο και στις δύο περιπτώσεις η βελτίωση ποιότητας υπηρεσιών προς τον πελάτη.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Στο μεγαλύτερο ποσοστό των τραπεζών 62% δεν υπάρχουν ρυθμίσεις που να διέπουν την ατομική στοχοθεσία, και στις περιπτώσεις όπου υπάρχουν αφορά μικρό κύκλο ανώτερων στελεχών-διευθυντών και όχι το σύνολο του προσωπικού. Έτσι οι τράπεζες δε διαθέτουν σύστημα διαφανές και με κριτήρια ανταπόδοσης στην επίτευξη της ατομικής στοχοθεσίας και αν λάβουμε υπόψιν τη μη συμμετοχή του συνδικάτου στο ζήτημα οδηγούμαστε σ’ ένα σύστημα που ενδιαφέρεται μόνο για τους μετόχους και όχι για τους «συμμέτοχους», όπως η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη ορίζει.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Ερώτηση 17η: Τι συνέπειες έχει για την ποιότητα εργασίας και ζωής σας η ατομική στοχοθεσία ; (Στελέχη) Οι συνέπειες του φαινόμενου της ατομικής στοχοθεσίας στην ποιότητα εργασίας και ζωής, των στελεχών στις τράπεζες μας δείχνουν μια ζοφερή κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, η οποία απέχει από την προσωπική και κοινωνική ευημερία:\ Αυταρχισμός-πίεση στους υφισταμένους – έντονα λοιπόν συναισθήματα εργασιακού στρες 33% Διευρυμένα ωράρια – απλήρωτες υπερωρίες 18% Ψυχοσωματικές ασθένειες 12% Εργασιακή ανασφάλεια Προβλήματα στην οικογένεια Ευκαιρίες ανάδειξης και καριέρας στην επιχείρηση Απογοήτευση

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Ερώτηση 17η: Τι συνέπειες έχει για την ποιότητα εργασίας και ζωής σας η ατομική στοχοθεσία; (Υπάλληλοι) Συνέπειες για τους Υπάλληλους της ατομικής στοχοθεσίας στις τράπεζες: Διευρυμένα ωράρια – απλήρωτες υπερωρίες 28% Αυταρχισμός-πίεση στους υφισταμένους – έντονα λοιπόν συναισθήματα εργασιακού στρες 17% Ψυχοσωματικές ασθένειες 14% Απογοήτευση 13% Προβλήματα στην οικογένεια 11% Εργασιακή ανασφάλεια 5% Ανταγωνισμός – κακές σχέσεις με συναδέλφους 4% Οι συνέπειες λοιπόν στη ζωή και στη εργασία των τραπεζουπαλλήλων από την αυξημένη κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών κάθε άλλο παρα θετικές χαρακτηρίζονται καθώς ούτε ένα θετικό στοιχείο δεν παρουσιάζουν ως αποτέλεσμα για τους εργαζόμενους αλλά ούτε και για τους πελάτες τους.

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Συμπεράσματα Η μετάθεση του εταιρικού budget σε ατομική στοχοθεσία, προκαλεί έντονα φαινόμενα πίεσης και κατά συνέπεια ΕΡΓΑΣΙΑΚΟΥ ΣΤΡΕΣ στη συντριπτική πλειοψηφία των τραπεζουπαλλήλων στη χώρα μας και αν λάβουμε υπ’ όψιν την καθολική εφαρμογή με «κυνήγι» στόχων στα στελέχη οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι αυτό μεταφέρεται και στο υπόλοιπο προσωπικό. Μιλάμε λοιπόν για ένα πραγματικό «κυνήγι» στόχων σε όλες τις τράπεζες και σε όλους τους εργαζόμενους. Δεν υπάρχει τακτική αναθεώρηση των στόχων προς τα κάτω π.χ. σε περιόδους ύφεσης της αγοράς και είναι αδύναμη η παρέμβαση των συνδικάτων στο θέμα μέχρι σήμερα. Η ατομική στοχοθεσία εστιάζεται σε καθαρά «ποσοτικά» χαρακτηριστικά πχ πωλήσεις προιόντων, αύξησης συναλλαγών, εργασίες με ενοικιαζόμενους και είναι σχεδόν ανύπαρκτη στη βελτίωση των υπηρεσιών προς τους πελάτες, και στη πρόοδο των γνώσεων και των ικανοτήτων των εργαζομένων(«ποιοτικά»). Η ατομική στοχοθεσία συνδέεται άμεσα, με πολύ μεγάλα ποσοστά,και παίζει καθοριστικό ρόλο: στη διατήρηση της θέσης εργασίας, στην αύξηση του χρόνου εργασίας, στην αύξηση των αποδοχών και στη αξιολόγηση της απόδοσης –υπηρεσιακής εξέλιξης των εργαζομένων. Οι τυχόν παροχές για την επίτευξη των στόχων της ατομικής στοχοθεσίας είναι στην μεγάλη τους πλειοψηφία «Bonus» ή παροχές σε είδος και όχι αύξηση των τακτικών αποδοχών

Ατομική Στοχοθεσία & Εργασιακό Στρες O. T. O. E Συμπεράσματα Συνέπειες της ατομικής στοχοθεσίας είναι καθαρά παραγόντες που δημιουργούν άμεσα ή έμμεσα στρεσογόνους παράγοντες με βλαβερές συνέπειες για την υγεία των εργαζομένων: Αυταρχισμός – υπερβολική πίεση από προισταμένους – προς υφισταμένους Αύξηση ωρών εργασίας(αντικοινωνικά ωράρια-απλήρωτες υπερωρίες) με μείωση του ελεύθερου χρόνου για προσωπική-κοινωνική ζωή. Ψυχοσωματικές ασθένειες Υποβάθμιση της ποιότητας ζωής (προβλήματα στην οικογένεια) Απογοήτευση - τάσεις φυγής - Εργασιακή ανασφάλεια. Εκλείπουν θετικές συνέπειες που συμβάλουν στην ατομική-κοινωνική ευημερία.