Χοληστερόλη Ροντίρη Στέλλα ΒΛ2

Η χοληστερόλη είναι ένα λιπίδιο που παράγεται στον οργανισμό μας από το ήπαρ δηλαδή το συκώτι. Αποτελεί δομικό συστατικό όλων των κυττάρων του οργανισμού και ιδιαίτερα της κυτταρικής μεμβράνης, χρησιμοποιείται για την σύνθεση ορμονών

Η χοληστερόλη χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: την «καλή» και την «κακή» χοληστερόλη. «Καλή» χοληστερίνη (HDL): Πρόκειται για λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας και τη θεωρούμε «καλή» επειδή προλαμβάνει τις καρδιακές προσβολές και μειώνει τον κίνδυνο της στεφανιαίας νόσου. Η πλουσιότερη πηγή της HDL χοληστερίνης είναι το ψάρι, ενώ η τακτική σωματική άσκηση μπορεί να ανεβάσει το ποσοστό της σημαντικά. «Κακή» χοληστερίνη (LDL): Πρόκειται για λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας, της οποίας όταν το επίπεδο είναι αυξημένο, μπορεί να αποτελέσει την κύρια αιτία της αθηροσκλήρωσης και της στεφανιαίας νόσου.

Η τιμή της χοληστερόλης που είναι φυσιολογική για τον καθένα μας καθορίζεται από πόσους παράγοντες κινδύνου έχουμε για αθηροσκλήρυνση. Οι παράγοντες αυτοί είναι: Κάπνισμα Αρτηριακή υπέρταση Σακχαρώδης διαβήτης Χαμηλή «καλή» χοληστερόλη (HDL) Οικογενειακό ιστορικό στεφανιαίας νόσου

Επίπεδα ολικής χοληστερόλης <200  επιθυμητή 200-239  οριακά υψηλή ≥240  υψηλή

Επίπεδα «κακής» χοληστερόλης (LDL) <100  ιδανική 100-129  σχεδόν φυσιολογική 130-159  οριακά υψηλή 160-189  υψηλή ≥ 190  πολύ υψηλή

Επίπεδα «καλής» χοληστερόλης (HDL) <40  χαμηλή ≥ 60  υψηλή

Η υπερβολική χοληστερόλη προκαλεί διάφορες καρδιακές παθήσεις.

Αρτηριοσκληρυνση Η αρτηριοσκλήρυνση ή αθηρωμάτωση είναι εκφυλιστική πάθηση των μεγάλου και μεσαίου μεγέθους αρτηριών, η οποία προσβάλλει μεγάλες αλλά και μικρές ηλικίες. Προκαλείται λόγω δημιουργίας μιας πλάκας, του λεγόμενου αθηρώματος, στο εσωτερικό τοίχωμα των αγγείων

ΑΘηΡΟΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Η αθηροσκλήρυνση είναι μία πάθηση των αρτηριών κατά την οποία λιπώδες υλικό εναποτίθεται στον αυλό τους προκαλώντας στένωσή του, σημαντική μείωση της ικανότητας τους να διατείνονται και τελικά δυσχέρεια στη ροή του αίματος.

ΥΠΕΡΛΙΠΙΔαΙΜΙΑ Με τον όρο «υπερλιπιδαιμία» υποδηλώνεται η αύξηση της ποσότητας των λιπιδίων στο αίμα. Αν και υπάρχουν αρκετές μορφές λιπιδίων, εκείνα που έχουν μελετηθεί περισσότερο είναι: Η ολική χοληστερόλη Η λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας (high density lipoprotein, HDL) Η λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας (low density lipoprotein, LDL) Τα τριγλυκερίδια

Υπερλιπιδαιμια τυπου Ι Αλλιώς ονομάζεται και «Σύνδρομο Buerger-Gruetz », «Οικογενής hyperchylomicronemia» ή «Δημοτικό υπερλιποπρωτεϊναιμίας». Είναι σπάνια. Τα ελλατώματα που προκαλεί είναι η μειωμένη λιποπρωτεϊνική λιπάση LPL) ή η τροποποίηση της απολιποπρωτεΐνη ς C2. Χαρακτηρίζεται από μεγάλη αύξηση των χυλομικρών. Άλλα νοσήματα που δίδουν ανάλογη εργαστηριακή εικόνα (δευτερογενείς υπερλιπρωτεϊναιμίες) είναι ενίοτε ο απορυθμισμένος σακχαρώδης διαβήτης, ο υπερθυρεοειδισμός, οι παγκρεατίτιδες και η λήψη αντισυλληπτικών δισκίων.

ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ ΤΥΠΟΥ ΙΙ Χωρίζεται σε κατηγορία α και β. ΙΙ α) Γνωστή και ως «Πολυγονιδιακή υπερχοληστερολαιμία» ή «οικογενής υπερχοληστερολαιμία». Χαρακτηρίζεται από μεγάλη αύξηση της LDL χοληστερίνης. Οι τιμές της χοληστερίνης του πλάσματος είναι υψηλές, αλλά τα τριγλυκερίδια φυσιολογικά. Η γενετική βλάβη που συνδυάζεται με αυτή την εικόνα είναι η οικογενής υπερχοληστερολαιμία, που κληρονομείται κατά τον αυτόσωμο επικρατούντα χαρακτήρα. ΙΙβ) Αλλιώς ονομάζεται και «Συνδυασμένη υπερλιπιδαιμία». Είναι σχετικά συχνός και χαρακτηρίζεται από αυξήσεις των LDL αλλά και των VLDL. Αυξάνουν τόσο η χοληστερίνη όσο και τα τριγλυκερίδια.

ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ ΤΥΠΟΥ ΙΙΙ ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ ΤΥΠΟΥ ΙΙΙ  Είναι σπάνια. Συνώνυμο της η «Οικογενή δυσβηταλιποπρωτεϊναιμία». Η χοληστερίνη και τα τριγλυκερίδια αυξάνουν περίπου ισόποσα.

ΥΠΕΡΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ ΤΥΠΟΥ V Επίσης σπάνια. Χαρακτηρίζεται από μεγάλη αύξηση χυλομικρών και VLDL. Αυξάνουν τόσο η χοληστερίνη όσο και τα τριγλυκερίδια. Χειροτερεύει με διατροφή πλούσια σε λίπος. αλλά και σε υδατάνθρακες. Τα συμπτώματα ποικίλλουν (κοιλιακοί πόνοι, παγκρεατίτιδα ηπατοσπληνομεγαλία, παχυσαρκία, διαβήτης κλπ). Ανιχνεύεται και σαν «Ενδογενής υπερτριγλυκεριδαιμία»

Αντιμετωπιση χοληστερολησ Η διατροφή μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη μείωση της χοληστερόλης. Δημητριακά και ψωμί από βρώμη και άλλα πλούσια σε φυτικές ίνες. Η βρώμη περιέχει διαλυτές ίνες ,οι οποίες μειώνουν τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης .Οι Διαλυτές ίνες βρίσκονται επίσης σε τέτοια τρόφιμα όπως τα φασόλια, μήλα, αχλάδια, το κριθάρι και τα δαμάσκηνα. Οι διαλυτές φυτικές ίνες μπορεί να μειώσουν την απορρόφηση της χοληστερόλης στο αίμα σας. Πέντε έως 10 γραμμάρια ή περισσότερα από διαλυτές φυτικές ίνες την ημέρα μειώνουν την ολική και την «κακή» χοληστερόλη.

Ψάρια και λιπαρά οξέα ωμέγα-3 Η κατανάλωση λιπαρών ψαριών είναι ευεργετική για την καρδιά λόγω των υψηλών επιπέδων τους σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, που μπορούν να μειώσουν την αρτηριακή πίεση και τον κίνδυνο ανάπτυξης θρόμβων στο αίμα. Σε ανθρώπους που έχουν ήδη καρδιακά επεισόδια, τα ιχθυέλαια – ή ωμέγα-3 λιπαρά οξέα – μειώνουν τον κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου από καρδιακό επεισόδιο. Οι γιατροί συστήνουν τουλάχιστον δύο μερίδες ψάρι την εβδομάδα. Τα ψάρια πρέπει να καταναλώνονται ψητά ή στη σχάρα. Τα ψάρια με τα υψηλότερα επίπεδα σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα είναι: Σκουμπρί Πέστροφα Ρέγγα Σαρδέλες Τόνος Σολομός Εναλλακτική λύση είναι οι σπόροι από λινάρι ή το έλαιο canola. Ακόμη η απόκτηση ωμέγα-3 μπορεί να γίνει και μέσω συμπληρωμάτων διατροφής ,κύριος όρος για τη μέθοδο αυτή είναι η προσθήκη άπαχου κρέατος και λαχανικών στην διατροφή.

Καρύδια, αμύγδαλα και ξηροί καρποί Τα καρύδια, αμύγδαλα και άλλοι ξηροί καρποί μπορεί να μειώσουν τη χοληστερόλη του αίματος. Πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα καρύδια βοηθούν επίσης να κρατήσουν τα αιμοφόρα αγγεία υγιή. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ, η κατανάλωση περίπου μιας χούφτας (43 γραμμάρια) την ημέρα από ξηρούς καρπούς, όπως αμύγδαλα, φουντούκια, φιστίκια, καρύδια, μερικά κουκουνάρια, φιστίκια Αιγίνης κλπ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακής νόσου. Απλά πρέπει οι καρποί να μην είναι αλατισμένοι ή επικαλυμμένοι με ζάχαρη. Όλοι οι ξηροί καρποί είναι πλούσιοι σε θερμίδες, άρα μια χούφτα είναι αρκετή.

Ελαιόλαδο Το ελαιόλαδο περιέχει ένα ισχυρό μίγμα αντιοξειδωτικών που μπορεί να μειώσει την «κακή» χοληστερόλη, αλλά αφήνει την “καλή” χοληστερόλη ανεπηρέαστη. Η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων συνιστά τη χρήση περίπου 2 κουταλιές της σούπας (23 γραμμάρια) ελαιολάδου ημερησίως αντί άλλων λιπαρών ουσιών στη διατροφή του καθένα, για να πάρει τα οφέλη για την καρδιά του. Το ελαιόλαδο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο του βουτύρου. Το ελαιόλαδο είναι πλούσιο σε θερμίδες, άρα αρκεί ησυνιστώμενη ποσότητα. Η μείωση της χοληστερόλης από το ελαιόλαδο είναι ακόμη μεγαλύτερη αν επιλεγεί έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, που σημαίνει ότι το λάδι είναι λιγότερο επεξεργασμένο και περιέχει περισσότερα αντιοξειδωτικά.

Τρόφιμα με προσθήκη στερολών ή στανολών Υπάρχουν διαθέσιμα στην αγορά αρκετά τρόφιμα (π.χ γάλα, βούτυρο, γιαούρτι κλπ) που είναι εμπλουτισμένα με φυτικές στερόλες ή στανόλες οι οποίες είναι ουσίες που βρίσκονται στα φυτά και εμποδίζουν την απορρόφηση της χοληστερόλης. Οι μαργαρίνες, ο χυμός πορτοκαλιού, το γάλα και τα ποτά γιαουρτιού με προσθήκη φυτικών στερολών μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση της «κακής» χοληστερόλης κατά περισσότερο από 10%. Το ποσό της ημερήσιας πρόσληψης φυτικών στερολών που απαιτείται για να υπάρχει αποτέλεσμα είναι τουλάχιστον 2 γραμμάρια. Οι φυτικές στερόλες σε εμπλουτισμένα τρόφιμα δεν φαίνεται να επηρεάζουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων ή της «καλής» χοληστερόλης.

Η σωματική άσκηση αλλά και η προσεγμένη διατροφή βασισμένη σε χαμηλά λιπαρά βοηθάνε επίσης.