Το Διαδίκτυο στην Υπηρεσία της Πρόληψης: Net- Street Work Τμήμα Προβληματικής Χρήσης Διαδικτύου 18 Άνω Ψ.Ν.Α. Βασίλης Σταυρόπουλος, Παπαστεφάνου Υβόννη

Η υγεία μέσω διαδικτύου οφέλη για το σύστημα υγείας για την κοινωνία για τους ασθενείς Από 2007, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει την υγεία μέσω διαδικτύου www.ehealthweek2010.org 

Πληθυσμοί Υγείας & Διαδίκτυο Ιστότοποι «Υγείας», έχουν προσελκύσει διαδικτυακά περιθωριοποιημένες ομάδες χρηστών. «Surfers Τρίτης Ηλικίας» (Moore, 2005) Εφήβους με ειδικές ανάγκες (Valaitis & Sword, 2005) Άτομα με ειδικές ανάγκες γενικότερα (Knight, Heaven, & Christie, 2002) Άτομα με άνοια (Freeman, Clare, & Savitch, 2005) Άτομα που υποφέρουν από κατάθλιψη (Andersson, Bergstrom, & Hollandare, 2005).

Εφαρμογές Υγείας & Διαδίκτυο Πρόσβαση σε επιστημονικές βάσεις δεδομένων Θεραπευτικές Παρεμβάσεις (Etter, 2006) Παρεμβάσεις Πρόληψης (Teel & Shaw, 2005) Εκπαίδευση, ενημέρωση και συνεχιζόμενη κατάρτιση Ομάδες Υποστήριξης (Gustafson,Hawkins, & Boberg, 1999; Lieberman &Goldstein, 2005) Διοίκηση και οργάνωση παροχής υπηρεσιών υγείας Έρευνες Υγείας (Baernholdt & Clarke, 2006; Kralik, Price, Warren, & Koch, 2006).

Υγεία και Κοινωνικά Δίκτυα Συναισθηματική, ψυχολογική και κοινωνική υποστήριξη στους ασθενείς και τα μέλη των οικογενειών τους.  Ομάδες συζήτησης και μοίρασμα εμπειριών  Ομαδική ψυχολογική υποστήριξη Ενημέρωση για διοργάνωση ομιλιών, ημερίδων για πρόληψη και ενημέρωση σχετικά με τις επιστημονικές εξελίξεις   Ενημέρωση για τις ειδικές κοινωνικές παροχές υπέρ των ασθενών και τα ασφαλιστικά δικαιώματα που παρέχουν οι Ασφαλιστικοί Φορείς υπέρ των ασθενών  

"Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΣΤΟ INTERNET" ΒΡΑΒΕΥΣΗ 2010- 2η θέση τονίζοντας το γεγονός ότι οι πληροφορίες αλλά & η υποστήριξη που παρέχει στην ελληνική κοινωνία αξίζουν αναγνώρισης http://www.eso.net/pagine-interne/2010-cancer-on-the-internet-award.html

Διαδικτυακές Στρατηγικές Πρόληψης Δύο Προσεγγίσεις Σε ιστότοπους που απευθύνονται σε πληθυσμό με γενικά χαρακτηριστικά Ανοιχτή στην διαδικτυακή κοινότητα Στοχευμένη σε διαδικτυακό πληθυσμό Σε Forum παιχνιδιών ρόλων

Επίπεδα Διαδικτυακής πρόληψης Πρωτοβάθμια σε γενικό διαδικτυακό πληθυσμό Στόχοι : η προαγωγή της υγιούς λειτουργίας και η μείωση των προβληματικών συμπεριφορών μέσω της τροποποίησης παραγόντων Δευτεροβάθμια σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου για την εκδήλωση κάποιας βιολογικής ή ψυχικής νόσου ή προβληματικής συμπεριφοράς Στόχοι : να ανακόψουν την εμφάνιση της κατά περίπτωση νόσου,προβληματικής συμπεριφοράς και να μειώσουν τις επιπτώσεις Τριτοβάθμια σε πληθυσμούς που έχοντας ήδη τη διάγνωση μίας αρρώστιας ή προβληματικής συμπεριφοράς υποβάλλονται σε θεραπεία . Στόχοι : μη επιδείνωση συμπτωμάτων, παρεμπόδιση εγκατάστασης των δευτερογενών συμπτωμάτων, αποκατάσταση, προσαρμογή, αποφυγή υποτροπής

Χαρακτηριστικά διαδικτυακής Πρόληψης οικονομία χρόνου κόστους Διασυνδεσιμότητα Αναβάθμιση Υπηρεσιών Υγείας Διαδραστικότητα Ανωνυμία εμπιστευτικότητα περιορισμός μετακινήσεων Προσβασιμότητα 24 ώρες Κοινωνική αποδοχή Μη στιγματισμός

Περιορισμοί διαδικτυακής πρόληψης Πληθυσμός στόχος Μη φυσική επαφή Εγκυρότητα πληροφοριών Θέματα Ηθικής

Ηθικά Θέματα σε Διαδικτυακούς Ιστοτόπους Πρόληψης (Ενημέρωση για την ταυτότητα και τη στόχευση του φορέα παρέμβασης) INFORMED CONSENT (Διαδικτυακό Munchausen) ΑΝΩΝΥΜΙΑ (Παραποίηση δεδομένων παρέμβασης από Hackers) ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ

Πληθυσμός στόχος Χρήστες Διαδικτύου Γενικός Πληθυσμός Δείγματα με μεγάλη «διαφορετικότητα» (Gosling, Vazire, Srivastava & John, 2004) Αποκλείονται οι πιο καχύποπτοι και όσοι δαιμονοποιούν τον διαδίκτυο (Schulenberg & Yutrzenka, 1999) Απροσπέλαστοι Κλινικοί Πληθυσμοί γίνονται προσπελάσιμοι (Kim et al, 2001)

Εγκυρότητα πληροφοριών «Υπό ορισμένες προδιαγραφές ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών θα δίνει τη σφραγίδα του ως πιστοποίηση σε site υγείας ώστε το κοινό να γνωρίζει ότι η ενημέρωσή του, τουλάχιστον από τα συγκεκριμένα site, είναι έγκυρη και δεν γίνεται με σκοπό την προώθηση γιατρών και φαρμακευτικών προϊόντων» Γιώργος Πατούλης πρόεδρος του Συλλόγου

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ σε Ιστότοπους Πρόληψης ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ σε Ιστότοπους Πρόληψης Το υλικό μπορεί να παραβιασθεί από hackers ή παροχείς (internet providers) Διαδικτυακών υπηρεσιών ή από άλλο πρόσωπο με πρόσβαση στον ηλεκτρονικό υπολογιστή Τα μηνύματα μπορεί να χαθούν ή να σταλούν σε λάθος διεύθυνση

Εργαλεία για την παρέμβαση πρόληψης Δωμάτια συζήτησης chat rooms Συμμετοχή σε σελίδες κοινωνικής Δικτύωσης Facebook, Twitter, Linkedin ανταλλαγή μηνυμάτων σε πραγματικό χρόνο (chat) τηλε-διάσκεψη Online ερωτηματολόγια Συμμετοχή σε Forums H ηλεκτρονική αλληλογραφία Συμμετοχή με δημιουργία avatar σε παιχνίδια ρόλων

Τεχνικά Χαρακτηριστικά της Παρέμβασης “Format” Γλωσσική Κατανόηση Συναισθηματική Επιρροή Κατασκευαστική Εγκυρότητα

Έρευνα «Αποτύπωση της συμπεριφοράς των χρηστών ιατρικών sites » 7/2011 - 9/2011 Υλοποίηση: Εργαστήριο Ηλεκτρονικού Επιχειρείν (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε συνεργασία το Κέντρο Ακτινοθεραπευτικής Ογκολογίας του νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ Δείγμα: 1.050 άτομα πολίτες & γιατροί, αναλογία 2:1, απ' όλη την Ελλάδα 2 στους 10 Έλληνες χρήστες του Ιντερνετ το χρησιμοποιούν πάρα πολύ συχνά για την ενημέρωσή τους σε θέματα υγείας, 5 στους 10 μερικές φορές, ενώ μόλις 3 στους 10 δεν ενδιαφέρονται καθόλου

Έρευνα από το Νοσοκομείο Υγεία & το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Έρευνα από το Νοσοκομείο Υγεία & το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών 

Τα δεδομένα προέρχονται από την έρευνα WHO eHealth Xρήση του διαδικτύου για θέματα υγείας Θέσεις και απόψεις Ελλήνων 15–35 ετών T. ROUMELIOTAKI, C.E. CHRONAKI Biomedical Informatics Laboratory, Institute of Computer Sciences, Foundation of Research and Technology, Heraklion, Crete, Greece ARCHIVES OF HELLENIC MEDICINE 2009, 26(2):246–256 Τα δεδομένα προέρχονται από την έρευνα WHO eHealth Consumer Trends Survey, φάσεις έρευνας: Οκτώβριο του 2005 & το Μάιο του 2007 συλλογή των δεδομένων με τηλεφωνικές συνεντεύξεις Δείγμα :1.000 περίπου κάτοικοι ανά χώρα (συνολικά 14.956 άτομα)

Αποτελέσματα έρευνας « Xρήση του διαδικτύου για θέματα υγείας Θέσεις και απόψεις Ελλήνων 15–35 ετών» Στην Ελλάδα, η χρήση του διαδικτύου για θέματα υγείας έχει τριπλασιαστεί (32,1%, 15–35 ετών: 52,8%). αποτελεί 4η πηγή πληροφόρησης για θέματα υγείας (53,3%) μετά από την άμεση επαφή με επαγγελματίες υγείας, τις ιατρικές εγκυκλοπαίδειες/βιβλία και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. 51,8% των νέων θεωρούν την ύπαρξη ιστοσελίδας του ιατρείου σημαντικό κριτήριο επιλογής ιατρού 78,5% το συμβουλεύεται για να αποφασίσουν εάν θα επισκεφθούν γιατρό. μόλις το 27,1% νιώθουν άνετα με ιατρική επίσκεψη μέσω υπολογιστή ή εικονοτηλεφώνου. 59,4% βλέπουν θετικά την ηλεκτρονική αποστολή ιατρικών εξετάσεων σε ειδικό για γρήγορη και έγκυρη διάγνωση. 3 στους 4 ερωτηθέντες(75,1%) επιθυμούν πρόσβαση στον ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, από τους οποίους ποσοστό 66,8% θα πλήρωναν γι’ αυτή την υπηρεσία ετήσια συνδρομή 30 €.

Παράδειγμα διαδικτυακής πρόληψης Για την εξάρτηση από το διαδίκτυο http://www.netaddictionrecovery.com/ (ReStart program) http://www.olganon.org (On-Line Gamers Anonymous) Ενημέρωση σε σχέση με την φύση του εθισμού, τους στόχους του προγράμματος και τους τρόπους παρέμβασης στην οικογένεια και τα άτομα Δημοσκοπήσεις/ψηφοφορίες ανάδειξης διαφόρων θεμάτων σχετικές με την εξάρτηση του διαδικτύου Βιντεοπαρουσιάσεις σχετικές με το φαινόμενο και μαρτυρίες πρώην θεραπευομένων προς ευαισθητοποίηση του κοινού Συμμετοχή σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης, παραπομπές σε βιβλία σχετικά με την εξάρτηση του διαδικτύου και video games Δωμάτια ηλεκτρονικής συζήτησης για παίχτες, οικογένεια, κοινότητα

Πρόγραμμα πρόληψης για την εξάρτηση από το διαδίκτυο Πρόγραμμα πρόληψης για την εξάρτηση από το διαδίκτυο Βήμα 1 Αναγνώριση του προβλήματος. Οι μαθητές κατανοούν το φαινόμενο και τις επιπτώσεις του. Βήμα 2 οι μαθητές κάνουν το τεστ για την εξάρτηση από το διαδίκτυο και μπαίνουν στη θέση του ατόμου που έχει πρόβλημα. Βήμα 3 οι μαθητές ψάχνουν για λύσεις, βρίσκουν τρόπους πρόληψης και θεραπείας καθώς και χρήσης του διαδικτύου στην εκπαίδευση Βήμα 4 προγραμματισμός της χρήσης του διαδικτύου, του χρόνου παραμονής στον ιστό, εκπαιδευτική χρήση, εναλλακτικές δραστηριότητες Βήμα 5 Δημιουργούν το πλάνο για την πραγματοποίηση του 4ου βήματος, καταγράφουν τα αποτελέσματα της προβληματικής χρήσης, τα αξιολογούν και τα μοιράζονται με τους άλλους μαθητές. http://csdl2.computer.org/comp/proceedings/icalt/2004/2181/00/21810836.pdf

ΠΡΟΛΗΨΗ-ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑΣ Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Τα τελευταία χρόνια, έχουν αναφερθεί κρούσματα αυτοκτονιών μέσω internet. γνωστοποιούν τις προθέσεις τους στο διαδίκτυο σωτήριο αν άλλοι χρήστες του διαδικτύου καταγγείλουν το περιστατικό και υπάρξει παρέμβαση. Η Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος από το 2006, έχει αποτρέψει (301) περιπτώσεις αυτοκτονίας 

Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος με το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη & το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας http://www.cyberkid.gov.gr/ Η ιστοσελίδα μέσα από διασκεδαστικές διαδικασίες και παιχνίδια, δίνει τη δυνατότητα στους μικρούς φίλους να πλοηγούνται με μέτρο και ασφάλεια. ενότητα για παιδιά μέχρι 8 ετών, ενότητα για παιδιά από 8-12 ετών ενότητα για γονείς Προβάλλει τις θετικές πλευρές του διαδικτύου

Τι ακριβώς είναι η Συμβουλευτική Μέσω διαδικτύου: . Χειρίζεται τα ίδια θέματα και ακολουθεί τις ίδιες αρχές και δεοντολογία . Αντί να μιλάς με το 1410, μπορείς να πληκτρογραφείς τα όσα θέλεις να μοιραστείς. Πως μπορώ να την χρησιμοποιήσω Μέσα από www . preventionsection . org . cy Ποια θέματα χειρίζεται η Συμβουλευτική μέσω Διαδικτύου και τι Υπηρεσίες προσφέρει: Τα θέματα που χειρίζεται η Συμβουλευτική είναι τα ίδια με τη Γραμμή 1410 Μπορώ να εμπιστευτώ την Συμβουλευτική Μέσω Διαδικτύου Οι σύμβουλοι της Συμβουλευτικής Μέσω διαδικτύου χειρίζονται όλα τα περιστατικά με τον ίδιο επαγγελματισμό ανεξάρτητα από το φύλο, την καταγωγή, την εθνότητα, την ηλικία ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Όσα μοιραστείς είναι εμπιστευτικά και κανένας άλλος εκτός από εσάς τους δύο δεν μπορεί να δει τα όσα γράφετε στην ιστοσελίδα Αν δεν το επιθυμείς, δεν χρειάζεται να αποκαλύψεις το όνομά σου ούτε και άλλα προσωπικά σου στοιχεία.

Παράδειγμα διαδικτυακής πρόληψης Για την νευρική ανορεξία http://www.eating-disorder.com Δωμάτιο ηλεκτρονικής συζήτησης και ιστολόγιο γύρω από το φαινόμενο της ανορεξίας Παροχή υλικού σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ενημερωθούν και να προστατεύσουν αποτελεσματικά κάποιον οικείο, κοντινά σημεία που μπορούν να απευθυνθούν Μαρτυρίες πρώην θεραπευομένων προς ευαισθητοποίηση του κοινού Διαδικτυακή διασυνδετική (συνεργαζόμενοι φορείς, ιστοσελίδες υπηρεσιών σχετικές με το φαινόμενο της ανορεξίας)

Παράδειγμα διαδικτυακής πρόληψης στην Ελλάδα http://www.saferinternet.gr/ Ενημέρωση για την προστασία των ανήλικων χρηστών από ακατάλληλο ή επιβλαβές για αυτούς περιεχόμενο, ή από ακατάλληλη ή επιβλαβή συμπεριφορά Παροχή υλικού για την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών για την ασφαλή χρήση του Διαδικτύου Παροχή υλικού για γονείς σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να προστατευθούν αλλά και να προστατεύσουν αποτελεσματικά τα παιδιά Υποστήριξη των ανήλικων χρηστών με κατάλληλο ενημερωτικό υλικό, αφίσες Δέχεται καταγγελίες για δικτυακούς τόπους ή ομάδων συζήτησης που βρίσκουν οι χρήστες του Internet και θεωρούν ότι το περιεχόμενό τους είναι παράνομο Γραμμή Βοηθείας προς παιδιά, εφήβους και τις οικογένειές τους, e-mail help@saferinternet.gr από Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) της Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών,  προώθηση των θετικών πλευρών των διαδραστικών τεχνολογιών, ως εργαλεία της καθημερινής μας ζωής. Εργαλεία παρέμβασης:

Παρεμβάσεις πρόληψης Τμήμα Προβληματικής Χρήσης Διαδικτύου 18 Άνω Ψ. Ν Παρεμβάσεις πρόληψης Τμήμα Προβληματικής Χρήσης Διαδικτύου 18 Άνω Ψ.Ν.Α. Ευαισθητοποίηση μέσω group στο Facebook Δημιουργία avatars σε παιχνίδια MMORPG (σε εξέλιξη) Δημιουργία δωματίου ηλεκτρονικής συζήτησης (προς δημιουργία) Ηλεκτρονική αλληλογραφία μέσω ιστοσελίδας τμήματος Διαδικτυακή διασυνδετική (συνεργαζόμενους φορείς, ιστοσελίδες υπηρεσιών ψυχικής υγείας) Online ερωτηματολόγια μέτρησης προβληματικής χρήσης Άρθρα για το κοινό Newsletter (προς δημιουργία) Τηλεδιάσκεψη (σε εξέλιξη) Ανακοινώσεις για επερχόμενες δράσεις τμήματος , ημερίδες/παρουσιάσεις σε φορείς, σχολεία κτλ Παρέμβαση /κινητοποίηση πληθυσμού σε φόρουμ ιστοσελίδων σχετικά με την δράση του τμήματος Δημιουργία ντοκιμαντέρ από τους θεραπευόμενους ( σε εξέλιξη)

Διαδικτυακή διασυνδετική www.saferinternet.gr Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου www.hasiad.gr Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού από το Διαδίκτυο www.dart.gov.gr ιστοσελίδα της Ομάδας Δράσης για την Ψηφιακή Ασφάλεια (Digital Awareness & Response to Threats) www.youth-health.gr/gr/index.php Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) www.cc.uoa.gr/skf/ Συμβουλευτικό Κέντρο Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών www.mohaw.gr/ Ιστοσελίδα Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας