Μουσική & Νερό

Η πρώτη μουσική της Γης ήταν το νερό!  Ο ήχος του νερού συντρόφευε τον άνθρωπο από τη στιγμή της δημιουργίας του, αφού η λίμνη αποτέλεσε την πρώτη επιλογή του για κατοικία Η σταγόνα της σιγανής βροχής που πέφτει, το ρυάκι με την ήρεμη ροή του ή η βροντερή χλαπαταγή του καταρράκτη ήταν πηγή έμπνευσης και δημιουργίας.

Όργανα εμπνευσμένα από το νερο! Σε διάφορους πολιτισμούς κατά τον κόσμο συναντώνται μουσικά όργανα από νερό.

 Τύμπανα του νερού  Οι ιθαγενείς της Αμερικής κατασκεύαζαν δυο τύμπανα το ένα μέσα στο άλλο. Στο εσωτερικό έβαζαν διάφορες ποσότητες νερού προκειμένου να παράγουν ήχους με διαφορετική χροιά

Νεροκολοκύθες Νέα Γουινέα, Αφρική Χρήση διάφορων μεγεθών Τοποθετούσαν το μικρό κοίλο τμήμα μέσα στο μεγάλο και κτυπώντας τες με το χέρι ή με κάποιο ραβδί πετύχαιναν τη παραγωγή ήχων.

Άλλα μουσικά όργανα από νερό: Ποτήρια γεμισμένα με νερό μπορούν να αποτελέσουν μουσικό όργανο Το «ξύλο της βροχής» : κομμάτι μπαμπού γεμισμένο με σπόρους και χαλίκια Το «gong του νερού» : κρουστό όργανο κατασκευασμένο από κοίλους κορμούς δέντρων γεμισμένους με νερό. Η ποσότητα του νερού πετυχαίνει ήχους διαφορετικού ύψους.

Ύδραυλις Αρχαιοελληνικό πνευστό, μηχανικό αερόφωνο όργανο της αρχαιότητας με ισχυρό και οξύ ήχο. Κατασκευάστηκε στην Αλεξάνδρεια τον 3ο αιώνα π.Χ. από τον  Κτησίβιο τον Αλεξανδρέα.

  Χαρακτηριστικό γνώρισμα του οργάνου αυτού ήταν το υδραυλικό σύστημα πάνω στο οποίο βασιζόταν για να λειτουργήσει, καθώς αυτό ήταν υπεύθυνο για την παραγωγή, κίνηση και ρύθμιση της πίεσης του αέρα, ο οποίος διοχετευόταν στους αυλούς διαμέσου μιας σειράς μοχλών. Η ύδραυλις χρησιμοποιούνταν από δύο άτομα, ένα που πάταγε τον αέρα με το νερό και ένα που πάταγε τα πλήκτρα.

Το νερό στην ιστορία της μουσικής Η παρουσία του γλυκού νερού στην έντεχνη δυτική μουσική είναι αντίστοιχη της ιστορικής σημασίας του για την ζωή και την εξέλιξη του πολιτισμού. Αρχικά εμφανίστηκε στο πεδίο της έντεχνης μουσικής την εποχή του μπαρόκ, μέσα από μυθολογικές μεταφορές όπως στον Βασιλιά Αρθούρο του Πέρσελ (1691), όπου ο ήρωας αποκρούει την σαγήνη ποταμίσιων Νηρηίδων. Στα μέσα του 20ού αιώνα, ο Ρίχαρντ Στράους στην όπερά του «Δάφνη» φέρνει στην σκηνή τον ποταμό Πηνειό.

Το νερό στην ιστορία της μουσικής Μολδάβας: Δημιουργία του πατέρα της τσέχικης μουσικής, Σμέτανα. Τμήμα εξαμερούς κύκλου συμφωνικών ποιημάτων με τίτλο «Η Πατρίδα μου» (1882). Είναι ένα ιδεαλιστικό μουσικό πορτρέτο του παραπόταμου του Δούναβη που διασχίζει Βοημία και Τσεχία.

Το νερό στην ιστορία της μουσικής Το βαλς: Ο Γαλάζιος Δούναβης Δημιουργία του Γιόχαν Στράους (1867) Παρουσιάζεται ο Δούναβης στην μουσική της Βιέννης, πρωτεύουσας της φθίνουσας αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας του 19ου αιώνα.

Το νερό στην ιστορία της μουσικής Δαχτυλίδι του Νίμπελουνγκ Δημιουργία του ρομαντικού Γερμανού συνθέτη Ρίχαρντ Βάγκνερ (1869-76) Η παρουσία του Ρήνου στο «Δαχτυλίδι του Νίμπελουνγκ» αντιπροσωπεύει το αμοραλιστικό δυναμικό της δύναμης στην περιπετειώδη διαλεκτική της με τον άνθρωπο.

Το νερό στην ιστορία της μουσικής Αΐντα Στην ψευδοαιγυπτιακή «Αΐντα» του Βέρντι (1871) η νυκτερινή ερωτική σκηνή διαδραματίζεται στον Νείλο. Χοβάντσινα Το πρελούδιο στην «Χοβάντσινα» του Μουσόργκσκι περιγράφει την αυγή στον ποταμό Μόσκβα. Μανδύας Το πλωτό σπιτικό του μοιραίου ζευγαριού στον «Μανδύα» του Πουτσίνι είναι αραγμένο στον Τίβερη.

Το νερό στην ιστορία της μουσικής Στις Τέσσερις Εποχές (1725), ο Βιβάλντι αποδίδει μια σφοδρή θερινή καταιγίδα Στην 6η Συμφωνία, Ποιμενική (1807-8), ο Μπετόβεν συνθέτει την πρότυπη συμφωνική θύελλα του βιεννέζικου κλασικισμού. Στην Συμφωνία των Άλπεων (1913), ο Ρίχαρντ Στράους εντρυφά στις επιμέρους εκδηλώσεις του φυσικού φαινομένου του κύκλου του νερού, εικονογραφώντας μουσικά ομίχλες, παγετώνες, καταρράκτες και μια συναρπαστική θύελλα.

Το νερό στην ιστορία της μουσικής Τα ποτάμια των δυτικών πρωτευουσών θα παίξουν μοιραίο ρόλο στην μουσική του Ρομαντισμού, καθώς στα νερά τους αυτοκτονούν οπερατικές ηρωίδες του 19ου και 20ου αιώνα, ωθούμενες από αδιέξοδα στα οποία τις παγιδεύουν εραστές: Η «Ωραία Μυλωνού» (1823) του Σούμπερτ, «Η Λίζα στην Ντάμα Πίκα» (1890) του Τσαϊκόφσκι, Η «Τόσκα» (1900) του Πουτσίνι, Το χιόνι και ο πάγος κάνουν περιστασιακές εμφανίσεις στην μουσική: , ο Τσαϊκόφσκι έγραψε το «Βαλς των Χιονονιφάδων» στο μπαλέτο «Καρυοθραύστης» (1892) «Συμφωνία Αντάρτικα» (1949-52) του Βων Γουίλιαμς

Παραδοσιακά τραγούδια για το νερο Ένα νερό κυρά Βαγγελιώ Το παπάκι πάει στην ποταμιά   Τα ποταμόπνιχτα αδέλφια      Στης Λαρίσης το ποτάμι Θαλασσάκι

Σύγχρονα τραγούδια για το νερο Μετρώ τα κύματα      Μια θάλασσα μικρή Στίχοι: Νίκος Πορτοκάλογλου Μουσική: Νίκος Πορτοκάλογλου Πρώτη εκτέλεση: Νίκος Πορτοκάλογλου Στίχοι: Διονύσης Σαββόπουλος Μουσική: Διονύσης Σαββόπουλος Πρώτη εκτέλεση: Διονύσης Σαββόπουλος Βάρκα χωρίς πανιά       Στίχοι: Κώστας Κωτούλας Μουσική: Γιάννης Σπανός Πρώτη εκτέλεση: Μιχάλης Βιολάρης Το πέλαγος είναι βαθύ Συνθέτης: Μάνος Χατζιδάκις Στιχουργός: Μάνος Χατζιδάκις Θάλασσα πλατειά Μουσική / Στίχοι : Μάνος Χατζιδάκης / Γιώργος Ρούσσος