«ΆΥΛΑ ΑΓΑΘΑ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ» Η ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αλεξία Τροκούδη, Διευθύντρια Νομικής Υποστήριξης Ρυθμιστικού και Κανονιστικού Πλαισίου Ενέργειας Μάρτιος 2019

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ευρωπαϊκή Ένωση: Συντρέχουσα Αρμοδιότητα στον Τομέα της Ενέργειας. Στόχος: Βελτιστοποίηση της χρήσης των ενεργειακών πόρων και υποδομών που διαθέτει κάθε κράτος μέλος. Αυτή η βελτιστοποίηση συνεπάγεται τη στενή συνεργασία των χωρών τους, χωρίς αυτή να περιορίζεται από εθνικές πολιτικές προστατευτισμού των εθνικών επιχειρήσεων ενέργειας. Το μέσο για την προώθηση της άνω πολιτικής είναι η δημιουργία ανταγωνιστικών αγορών ενέργειας, όπου πέραν των δημόσιων επενδύσεων, και ιδιωτικά κεφάλαια θα μπορέσουν να χρηματοδοτήσουν τις απαιτούμενες επενδύσεις, τόσο για την αντικατάσταση των υφιστάμενων ενεργειακών υποδομών, όσο και για την κατασκευή επιπρόσθετων που είναι απαραίτητες για τον ασφαλή ενεργειακό εφοδιασμό της αναπτυσσόμενης ευρωπαϊκής οικονομίας. Η πλέον ουσιώδης συνέπεια της απελευθέρωσης της αγοράς για τις πρώην μονοπωλιακές επιχειρήσεις είναι η επιβολή υποχρεώσεων διαχωρισμού των μονοπωλιακών και των ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων τους (unbundling). 5.11.19

ΚΑΘΕΤΩΣ ΟΛΟΚΛΗΡΟΜΕΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ – UNBUNDLING REGIME Ανεξαρτησία διαχειριστή του δικτύου έναντι των Κάθετα Ολοκληρωμένων Επιχειρήσεων (ΚΟΕ) -Διαχωρισμός διαχείρισης δικτύου από παραγωγή και προμήθεια -Σύσταση ανεξάρτητης οντότητας (διαχειριστής) που αναλαμβάνει τη λειτουργία, συντήρηση, ανάπτυξη του δικτύου (φυσικό μονοπώλιο) Κατάργηση του μονοπωλίου προμήθειας ενέργειας των (ΚΟΕ) - Δικαίωμα δραστηριοποίησης νέων προμηθευτών - Δικαίωμα ελεύθερης επιλογής προμηθευτή από τους καταναλωτές Δικαίωμα χρήσης του δικτύου μεταφοράς και διανομής από τους τρίτους ή επιλέξιμους, υπό ρυθμιζόμενους κανόνες γνωστών εκ των προτέρων 5.11.19

ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΔΕΔΔΗΕ ΑΔΜΗΕ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΠΗΓΗ: ΔΕΔΔΗΕ 5.11.19

ΣΥΝΤΟΜΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Υπερδεσπόζουσα/μονοπωλιακή θέση της ΔΕΗ τόσο στην αγορά προμήθειας όσο και στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας (KOE) - αποκλειστική πρόσβαση στην παραγωγή ηλεκτρισμού από λιγνίτη και νερό - κυριότητα ΔΕΗ τόσο στο σύστημα μεταφοράς ΗΕ όσο και το δίκτυο διανομής - άσκηση χρεών διαχειριστή αρχικές ρυθμίσεις με στόχο το άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και την ανάπτυξη του ανταγωνισμού - σύσταση ΡΑΕ - διατήρηση κυριότητας συστήματος μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας (EΣΜΗΕ) στη ΔΕΗ - εκμετάλλευση και λειτουργία του ΕΣΜΗΕ από τον ΔΕΣΜΗΕ - έκδοση Κώδικα Προμήθειας σε Πελάτες (με απόφαση Υπουργού Ανάπτυξης, μετά από γνώμη της ΡΑΕ) - καθιέρωση ημερήσιου ενεργειακού προγραμματισμού (ΗΕΠ), όπου η υποχρεωτική προσφορά της παραγόμενης ενέργειας των μονάδων ισούταν με το μεταβλητό κόστος των μονάδων αυτών Ν. 2773/1999 (Οδηγία 1996/92/ΕΚ-Πρώτη Ενεργειακή Δέσμη)

Ημερήσιος Ενεργειακός Προγραμματισμός (Mandatory pool) Στόχος: ασφάλεια εφοδιασμού και οικονομική βελτιστοποίηση της αγοράς ηλεκτρισμού με την ανάπτυξη ανταγωνισμού Ν. 3175/2003 Έκδοση Κώδικα Διαχείρισης του Συστήματος Ηλεκτρικής (2η Ενεργειακή Δέσμη) Ενέργειας και Κώδικα Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας Δημιουργία υποχρεωτικής χονδρεμπορικής αγοράς (mandatory pool), όπου οι συμμετέχοντες πωλούν και αγοράζουν την ενέργεια που χρειάζονται, σε τιμή που καλύπτει τουλάχιστον σε μακροχρόνια βάση το λειτουργικό και κεφαλαιουχικό κόστος του παραγωγού ΗΕΠ: ημερήσιος καθορισμός της ωριαίας τιμής ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία προκύπτει από τις Δηλώσεις Φορτίου μέσω ενός συστήματος δημοπρασιών Στόχος του ΗΕΠ: η καλύτερη λειτουργία των θερμικών και Υ/Η μονάδων παραγωγής του Συστήματος, των μονάδων ΑΠΕ και της διαθέσιμης ενέργειας από εισαγωγές, προκειμένου να καλύπτεται σε ημερήσια βάση η ζήτηση ΗΕ από καταναλωτές, οι απαραίτητες Επικουρικές Υπηρεσίες, η ζήτηση για εξαγωγές ενέργειας και οι ποσότητες διαμετακόμισης  χαμηλότερο κόστος για τον τελικό καταναλωτή Πώς λειτουργεί? Υποχρεωτική κοινοπραξία: κάθε κατανεμόμενη μονάδα παραγωγής υποχρεούται να προσφέρει το σύνολό της διαθεσιμότητάς της, τόσο σε ενέργεια όσο και σε επικουρικές υπηρεσίες στη χονδρεμπορική αγορά (ΗΕΠ). Υποχρεωτική συμμετοχή όλων των συμμετεχόντων στην αγορά ΗΕ.

Κατανομή μονάδων σύμφωνα με μαθηματικό αλγόριθμο: βεβαιότητα ως προς την ορθή κατανομή των μονάδων Εκκαθάριση της αγοράς στην Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) Απαγόρευση φυσικών διμερών συναλλαγών (physical bilateral transactions) δημιουργία χονδρεμπορικής αγοράς υποχρεωτικής συμμετοχής (mandatory pool) αποσύνδεση δραστηριοποίησης νέων παραγωγών από την ανάγκη εύρεσης πελατών λιανικής ή προμηθευτών λήψη ρυθμιστικών μέτρων για τον μετριασμό του πλεονεκτήματος που αποκομίζει η ΔΕΗ από την μονοπωλιακή πρόσβαση και εκμετάλλευση των λιγνιτικών και υδάτινων αποθεμάτων της χώρας: ανταμοιβή αξιοπιστίας/διαθεσιμότητας μονάδων (ΑΔΙ- Αποδεικτικά Διαθεσιμότητας ισχύος) διοικητική παρακολούθηση και ρύθμιση τιμολογίων ΔΕΗ στη βάση του μέσου κόστους της και όχι της ΟΤΣ ανάπτυξη επενδύσεων σε νέες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο Αγορές που ενσωματώνονται στον ΗΕΠ: - Ημερήσια υποχρεωτική χονδρεμπορική αγορά (mandatory pool – day ahead market) - Αγορά αποκλίσεων (ex post balancing market) και - Αγορά Επικουρικών Υπηρεσιών (πρωτεύουσας και δευτερεύουσας εφεδρείας) Η ενσωμάτωση των επικουρικών υπηρεσιών και των τεχνικών περιορισμών στόχο έχει να καταγράφεται η πραγματική αξία της καταναλισκόμενης ενέργειας Ο συνυπολογισμός των τεχνοοικονομικών στοιχείων λειτουργίας των μονάδων στοχεύει στον πλησιέστερο προγραμματισμό της αγοράς με την πραγματική λειτουργία των μονάδων

Συμμετοχή στο Σύστημα Συναλλαγών ΗΕΠ κατόπιν εγγραφής στο Μητρώο Συμμετεχόντων του ΛΑΓΗΕ: α) παραγωγοί, β) προμηθευτές, γ) έμποροι, δ) Επιλέγοντες Πελάτες που επιλέγουν να προμηθεύονται ενέργεια μέσω του Συστήματος Συναλλαγών ΗΕΠ προς ιδία αποκλειστική χρήση («Αυτοπρομηθευόμενοι Πελάτες») Η εγγραφή των Συμμετεχόντων στο Μητρώο Συναλλαγών ΗΕΠ συνεπάγεται τη σύναψη: (1) «Σύμβασης Συναλλαγών ΗΕΠ» με το ΛΑΓΗΕ και (2) «Σύμβασης Συναλλαγών Διαχειριστή Συστήματος» με τον ΑΔΜΗΕ διεύρυνση αρμοδιοτήτων ΡΑΕ ορισμός της ΔΕΗ ως διαχειριστή των Μη Διασυνδεδεμένων Νήσων και αποκλειστικού προμηθευτή για τα Απομονωμένα Μικροδίκτυα ορισμός όλων των καταναλωτών ως Επιλέγοντες Πελάτες με εξαίρεση όλους τους καταναλωτές που είναι εγκατεστημένοι σε Απομονωμένα Μικροδίκτυα ορισμός οικιακών καταναλωτών ως Επιλέγοντες Πελάτες από 1.7.2007 απελευθέρωση τιμολογίων Υψηλής Τάσης από 1.7.2008 Ανεξαρτησία Μελών ΔΣ Διαχειριστή Μεταφοράς Συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας Ν. 3175/2003 + Κώδικας Διαχείρισης του Συστήματος και Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας Ν. 3426/2005 (Οδηγία 2003/54/ΕΚ)

ΤΡΙΤΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΔΕΣΜΗ Οδηγία 2009/72/ΕΚ σε αντικατάσταση της Οδηγίας 2003/54/ΕΚ, σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. παροχή πραγματικών επιλογών στους καταναλωτές της ΕΕ αύξηση του διασυνοριακού εμπορίου Κανονισμός 713/2009 για την ίδρυση Οργανισμού Συνεργασίας των Ρυθμιστικών Αρχών Ενεργείας (Agency for the Cooperation of Energy Regulators, ACER) Κανονισμός 714/2009, σχετικά με τους όρους πρόσβασης στο δίκτυο για τις διασυνοριακές ανταλλαγές ηλεκτρικής ενεργείας ΣΤΟΧΟΣ ΝΟΜΟΣ 4001/2011 06.04.2017

ΒΑΣΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΤΟΥ Ν. 4001/2011 Θεσμική αναβάθμιση της ΡΑΕ - ενισχύονται οι εγγυήσεις ανεξαρτησίας και αμεροληψίας - ενδυναμώνεται ο ρυθμιστικός της ρόλος με τη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της (π.χ. αποφασιστική αρμοδιότητα για τη μεθοδολογία υπολογισμού των τιμολογίων μη ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων, λειτουργία δικτύων και υποδομών κ.λπ.) - ασκεί εποπτεία σε όλους τους συμμετέχοντες στην αγορά και σε περίπτωση παραβίασης της νομοθεσίας δύναται να επιβάλλει διοικητικές κυρώσεις έως και 20% του τζίρου - δύναται να αποφαίνεται επί καταγγελιών με την έκδοση δεσμευτικών αποφάσεων επί ρυθμιστικών θεμάτων - είναι αρμόδια να συνεργάζεται με την Επιτροπή Ανταγωνισμού και να διενεργεί επιτόπιες αυτοψίες σε συμμετέχοντες στην αγορά, σε περίπτωση στρέβλωσης του ανταγωνισμού από πλευράς μιας εταιρείας - συνεργάζεται με όλους τους ευρωπαίους ρυθμιστές, τον κεντρικό ευρωπαίο ρυθμιστή ACER, και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή - καθίσταται αρμόδια για την έκδοση των Κωδίκων που διέπουν τη λειτουργία της αγοράς

«Ευάλωτοι Πελάτες» ως νέα κατηγορία πελατών: ανάγκη για μηχανική υποστήριξη, οικονομικά ασθενείς «Προμηθευτής τελευταίου καταφυγίου»: Ο προμηθευτής που υποχρεούται να προμηθεύει πελάτες οι οποίοι έμειναν χωρίς η/ε λόγω υπαιτιότητας του προηγούμενη προμηθευτή τους και όχι δική τους. Θεσμοθέτηση διαγωνιστικής διαδικασίας για επιλογή Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας -ΥΚΩ - παροχή η/ε με ίδια τιμολόγηση σε καταναλωτές μη διασυνδεδεμένων νήσων, πολύτεκνους, «ευπαθείς» καταναλωτές - διαδικασία καθορισμού υποχρεώσεων - διαδικασία επιλογής παρόχου ΥΚΩ Νομικός και λειτουργικός διαχωρισμός Προμήθειας και Μεταφοράς  Σύσταση ΑΔΜΗΕ ως διαχειριστή του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΜΗΕ) - κυριότητα συστήματος μεταφοράς, διαχείριση, λειτουργία, ανάπτυξη και συντήρηση ΕΣΜΗΕ - θυγατρική 100% της ΔΕΗ ΑΛΛΑ λειτουργική και διοικητική ανεξαρτησία - Κώδικας Διαχείρισης του ΕΣΜΗΕ: υποβάλλεται από τον ΑΔΜΗΕ και εκδίδεται από τη ΡΑΕ - Απόφ. 672/2012 ΡΑΕ: πιστοποίηση ΑΔΜΗΕ ως Ανεξάρτητος Διαχειριστής υπό το σχήμα ITSO Στόχος της ρύθμισης αυτής είναι η διασφάλιση ότι όλοι οι δυνητικοί χρήστες του Συστήματος θα έχουν δικαίωμα πρόσβασης στο Σύστημα επί ίσοις όροις (“third party access”).

Μετονομασία ΔΕΣΜΗΕ σε ΛΑΓΗΕ - λειτουργία αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (π.χ. διενέργεια ΗΕΠ, προγραμματισμός εγχύσεων ηλεκτρικής ενέργειας στον ΕΣΜΗΕ και εκκαθάριση συναλλαγών του ΗΕΠ) - Κώδικας Συναλλαγών Ηλεκτρικής Ενέργειας: υποβάλλεται από το ΛΑΓΗΕ και εκδίδεται από τη ΡΑΕ Διαχωρισμός και στον τομέα της Διανομής  Σύσταση ΔΕΔΔΗΕ ως Διαχειριστής του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας με βασικές αρμοδιότητες: - τη διαχείριση του ΕΔΔΗΕ μετά το νομικό και λειτουργικό διαχωρισμό εκ μέρους της ΔΕΗ της εν λόγω δραστηριότητας από τις υπόλοιπες δραστηριότητές της - ανάληψη της διαχείρισης των ηλεκτρικών συστημάτων των Μη Διασυνδεδεμένων Νήσων - κατάρτιση Κώδικα Διαχείρισης ΕΔΔΗΕ και Κώδικα Διαχείρισης Ηλεκτρικών Συστημάτων Μη Διασυνδεδεμένων Νήσων και έκδοση αυτών από τη ΡΑΕ Στον τομέα της Προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας: - ορισμός όλων των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας ως «Επιλέγοντες Πελάτες» με εξαίρεση τους καταναλωτές που είναι εγκατεστημένοι σε Απομονωμένα Μικροδίκτυα - απελευθέρωση Τιμολογίων Μέσης (2012) και Χαμηλής Τάσης (2013) - κωδικοποίηση βασικών αρχών τιμολόγησης ηλεκτρικής ενέργειας (απόφ. 692/2011 ΡΑΕ)  υποχρέωση προμηθευτών για ουσιαστική διαπραγμάτευση με υποψήφιους πελάτες και δη στον δεσπόζοντα πάροχο - έκδοση νέου Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας σε Πελάτες (γνώμη ΡΑΕ, απόφαση Υπουργού) 06.04.2017

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ-ΤΥΠΟΣ ΚΑΥΣΙΜΟΥ 5.11.19

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ-ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΗΓΗ: ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 5.11.19

ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ 5.11.19 ΠΗΓΗ: ΡΑΕ

ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ (ΜΑΜΚ) Ι. ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Άρθρο 159 παρ. 2 του Κώδικα Διαχείρισης του Ελληνικού Συστήματος Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΔΕΣΜΗΕ) Όταν, κατόπιν εντολής του ΑΔΜΗΕ, μονάδες παραγωγής προέβαιναν σε έγχυση ηλεκτρικής ενέργειας, τότε: «Κανόνας του 30%»  οι θερμικές μονάδες (π.χ. φυσικού αερίου) δύναται να προσφέρουν στο σύστημα ποσότητα έως 30% της συνολικής ποσότητας ενέργειας με τιμή < του μεταβλητού κόστους Κατάργηση ΜΑΜΚ από 1.7.2014 και του «Κανόνα του 30%» από 1.1.2014 (απόφ. ΡΑΕ υπ’ αριθμ. 338/2013 και 339/2013 ) ΩΣΤΟΣΟ, κατ’ εξαίρεση, ο ΜΑΜΚ εφαρμόζεται σε μονάδες που λειτουργούν κατόπιν εντολής του ΑΔΜΗΕ σε έκτατες περιπτώσεις, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού. Αποζημίωση μονάδων παραγωγής = μεταβλητό κόστος λειτουργίας + προσαύξηση ≤ 10%

ΙΙ. ΝΕΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Η κατάργηση του ΜΑΜΚ είχε δυσμενείς επιπτώσεις για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής: αδυναμία πλήρους κάλυψης μεταβλητού κόστους Επαναφορά ΜΑΜΚ σε λειτουργία ως ειδικό ρυθμιστικό μέτρο (απόφ. ΡΑΕ υπ’ αριθμ. 392/2015) Μεταβατικός χαρακτήρας  η ισχύς του εκτείνεται μέχρι την εφαρμογή του Target Model Τρόπος λειτουργίας νέου μηχανισμού: - αποζημίωση μονάδων που έλαβαν εντολή κατανομής από τον ΑΔΜΗΕ, παρόλο που δεν συμπεριλαμβάνονται στον ΗΕΠ - αποζημίωση μονάδων που εντάσσονται στον ΗΕΠ για την κάλυψη των απαιτήσεων της εφεδρείας, με έξοδα λειτουργίας < του μεταβλητού κόστους Στόχος είναι η εύλογη επιβάρυνση του τελικού καταναλωτή. Συνέχιση εφαρμογής ΜΑΜΚ, όταν μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κληθούν να λειτουργήσουν σε περίπτωση έκτακτων συνθηκών, χωρίς να είναι σε θέση να καλύψουν το μεταβλητό τους κόστος.

YΠΗΡΕΣΙΑ ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ (ΔΙΑΚΟΨΙΜΟΤΗΤΑ) Απόφαση ΥΠΕΝ /ΥΠΡΓ/32920/9181 (ΦΕΚ Β’ 4546/21.12.2017) Ορισμός Υπηρεσίας Διακοπτόμενου Φορτίου Παροχή δικαιώματος από Διακοπτόμενο Καταναλωτή στον Διαχειριστή του συστήματος (ΑΔΜΗΕ) για πρόσκαιρο περιορισμό ενεργού ισχύος μέχρι μία συμφωνημένη μέγιστη τιμή (Μέγιστη Συμφωνηθείσα Ισχύς) μετά από προειδοποίηση, σε έκτακτες περιστάσεις (ασφάλεια εφοδιασμού, κίνδυνος στο ηλεκτρικό σύστημα κλπ.), έναντι οικονομικού ανταλλάγματος, με βάση σύμβαση διακοπτόμενου φορτίου μεταξύ τους. Απευθύνεται κυρίως στους ενεργοβόρους καταναλωτές (Υψηλής και Μέσης Τάσης) Σύναψη σύμβασης κατόπιν Δημοπρασίας Διακοπτόμενου Φορτίου - διενεργείται από τον ΑΔΜΗΕ μετά από Πρόσκληση Ενδιαφέροντος για συμμετοχή - καθορισμός συνολικής ενεργής ισχύος προς δημοπράτηση από τον Διαχειριστή - πρόσκληση καταναλωτών για υποβολή οικονομικών προσφορών - κριτήριο κατακύρωσης είναι η χαμηλότερη τιμή Προϋπόθεση συμμετοχής  εγγραφή καταναλωτή σε Μητρώο Διακοπτόμενου Φορτίου του ΑΔΜΗΕ 06.03.2017

ΤΥΠΟΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΔΙΑΚΟΠΤΟΜΕΝΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ (ΥΔΦ) Ο Διαχειριστής δύναται να συνάπτει Συμβάσεις Διακοπτόμενου Φορτίου για τον τύπο ΥΔΦ 1 για συνολική διακοπτόμενη ισχύ ≤ 1 GW και για τον τύπο ΥΔΦ 2 για συνολική διακοπτόμενη ισχύ ≤ 0,6 GW. Η συνολική διακοπτόμενη ισχύς δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 500MW ανά τύπο σύμβασης. Μεταβατικό Τέλος Ασφάλειας Εφοδιασμού (ΜΤΑΕ)  Ειδικός Λογαριασμός Αποθεματικού Ασφαλείας Εφοδιασμού του ΑΔΜΗΕ  Αποζημίωση διακοπτόμενου φορτίου (το συνολικό ποσό που δύναται να διατεθεί μέσω των δημοπρασιών είναι 50 εκατ. ευρώ/η αποπληρωμή γίνεται από όλους τους παραγωγούς και αυτές που παράγουν από ΑΠΕ, με διαφορετικά ποσοστά για κάθε τεχνολογία, ενώ εξαιρούνται πλήρως τα φωτοβολταϊκά σε στέγες). Η διάρκεια ισχύος της διακοψιμότητας λήγει την 31.12.2019. ΥΔΦ 1 ΥΔΦ 2 Διάρκεια Μεγάλη Μικρή (πρωτεύουσα εφεδρείας) Χρόνος προειδοποίησης 5 λεπτά Μέγιστη διάρκεια εντολής για περιορισμό ισχύος 48 ώρες 1 ώρα Μέγιστη συνολική διάρκεια / έτος 288 ώρες 24 ώρες 06.04.2017

ΜΟΝΤΕΛΟ ΣΤΟΧΟΣ (“TARGET MODEL”)/ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΟ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά Ενέργειας, εισήχθη στην Ελληνική έννομη τάξη με το νόμο πλαίσιο 4425/2016. -Σε τι συνίσταται: Εξισορρόπηση προσφοράς και ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας σε πραγματικό χρόνο, προκειμένου να αποφεύγονται μη αποδοτικές λύσεις για την κάλυψη αιχμών φορτίων ή στοχαστικών διακυμάνσεων των ΑΠΕ. Πρόκειται για μια διευρυμένη αγορά η/ε που θα λειτουργεί κοινούς κανόνες παράλληλα με το διασυνοριακό εμπόριο και θα επιτρέπει, ανά πάσα στιγμή το προσωρινό έλλειμμα που προκύπτει σε μία χώρα να αντισταθμίζεται με το πλεόνασμα μια άλλης ευρωπαϊκής χώρας, με όρους αγοράς. - Αποτέλεσμα: ασφάλεια ενεργειακού εφοδιασμού με χαμηλότερο ενεργειακό κόστος, ώστε σταδιακά να συγκλίνουν οι τιμές ενέργειας στην ευρωπαϊκή αγορά - Αναγκαία ικανή συνθήκη: κοινή οργάνωση κρατών μελών και εναρμόνιση ρυθμιστικού πλαισίου με την έκδοση περαιτέρω ενωσιακών και εθνικών κανόνων Σύζευξη αγορών στην ΕΕ: Μέσω μιας ενιαίας πλατφόρμας δημοπρασιών θα υποβάλλονται καθημερινά προσφορές για πώληση και αγορά ηλεκτρικής ενέργειας για την επόμενη ημέρα (προ-ημερήσια αγορά). Η ενιαία επίλυση σε πανευρωπαϊκή κλίμακα θα έχει ως αποτέλεσμα την κατανομή της ενέργειας μεταξύ των διαφόρων διεθνών διασυνδέσεων με τρόπο αρκετά αποτελεσματικό που να αξιοποιεί στο μέγιστο δυνατό τη χωρητικότητα των διασυνδέσεων προκειμένου οι τιμές μεταξύ των συζευγμένων αγορών να καθίστανται ίσες και να διαφοροποιούνται μόνο σε περίπτωση συμφόρησης στη μεταξύ τους διασύνδεση, το οποίο θα μπορεί να ερμηνευτεί και ως ένα οικονομικό σήμα για την αναγκαιότητα περαιτέρω διασυνδέσεων. Σύζευξη θα γίνει αρχικά με την Ιταλία, έως το 2020 αναμένεται να γίνει coupling με τη Βουλγαρία, η οποία θα έχει συζευχθεί ήδη και με τη Ρουμανία (αυτή με την Ουγγαρία και την κεντρική Ευρώπη τελικά). Δηλαδή από το 2020 θα υπάρχουν 2 διάδρομοι σύζευξης με την ενιαία αγορά της Ευρώπης.

Ν. 4512/2018: εισήγαγε την έννοια του Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΧΕ) που είναι η ανώνυμη εταιρεία, η οποία προέρχεται από την απόσχιση κλάδου του ΛΑΓΗΕ, αποκτά το πλήρες και αποκλειστικό δικαίωμα στη λειτουργία του κλάδου και τον αντικαθιστά στη διαχείριση και λειτουργία των νέων αγορών ενέργειας. Το ΧΕ έχει ελάχιστο μετοχικό κεφ. 1 εκ. υρώ καταβαλλόμενο ως εξής: ΛΑΓΗΕ 22%, ΑΔΜΗΕ 20%, Χρηματιστήριο Αθηνών 31%, Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων 20%, ΔΕΣΦΑ 7%. Ο ΛΑΓΗΕ μετονομάζεται σε Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης. Θέσπιση 4 αγορών χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας: Ενεργειακή Χρηματοπιστωτική Αγορά  συναλλαγές ενεργειακών χρηματοπιστωτικών μέσων από τους συμμετέχοντες (λχ. συμβόλαια δικαιωμάτων προαίρεσης, συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, συμβάσεις ανταλλαγής, παράγωγα μέσα για την μετακύληση του πιστωτικού κινδύνου, χρηματοοικονομικές συμβάσεις επί διαφορών, δικαιώματα εκπομπής CO2) Αγορά Επόμενης Ημέρας  εντολές αγοράς και πώλησης για φυσική παράδοση την επόμενη ημέρα: εδώ δηλώνονται και οι ποσότητες ενέργειας που έχουν δεσμευθεί από τις συναλλαγές σε ενεργειακά χρηματοπιστωτικά μέσα. Οι παραγωγοί οφείλουν με τις εντολές τους να εξαντλούν το υπόλοιπο της διαθέσιμης ισχύος των μονάδων τους που δεν έχει δεσμευθεί μέσω των ενεργειακών χρηματοπιστωτικών μέσων ή άλλων ενεργειακών προϊόντων με υποχρέωση φυσικής παράδοσης. Ενδοημερήσια Αγορά  οι συμμετέχοντες δύνανται να υποβάλλουν εντολές συναλλαγών για φυσική παράδοση την Ημέρα Εκπλήρωσης Φυσικής Παράδοσης, μετά τη λήξη προθεσμίας υποβολής Εντολών Συναλλαγών στην Αγορά της επόμενης ημέρας, αφού λάβουν υπόψη: τις δεσμευθείσες ποσότητες από συναλλαγές ενεργειακών χρηματοπιστωτικών μέσων, τα αποτελέσματα της αγοράς της επόμενης ημέρας, καθώς και τυχόν περιορισμούς που έχουν προκύψει από την αγορά εξισορρόπησης. Αγορά εξισορρόπησης  περιλαμβάνει την αγορά ισχύος εξισορρόπησης, την αγορά ενέργειας εξισορρόπησης και τη διαδικασία εκκαθάρισης αποκλίσεων. Οι Συμμετέχοντες υποχρεούνται να προσφέρουν με φυσική παράδοση το σύνολο της διαθέσιμης ισχύος τους, τόσο στην Αγορά Ενέργειας Εξισορρόπησης όσο και στην Αγορά Ισχύος Εξισορρόπησης.

Ορισμός Διαχειριστών των νέων αγορών ΗΕ με βασικά καθήκοντα τη λειτουργία και τη διαχείριση τους: Ενεργειακή Χρηματοπιστωτική Αγορά: αρμόδιο το Χρηματιστήριο Ενέργειας Αγορά επόμενης ημέρας & ενδοημερήσια αγορά: αρμόδιο το Χρηματιστήριο της Ενέργειας σε συνεργασία με ΑΔΜΗΕ Αγορά εξισορρόπησης: αρμόδιος ο ΑΔΜΗΕ ως διαχειριστής του ΕΣΜΗΕ Κατάρτιση Κανονισμών από τους Διαχειριστές και έγκριση αυτών από τη ΡΑΕ: όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας των αγορών: Κανονισμός του Χρηματιστηρίου Ενέργειας για την Αγορά Επόμενης Ημέρας και την Ενδοημερήσια Aγορά Κανονισμός Εκκαθάρισης Κανονισμός Αγοράς Εξισορρόπησης Κανονισμός για την λειτουργία της Ενεργειακής Χρηματοπιστωτικής Αγοράς και Κανονισμός Εκκαθάρισης αυτής Εκκαθάριση Συναλλαγών στις νέες Αγορές: Αγορές Επόμενης Ημέρας και Ενδοημερήσια: από εταιρεία που συστήνεται από το Χρηματιστήριο Ενέργειας Αγορά Εξισορρόπησης: από τον ΑΔΜΗΕ ή από Φορέα Εκκαθάρισης ή Κεντρικό Αντισυμβαλλόμενο Στις Ενεργειακές Χρηματοπιστωτικές Αγορές:από εταιρεία Εκκαθάρισης Συναλλαγών Χρηματιστηρίου Αθηνών Α.Ε. (ΕΤ.ΕΚ.) ή από άλλον συνδεόμενο με το Χρηματιστήριο Αθηνών Βασική αρμοδιότητα για εποπτεία των νέων αγορών στη ΡΑΕ αλλά προβλέπεται συνεργασία ΡΑΕ με Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς και Τράπεζα της Ελλάδος. Ειδική πρόβλεψη για τη ΡΑΕ: πρόσβαση σε έγγραφα, πληροφορίες και για την ανάθεση ερευνών στο πλαίσιο του εποπτικού της ρόλου. Θέση σε δημόσια διαβούλευση των Κωδίκων (Κανονισμών πλέον) για το Target Model με το ν. 4512/2018 εκ νέου.

Διαχειριστής ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης - ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε Στις 20.06.2018 έλαβε χώρα η Έκτακτη Γενική Συνέλευση της ΛΑΓΗΕ Α.Ε. με την οποία εγκρίθηκε το νέο καταστατικό της σύμφωνα με το οποίο τροποποιείται η επωνυμία της σε «Διαχειριστή ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης», ο διακριτικός της τίτλος σε ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε., και επαναπροσδιορίζεται ο σκοπός της εταιρείας. Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, ο ΔΑΠΕΕΠ διαχειρίζεται τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τις εγκαταστάσεις Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (ΣΗΘΥΑ) του Εθνικού Διασυνδεδεμένου Συστήματος (Σύστημα Μεταφοράς και Δίκτυο Διανομής Ηπειρωτικής Χώρας και Διασυνδεδεμένων Νήσων) καθώς και τις Εγγυήσεις Προέλευσης ηλεκτρικής ενέργειας που έχει παραχθεί από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ. Ο ΔΑΠΕΕΠ εστιάζοντας αποκλειστικά πλέον στον τομέα της Ανανεώσιμης Παραγωγής Ενέργειας και τη Συμπαραγωγή, σε συνεργασία με τους αντίστοιχους παραγωγούς θα ενδυναμώσει και θα επιταχύνει την προσπάθεια για: Την εξασφάλιση της βιωσιμότητας των υφιστάμενων επενδύσεων ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ. Την αύξηση της διείσδυσης νέων ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ με εξασφαλισμένη τη βιωσιμότητά τους. Την εκπροσώπηση των ΑΠΕ & ΣΗΘΥΑ στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας και περιβαλλοντικών προϊόντων προς όφελος τόσο των αντίστοιχων επενδυτών όσο και των καταναλωτών με τη διαμόρφωση προσιτών τιμών σε αυτούς. Την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της 5.11.19

ΑΥΤΟΝΟΜΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Τα περισσότερα νησιά σήμερα στην Ελλάδα (κυρίως στο Αιγαίο) ηλεκτροδοτούνται από αυτόνομα ηλεκτρικά συστήματα με παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά κύριο λόγο από τοπικούς θερμικούς σταθμούς παραγωγής, οι οποίοι λειτουργούν με καύσιμο πετρέλαιο, βαρύ (μαζούτ) ή και ελαφρύ (ντίζελ), και τους σταθμούς ΑΠΕ (αιολικούς και φωτοβολταϊκούς). Τα νησιά αυτά δεν έχουν διασυνδεθεί μέχρι σήμερα με το ηπειρωτικό ηλεκτρικό σύστημα, λόγω κυρίως τεχνικών και τεχνολογικών δυσκολιών, που υφίσταντο μέχρι πρότινος, αλλά και λόγω οικονομικών δυσκολιών καθώς οι διασυνδέσεις είναι έργα μεγάλης έντασης κεφαλαίου. Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΜΔΝ) αποτελείται από τριάντα δύο (32) αυτόνομα συστήματα. Ορισμένα εξ αυτών αποτελούνται από περισσότερα νησιά (συμπλέγματα νησιών), και η Λειτουργία και Διαχείριση της Αγοράς των ΜΔΝ γίνεται από τον ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. (Διεύθυνση Διαχείρισης Νήσων). Συγκεκριμένα: Δεκαεννέα (19) «μικρά» αυτόνομα συστήματα έχουν αιχμή ζήτησης έως 10 MW. Έντεκα (11) «μέσου μεγέθους» αυτόνομα συστήματα έχουν αιχμή ζήτησης από 10 MW έως 100 MW. Δύο (2) «μεγάλα» αυτόνομα συστήματα έχουν αιχμή ζήτησης άνω των 100 MW, δηλαδή η Κρήτη και η Ρόδος. 5.11.19

ΑΥΤΟΝΟΜΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Στις 19 Μαρτίου 2018 πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της πρώτης φάσης του έργου της Διασύνδεσης των Κυκλάδων με το Ηπειρωτικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, με την οποία η Σύρος και η Πάρος διασυνδέονται με υποβρύχιο καλώδιο υψηλής τάσης με το ηπειρωτικό σύστημα. Μέσω της Πάρου η Αντίπαρος, η Νάξος, το Κουφονήσι, η Σχοινούσα, η Ηρακλειά, η Ίος, η Σίκινος και η Φολέγανδρος ηλεκτροδοτούνται από το Ηπειρωτικό Σύστημα Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας, ενώ στο αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται να προστεθεί η Μύκονος. Η δεύτερη φάση περιλαμβάνει τις συνδέσεις Πάρου - Νάξου και Νάξου - Μυκόνου καθώς και την αναβάθμιση της σύνδεσης μεταξύ Ανδρου και Ν. Εύβοιας και προβλέπεται να ολοκληρωθεί στις αρχές του 2019. Εξαιρετικά σημαντική θεωρείται η διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου που καταλαμβάνει κεντρικό ρόλο στον σχεδιασμό  της ΑΔΜΗΕ Α.Ε.. Το έργο αυτό έχει χρονικό ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2020 και ο προϋπολογισμός του ανέρχεται στα €357 εκ. Το έργο αυτό αποτελεί επίσης ΕΚΕ (έργο κοινού ενδιαφέροντος) 5.11.19

ΑΥΤΟΝΟΜΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Η τρίτη φάση περιλαμβάνει την πόντιση δεύτερου καλωδίου μεταξύ Λαυρίου και Σύρου με προβλεπόμενη ημερομηνία ολοκλήρωσης το 2020. Η αρμόδια επιτροπή που έχει συστήσει η ΡΑΕ για να εξετάσει τις δυνατότητες διασύνδεσης των νησιών έχει προτείνει και τέταρτη φάση για τις Κυκλάδες, που περιλαμβάνει τις εξής διασυνδέσεις: α. Πάρος - Σαντορίνη - Φολέγανδρος - Μήλος - Σίφνος - Σύρος. β. Νάξος - Δονούσα, Νάξος - Σχοινούσα - Αμοργός και Κουφονήσι - Σχοινούσα - Ηρακλειά. γ. Πάρος - Ιος - Σίκινος - Φολέγανδρος. δ. Σίφνος - Σέριφος - Κύθνος. ε. Λαύριο - Κέα. στ. Σαντορίνη - Ανάφη - Αστυπάλαια. Για τα Δωδεκάνησα, η εισήγηση προβλέπει την κατασκευή διασύνδεσης Λαυρίου - Κω και διακλάδωση από την Κω προς Κάλυμνο και Ρόδο. 5.11.19

ΧΑΡΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΗ ΔΙΑΣΥΝΔΕΔΕΜΕΝΩΝ ΝΗΣΩΝ 5.11.19 ΠΗΓΗ: ΡΑΕ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ Η μετάβαση από μια μονοπωλιακή αγορά σε μια αγορά απελευθερωμένη, είναι μια μακρά και επίπονη διαδικασία με «νικητές» και «χαμένους». Αναγκαία η παρουσία ενός Ανεξάρτητου Οργάνου, του Ρυθμιστή, που επιβάλλει κανόνες και παρακολουθεί την αγορά αυστηρά. Με τα ποσοστά που είδαμε, και με τον τρόπο που σήμερα λειτουργεί η αγορά, έχει επιτευχθεί απελευθέρωση στην πράξη; Τα ρυθμιστικά «εργαλεία» που χρησιμοποιήθηκαν είχαν τα επιθυμητά αποτελέσματα από πλευράς ανταγωνισμού; Έντονη συζήτηση για την αποτελεσματικότητα των ΝΟΜΕ. Βλέπουμε ότι εν τέλει συζητείται η πώληση λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ σε τρίτους επενδυτές. Υποχρέωσή μας να εφαρμόσουμε νέους κανόνες αγοράς (Μοντέλο Στόχος/Target Model). Ο δρόμος για την 4η Ενεργειακή Δέσμη/Winter Package (Clean Energy for Europe).

Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας! Ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας! 06.04.2017