Θέμα: Η Διαμάχη σχετικά με τις Εγκεφαλικές Διαφορές Ανδρών- Γυναικών Μάθημα: Ιστορία και Μεθοδολογία της Νευροεπιστήμης Φοιτητής: Κωνσταντίνος Παπαδάκης

Διαμάχη ανάμεσα σε Τζίνα Ρίπον και Σάιμον Μπάρον-Κόεν σχετικά με τις διαφορές γυναικείου και ανδρικού εγκεφάλου. Τζίνα Ρίπον, γνωσιακή νευροεπιστήμονας και καθηγήτρια του βρετανικού Πανεπιστημίου 'Αστον του Μπέρμιγχαμ. Βιβλίο: «Ο έμφυλος εγκέφαλος: Η νέα νευροεπιστήμη που διαλύει το μύθο του γυναικείου εγκεφάλου» (εκδ. The Bodley Hand, 2019). Το βασικό μήνυμά της είναι ότι «ένας έμφυλος κόσμος θα παράγει έναν έμφυλο εγκέφαλο». Θεωρεί ότι ο εγκέφαλος δεν είναι πιο έμφυλος από ό,τι άλλα όργανα του σώματος, όπως η καρδιά ή τα νεφρά.

Ο αντίλογος Αρκετοί νευροεπιστήμονες θεωρούν ακραία τη θέση της Ρίπον, επειδή αρνείται στη νευροβιολογία κάθε ουσιαστικό ρόλο στη διαμόρφωση των διαφορών στον εγκέφαλο των δύο φύλων. Εμφανίζονται έρευνες, συνήθως με λειτουργική μαγνητική απεικόνιση (fMRI), που δείχνουν ότι άνδρες και γυναίκες έχουν διαφορές στις διασυνδέσεις των νευρώνων τους. Χαρακτηριστική είναι μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια του 2014, σύμφωνα με την οποία στο γυναικείο εγκέφαλο οι νευρωνικές «καλωδιώσεις» είναι κυρίως ανάμεσα στα δύο ημισφαίρια, ενώ στον ανδρικό κυρίως στο εσωτερικό καθενός ημισφαιρίου.

Σάιμον Μπάρον-Κόεν Σάιμον Μπάρον-Κόεν, καθηγητής αναπτυξιακής ψυχοπαθολογίας του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ. άσκησε έντονη κριτική στο τελευταίο βιβλίο της Ρίπον, θεωρώντας πως η βασική θέση της -ότι δεν υπάρχουν εγγενείς διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα- είναι ακραία. Αναφέρει ότι εάν συγκρίνουμε πολλούς ανδρικούς με γυναικείους εγκεφάλους, τότε είναι σαφές ότι ο μέσος ανδρικός εγκέφαλος εμφανίζει διαφορές από τον μέσο γυναικείο, Όμοια με το ύψος, υπάρχουν ψηλές γυναίκες και κοντοί άνδρες, αλλά οι άνδρες είναι κατά μέσο όρο μερικά εκατοστά ψηλότεροι από τις γυναίκες.

Τα στοιχεία του Σάιμον Μπάρον-Κόεν Έρευνα του Πανεπιστημίου Κέιμπριτζ το 2018: κατά μέσο όρο οι γυναίκες εμφανίζουν σε μεγαλύτερο ποσοστό (40%) ενσυναίσθηση και κατανόηση του άλλου έναντι των ανδρών (23,9%), ενώ οι άνδρες σε μεγαλύτερο ποσοστό (40,2%), έναντι των γυναικών (25,6%), δείχνουν ενδιαφέρον για την κατανόηση των συστημάτων, των μηχανών, των αριθμών κ.α. Έρευνα νευροαπεικόνισης σε 5.216 ενηλίκους το 2018: έδειξε ότι ο μέσος ανδρικός εγκέφαλος είναι μεγαλύτερος σε συνολικό όγκο, σε όγκο φαιάς ουσίας και σε όγκο λευκής ουσίας. Διαφορές όγκου ανάμεσα στα δύο φύλα υπάρχουν σε ζωτικές περιοχές όπως ο ιππόκαμπος και η αμυγδαλή. Μελέτη του 1997, μετά από νεκροψία σε 94 εγκεφάλους, η οποία είχε βρει ότι οι άνδρες έχουν κατά μέσο όρο 16% περισσότερους νευρώνες στον εγκεφαλικό φλοιό τους (22,8 δισεκατομμύρια έναντι 19,3 δισεκατομμυρίων στις γυναίκες).

Τα στοιχεία του Σάιμον Μπάρον-Κόεν Σύμφωνα με έρευνα του 2018: κατά τη γέννηση ο ενδοκρανιακός όγκος είναι κατά μέσο όρο 6% μεγαλύτερος στα αγόρια, τα οποία επίσης έχουν περισσότερους νευρώνες στο φλοιό τους από ό,τι τα νεογέννητα κορίτσια. Ακόμη, υπάρχουν και άλλες διαφορές στα νεογέννητα, όσον αφορά την εγκεφαλική ανατομία τους, π.χ. η περιοχή του εγκεφάλου που εμπλέκεται στην αισθητηριακή επεξεργασία, ιδίως στην ακοή, είναι μεγαλύτερη στα αγόρια, ενώ αυτή που ελέγχει το σχεδιασμό και τον αυτοέλεγχο είναι μεγαλύτερη στα κορίτσια. Τα αποτελέσματα ερευνών της ομάδας του Μπάρον-Κόεν το 2001 σε 24 νεογέννητα ηλικίας μόλις 24 ωρών: έδειξαν ότι όταν τους δειχθεί η εικόνα ενός προσώπου και ενός αντικειμένου, τα περισσότερα αγόρια κοιτάζουν το αντικείμενο για περισσότερη ώρα, ενώ τα περισσότερα κορίτσια «κολλάνε» στο πρόσωπο. Ακόμη, έρευνες σε προγεννητικό επίπεδο επιβεβαιώνουν ότι: τα έμβρυα παράγουν διαφορετικές ορμόνες (π.χ. διπλάσια τεστοστερόνη τα αγόρια), πράγμα που επηρεάζει τον εγκέφαλο των δύο φύλων διαφορετικά.

Προτεινόμενα υποστηρικτικά βιβλία Γνωστά διεθνώς βιβλία που αναδεικνύουν τις εγκεφαλικές διαφορές ανδρών- γυναικών, είναι τα «Γιατί οι άνδρες δεν ακούνε και οι γυναίκες δεν μπορούν να διαβάσουν χάρτες: Πώς είμαστε διαφορετικοί» (2004) των 'Αλαν και Μπάρμπαρα Πίιζ, «Φύλο του εγκεφάλου: η πραγματική διαφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών» (2015) των Αν Μόιρ και Ντέηβιντ Τζέσελ, «Ο θηλυκός εγκέφαλος» (2006) και «Ο ανδρικός εγκέφαλος» (2010) της Λουάν Μπριζεντίν και «Η ουσιώδης διαφορά: 'Ανδρες, γυναίκες και ο ακραίος αρσενικός εγκέφαλος» (2004) του Σάιμον Μπάρον-Κόεν.