ΦΙΛΙΚΕΣ ΠΟΛΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΑ: Ο Συμβουλευτικός Σταθμός για την 'Ανοια Δήμου Αγίας Βαρβάρας και το παράδειγμα της ολιστικής προσέγγισης σε επίπεδο κοινότητας Σταυρούλα Κοφινά, Κοινωνική Λειτουργός, Μsc Ευρωπαϊκής Κοινωνικής Πολιτικής, Τμηματάρχης Προστασίας Ηλικιωμένων, Υπεύθυνη λειτουργίας Συμβουλευτικού Σταθμού Μερσίνη Πακλατσίδου, Κοινωνική Λειτουργός, Υπεύθυνη ομάδων Νοητικής Ενδυνάμωσης Συμβουλευτικού Σταθμού
ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΔΗΜΟΥ Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών πρόγραμμα επιχορήγησης «Είμαστε όλοι Πολίτες» του Ε.Ο.Χ. Περιεχόμενο προγράμματος: πρόσληψη επαγγελματιών υγείας για 13 συνολικά συμβουλευτικούς σταθμούς, 9 από τους οποίους στην περιοχή της Αθήνας. Λειτουργία Σταθμών έως Απρίλιο 2016 Εκπαίδευση επαγγελματιών υγείας, εργαζομένων στις κοινωνικές υπηρεσίες του Δήμου και εθελοντών στη λειτουργία του Συμβουλευτικού Σταθμού (βιωσιμότητα)
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ Οι υπηρεσίες που παρέχονται είναι: αξιολόγηση νοητικών λειτουργιών από εξειδικευμένο προσωπικό μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις σε ασθενείς με άνοια(νοητική άσκηση, νοητική ενδυνάμωση) ενημερωτικές ομιλίες για ευαισθητοποίηση στην κοινότητα συμβουλευτική συγγενών που φροντίζουν ανθρώπους με άνοια – στήριξη εκπαίδευση φροντιστών
Έναρξη συνεργασίας: Δεκέμβριος 2014 Έναρξη συνεργασίας: Δεκέμβριος 2014 Έναρξη Λειτουργίας Συμβουλευτικού Σταθμού για την Άνοια Δήμου Αγίας Βαρβάρας: 6/2/2015
Πρώτα αιτήματα αξιολόγησης
Εξόρμηση ενημέρωσης της κοινότητας για την άνοια και το Συμβουλευτικό Σταθμό του Δήμου (2017)
Εξόρμηση ενημέρωσης της κοινότητας για την άνοια και το Συμβουλευτικό Σταθμό του Δήμου (2017) 12
ΚΑΠΗ Προσανατολισμός σε ολιστική προσέγγιση σε επίπεδο Δήμου: Παράλληλες και συμπληρωματικές υπηρεσίες για την άνοια one stop shop, εκπαιδευμένο προσωπικό στην ανίχνευση νόσου, έγκαιρη και ολοκληρωμένη παρέμβαση, στήριξη και ασθενή και φροντιστή ΚΑΠΗ Βοήθεια στο Σπίτι ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΟΙΑ ΚΕΠ Υγείας Άλλες Κοινωνικές Υπηρεσίες ΚΗΦΗ
Συνεργασία στο πρόγραμμα Τίμα της Εταιρείας Alzheimer Αθηνών για την ψυχοκοινωνική υποστήριξη φροντιστών ασθενών με άνοια Εντοπισμός περιπτώσεων από το Δίκτυο Κοινωνικών Υπηρεσιών για την Τρίτη Ηλικία Ενημέρωση φροντιστών και συγκατάθεση Κατ΄οίκον επισκέψεις από ψυχολόγους
Λίγα δεδομένα από το Συμβουλευτικό Σταθμό: Ιατρείο Μνήμης και αξιολόγηση νοητικών λειτουργιών: 280 άτομα Ομάδες νοητικής ενδυνάμωσης: 50 άτομα Υποστήριξη φροντιστών (πρόγραμμα Τίμα): 15 φροντιστές Εκπαίδευση υπαλλήλων κοινωνικών υπηρεσιών και εθελοντών: 23 άτομα Ομιλίες – δράσεις ενημέρωσης στην κοινότητα: ωφελούμενοι πάνω από 1.500 άτομα Ομάδα αναφοράς του Σταθμού στην πόλη: 6.000 ηλικιωμένοι (20% του τοπικού πληθυσμού) Διαγενεακές δράσεις που συμμετέχουν οι ομάδες νοητικής ενδυνάμωσης: πάνω από 1000 παιδιά (μαθητές και παιδιά παιδικών σταθμών) κάθε χρόνο
Ωφέλη από τη λειτουργία Πόρος υγείας για την πόλη: Εξειδικευμένες υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας που παρέχονται: Αποκεντρωμένα Με εύκολη πρόσβαση Κοντά στους ηλικιωμένους και στο οικείο περιβάλλον τους Δυνατότητα πρόληψης, έγκαιρης διάγνωσης και παρέμβασης Άμβλυνση του στίγματος της νόσου μέσα από την συμμετοχή σε ομάδες και τη χωροθέτηση εντός κοινωνικών υπηρεσιών με στόχευση στην υγιή και ενεργό γήρανση Εκπαίδευση όλου του προσωπικού που εργάζεται με την Τρίτη Ηλικία στην ανίχνευση της νόσου Εκπαίδευση κοινότητας Επιστημονική Εποπτεία από την Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών => κύρος και εξασφάλιση ποιότητας στις παρεχόμενες υπηρεσίες
Δυνατά σημεία Ένταξη – ενσωμάτωση στην τοπική ζωή και στο τοπικό δίκτυο κοινωνικών υπηρεσιών: ο Σταθμός δεν είναι μια δράση ακόμη ή ένα πρόγραμμα => είναι κοινωνική υπηρεσία του Δήμου με δική της λειτουργία Από τις επιλογές που υπήρχαν, το προσωπικό που τελικά εργάζεται στο Σταθμό είναι το προσωπικό που πιστεύει και υπηρετεί τη στόχευση του και την ολιστική προσέγγιση και φιλοσοφία => συναισθηματική ικανοποίηση και αναγνώριση του έργου τους
ΟΜΑΔΕΣ ΝΟΗΤΙΚΗΣ ΕΝΔΥΝΑΜΩΣΗΣ(Ο.Ν.Ε.) Στόχος: Η ενίσχυση της νοητικής λειτουργικότητας (της διαδικασίας επεξεργασίας πληροφοριών και η εφαρμογής της γνώσης) και κοινωνικής λειτουργικότητας σε ηλικιωμένους χωρίς προβλήματα μνήμης ή με ήπια προβλήματα μνήμης. Συμμετοχή στις ομάδες: γίνεται κατόπιν αξιολόγησης από το προσωπικό του Σταθμού (τεστ μνήμης με ειδικά σταθμισμένα εργαλεία) Οι ασκήσεις νοητικής ενδυνάμωσης βασίζονται πάνω στις πέντε βασικές λειτουργίες του εγκεφάλου: Αντίληψη και εκτελεστικές δεξιότητες Προσοχή Σκέψη Μνήμη Γλώσσα και διαφοροποιούνται ανάλογα με τον στόχο κάθε συνεδρίας
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ Ο.Ν.Ε. Ορίζει το «συμβόλαιο» της ομάδας (θέτει όρια, κανόνες λειτουργίας, διάρκεια και συχνότητα συνεδριών) Σχεδιάζει και παρέχει στην ομάδα ποικιλία ασκήσεων βασισμένες στις 5 λειτουργίες φροντίζοντας για την σταθερή εναλλαγή παράλληλα με την πρωτοτυπία των ασκήσεων. Εποπτεύει την ομάδα κατά τη διάρκεια των ασκήσεων και υποστηρίζει διακριτικά τα μέλη που χρειάζονται βοήθεια Μεριμνά για την αποφυγή ανταγωνισμού ανάμεσα στα μέλη, υπενθυμίζοντας το στόχο της ομάδας (ενδυνάμωση μνήμης κι όχι διαγώνισμα) Καλλιεργεί αισθήματα αλληλεγγύης, αποδοχής, κατανόησης, σεβασμού στην διαφορετικότητα κάθε μέλους (εξατομίκευση, εσωτερικός χρόνος)
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗ Ο.Ν.Ε. Αφουγκράζεται και ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στη διαθεσιμότητα της ομάδας. Στοχεύει τόσο στην ομαδική βελτίωση της απόδοσης των μελών αλλά και στην ατομική εξέλιξη κάθε μέλους. Αλληλεπιδρά θετικά συναισθήματα που αναπτύσσονται μεταξύ των μελών. Ενθαρρύνει την πρωτοβουλία των μελών και τις ιδέες τους για το περιεχόμενο των ασκήσεων. Καλλιεργεί τη δημιουργικότητα και τον αυθορμητισμό της ομάδας μέσα από ασκήσεις βιωματικού χαρακτήρα(αλληλεπίδραση συναισθήματος – μνήμης, εμπιστοσύνη, εξοικείωση μελών) Παροτρύνει την συμμετοχή των μελών σε άλλα προγράμματα για την τρίτη ηλικία & κοινοτικές δράσεις(ενεργός γήρανση, συμμετοχικότητα, ενεργοί πολίτες) Αποτελεί σημείο αναφοράς της ομάδας αλλά και κάθε μέλους χωριστά Επικοινωνεί με το οικογενειακό περιβάλλον σε περίπτωση που εντοπίσει αλλαγές στην συμμετοχή των μελών (σύσταση για επανεκτίμηση, εξέταση από γιατρό)
ΩΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΟΝΕ «Μοιράζεται» το πρόβλημα: «το έχουν και άλλοι και όχι μόνο εγώ», αποστιγματισμός της νόσου Αυτοσαρκασμός, αποδόμηση προβλήματος σταθερότητα στη συμμετοχή με αυξητική τάση Συναισθήματα αγάπης, εμπιστοσύνης, αναγνώρισης/ δέσιμο, χαρά, ικανοποίηση, Ο συντονιστής εκπαιδεύει αλλά διδάσκεται παράλληλα μέσα από την προσωπική σοφία που μεταφέρει κάθε μέλος της ομάδας Η ομάδα είναι ένας «ζωντανός οργανισμός» που αναπνέει , σκέπτεται και αισθάνεται. Ο χρόνος που διαθέτει κάθε μέλος της ομάδας είναι «ιερός». Είναι η ώρα που αφήνουμε τα προβλήματα μας έξω και επικεντρωνόμαστε σε αυτό που συμβαίνει «τώρα».
Λόγω της καλής λειτουργίας δημιουργείται ένα πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα σε αιτήματα για διάγνωση και ένταξη σε ομάδες Προκύπτει ανάγκη συνέχισης και υποστήριξης και με άλλο προσωπικό για την ολοκληρωμένη παρέμβαση με διεπιστημονικότητα (νευρολόγος, ψυχολόγος) Στόχος μας παραμένει η καλλιέργεια κουλτούρας φιλικής πόλης προς την άνοια μέσα από την άμβλυνση του στίγματος της νόσου στην κοινότητα