ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΟΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΥΣΗ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΣΤΟΧΟΣ: Y , ¨ανάπτυξη¨ Ο ¨ΤΡΟΠΟΣ¨ (τα μέσα πολιτικής): Κεϋνσιανοί Νεοκλασικοί D ¨λιτότητα¨ προσδοκίες κέρδους ¨αξιοπιστία¨ + πληθωρισμός I ,Y r + ανταγωνιστικότητα I ,Y
πραγματικό ΑΕΠ ή ΑΕΠ σε σταθερές τιμές ΕΡΩΤΗΣΗ 1 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΓΙΑΤΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΑΕΠ; ΠΟΙΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΕΧΕΙ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟ; πραγματικό ΑΕΠ ή ΑΕΠ σε σταθερές τιμές ¨απομονώνει¨ την επίδραση των τιμών δείχνει την ¨πραγματική¨ αξία της παραγωγής καλύτερη ¨εικόνα¨ της οικονομίας οι αποφάσεις οικονομικής πολιτικής στηρίζονται σε πιο ολοκληρωμένη ¨πληροφόρηση¨
όταν το ονομαστικό ΑΕΠ αυξάνεται μπορεί: ΕΡΩΤΗΣΗ 1 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΓΙΑΤΙ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕ ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΑΕΠ; ΠΟΙΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΕΧΕΙ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΟ; (συνεχεια) όταν το ονομαστικό ΑΕΠ αυξάνεται μπορεί: να οφείλεται στην αυξημένη παραγωγή να οφείλεται στις αυξημένες τιμές εσφαλμένη εικόνα για ¨ανάπτυξη¨ ¨λάθος¨ αντιμετώπιση του προβλήματος
Το κυριότερο κριτήριο (η ΚΠΑ) εξαρτάται από: ΕΡΩΤΗΣΗ 3 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ & Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ Το κυριότερο κριτήριο (η ΚΠΑ) εξαρτάται από: τις ¨προσδοκίες κέρδους¨ τα επιτόκια επηρεάζονται θετικά από το ¨εισόδημα¨ επηρεάζονται Θετικά από τον πληθωρισμό Αρνητικά από την ¨αναξιοπιστία¨
το εισόδημα ¨διακυμαίνεται¨ ¨οικονομικές διακυμάνσεις¨ ΕΡΩΤΗΣΗ 3 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΝΑΛΗΨΗΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ. & Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΥΚΛΟΥ (συνεχεια) το εισόδημα ¨διακυμαίνεται¨ ¨οικονομικές διακυμάνσεις¨ ενδεχομένως ΔΕΝ αρκεί μόνο η πτώση του επιτοκίου, για να αναληφθούν επενδύσεις πχ. σε ύφεση, δεν αρκούν τα χαμηλά επιτόκια (¨παγίδα ρευστότητας¨)
ΕΡΩΤΗΣΗ 5 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ kG =ΔY/ΔG=1/(1-ΟΡΚ) Μετρά την ¨επίδραση¨ των G στο Υ Είναι ανάλογος με την ΟΡΚ: μεγάλη ΟΡΚ σημαίνει μεγάλος kG Η δημόσια δαπάνη είναι πιο αποτελεσματική σε χαμηλά εισοδήματα (η ΟΡΚ είναι υψηλότερη σε χαμηλά εισοδήματα) Πχ. 1$ νέα G σε οικονομία με ΟΡΚ=0,8 5$ νέου Υ
ΕΡΩΤΗΣΗ 6 – ΜΑΚΡΟ 1-2: «ΕΚΤΟΠΙΣΜΟΣ» ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ¨ ΓΙΑ ΝΑ ΑΝΑΛΗΦΘΟΥΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΥΨΗΛΕΣ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΚΕΡΔΟΥΣ ΧΑΜΗΛΑ ΕΠΙΤΟΚΙΑ Αν το Κράτος ακολουθήσει ¨διασταλτική¨ οικονομική πολιτική (πχ. G ) ΠΛΗΘΩΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΙΕΣΕΙΣ + ΑΝΑΞΙΟΠΙΣΤΙΑ ΑΥΞΗΣΗ ΕΠΙΤΟΚΙΩΝ ΜΕΙΩΣΗ ΙΔΙΩΤΙΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΕΚΤΟΠΙΣΜΟΣ
ΕΡΩΤΗΣΗ 8 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΘΕΩΡΗΜΑ «ΙΣΟΣΚΕΛΙΣΜΕΝΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ» ΕΡΩΤΗΣΗ 8 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΘΕΩΡΗΜΑ «ΙΣΟΣΚΕΛΙΣΜΕΝΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ» αν G = T & ΔG = ΔT Δηλαδή αν έχουμε ¨ισοσκελισμένο προϋπολογισμό¨ και τον διατηρήσουμε παρά την αύξηση των G τότε: ΔY = ΔG Δηλαδή θα έχουμε ¨οικονομική μεγέθυνση¨ ίση με την αύξηση των G
ΕΡΩΤΗΣΗ 8 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΘΕΩΡΗΜΑ «ΙΣΟΣΚΕΛΙΖΣΜΕΝΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ» (Συνεχεια) αυτό συμβαίνει γιατί kG + kT=1 μπορεί να ασκηθεί δημοσιονομική πολιτική με αύξηση των G χωρίς να ¨εκτοπίζεται¨ ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να συνδυαστεί η τάση για ¨διαστολή¨ των Κεϋνσιανών με την τάση για ¨ουδέτερο¨ δημόσιο τομέα των νεοκλασικών
ΕΡΩΤΗΣΗ 9 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Α. σχεση με ανταγωνιστικοτητα ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ: Χ (εξαγωγές) – Μ (εισαγωγές) X>M X<M πλεονασματικό ελλειμματικό υψηλή ανταγωνιστικότητα (απαιτεί επενδύσεις) χαμηλή ανταγωνιστικότητα (δεν απαιτεί επενδύσεις)
ΕΡΩΤΗΣΗ 9 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Β. σχεση με αναπτυξη ΕΡΩΤΗΣΗ 9 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Β. σχεση με αναπτυξη αν Χ > Μ τότε: Καθαρή εισροή Υ από το εξωτερικό Ένδειξη για υψηλή ανταγωνιστικότητα + αύξηση Υ προϋποθέτει υψηλές Ι νέο Υ (μέσω kI)
ΕΡΩΤΗΣΗ 9 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Γ. η ελληνικη περιπτωση ΕΡΩΤΗΣΗ 9 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Γ. η ελληνικη περιπτωση πλεόνασμα Μ,Χ Μ Υ Χ Υ2 Υ1 έλλειμμα πτώση Υ Χ>Μ
ΕΡΩΤΗΣΗ 10 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΟΜΟΛΟΓΑ Α. τα χαρακτηριστικα των ομολογων ΟΜΟΛΟΓΑ (κρατικά): μέσο δανεισμού (του δημόσιου τομέα) (εκδίδονται από το Κράτος και πωλούνται στην ¨πρωτογενή αγορά¨) 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 Ονομαστική αξία: 1000 $ Ονομαστική αξία: το ποσό που δανείζεται το Κράτος (1000 $) ¨Κουπόνι¨ (τοκομερίδιο): το ποσό που αντιστοιχεί στον ετήσιο τόκο (50 $) Επιτόκιο τοκομεριδίου: το επιτόκιο με το οποίο υπολογίστηκε το ¨κουπόνι¨ (5%) Διάρκεια του ομολόγου: τα έτη που απαιτούνται για να ¨τελειώσουν¨ τα ¨κουπόνια¨ (10 έτη)
ΕΡΩΤΗΣΗ 10 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΟΜΟΛΟΓΑ Β. η τιμη των ομολογων ΕΡΩΤΗΣΗ 10 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΟΜΟΛΟΓΑ Β. η τιμη των ομολογων Παράδειγμα: Έστω ομόλογο που: Λήγει σε 2 έτη Ονομαστική αξία 1000 $ Τοκομερίδιο 50 $ Τιμή του ομολόγου σήμερα: Τιμή= 50/(1+r) + 50/(1+r)2 Όπου r= προεξοφλητικό επιτόκιο (πχ. αν r=10% τότε τιμή του ομολόγου= 86,8 $) Στην περίπτωση που ο κάτοχος του ομολόγου θέλει να το πουλήσει (ώστε να ρευστοποιήσει την αξία του) μπορεί να το κάνει στη ¨δευτερογενή αγορά¨ (χρηματιστήριο)
ΕΡΩΤΗΣΗ 10 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΟΜΟΛΟΓΑ Γ. η αγορα των ομολογων ΕΡΩΤΗΣΗ 10 – ΜΑΚΡΟ 1-2: ΟΜΟΛΟΓΑ Γ. η αγορα των ομολογων S D2 P Q D1 Η αύξηση της ζήτησης του ομολόγου αυξάνει την τιμή του (όπως σε οποιοδήποτε άλλο αγαθό) Το επιτόκιο προεξόφλησης επηρεάζει την τιμή, αλλά και η τιμή μας ¨δίνει¨ το επιτόκιο προεξόφλησης
ΕΡΩΤΗΣΗ 11 – ΜΑΚΡΟ 1-2: Η «ΦΟΥΣΚΑ» ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Προοπτική ένταξης (& τελικά ένταξη) στην ευρωζώνη Επεκτατική δημοσιονομική πολιτική (αυξημένες δημόσιες δαπάνες) Εκμετάλλευση επιδοτήσεων περιφερειακής πολιτικής ΕΕ Συγκυρία Ολυμπιακών Αγώνων & ¨Αύξηση αξιοπιστίας¨ ¨φτηνό¨ χρήμα (εύκολος δανεισμός) Πτώση επιτοκίων Αύξηση εισοδήματος και κατανάλωσης Επενδύσεις (ειδικά σε κλάδους αυξημένης ζήτησης) Πληθωριστικό κενό
ΕΡΩΤΗΣΗ 2 – ΜΑΚΡΟ 3-4: ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΟΣΤΟΥΣ & ΠΩΣ ΘΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΚΡΙΒΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ αύξηση αμοιβών των ΠΣ αύξηση MC μείωση προσφοράς αύξηση τιμών αγαθών πληθωρισμός κόστους
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ: ¨εισροή¨ στην παραγωγή συμμετέχει στην αύξηση του MC ΕΡΩΤΗΣΗ 2 – ΜΑΚΡΟ 3-4: ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΟΣΤΟΥΣ & ΠΩΣ ΘΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΚΡΙΒΟΥ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΥ (Συνεχεια) ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ: ¨εισροή¨ στην παραγωγή συμμετέχει στην αύξηση του MC πληθωρισμός κόστους απώλεια: αγοραστικής δύναμης των πολιτών ανταγωνιστικότητας της οικονομίας
ΕΡΩΤΗΣΗ 3 – ΜΑΚΡΟ 3-4: ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ «ΚΑΘΟΔΟΥ» & «ΥΦΕΣΗΣ» αύξηση αμοιβών των Π.Σ κόστος παραγωγής προσφορά τιμές πληθωρισμός κόστους
ΕΡΩΤΗΣΗ 3 – ΜΑΚΡΟ 3-4: ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ «ΚΑΘΟΔΟΥ» & «ΥΦΕΣΗΣ» (Συνεχεια) Αμοιβή ενέργειας (πχ. πετρελαίου) Πληθωρισμός κόστους ανταγωνιστικότητα Αφού S X & M Παραγόμενη ποσότητα Παραγόμενη ποσότητα ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΘΟΔΟΣ
ΕΡΩΤΗΣΗ 7 – ΜΑΚΡΟ 3-4: ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ «ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΣΗ» ΠΟΛΥ ΥΨΗΛΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ (Y) πληθωρισμός κατανάλωση r Προσδοκίες κέρδους ΚΠΑ + ΚΠΑ οπότε έχει σημασία ποια ¨τάση¨ επί της ΚΠΑ θα υπερισχύσει
ΕΡΩΤΗΣΗ 7 – ΜΑΚΡΟ 3-4: ΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΠΡΙΝ ΤΗΝ «ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΣΗ» (συνεχεια) αυξημένη ζήτηση ανάγκη αυξημένης παραγωγής (δηλαδή για αύξηση Q) αν γίνει επένδυση (¨επέκταση¨ της επιχείρησης) αν δεν γίνει επένδυση ATC ATC διατήρηση ή/και ενίσχυση ανταγωνιστικότητας απώλεια ανταγωνιστικότητας
¨ανατροφοδοτούμενη¨ ύφεση ΕΡΩΤΗΣΗ 8 – ΜΑΚΡΟ 3-4: Η ΦΑΣΗ ΤΗΣ «ΥΦΕΣΗΣ» ΜΕΤΡΑ ΚΕΫΝΣΙΑΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΕ ΑΥΤΑ ΥΦΕΣΗ μικρό Υ μεγάλη ανεργία μικρή ζήτηση ¨ανατροφοδοτούμενη¨ ύφεση
ΕΡΩΤΗΣΗ 8 – ΜΑΚΡΟ 3-4: Η ΦΑΣΗ ΤΗΣ «ΥΦΕΣΗΣ» ΜΕΤΡΑ ΚΕΫΝΣΙΑΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΕ ΑΥΤΆ (Συνεχεια) Κεϋνσιανή πρόταση επικεντρώνουν στην τόνωση της ζήτησης πχ. αύξηση G αύξηση Υ αύξηση C αύξηση προσδοκιών κέρδους αύξηση I νέα αύξηση Υ ¨ανατροφοδότηση¨ ανάπτυξης
ΕΡΩΤΗΣΗ 8 – ΜΑΚΡΟ 3-4: Η ΦΑΣΗ ΤΗΣ «ΥΦΕΣΗΣ» ΜΕΤΡΑ ΚΕΫΝΣΙΑΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΚΡΙΤΙΚΗ ΣΕ ΑΥΤΆ (Συνεχεια) κριτική στις Κεϋνσιανές προτάσεις: κίνδυνος ΕΚΤΟΠΙΣΜΟΥ των Ι αύξηση G Δημοσιονομικό έλλειμμα πληθωρισμός ¨αναξιοπιστία¨ αύξηση επιτοκίων ΕΚΤΟΠΙΣΜΟΣ
ΕΡΩΤΗΣΗ 5 – ΜΑΚΡΟ 5-6: ΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΨΕΤΕ ΣΥΝΤΟΜΑ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ELA Περιορισμένη ρευστότητα εμπορικών τραπεζών αν δεν μπορούν να δανειστούν από την ¨αγορά¨ ανάγκη ¨επέμβασης¨ της ΕΚΤ ένας τρόπος: ELA
ΕΡΩΤΗΣΗ 5 – ΜΑΚΡΟ 5-6: ΝΑ ΠΕΡΙΓΡΑΨΕΤΕ ΣΥΝΤΟΜΑ ΤΟ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ELA (συνεχεια) Παροχή ¨ρευστότητας¨ αλλά απαιτεί ¨εγγυήσεις¨ πάγια περιουσιακά στοιχεία ομόλογα καταθέσεις - δάνεια Όλα αποτιμώνται με ¨προεξοφλητικό¨ επιτόκιο Σε περιόδους ¨αναξιοπιστίας¨ υποτιμώνται
ΕΡΩΤΗΣΗ 6 – ΜΑΚΡΟ 5-6: ΠΩΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ Η «ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙA» ΜΕ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ: ΚΛΑΣΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΧΡΗΜΑ V & Q σχετικά σταθερά βραχυχρόνια αν Μ τότε P (λόγω ζήτησης) Πληθωρισμός (κυρίως ¨ζήτησης)
ΕΡΩΤΗΣΗ 6 – ΜΑΚΡΟ 5-6: ΠΩΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ Η ¨ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ¨ ΜΕ ΤΟΝ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟ (συνεχεια) ΑΝ ΑΥΞΗΘΕΙ Ο ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΜΕΣΩ ΖΗΤΗΣΗΣ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΚΠΑ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Αδυναμία εκμετάλλευσης ¨οικονομιών κλίμακας¨ ATC (αν προσπαθήσουμε να αυξήσουμε το Q λόγω αυξημένης ζήτησης) Πληθωρισμός ¨κόστους¨
ΕΡΩΤΗΣΗ 7 – ΜΑΚΡΟ 5-6: ΣΕ ΠΟΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΥΜΕ ΤΗ ΖΗΤΗΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΣ m1 m2 m3 αν Υ τότε m1 αν Υ τότε m2 αν i τότε m3
ΕΡΩΤΗΣΗ 8 – ΜΑΚΡΟ 5-6: ΠΑΓΙΔΑ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ & ΠΩΣ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΜΗ ΑΝΑΛΗΨΗ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ πολύ χαμηλό εισόδημα πολύ χαμηλά επιτόκια ¨παγίδα ρευστότητας¨ πολύ μεγάλο m3 μικρές προσδοκίες κέρδους παρακράτηση χρήματος για ¨κερδοσκοπία¨ μικρές προσδοκίες κέρδους το χρήμα δεν χρησιμοποιείται ούτε ¨παραγωγικά¨ ¨λιμνάζον¨ χρήμα Ό Χ Ι επενδύσεις
ΕΡΩΤΗΣΗ 9 – ΜΑΚΡΟ 7-8: ΟΙ «ΚΙΝΔΥΝΟΙ» ΑΠΌ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΔΙΑΣΤΑΛΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΔΙΑΣΤΑΛΤΙΚΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ κίνδυνος δημοσιονομικού ελλείμματος αύξηση τιμών αγαθών απώλεια αγοραστικής δύναμης πολιτών αύξηση επιτοκίων μείωση Ι απώλεια ανταγωνιστικότητας
ΕΡΩΤΗΣΗ 10 – ΜΑΚΡΟ 7-8: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΝΙΣΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ μειωμένη αγοραστική δύναμη των ¨πολλών¨ μεγάλες ανισότητες ποιοτική υποβάθμιση εργατικού δυναμικού λιγότεροι ¨πελάτες¨ στο εσωτερικό ποιοτική υποβάθμιση παραγωγής μειωμένο κίνητρο κέρδους λιγότερες επενδύσεις η ανταγωνιστικότητα στηρίζεται στους χαμηλούς μισθούς ¨εξαθλιωτική¨ μεγέθυνση
ΕΡΩΤΗΣΗ 1 – ΜΑΚΡΟ 9-10: ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΝΤΑΞΗΣ ΣΤΗΝ ΟΝΕ ΚΑΙ ΓΙΑΤΙ ΕΠΙΛΕΧΘΗΚΑΝ διατήρηση ανταγωνιστικότητας χωρίς δασμούς & μεταβολές ισοτιμιών ¨εναρμονισμένος¨ πληθωρισμός διατήρηση χαμηλών επιτοκίων άρα επενδύσεων & μελλοντικής ανταγωνιστικότητας χαμηλό δημοσιονομικό έλλειμμα & χρέος
Περιφερειακή πολιτική ΕΡΩΤΗΣΗ 2 – ΜΑΚΡΟ 9-10: ΣΤΟΧΟΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ. ΓΙΑΤΙ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΕ; ¨σύγκλιση¨ & ¨συντονισμός¨ Περιφερειακή πολιτική ενοποίηση αύξηση κ.κ.ΑΕΠ ¨φτωχών¨ περιφερειών ¨δημιουργία υποδομών¨ (εξωτερικότητες) ευρωπαϊκή ολοκλήρωση