Κεφάλαιο 12: Θεμέλια της Ατομικής Συμπεριφοράς Συνοδευτική Παρουσίαση PowerPoint Management, 10/e John R. Schermerhorn, Jr. Κεφάλαιο 12: Θεμέλια της Ατομικής Συμπεριφοράς Δημιουργός: Jim LoPresti Πανεπιστήμιο του Colorado, Boulder Εκδόσεις John Wiley & Sons, Inc.

Προγραμματίζοντας εκ των προτέρων – Ερωτήσεις Μελέτης Κεφαλαίου 12 Πώς επηρεάζει η αντίληψη την ατομική συμπεριφορά; Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις προσωπικότητες στον εργασιακό χώρο; Πώς επηρεάζουν οι συλλογικές συμπεριφορές την ατομική συμπεριφορά; Ποια είναι η δυναμική των συναισθημάτων, των διαθέσεων και του άγχους; Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Ερώτηση Μελέτης 1: Πώς επηρεάζει η αντίληψη την ατομική συμπεριφορά; Βασικά στοιχεία για την εργασία Η δουλειά μπορεί να μας «φτιάχνει» ή να μας «ξενερώνει». Οι άνθρωποι μπορεί να εργάζονται κάτω από συνθήκες που δεν παρέχουν ικανοποίηση – δεν χρειάζεται να είναι έτσι όμως τα πράγματα ... Η απόδοση αξίας στους ανθρώπους και η δημιουργία εργασιών και εργασιακών περιβαλλόντων που σέβονται τις ανάγκες και τις δυνατότητες των ανθρώπων θα είναι προς όφελος όλων. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Ερώτηση Μελέτης 1: Πώς επηρεάζει η αντίληψη την ατομική συμπεριφορά; Αντίληψη Η διαδικασία μέσω της οποίας οι άνθρωποι λαμβάνουν και ερμηνεύουν πληροφορίες από το περιβάλλον τους. Οι άνθρωποι μπορεί να αντιλαμβάνονται διαφορετικά τα ίδια πράγματα ή τις ίδιες καταστάσεις. Οι άνθρωποι συμπεριφέρονται σύμφωνα με τις αντιλήψεις τους. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Ερώτηση Μελέτης 1: Πώς επηρεάζει η αντίληψη την ατομική συμπεριφορά; Ψυχολογική σύμβαση Εδώ αρχίζει το συνταίριασμα ατόμου-εργασίας. Το σύνολο των προσδοκιών που έχει ένα άτομο σχετικά με αυτό που θα δώσει και θα λάβει στα πλαίσια της σχέσης εργασίας. Ιδανική κατάσταση εργασίας είναι αυτή στην οποία η η ψυχολογική σύμβαση είναι δίκαιη. Εξισορρόπηση συμβολών και κινήτρων. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Σχήμα 12.1 Συστατικά στοιχεία της ψυχολογικής σύμβασης. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Ερώτηση Μελέτης 1: Πώς επηρεάζει η αντίληψη την ατομική συμπεριφορά; Αντίληψη και απόδοση Απόδοση (attribution) Η διαδικασία ανάπτυξης εξηγήσεων για τα γεγονότα. Θεμελιώδες σφάλμα απόδοσης (fundamental attribution error) Λαμβάνει χώρα όταν οι παρατηρητές θεωρούν ότι οι αποτυχίες ή τα προβλήματα απόδοσης κάποιου άλλου ατόμου οφείλονται σε εσωτερικούς παράγοντες μάλλον παρά σε εξωτερικούς. Τάση αυτο-εξυπηρέτησης (self-serving bias) Σύμφωνα με αυτή, τα άτομα επιρρίπτουν την ευθύνη των προσωπικών αστοχιών ή προβλημάτων τους σε εξωτερικούς παράγοντες, ενώ αποδίδουν τις επιτυχίες τους σε εσωτερικούς παράγοντες. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Ερώτηση Μελέτης 1: Πώς επηρεάζει η αντίληψη την ατομική συμπεριφορά; Τάσεις και παραμορφώσεις της ατίληψης: Στερεότυπα Παρατηρούνται όταν κάποιος ταυτίζεται με μια ομάδα ή κατηγορία και στη συνέχεια χρησιμοποιούνται υπεραπλουστευμένες ιδιότητες που συνδέονται με αυτή την ομάδα ή κατηγορία για να περιγραφεί το εν λόγω άτομο. Φαινόμενο Halo Λαμβάνει χώρα όταν μια ιδιότητα χρησιμοποιείται για να δημιουργηθεί μια συνολική εντύπωση για ένα άτομο ή μια κατάσταση. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Ερώτηση Μελέτης 1: Πώς επηρεάζει η αντίληψη την ατομική συμπεριφορά; Τάσεις και παραμορφώσεις της αντίληψης: Επιλεκτική αντίληψη Η τάση να απομονώνουμε και να προσέχουμε τις πλευρές μιας κατάστασης ή της ιδιότητες ενός ατόμου που ενισχύουν τις υπάρχουσες πεποιθήσεις, αξίες ή ανάγκες μας ή μοιάζουν να συμφωνούν με αυτές. Προβολή Η απόδοση προσωπικών ιδιοτήτων σε άλλα άτομα. Management 10/e – Κεφάλαιο 12

Ερώτηση Μελέτης 1: Πώς επηρεάζει η αντίληψη την ατομική συμπεριφορά; Τάσεις και παραμορφώσεις της αντίληψης: Προβολή Η απόδοση προσωπικών ιδιοτήτων σε άλλα άτομα. Διαχείριση εντυπώσεων Η συστηματική προσπάθεια επηρεασμού του τρόπου με τον οποίο μας αντιλαμβάνονται οι άλλοι. Ντυνόμαστε για να δίνουμε μια έλκυστική εικόνα. Κολακεύουμε τους άλλους για να δημιουργήσουμε θετικά συναισθήματα για το πρόσωπό μας. Όταν συζητάμε, διατηρούμε οπτική επαφή και χαμογελάμε. Επιδεικνύουμε υψηλό επίπεδο ενεργητικότητας. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 2: Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις προσωπικότητες στον εργασιακό χώρο; Προσωπικότητα Ο συνδυασμός ή το συνολικό προφίλ των χαρακτηριστικών που κάνουν ένα άτομο μοναδικό σε σχέση με τα άλλα. Οι «Πέντε Μεγάλες» διαστάσεις της προσωπικότητας: Εξωστρέφεια Ο βαθμός στον οποίο κάποιος είναι εκδηλωτικός, κοινωνικός και σίγουρος για τον εαυτό του. Ευχάριστη προσωπικότητα Ο βαθμός στον οποίο κάποιος είναι καλοσυνάτος, συνεργάσιμος και έχει εμπιστοσύνη στους ανθρώπους. Ευσυνειδησία Ο βαθμός στον οποίο κάποιος είναι υπεύθυνος, αξιόπιστος και προσεκτικός. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 2: Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις προσωπικότητες στον εργασιακό χώρο; Οι «Πέντε Μεγάλες» διαστάσεις της προσωπικότητας: Συναισθηματική σταθερότητα Ο βαθμός στον οποίο κάποιος είναι χαλαρός, ψύχραιμος και ήρεμος. Πνεύμα ανοικτό στην εμπειρία Ο βαθμός στον οποίο κάποιος είναι περίεργος, δεκτικός σε νέες ιδέες και ανοικτός στις αλλαγές. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 2: Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις προσωπικότητες στον εργασιακό χώρο; Άλλα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που επηρεάζουν την εργασιακή συμπεριφορά: Επίκεντρο προσοχής ελέγχου Ο βαθμός στον οποίο οι άνθρωποι πιστεύουν ότι έχουν τον έλεγχο του πεπρωμένου τους σε αντίθεση με εκείνους που πιστεύουν πως ό,τι τους συμβαίνει είναι πέρα από τον έλεγχό τους. Απολυταρχισμός Ο βαθμός στον οποίο κάποιος πειθαρχεί στην εξουσία και αποδέχεται τις διαφορές θέσης/βαθμού (status). Μακιαβελισμός Ο βαθμός στον οποίο κάποιος είναι συναισθηματικά αποστασιοποιημένος και χειραγωγεί τους άλλους κατά τη χρήση εξουσίας. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 2: Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τις προσωπικότητες στον εργασιακό χώρο; Άλλα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας που επηρεάζουν την εργασιακή συμπεριφορά: Τύποι επίλυσης προβλημάτων Οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι συλλέγουν και αξιολογούν πληροφορίες για τη λήψη αποφάσεων. Αυτοπαρακολούθηση Ο βαθμός στον οποίο κάποιος είναι ικανός να προσαρμόζει και να τροποποιεί τη συμπεριφορά του σε ανταπόκριση στην εκάστοτε κατάσταση και σε εξωτερικούς παράγοντες. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Σχήμα 12.2 Οι «Πέντε Μεγάλες» και πέντε επιπλέον διαστάσεις προσωπικότητας που επηρεάζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά στην εργασία. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 3: Πώς επηρεάζουν οι συλλογικές συμπεριφορές την ατομική συμπεριφορά; Στάση Προδιάθεση του ατόμου να δρα με συγκεκριμένο τρόπο απέναντι στους ανθρώπους και στις καταστάσεις του περιβάλλοντός του. Συστατικά στοιχεία των στάσεων: Γνωστικό συστατικό Συναισθηματικό συστατικό Συμπεριφορικό συστατικό Γνωστική παραφωνία Το άβολο συναίσθημα που νιώθει κάποιος όταν οι στάσεις του δεν συμφωνούν με τη συμπεριφορά του. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 3: Πώς επηρεάζουν οι συλλογικές συμπεριφορές την ατομική συμπεριφορά; Ικανοποίηση από την εργασία Ο βαθμός στον οποίο ένα άτομο αισθάνεται θετικά ή αρνητικά για ποικίλες πλευρές της εργασίας του. Κοινές πτυχές της ικανοποίησης από την εργασία: Αμοιβή Συνάδελφοι Επίβλεψη Περιβάλλον εργασίας Ευκαιρίες προαγωγής Φόρτος εργασίας Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 3: Πώς επηρεάζουν οι συλλογικές συμπεριφορές την ατομική συμπεριφορά; Ισχυρή και θετική σχέση μεταξύ της ικανοποίησης και του αριθμού των συστηματικών απουσιών και του ρυθμού αποχώρησης των εργαζομένων. Έννοιες σχετιζόμενες με την ικανοποίηση που έχουν συνέπειες στην ποιότητα της εργασιακής ζωής: Ανάμιξη στην εργασία Ο βαθμός στον οποίο ένα άτομο είναι αφοσιωμένο σε μια εργασία. Οργανωσιακή δέσμευση Η αφοσίωση ενός ατόμου στον οργανισμό. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Εξίσωση ατομικής απόδοσης: Ερώτηση Μελέτης 3: Πώς επηρεάζουν οι συλλογικές συμπεριφορές την ατομική συμπεριφορά; Απόδοση στην εργασία Η ποσότητα και ποιότητα των εργασιακών επιτευγμάτων ενός εργαζόμενου ή μιας ομάδας εργαζομένων. Εξίσωση ατομικής απόδοσης: Η απόδοση ξεκινά με την ικανότητα. Η απόδοση απαιτεί υποστήριξη. Η απόδοση περιλαμβάνει προσπάθεια. Απόδοση = Ικανότητα x Υποστήριξη x Προσπάθεια Management 10/e – Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 4: Ποια είναι η δυναμική των συναισθημάτων, των διαθέσεων και του άγχους; Άγχος (stress) Κατάσταση έντασης που βιώνουν τα άτομα τα οποία αντιμετωπίζουν ασυνήθιστα υψηλές απαιτήσεις, αυστηρούς περιορισμούς ή σημαντικές ευκαιρίες. Παράγοντες άγχους (stressors) Πράγματα που προκαλούν άγχος Προέρχονται από καταστάσεις εργασιακές, προσωπικές και μη εργασιακές. Έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν τις στάσεις απέναντι στην εργασία, τη συμπεριφορά, την απόδοση εργασίας και την υγεία. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 4: Ποια είναι η δυναμική των συναισθημάτων, των διαθέσεων και του άγχους; Εργασιακοί παράγοντες που προκαλούν άγχος Περιλαμβάνουν: Υπερβολικά υψηλές ή χαμηλές απαιτήσεις εργασίας Συγκρούσεις ρόλων ή διφορούμενες καταστάσεις Κακές διαπροσωπικές σχέσεις Υπερβολικά αργή ή υπερβολικά γρήγορη επαγγελματική εξέλιξη. Σύνδρομα άγχους που σχετίζονται με την εργασία: Σκηνικό αποτυχίας Λανθασμένη ταυτότητα Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 4: Ποια είναι η δυναμική των συναισθημάτων, των διαθέσεων και του άγχους; Προσωπικοί παράγοντες που προκαλούν άγχος: Ανάγκες, ικανότητες και προσωπικότητα. Πρότυπα αγχώδους συμπεριφοράς στην προσωπικότητα Τύπου Α: Το άτομο διαρκώς κινείται, περπατά και τρώει γρήγορα. Είναι πάντα ανυπόμονο, πιέζει τους άλλους να βιαστούν, δεν του αρέσει να περιμένει. Κάνει, ή επιχειρεί να κάνει, πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Αισθάνεται ενοχές όταν χαλαρώνει. Προσπαθεί να προγραμματίσει περισσότερα σε λιγότερο χρόνο. Χρησιμοποιεί νευρικές χειρονομίες, π.χ. σφίγγει τις γροθιές του. Πιέζει τους άλλους να τελειώσουν ή τους διακόπτει όταν μιλούν. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e – Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 4: Ποια είναι η δυναμική των συναισθημάτων, των διαθέσεων και του άγχους; Μη εργασιακοί παράγοντες που προκαλούν άγχος: Περιλαμβάνουν: Οικογενειακά γεγονότα Οικονομική κατάσταση Προσωπικά ζητήματα Φαινόμενο διάχυσης (μεταδοτικότητας) του άγχους που βιώνει ένα άτομο στη δουλειά. Management 10/e – Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 4: Ποια είναι η δυναμική των συναισθημάτων, των διαθέσεων και του άγχους; Συνέπειες του άγχους: Δημιουργικό άγχος Λειτουργεί ως θετική επίδραση. Δίνει ενέργεια και βελτιώνει την απόδοση. Καταστροφικό άγχος Λειτουργεί ως αρνητική επίδραση. Διαλύει τα σωματικά και ψυχικά συστήματα του ατόμου. Μπορεί να οδηγήσει σε εργασιακή υπερκόπωση και/ή σε οργή στον εργασιακό χώρο. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Σχήμα 12.3 Πιθανές αρνητικές συνέπειες ενός καταστροφικού κύκλου εργασιακού άγχους-υπερκόπωσης. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

Management 10/e - Κεφάλαιο 12 Ερώτηση Μελέτης 4: Ποια είναι η δυναμική των συναισθημάτων, των διαθέσεων και του άγχους; Προσωπική ευεξία Επιδίωξη της ανάπτυξης των πλήρων σωματικών και πνευματικών δυνατοτήτων του καθενός μέσα από ένα προσωπικό πρόγραμμα προαγωγής της υγείας. Μια μορφή προληπτικής διαχείρισης άγχους. Δίνει στους ανθρώπους τη δυνατότητα να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν το άγχος. Management 10/e - Κεφάλαιο 12

COPYRIGHT Copyright 2009 © John Wiley & Sons, Inc. All rights reserved. Reproduction or translation of this work beyond that named in Section 117 of the United States Copyright Act without the express written permission of the copyright owner is unlawful. Requests for further information should be addressed to the Permissions Department, John Wiley & Sons, Inc. The purchaser may make back-up copies for his/her own use only and not for distribution or resale. The Publisher assumes no responsibility for errors, omissions, or damages, caused by the use of these programs or from the use of the information contained herein.