Τι είδαμε την περασμένη φορά… Μηχανές αναζήτησης.

Τι θα δούμε σήμερα… Εισαγωγή στην επεξεργασία κειμένου.

Επεξεργασία κειμένου Η πιο διαδεδομένη εφαρμογή στους υπολογιστές. Το λογισμικό επεξεργασίας κειμένου παρέχει πολλά εργαλεία για τη δημιουργία εγγράφων κειμένου. Επιτρέπει τη δημιουργία, τροποποίηση, διαμόρφωση, αποθήκευση εκτύπωση αρχείων με κείμενο, γραφικά, ήχους, κ.ά.

Επεξεργασία κειμένου Η εισαγωγή κειμένου γίνεται από: Το πληκτρολόγιο, Αποθηκευμένο αρχείο, Σαρωτή και χρήση προγράμματος αναγνώρισης χαρακτήρων (OCR). Το πιο διαδεδομένο πρόγραμμα είναι το Word της Microsoft.

Εκκίνηση, τερματισμός

Εκκίνηση 1: από το μενού ‘Έναρξη > Όλα τα προγράμματα Εκκίνηση 1: από το μενού ‘Έναρξη > Όλα τα προγράμματα

Εκκίνηση 2: από το εικονίδιο του Word στην επιφάνεια εργασίας

Εκκίνηση 3: από αρχείο του Word

Τερματισμός 3 τρόποι: ‘Αρχείο > ‘Έξοδος’. ‘Alt + F4’. Με το κουμπί κλεισίματος (Χ), στη δεξιά γωνία της ράβδου τίτλου.

Τρόποι προβολής εγγράφου Διαίρεση οθόνης Γραμμή τίτλου Γραμμή μενού Γραμμές εργαλείων Δείκτης Γραμμή κύλισης Κανόνες Παράθυρο εργασιών Τρόποι προβολής εγγράφου Προηγούμενη / επόμενη σελίδα Γραμμή κατάστασης Περιοχή εγγράφου Ενεργό παράθυρο

Γραμμές εργαλείων Για την εμφάνιση γραμμών εργαλείων: Προβολές > Γραμμές εργαλείων. Απενεργοποίηση χάρακα: Εργαλεία > επιλογές > προβολή > Κατακόρυφος χάρακας. Προκαθορισμένες γραμμές εργαλείων: Βασική και μορφοποίηση. Μετακίνηση των γραμμών σε οποιοδήποτε σημείο της οθόνης. Προσθαφαίρεση κουμπιών στο τέλος της γραμμής. Για να εμφανίσετε ή να αποκρύψετε άλλες γραμμές εργαλείων: Πατήστε μέσα στην περιοχή των ορατών εργαλείων. Εμφανίζεται το μενού με τις διαθέσιμες γραμμές.

Προβολές Η δυνατότητα εμφάνισης των εγγράφων με διαφορετικούς τρόπους. Η δυνατότητα εμφάνισης των εγγράφων με διαφορετικούς τρόπους. 4 προβολές: Κανονική προβολή, επιταχύνει την πληκτρολόγηση και επεξεργασία του κειμένου αλλά δεν επιτρέπει σχέδια. Προβολή διάταξης εκτύπωσης, εμφανίζει το κείμενο όπως θα εκτυπωθεί. Προβολή διάταξης Web, επιτρέπει να βλέπετε το έγγραφο όπως εμφανίζεται σε φυλλομετρητή. Προβολή διάρθρωσης (Outline) επιτρέπει τη συρρίκνωση του εγγράφου. Ειδική εργαλειοθήκη. Ανοίγουμε και κλείνουμε όσες παραγράφους θέλουμε. Χάρτης εγγράφου: Από το μενού Προβολή. Μενού Ζούμ: από Προβολή>Ζούμ.

Χρήση της βοήθειας 2 τρόποι: Πλήκτρο ‘F1’. ‘Βοήθεια > Βοήθεια για το Microsoft Office Word’. 13

Βασικές λειτουργίες

Βασική ράβδος εργαλείων 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 Δημιουργία κενού εγγράφου Άνοιγμα Αποθήκευση Εκτύπωση Προεπισκόπηση εκτύπωσης Ορθογραφικός και γραμματκός έλεγχος Αναζήτηση Αποκοπή Αντιγραφή Επικόλληση Πινέλο μορφοποίησης Αναίρεση Ακύρωση αναίρεσης Εισαγωγή υπερ-σύνδεσης Πίνακες και περιγράμματα Εισαγωγή πίνακα Εισαγωγή φύλλου εργασίας του Microsoft Excel Στήλες Σχεδίαση Χάρτης εγγράφου Εμφάνιση/Απόκρυψη Ζουμ Βοήθεια για το MS Word

Άνοιγμα εγγράφων Για νέο έγγραφο: ‘Ctrl + N’ (N=New) Εικονίδιο στη ράβδο εργαλείων ‘Αρχείο > Δημιουργία’, από το μενού εντολών. Από το παράθυρο εργασιών. Αν δεν είναι ανοιχτό: View>Task Pane. Χρήση του βέλους στο πάνω δεξί μέρος του παραθύρου για περισσότερα. Για άνοιγμα αποθηκευμένου εγγράφου: ‘Ctrl + Ο’ (O=Open) Εικονίδιο στη ράβδο εργαλείων. ‘Αρχείο > Άνοιγμα’, από το μενού εντολών. Από τη λίστα πρόσφατων αρχείων στο μενού ή στο παράθυρο εργασιών: αλλαγή αριθμού από Εργαλεία>Επιλογές>Γενικά.

Κλείσιμο εγγράφων Για να κλείσετε μόνο το έγγραφο, επιλέξτε: ‘Αρχείο > Κλείσιμο’ από το μενού. ‘Ctrl + W’, από το πληκτρολόγιο. Πλήκτρο κλεισίματος ‘Χ’. Για να κλείσετε το έγγραφο και το πρόγραμμα, επιλέξτε: ‘Αρχείο > Έξοδος’, από τη ράβδο μενού. ‘Alt + F4’, από το πληκτρολόγιο.

Αποθήκευση εγγράφων Επιλέξτε: Εικονίδιο στη ράβδο εργαλείων. ‘Αρχείο > Αποθήκευση’ ή Αρχείο > Αποθήκευση ως’, από το μενού εντολών. ‘Ctrl + S’ (S=Save), από το πληκτρολόγιο. Επιλέξτε έναν υπάρχων φάκελο ή δημιουργήστε ένα νέο. Το Word αποθηκεύει διάφορους τύπους αρχείων: .doc, .txt, .rtf.

Αποθήκευση εγγράφων | / : \ ; > # < ! * $ . ~ ? % " Στο όνομα του αρχείου δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τους ακόλουθους χαρακτήρες: / \ > < * . ? " | : ; # ! $ ~ %

Εισαγωγή κειμένου Ο δείκτης μας δείχνει που μπορούμε να εισαγάγουμε κείμενο. Αναδίπλωση γραμμής (text wrap): ο επεξεργαστής μετακινεί αυτόματα το δείκτη στην επόμενη γραμμή. Για να αρχίσετε μια παράγραφο με εσοχή: Πλήκτρο <Tab> Για να αλλάξετε παράγραφο χρησιμοποιείτε το πλήκτρο <Enter>.

Εισαγωγή κειμένου Για να εμφανίσετε ή να αποκρύψετε τους μη εκτυπώσιμους χαρακτήρες: Π.χ. σημάδια παραγράφων, στηλοθετών, κτλ. Πατήστε το αντίστοιχο κουμπί στη βασική γραμμή εργαλείων. 21

Βασικές ενέργειες Διαγραφή: Backspace = διαγραφή χαρακτήρα στα αριστερά του δείκτη. Delete = διαγραφή χαρακτήρα στα δεξιά του δείκτη. Ctrl + Backspace=διαγραφή λέξης στα αριστερά. Ctrl + Delete=διαγραφή λέξης στα δεξιά. Αλλαγή παραγράφου = Enter. Αλλαγή γραμμής = ‘Shift + Enter’. Αλλαγή σελίδας: Ctrl + Enter. Εισαγωγή > αλλαγή > αλλαγή σελίδας. Αντικατάσταση χαρακτήρων: Επιλογή λέξης ή κομματιού και πληκτρολόγηση του νέου κειμένου.

Εισαγωγή κειμένου Ειδικοί ελληνικοί χαρακτήρες: Τόνος = πλήκτρο <;> + φωνήεν. Ερωτηματικό (;) = πλήκτρο <Q>. Άνω και κάτω τελεία (:) = ‘Shift + Q’. Τελικό σίγμα (ς) = πλήκτρο <W>. Εισαγωγικά («», ‘’) = αριστερά του πλήκτρου <Enter>. Διαλυτικά = ‘Shift + ;’ και φωνήεν. Τόνος και διαλυτικά = ‘δεξί Alt + ; ‘ και φωνήεν. Κεφαλαία = κρατάμε πατημένο το Shift + γράμμα. Σύμβολο του ευρώ = ‘Ctrl + Alt + E’. 23

στον επόμενο χαρακτήρα Κουμπιά Μετακίνηση:  στον επόμενο χαρακτήρα  στον προηγούμενο χαρακτήρα  Στην προηγούμενη γραμμή  Στην επόμενη γραμμή Ctrl  στην επόμενη λέξη Ctrl  στην προηγούμενη λέξη Ctrl  Στην προηγούμενη παράγραφο Ctrl  Στην επόμενη παράγραφο Home Στην αρχή της γραμμής End Στο τέλος της γραμμής Ctrl Home Αρχή του κειμένου Ctrl End Τέλος του κειμένου Page Up Ένα παράθυρο πάνω Page Down Ένα παράθυρο κάτω Για διαγραφή Σβήνει το χαρακτήρα: Backspace Αριστερά του δείκτη Delete Δεξιά του δείκτη 24

Επιλογή κειμένου Με το ποντίκι: Επιλογή μέρους του κειμένου κρατώντας πατημένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού. Επιλογή λέξης: διπλό κλικ. Επιλογή γραμμής: τοποθέτηση του ποντικιού στη στήλη επιλογής. Επιλογή πολλών γραμμών: με σύρσιμο προς τα κάτω. Επιλογή πρότασης: Ctrl+κλικ σε ένα σημείο της πρότασης. Επιλογή παραγράφου: τριπλό κλικ σε ένα σημείο της παραγράφου ή διπλό από στήλη επιλογής. Επιλογή μη συνεχόμενου κειμένου: επιλογή πρώτου και μετά Ctrl. Επιλογή ολόκληρου κειμένου: ‘Επεξεργασία > επιλογή όλων’. Τριπλό κλικ στη στήλη επιλογής στα αριστερά. Ctrl+A. Με το πληκτρολόγιο. 25

Αντιγραφή κειμένου Για αποκοπή, αντιγραφή και επικόλληση κειμένου χρησιμοποιείτε τις εντολές από το μενού ‘Επεξεργασία’ ή τους συνδυασμούς ‘Ctrl + Χ’, ‘Ctrl + C και ‘Ctrl + V’ αντίστοιχα. Αν θέλετε να εισαγάγετε ένα αρχείο μέσα στο τρέχον έγγραφο: Insert>File... 26

Αναίρεση ενεργειών Αναίρεση: Ακύρωση αναίρεσης: ‘Ctrl + Ζ’. Εικονίδιο στη ράβδο εργαλείων. ‘Επεξεργασία > Αναίρεση’, από το μενού εντολών. Ακύρωση αναίρεσης: ‘Ctrl + Υ’. ‘Επεξεργασία > Ακύρωση αναίρεσης’, από το μενού εντολών. Το πλήκτρο ‘Esc’ είναι ένας γρήγορος τρόπος να κλείνετε όλα τα μενού και τα πλαίσια διαλόγων. 27

Το πρόχειρο 28

Εύρεση κειμένου Από το μενού ‘Επεξεργασία’: Αντικατάσταση λέξης ή φράσης: ‘Ctrl + F’ = εύρεση λέξης. ‘Ctrl + H’ = εύρεση και αντικατάσταση. ‘Ctrl + G’ = μετάβαση σε άλλη σελίδα. Παράδειγμα: για αντικατάσταση της λέξης κτίριο με τη λέξη κτήριο: στην Εύρεση πληκτρολογείτε τη λέξη ‘κτίριο’, στην αντικατάσταση τη λέξη ‘κτήριο’ και πατάτε διαδοχικά το κουμπί Αντικατάσταση. 29

Ορθογραφικός έλεγχος

Γλώσσα Επιλογή από μενού ‘Εργαλεία > Γλώσσα > Ορισμός γλώσσας’. Επιλογή από μενού ‘Εργαλεία > Γλώσσα > Ορισμός γλώσσας’. Αυτόματος εντοπισμός γλώσσας: Επιλογή όλου του κειμένου όπου θέλετε να γίνει έλεγχος. Ρύθμιση γλώσσας για ελληνικά και για αγγλικά αυτόματα.

32

Ορθογραφικός έλεγχος Εάν δεν θέλετε να βλέπετε τις κυματιστές γραμμές (δεν εκτυπώνονται): Εργαλεία > επιλογές > Κάρτα ‘Ορθογραφικός έλεγχος’: ‘Απόκρυψη ορθογραφικών λαθών’ Για θησαυρό: Εργαλεία > Θησαυρός ή Shift + F7. Για ενεργοποίηση συλλαβισμού: Εργαλεία > Γλώσσα > Συλλαβισμός > Αυτόματος συλλαβισμός του κειμένου. Ζώνη συλλαβισμού: προκαθορισμένη στα 63 εκ. Όσο πιο στενή η ζώνη, τόσο πυκνότερο το κείμενο. Περιορισμός συνεχόμενων ενωτικών: όταν δηλώνουμε μη αυτόματο συλλαβισμό. Για να μην γίνεται αυτόματα συλλαβισμός: Επεξεργασία > Παράγραφος > Γραμμή και επιλέγετε να μην γίνεται συλλαβισμός.

Εκτύπωση

Εκτύπωση εγγράφων ‘Ctrl + P’ (P=Print). Εικονίδιο στη ράβδο εργαλείων ‘Αρχείο > Εκτύπωση’, από τη ράβδο εντολών. Προεπισκόπηση εκτύπωσης για να δείτε πώς θα φαίνεται το τελικό έγγραφο. Δική του γραμμή εργαλείων. Κουμπί μεγεθυντικός φακός: πατημένο μεγεθύνει, μη πατημένο γίνεται δρομέας. Προσαρμογή σε συρρίκνωση: μικραίνει τον αριθμό των σελίδων. 35

Συρραφή (collate) = εκτύπωση των σελίδων του 1ου αντιγραφου, μετά του 2ου, κτλ. 36

Πρότυπα

Πρότυπα Έτοιμα σχέδια εγγράφων πάνω στα οποία βασίζονται τα νέα έγγραφα που δημιουργούμε. Προκαθορισμένο = κανονικό πρότυπο. Δεν περιέχει κείμενο αλλά μόνο διαμορφώσεις. Το βλέπουμε όταν ανοίγουμε ένα νέο έγγραφο. Επίσης το Word διαθέτει Οδηγούς. Οδηγοί: ειδικά πρότυπα που δημιουργούν έγγραφα μέσω ερωτήσεων.

Επεκτάσεις και θέση προτύπων Πρότυπα: έχουν επέκταση .dot. Βρίσκονται στο φάκελο Πρότυπα του φακέλου του Word. Στον ίδιο φάκελο βρίσκονται και οι οδηγοί. Οδηγοί: έχουν επέκταση .wiz. Βρίσκονται στο View>Task Pane>Templates στο παράθυρο του πλαισίου εργασίας. Χωρίζονται σε 8 κατηγορίες: Γενικές επιλογές, επιστολές και φαξ, Ιστοσελίδες, άλλα έγγραφα, συγχώνευση αλληλογραφίας, δημοσιεύσεις, υπομνήματα, εκθέσεις.

Δημιουργία Επιλέγετε το πρότυπο και πατάτε ΟΚ. Στην προεπισκόπηση εμφανίζεται η φόρμα του. Μπορείτε να δημιουργήσετε δικά σας πρότυπα με την επιλογή Δημιουργία νέου προτύπου. Αυτό αποθηκεύεται μαζί με τα υπάρχοντα πρότυπα ως .dot. Οι οδηγοί δημιουργούν ειδικά έγγραφα: Ημερολόγια, βιογραφικά, ατζέντες, ειδικές επιστολές, κ.ά.

Στυλ

Στυλ Μια συλλογή από μορφοποιήσεις. Βρίσκονται στο Format>Styles and Formatting ή στη γραμμή εργαλείων. Κύριο στυλ είναι το Βασικό. Για τη ρύθμιση των στυλ: Με το μενού που αναδύεται στα δεξιά του εγγράφου, μπορείτε να διαγράψετε ή να τροποποιήσετε το στυλ.

Εφαρμογή των στυλ 3 τρόποι: Από την εργαλειοθήκη μορφοποίησης: Επιλέγετε 1 ή περισσότερες παραγράφους ή γραμμές και πατάτε το όνομα του στυλ της επιλογής σας. Με το πινέλο μορφοποίησης: Επιλέγετε την παράγραφο που διαθέτει το στυλ της επιλογής σας, πατάτε το πινέλο μορφοποίησης και στη συνέχεια πατάτε πάνω στη νέα παράγραφο. Από το μενού: Επιλέγετε 1 ή περισσότερες παραγράφους ή γραμμές και κάνετε το ίδιο όπως στο 1ο.

Δημιουργία νέου στυλ Διαμορφώνετε έναν τίτλο ή μια παράγραφο με το επιθυμητό στυλ. Επιλέγετε Μορφή > Στυλ από το μενού. Στο παράθυρο εργασιών πατάτε νέο στυλ. Επιλέγετε το όνομα του στυλ. Στο πλαίσιο ‘τύπος στυλ’, επιλέγετε ‘παράγραφος’. Για μορφοποίηση χαρακτήρα, επιλέγετε ‘χαρακτήρα’. Στο πλαίσιο ‘με βάση το στυλ’ επιλέγετε το στυλ όπου θα βασίζεται η μορφοποίηση. Στο πλαίσιο ‘στυλ επόμενης παραγράφου’, επιλέγετε το στυλ που θα εφαρμοστεί στην επόμενη παράγραφο. Μετονομασία και διαγραφή στυλ από το βελάκι στα δεξιά του στυλ στο πλαίσιο εργασίας.

Μορφοποίηση

Μορφοποίηση κειμένου Περιλαμβάνει την εμφάνιση και τη διάταξη του κειμένου στη σελίδα και τη χρήση εικόνων. 3 κατηγορίες μορφοποίησης: Μορφοποίηση χαρακτήρων. Μορφοποίηση παραγράφων. Μορφοποίηση εγγράφων.

Μορφοποίηση χαρακτήρων Γραμματοσειρά: πλήρες σύνολο χαρακτήρων ίδιου τύπου γραφής και μεγέθους. Χαρακτηριστικά της: μέγεθος – στυλ. Βρίσκεται στο μενού ‘Επεξεργασία > Γραμματοσειρά’ αλλά και στις αντίστοιχες γραμμές εργαλείων. Περιλαμβάνει τις ακόλουθες ρυθμίσεις: Γραμματοσειρά. Μέγεθος χαρακτήρων. Στυλ χαρακτήρων. Χρώμα γραμματοσειράς και στυλ υπογράμμισης. Εφέ. 47

Αλλαγή γραμματοσειράς Αλλαγή μεγέθους Αλλαγή στυλ Αλλαγή χρώματος Υπογράμμιση και χρώμα υπογράμμισης Αλλαγή εφέ 48

Απόσταση χαρακτήρων Θέση χαρακτήρων 49

Γραμμή εργαλείων μορφοποίησης 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Στυλ Γραμματοσειρά Μέγεθος γραμματοσειράς Έντονη γραφή Πλάγια γραφή Υπογράμμιση Στοίχιση αριστερά Στοίχιση στο κέντρο Στοίχιση δεξιά Πλήρης στοίχιση Διάστιχο Αρίθμηση Κουκίδες Μείωση εσοχής Αύξηση εσοχής Εξωτερικό περίγραμμα Επισήμανση Χρώμα γραμματοσειράς 50

Βρίσκεται στο μενού ‘Έναρξη’ και αφορά την αλλαγή πεζών-κεφαλαίων. Βρίσκεται στο μενού ‘Έναρξη’ και αφορά την αλλαγή πεζών-κεφαλαίων. 51

Πινέλο μορφοποίησης Βάζετε το δείκτη στη λέξη της οποίας τη μορφοποίηση θέλετε να αντιγράψετε. Επιλέγετε το Πινέλο Μορφοποίησης από τη γραμμή εργαλείων. Πατάτε μια φορά με το δείκτη στη λέξη που θέλετε να μορφοποιήσετε. Για πολλές λέξεις: Αφού τοποθετήσετε το δείκτη στη λέξη που θέλετε, κάνετε διπλό κλικ στο κουμπί του πινέλου μορφοποίησης στη γραμμή εργαλείων και επιλέγετε τις λέξεις που θέλετε να μορφοποιήσετε. Για παράγραφο: Επιλέγετε την παράγραφο, πατάτε το κουμπί στη γραμμή εργαλείων και στη συνέχεια πατάτε σε κάποιο σημείο της παραγράφου που θέλετε να αλλάξετε.

Σύμβολα και αρχίγραμμα Τοποθετείτε το δείκτη στο σημείο όπου θα τοποθετηθεί το σύμβολο. Από το μενού ‘Εισαγωγή’, επιλέγετε το σύμβολο. Για τη δημιουργία αρχιγράμματος (Drop Case): Δείκτης στην αρχή της παραγράφου. Επιλογή από μενού Μορφή > Αρχίγραμμα.

Ασκήσεις Αλλάξτε τη γραμματοσειρά σε Tahoma και το μέγεθος σε 12. Αλλάξτε το χρώμα των γραμμάτων σε πράσινο. Γράψτε την παράσταση: 3x4+4x3+5x2=4 Γράψτε μια πρόταση και κάνετε τις αλλαγές πεζών – κεφαλαίων. Υπογραμμίστε με διπλή γραμμή μια λέξη. Αραιώστε τα γράμματα μιας λέξης.

Μορφοποίηση παραγράφων Στο μενού ‘Μορφή > Παράγραφος’ αλλά και στις αντίστοιχες γραμμές εργαλείων. Περιλαμβάνει τις ακόλουθες ρυθμίσεις: Εσοχές (indents). Στοίχιση (alignment). Διάστιχο (line spacing). Απόσταση παραγράφων (spacing before/after). Στηλογνώμονες (tabs). Περιγράμματα και σκίαση (borders and shading). Κουκκίδες και αρίθμηση.

Περιθώριο-Εσοχή Περιθώριο: Εσοχή: Η απόσταση από την άκρη της σελίδας ως την αρχή του κειμένου. Οι ρυθμίσεις γίνονται από μενού Αρχείο > Διαμόρφωση σελίδας. Εσοχή: Το σημείο από το οποίο ξεκινά το κείμενο. Ρυθμίσεις από μενού Επεξεργασία > Παράγραφος.

Στοίχιση Εσοχές Απόσταση σειρών Απόσταση παραγράφων Στηλογνώμονες

Εσοχές (Indents) Η απόσταση μεταξύ της αριστερής πλευράς του κειμένου και του αριστερού περιθωρίου. 3 είδη: Αριστερή : ρύθμιση αριστερής παραγράφου. Δεξιά: ρύθμιση δεξιάς παραγράφου. Ειδική: 1η γραμμή: αφορά την 1η γραμμή της παραγράφου. Σχετίζεται με την απόσταση που θα ξεκινά το κείμενο της πρώτης γραμμής. Προεξοχή: πόσο θα προεξέχει η 1η γραμμή από το αριστερό περιθώριο της παραγράφου.

Εσοχή πρώτης γραμμής Προεξοχή πρώτης γραμμής Αριστερή εσοχή Αριστερή και δεξιά εσοχή

Διάστημα παραγράφων (paragraph spacing) Από το μενού ‘Μορφή > Παράγραφος’ μπορείτε να ορίσετε επιπλέον χώρο πριν ή μετά την κάθε παράγραφο. Πριν: αναφέρεται στην επιπλέον του διάστιχου απόσταση μεταξύ του τελευταίου πατήματος του Enter. και της αρχής της επόμενης παραγράφου. Μετά: στην απόσταση μετά την τελευταία γραμμή της παραγράφου.

Απόσταση παραγράφων

Διάστιχο (line spacing) Ο χώρος μεταξύ των γραμμών του κειμένου. Μπορεί να είναι: Απλό. Διπλό. Μέγεθος προσωπικής επιλογής.

Μονό διάστιχο Διπλό διάστιχο Τριπλό διάστιχο

Στοίχιση (alignment) Τα περιθώρια καθορίζουν το διάστημα ανάμεσα στο κείμενο και την άκρη της σελίδας. Η στοίχιση καθορίζει την ευθυγράμμιση των πλευρών της παραγράφου ως προς τα περιθώρια. 4 είδη: Αριστερή στοίχιση. Δεξιά στοίχιση. Στοίχιση στο κέντρο. Πλήρης στοίχιση.

Περιθώρια Αριστερή στοίχιση Δεξιά στοίχιση Στοίχιση κέντρου Πλήρης στοίχιση

Υποσημειώσεις Από το μενού ‘Εισαγωγή > Υποσημείωση’ (Insert>Reference>Footnote). Τοποθετεί τον αριθμό της υποσημείωσης στο κείμενο. Στην περιοχή ‘Εισαγωγή’, επιλέγετε ‘Σημειώσεις τέλους’ αν θέλετε οι σημειώσεις να βρίσκονται στο τέλος του κειμένου. Στην περιοχή ‘Αρίθμηση’ ενεργοποιείτε την επιλογή, αν θέλετε οι υποσημειώσεις να αριθμούνται με αύξοντα αριθμό.

Περιγράμματα και σκίαση (borders and shading) Περίγραμμα είναι μια γραμμή που σχεδιάζεται σε μία ή περισσότερες πλευρές παραγράφου. Η σκίαση αποτελείται από μορφή ή χρώμα που εμφανίζεται ως υπόβαθρο στο κείμενο παραγράφου. Επιλέγονται από το μενού: ‘Μορφή > Περιγράμματα και σκίαση’.

Ρύθμιση Περιοχή προεπισκόπησης Στυλ, χρώμα και πλάτος γραμμής

Λίστες και κουκκίδες Δημιουργούμε λίστες για να δώσουμε έμφαση σε κάποια στοιχεία. Για να δημιουργήσετε λίστες: Χρησιμοποιείτε τα αντίστοιχα εικονίδια στη ράβδο εργαλείων. ‘Μορφή > Κουκκίδες και αρίθμηση’, από το μενού εντολών. 69

Ασκήσεις Αλλάξτε τις εσοχές της παραγράφου που βρίσκεστε σε 2 εκ. για την αριστερή, 3 εκ. για την δεξιά και 1,5 εκ. για την πρώτη γραμμή. Ορίστε την απόσταση των γραμμών της παραγράφου σε 1,5 γραμμή. Ορίστε το περίγραμμα για τη παράγραφο να έχει διπλή γραμμή στο κάτω μέρος, κόκκινο χρώμα, πλάτος 3/4pt. Ορίστε το χρώμα της σκίασης σε ανοιχτό γκρι. Δημιουργήστε ένα στυλ παραγράφου με τα ακόλουθα: αρίθμηση παραγράφου σε λατινική μορφή και χρώμα μπλε, γραμματοσειρά Arial, μεγέθους 10pt και έντονη γραφή.

Μορφοποίηση εγγράφου Οι πιο συνηθισμένες διαμορφώσεις εγγράφου είναι: Περιθώρια και διαμόρφωση σελίδας. Προσανατολισμός χαρτιού. Κεφαλίδες και υποσέλιδα. Στήλες και τμήματα. Για να αλλάξετε το φόντο της σελίδας: Μορφή (Format) > Φόντο (Background) > Επιλογή Χρώματος ή επιλογή Εφέ γεμίσματος. 71

Περιθώρια και διαμόρφωση σελίδας Επιλέξτε: ‘Αρχείο > Διαμόρφωση σελίδας’, από το μενού εντολών. Επιτρέπει τις ακόλουθες ρυθμίσεις: Ρύθμιση περιθωρίων σελίδας. Μέγεθος και προσανατολισμός χαρτιού. Τροφοδοσία χαρτιού από εκτυπωτή. 72

Προσανατολισμός χαρτιού Μέγεθος χαρτιού Περιθώρια Τροφοδοσία χαρτιού Προσανατολισμός χαρτιού Μέγεθος χαρτιού 73

Βιβλιοδεσία Αρχείο (File) > Διαμόρφωση Σελίδας (Page Setup) > Κάρτα Περιθώρια (Margins) > Βιβλιοδεσία (Gutter) Αν μεγαλώσετε τα περιθώρια βιβλιοδεσίας, τα υπόλοιπα περιθώρια παραμένουν ίδια. Δηλαδή, μειώνεται ο διαθέσιμος για κείμενο χώρος στην σελίδα.

Αρίθμηση σελίδας: μενού ‘Εισαγωγή’ Επιλογή θέσης Κεφαλίδα/υποσέλιδο Επιλογή στοίχισης

Κεφαλίδες και υποσέλιδα Είναι χαρακτηριστικά μεγάλων εγγράφων. Π.χ. η ημερομηνία και ο αριθμός σελίδας στο υποσέλιδο. Η κεφαλίδα περιλαμβάνει πληροφορίες που εμφανίζονται στην κορυφή του κειμένου. Το υποσέλιδο περιλαμβάνει πληροφορίες που βρίσκονται στο τέλος του κειμένου. Συνήθως στις αριστερές σελίδες των βιβλίων εμφανίζεται ο τίτλος του τρέχοντος κεφαλαίου και στις δεξιές ο τίτλος της τρέχουσας ενότητας. Βρίσκονται στο μενού ‘Προβολή’. 76

Κεφαλίδες και υποσέλιδα: ράβδος εργαλείων 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 Εισαγωγή αυτόματου κειμένου Εισαγωγή αριθμού σελίδας Εισαγωγή αριθμού σελίδων Μορφοποίηση αρίθμησης σελίδων Εισαγωγή ημερομηνίας Εισαγωγή ώρας Διαμόρφωση σελίδας Εμφάνιση/απόκρυψη κειμένου Πρόσθεση των πληροφοριών του προηγούμενου Εναλλαγή μεταξύ σελίδας και υποσέλιδου Μεταφορά στην προηγούμενη σελίδα ή υποσέλιδο Μεταφορά στην επομένη σελίδα ή υποσέλιδο Κλείσιμο 77

Στήλες και τμήματα Για αλλαγή σελίδας: Επιλέξτε: ‘Επεξεργασία > Στήλες’ από το μενού εντολών. Όταν θέλετε να πάτε στην επόμενη (νέα) στήλη (ό,τι βρίσκεται μετά το δείκτη μεταφέρεται στην επόμενη στήλη): Εισαγωγή (Insert) > Αλλαγή (Break) > Αλλαγή Στήλης (Column Break). Για αλλαγή σελίδας: Ό,τι βρίσκεται μετά το δείκτη πηγαίνει στην επόμενη σελίδα. Εισαγωγή (Insert) > Αλλαγή (Break) > Αλλαγή σελίδας (Page Break). 78

Διαίρεση εγγράφων Για μεγάλο έγγραφο όπου θέλετε να βλέπετε ταυτόχρονα διαφορετικές σελίδες (π.χ. 2η και 20η): ‘Μενού > Παράθυρο > Διαίρεση, για διαίρεση του παραθύρου σε 2 περιοχές. F6: μετάβαση από τη μια περιοχή στην άλλη. Για κατάργηση της διαίρεσης: Διπλό κλικ στο πλαίσιο διαίρεσης Επιλογή ‘Παράθυρο > Κατάργηση διαίρεσης’. Για να έχετε όλα τα παράθυρα των ανοιχτών εγγράφων ορατά ταυτόχρονα: Επιλέξτε ‘Παράθυρο > Τακτοποίηση όλων’. Κάνοντας κλικ στο παράθυρο, μεταφέρεστε από το ένα στο άλλο.

Ασκήσεις Χωρίστε τη σελίδα σε 3 στήλες με ίδιο πλάτος και απόσταση 2 εκ. Πώς μπορείτε να πάτε στην επόμενη στήλη χωρίς να τελειώσει η προηγούμενη; Βάλτε στο κείμενό σας αριθμούς σελίδας σε λατινική μορφή οι οποίοι θα εμφανίζονται στη μέση της κάτω πλευράς της σελίδας. Αλλάξτε τη γραμματοσειρά της αρίθμησης σε Tahoma 10pt. Αλλάξτε το φόντο της σελίδας ώστε να γράφει ‘Επείγον’. Αλλάξτε τα περιθώρια της σελίδας σε 1,5 εκ. για το επάνω, 2 εκ. για το κάτω, 3 εκ. για το αριστερά και 2,5 εκ. για το δεξιά.

Εικόνες

Εισαγωγή εικόνας Εισαγωγή εικόνας από το μενού ‘Εισαγωγή’. Μπορείτε να επιλέξετε εικόνες από αρχείο στον υπολογιστή σας ή έτοιμες εικόνες (Clip Art).

Εικόνα Clip Art Εικόνα από αρχείο Εικόνα από σαρωτή Καινούριο σχέδιο Αυτόματα σχήματα Σχέδια λέξεων Οργανογράμματα Γραφήματα 83

Πίνακες

Πίνακες Με τους πίνακες μπορείτε να οργανώσετε τα δεδομένα σε γραμμές και στήλες. Προσφέρουν περισσότερες επιλογές από την εντολή ‘Στήλες’. Συνήθως οι πίνακες αποτελούνται από: Επικεφαλίδα που περιγράφει τα περιεχόμενα κάθε στήλης. Μια ειδική πρώτη στήλη που περιγράφει τα περιεχόμενα κάθε σειράς. Επιλέξτε: ‘Πίνακας > Εισαγωγή Πίνακα’ από το μενού εντολών. Το εικονίδιο στη ράβδο εργαλείων.

Μέγεθος πίνακα Προσαρμογή στα περιεχόμενα: ρυθμίζει αυτόματα το πλάτος ανάλογα με τα περιεχόμενα

Πίνακες: ράβδος εργαλείων 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Σχεδίαση πίνακα Γόμα Στυλ γραμμής Πάχος γραμμής Χρώμα γραμμής Εξωτερικό περίγραμμα Χρώμα γεμίσματος Εισαγωγή κελιών Συγχώνευση κελιών Διαίρεση κελιών Στοίχηση Κατανομή γραμμών Κατανομή στηλών Αυτόματη μορφοποίηση πίνακα Αλλαγή καεύθυνσης Αύξουσα ταξινόμηση Φθίνουσα ταξινόμηση Αυτόματη πρόσθεση

Πίνακες Ένωση, διαχωρισμός, διαγραφή κελιών: Τοποθετείτε το δείκτη σε ένα κελί του πίνακα για εισαγωγή κειμένου. Αλλαγή γραμμής στο εσωτερικό ενός κελιού: Πριν από το τέλος της γραμμής, πατάτε ‘Shift + Enter’. Μετακίνηση μέσα σε πίνακα: τα πλήκτρα κίνησης δείκτη σε συνδυασμό με τα πλήκτρα ‘TAB’, ‘ALT’ και ’Shift’. Επιλογή κελιού: ‘Πίνακας > Επιλογή > Κελί’. Επιλογή γραμμής: ‘Πίνακας > Επιλογή > Γραμμή’. Επιλογή στήλης: ‘Πίνακας > Επιλογή > Στήλη’. Προσθήκη και διαγραφή γραμμών και στηλών: ‘Πίνακας > Εισαγωγή’. Ένωση, διαχωρισμός, διαγραφή κελιών: Ένωση κελιών: Επιλογή κελιών > Πίνακας (Table) > Συγχώνευση (Merge). Διαχωρισμός κελιών: δείκτης στο κελί > Πίνακας (Table) > Διαίρεση κελιών (Split cells) > Πλήθος στηλών (Number of Columns) > Πλήθος γραμμών (Number of rows). Διαγραφή κελιών: Επιλογή > Πίνακας (Table) > Διαγραφή (Delete...) 88

Περίγραμμα και σκίαση κελιών Μορφή (Format) > Περιγράμματα και Σκίαση (Border and shading) > Κάρτα Σκίαση > Επιλογή Μοτίβου (Pattern) > Επιλογή χρώματος για το γέμισμα (Fill) >Επιλογή χρώματος ανάμειξης στο αναπτυσσόμενο χρώμα (Color). Στην επιλογή ‘εφαρμογή’ πρέπει να επιλέξετε αν η σκίαση θα γίνει σε όλο τον πίνακα ή μόνο στο κελί όπου βρίσκεται ο δείκτης.

Ασκήσεις Κατασκευάστε τον ακόλουθο πίνακα

Ασκήσεις Κατασκευάστε τον ακόλουθο πίνακα

Εισαγωγή πίνακα περιεχομένων. Επιλογή επικεφαλίδων. Επιλογή στυλ της επικεφαλίδας ανάλογα με την τάξη της επικεφαλίδας που θέλετε να ορίσετε (π.χ. ενότητα, υποενότητα, κτλ.). Εισαγωγή πίνακα. Εισαγωγή (Insert) > Ευρετήρια και Πίνακες (Index and Tables) > Κάρτα Πίνακας Περιεχομένων (Table of contents) > Εμφάνιση επιπέδων: ρύθμιση της τάξης των επικεφαλίδων που θα εμφανίζονται στον πίνακα > Επιλογή μορφής.

Άσκηση Δημιουργήστε έναν πίνακα περιεχομένων με τα παρακάτω: Ζώα και Φυτά 1: Ζώα 1.1: Θηλαστικά 1.1.1: Φάλαινες 2: Φυτά 2.1: Κωνοφόρα 2.1.1: Έλατο Αλλάξτε το ‘Θηλαστικά’ σε ‘Ερπετά’. Προσθέστε στο 2 το υποκεφάλαιο 2.1.1: Πεύκο Ενημερώστε τον πίνακα.

Στο επόμενο μάθημα Εισαγωγή στη δημιουργία παρουσιάσεων με το Microsoft PowerPoint.