ΑΝΩΤΑΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Τ.Ε.  ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΜΝΗΜΕΙΑΚΗ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ ΤΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (κωδ. 722β)  Χειμερινό εξάμηνο 2018 – 2019 4ο ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΑΙΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ Διδάσκουσα: Μπαλαμώτη Ελένη

ΜΝΗΜΕΙΑ Αρχαϊκή-Κλασική-Ελληνιστική-Ρωμαϊκή Περίοδος ΜΝΗΜΕΙΑ Αρχαϊκή-Κλασική-Ελληνιστική-Ρωμαϊκή Περίοδος Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Κλασική εποχή (478 π.Χ.-323 π.Χ.) Ελληνιστική περίοδος (323-146 π.Χ.) Ρωμαϊκή περίοδος (146 π.Χ.-330 μ.Χ.)

ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΡΧΑΪΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Αρχιτεκτονική Οχυρώσεις Οικίες Ναούς Ταφικά μνημεία Οδός και αρχαϊκή οικία

ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΡΧΑΪΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Αρχιτεκτονική Άλλοι τύποι οικοδομημάτων Κυκλικό οικοδόμημα Θησαυρός ή Οίκος Στοά

ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΡΧΑΪΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Αρχιτεκτονική Η αρχιτεκτονική των σπιτιών δεν αλλάζει. Οι τοίχοι συνεχίζουν να κατασκευάζονται από ακατέργαστες ή σχεδόν ακατέργαστες πέτρες και λάσπη, ενώ σπάνια «ντύνονται» με κάποιο υλικό εσωτερικά ή εξωτερικά. Το μέγεθος των σπιτιών όμως αλλάζει: τώρα είναι μεγαλύτερα και με περισσότερες ανέσεις.

ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΡΧΑΪΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Αρχιτεκτονική Χαρακτηριστικό γνώρισμα των ιδιωτικών κατοικιών είναι η αυλή ή το αίθριο γύρω από το οποίο γινόταν και η διάταξη των δωματίων με κέντρο και κύρια πηγή φωτισμού. Άλλος τύπος είναι με πολλά ορθογώνια δωμάτια στην ίδια ευθεία που συνδέονται με έναν εγκάρσιο διάδρομο, ο οποίος καταλήγει σε αυλή που περιβάλλεται από παρακείμενα δωμάτια.

ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΡΧΑΪΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Αρχιτεκτονική Τοιχοποιία Οι λίθινοι δόμοι συγκρατούνται μεταξύ τους μόνο με το βάρος τους, χωρίς τη χρήση συνδετικού υλικού. Οι λιθοξόοι πετύχαιναν τέλεια εφαρμογή των ακμών των δόμων. Για να αποφευχθούν οι οριζόντιες μετακινήσεις των δόμων, χρησιμοποιούνταν μεταλλικοί σύνδεσμοι, που τοποθετούνταν σε ειδικές εγκοπές στο λίθο, στερεώνονταν με μόλυβδο και εξασφάλιζαν τη συνοχή των δόμων. Ήταν διαδεδομένο το πολυγωνικό σύστημα τοιχοδομίας. Οι δόμοι είναι πολύγωνοι, αλλά μερικές από τις ακμές τους είναι καμπυλόγραμμες.

ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΡΧΑΪΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Αρχιτεκτονική Ναοί Αρχικά κτίζονται από ξύλο. Στη συνέχεια από πέτρα και μάρμαρο. Η κατεύθυνση είναι από την Ανατολή προς τη Δύση.

ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΡΧΑΪΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Αρχιτεκτονική Ναοί Ο ναός χωρίζεται σε τρία μέρη: Ο πρόναος. Ένας μικρός χώρος στο μπροστινό μέρος του ναού. Ο σηκός. Είναι το κυρίως μέρος του ναού. Εδώ ήταν τοποθετημένο το άγαλμα του θεού. Ο οπισθόδομος.  Ένας χώρος στο πίσω μέρος του ναού. Ο οπισθόναος. Σε μερικούς ναούς, όπως στον Παρθενώνα, υπάρχει και ένας τέταρτος χώρος πίσω από τον οπισθόδομο που λέγεται οπισθόναος.

ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΡΧΑΪΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Αρχιτεκτονική Ναοί Τυπολογικά α. Ναός εν παραστάσι β. Ναός πρόστυλος γ. Ναός αμφιπρόστυλος: δ. Ναός εν παραστάσι περίπτερος ε. Ναός διπλός εν παραστάσι, περίπτερος στ. Ναός αμφιπρόστυλος περίπτερος ζ. Ναός δίπτερος

ΜΝΗΜΕΙΑ ΑΡΧΑΪΚΗ-ΚΛΑΣΙΚΗ-ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ-ΡΩΜΑΪΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ-ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Αρχαϊκή εποχή (800 π.Χ.-478 π.Χ.) Αρχιτεκτονική Ναοί Η ανωδομή ενός ναού Στην αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική υπήρχαν δύο ρυθμοί ναών. Ο δωρικός και ο ιωνικός. Έχουν σχεδόν τα ίδια τεχνικά εκτός από κάποιες διαφορές. Ο δωρικός είναι λιτός και αυστηρός με βαριές αναλογίες. Ο ιωνικός χαρακτηρίζεται από ανάλαφρες αναλογίες και περισσότερη διακοσμητικότητα.

Ο Ιωνικός ρυθμός 1: τύμπανον 2: ακρωτήριο 3: γείσο καταέτιο 4: γείσο 7: ζωφόρος 13: επιστύλιο 14: κιονόκρανο 17: κίονας 18: αυλάκια 19: στυλοβάτης 20: κοχλίας 21: αστράγαλος 23: σπείρα 24: δακτύλιοι

ΜΝΗΜΕΙΑ Αρχαϊκή-Κλασική-Ελληνιστική-Ρωμαϊκή Περίοδος ΜΝΗΜΕΙΑ Αρχαϊκή-Κλασική-Ελληνιστική-Ρωμαϊκή Περίοδος