ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Αντιμετώπιση πυρκαγιών Αντιμετώπιση Φυσικών Καταστροφών – Παροχή Βοήθειας
Αντιμετώπιση πυρκαγιών 1.Προληπτικά, με την υπόδειξη μέτρων πυρασφάλειας Συστημάτων πυρανίχνευσης, έγκαιρης προειδοποίησης, αυτόματης κατάσβεσης, χωρισμού των κτιρίων σε πυροδιαμερίσματα ώστε να μην επεκτείνεται η φωτιά. 2. Κατασταλτικά, δηλαδή με άμεση αντιμετώπιση του συμβάντος, είτε ακολουθώντας κάποιο προσχεδιασμένο σενάριο επέμβασης, αν πρόκειται για πυρκαγιές σε μεγάλη βιομηχανία, σε διυλιστήριο, σε ξενοδοχείο, στο μετρό κλπ.
ΟΡΙΣΜΟΙ ΒΑΣΙΚΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ Καύση είναι η χημική ένωση μιας ουσίας με το οξυγόνο ή με άλλο αέριο που συνοδεύεται συνήθως από έκλυση (παραγωγή) θερμότητας, συνήθως δε και φωτός. Πυρκαγιά είναι η ανεξέλεγκτη καύση με το οξυγόνο, η οποία συνοδεύεται από έκλυση μεγάλων ποσών θερμότητας και φωτός, συνέπεια δε έχει την ζημιογόνα καταστροφή του καιγόμενου υλικού.
Σε κάθε «πυρκαγιά» πρέπει να συνυπάρχουν τρεις παράγοντες: α. καύσιμη ύλη β. αέρας (οξυγόνο) γ. θερμότητα (για την ανάφλεξη)
Καύσιμη ύλη: Χωρίζονται σε: Στερεά καύσιμα: Ξύλα, χόρτα, βαμβάκι, νήματα, υφάσματα, άνθρακες, πλαστικά, ελαστικά κ.α. Υγρά καύσιμα: Πετρέλαιο, βενζίνη, νέφτι, οινόπνευμα, έλαια, παραφίνη κ.α. Αέρια καύσιμα: Υδρογόνο, ασετιλίνη, φωταέριο, υγραέριο, προπάνιο, βουτάνιο, αιθάνιο, μονοξείδιο του άνθρακα (CO) κ.α.
Θερμότητα: Τα στερεά και τα υγρά δεν αναφλέγονται παρά μόνο αν θερμανθούν έτσι ώστε να εξέλθουν ατμοί από την μάζα τους, που πρέπει να φθάσουν σε θερμοκρασία ανάφλεξης και με την παρουσία οξυγόνου να αναφλέγουν και να καούν. Η αύξηση της θερμοκρασίας γίνεται από προσέγγιση γυμνής φλόγας, από σπινθήρα, από τις ηλιακές ακτίνες και άλλες αιτίες.
ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΘΕΡΜΟΤΗΤΑΣ 1. Με αγωγή 2. Με μεταφορά 3. Με ακτινοβολία
ΑΙΤΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ 1. Οι γυμνές φλόγες (λυχνιών, κεριών, σπίρτων, αναπτήρων, εστιών πυρός κλπ.) ερχόμενες σε επαφή με καύσιμα υλικά,. 2. Ο ηλεκτρισμός (σπινθήρες, βραχυκύκλωμα). 3. Αναμμένες θερμάστρες πετρελαίου, ξύλου ή μαγκάλια. 4. Τα υπολείμματα καπνίσματος (αποτσίγαρα, πούρα κ.α.). 5. Η τριβή, κρούση, πίεση.
ΑΙΤΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ(συνέχεια) 6. Φυσικά φαινόμενα (κεραυνός - σεισμός - ηφαίστεια). 7. Οι ηλιακές ακτίνες που πέφτουν σε γυαλιά ή συγκεντρώνονται. 8. Η αυτόματη ανάφλεξη (λόγω οξειδώσεως ή ζυμώσεως). 9. Οι σπινθήρες ή η υπερθέρμανση που προέρχονται από την λειτουργία συσκευών
ΤΡΟΠΟΙ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ α) Με την αφαίρεση της καύσιμης ύλης. β) Με την αφαίρεση της θερμότητας (δηλ. με τον υποβιβασμό της θερμοκρασίας τoυ υλικού κάτω από το βαθμό αναφλέξεως). γ) Με την αποστέρηση του οξυγόνου του αέρα.
ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ Πυρκαγιές κατηγορίας Α: ή ξηρές/χαρακτηρίζονται εκείνες που προέρχονται από στερεά υλικά (ξύλα, χαρτιά, άχυρα, πλαστικά). Πυρκαγιές κατηγορίας Β: χαρακτηρίζονται εκείνες που προέρχονται από την καύση υγρών καυσίμων ή στερεών που υγροποιούνται κατά την καύση (λίπη, λάδια, βενζίνη οινόπνευμα). Πυρκαγιές κατηγορίας C: χαρακτηρίζονται εκείνες που προέρχονται από την καύση αερίων καυσίμων (προπάνιο, βουτάνιο, υδρογόνο, μεθάνιο). Πυρκαγιές κατηγορίας D: χαρακτηρίζονται εκείνες που προέρχονται από την καύση μετάλλων (μαγνήσιο, τιτάνιο, νάτριο, κάλιο). Πυρκαγιές κατηγορίας Ε: χαρακτηρίζονται εκείνες που ως κύριο αίτιο εκδήλωσης των είναι το ηλεκτρικό ρεύμα (ηλεκτρικές πυρκαγιές).
17 ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΥΠΟΙ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΩΝ Νερού Αφρού Διοξειδίου του άνθρακα Ξηράς κόνεως
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΩΝ Υλικό κατάσβεσης Σύμβολο Σκόνη-κατηγορία Α, Β,C, D μέχρι 1000V Pa Σκόνη-κατηγορία Β, C, A ελάχιστο 800V P Σκόνη-κατηγορία D Pd Διοξείδιο του άνθρακα Κατηγορία B, C, E C Νερό-κατηγορία Α W Μηχανικός Αφρός Κατηγορία Α, Β Wf
Η ξηρά σκόνη γενικής χρήσης (ABC) είναι ένα εξαιρετικά αποτελεσματικό κατασβεστικό υλικό που κάνει ταχύτατη καταπολέμηση πυρκαγιάς σε καύσιμα υγρά και επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ανθρακούχα υλικά (στερεά). Η εκτόξευση της ξηρά σκόνης γίνεται πάντα με αδρανές αέριο που συντελεί στην επαύξηση των κατασβεστικών υλικών. Πρόβλημα ρύπανσης κατά τη χρήση του τόσο για τα μηχανήματα όσον και για τον άνθρωπο
ΠΡΟΣΟΧΗ στην επαφή με κάθε κρύο τμήμα του σωλήνα και της χοάνης εκροής CO 2 ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΓΚΑΥΜΑΤΟΣ από το ψύχος (-78 0 C κάτω από το 0). Το CO 2 δεν είναι δαπανηρό αλλά τα δοχεία αποθήκευσής του είναι σχετικά βαριά και ο θόρυβος του εκχυόμενου αερίου μπορεί να πανικοβάλει μη εκπαιδευμένο προσωπικό. Μόλις το αέριο διαχυθεί, επανάφλεξη είναι πιθανή. Η χρήση του CO 2 επιτρέπεται σε χώρους Η/Υ και τηλεπικοινωνιών, ως καθαρού μέσου-δυσηλεκτραγωγό.
Κατασκευή Αφρού:νερό, αφρογόνο υγρό και αέρας. Βενζίνη-πετρέλαιο-πίσσα χρώματα- λάδια. Σπρέι αφρού AFFF είναι ένα γενικής χρήσης κατασβεστικό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σ' ένα ευρύ πεδίο εύφλεκτων υγρών και υλικών. «Παχύρευστη σαπουνάδα» Οι πυροσβεστήρες ψεκασμού αφρού είναι σχετικά ελαφροί και εύχρηστοι και μπορούν να θεωρηθούν ως υποκατάστατα του Halon. (αέριο χωρίς χρώμα και οσμή όμως παράγει τοξικά αέρια). Επίσης είναι κατάλληλοι για την σωστή πυροπροστασία οχημάτων δημοσίων μεταφορών.
Οι πυροσβεστήρες νερού χρησιμοποιούνται για ανθρακούχα υλικά όπως ξύλα και υφάσματα, αλλά δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικό εξοπλισμό υπό υψηλή τάση. Το νερό είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό ως ψυκτικό μέσο και η επανάφλεξη είναι επομένως δύσκολη. Οι πυροσβεστήρες νερού δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σε υγρά καύσιμα υλικά όπως βενζίνη ή έλαια.
23 ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ ΜΕ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΑ Φροντίζετε να παραμένετε μεταξύ εστίας και εξόδου διαφυγής Επιλέξτε τον κατάλληλο πυρ/ρα Τραβήξτε την περόνη Σημαδέψτε το κέντρο της φωτιάς Ελευθερώστε τη γόμωση Σαρώστε από εσάς προς την εστία Βεβαιωθείτε για το αποτέλεσμα
AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ
ΛΑΘΟΣΣΩΣΤΟ
AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΛΑΘΟΣ ΣΩΣΤΟ
AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΛΑΘΟΣΣΩΣΤΟ
AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΛΑΘΟΣ ΣΩΣΤΟ
AΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΜΕ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΗΡΕΣ ΛΑΘΟΣΣΩΣΤΟ
30 ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ ΦΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΑΤΟΜΟΥ Σταμάτησε Πέσε Κυλίσου / Τύλιξε Α’ΒΟΗΘΕΙΕΣ ΣΕ ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ Αφθονο νερό Κάλυμμα με πανί χαλαρά Συμβουλή γιατρού
31 ΠΥΡΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΚΑΤΑΣΒΕΣΗ ΦΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΥ Απασφαλίζουμε το καπό ΔΕΝ ΤΟ ΑΝΟΙΓΟΥΜΕ Επιχειρούμε την κατάσβεση Βεβαιωνόμαστε ότι η φωτιά έσβησε Ανοίγουμε το καπό και ελέγχουμε Αναζητούμε οδική βοήθεια
ΠΡΟΛΗΨΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ Η καθαριότητα των χώρων. Η απαγόρευση του καπνίσματος ή των γυμνών φλογών κοντά σε εύφλεκτα υλικά Ο καλός αερισμός των χώρων. Η ρήψη των σκουπιδιών μέσα σε μεταλλικά δοχεία. Η τάξη και η καλή αποθήκευση όλων των ειδών μας. Η αναγραφή, σε πινακίδες, οδηγιών προλήψεως ή αντιμετώπισης πυρκαγιών ή άλλων έκτακτων συμβάντων.
Μερικές χρήσιμες οδηγίες: Προσοχή! Μην πετάτε τα τσιγάρα αναμμένα. Μην καπνίζετε ποτέ ξαπλωμένοι στο κρεβάτι. Μην τοποθετείτε εύφλεκτα υλικά κοντά σε θερμαντικές συσκευές. Επιβλέπετε τα παιδιά ώστε να μην παίζουν με φωτιές - σπίρτα - αναπτήρες - πυροτεχνήματα κλπ. Μην γεμίζετε με καύσιμα τις θερμάστρες ενώ λειτουργούν. Αποφεύγετε την υπερχείλιση κατά το γέμισμα.
χρήσιμες οδηγίες : (Συνέχεια) Κάνετε συντήρηση των ηλεκτρικών εγκαταστάσεων. Μην επισκευάζετε πρόχειρα τις ασφάλειες του ηλεκτρικού πίνακα. Αν καεί η ασφάλεια υπάρχει αιτία. Καλέστε τον ηλεκτρολόγο. Τοποθετήστε στους ηλεκτρικούς πίνακες αυτόματες ασφάλειες. Να αποφεύγετε την υπερφόρτωση των ηλεκτρικών γραμμών.
χρήσιμες οδηγίες: (Συνέχεια) Μην πιάνετε διακόπτες ή φις με βρεγμένα χέρια. Μην χρησιμοποιείτε καλώδια φθαρμένα, σπασμένα φις ή ελαττωματικές ηλεκτρικές συσκευές. Αν έχετε μικρά παιδιά, καλύψτε τις πρίζες με ειδικά πλαστικά καπάκια. Φροντίστε όλες οι ηλεκτρικές συσκευές να γειώνονται (3 καλώδια). Μην αφήνετε μικρά παιδιά μόνα και κλειδωμένα στο σπίτι.
ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΠΥΡ.ΥΠΗΡ. ‘‘199’’ Η ΦΩΤΙΑ ΣΒΗΝΕΙ: ‘‘Το πρώτο λεπτό με ένα ποτήρι νερό. - Το δεύτερο λεπτό με ένα κουβά νερό. - Το τρίτο λεπτό με έναν τόνο νερό - Μετά... ας κάνει ο καθένας ότι μπορεί.’’
ΤΡΟΠΟΣ ΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗΣ Π.Υ - Πρώτος και βασικός παράγοντας είναι η άμεση ειδοποίηση του Κέντρου της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας (199) πριν η πυρκαγιά πάρει διαστάσεις. - Ο δεύτερος παράγοντας είναι η σωστή και πλήρης αναγγελία των στοιχείων που δίνει το άτομο που ειδοποιεί την Πυροσβεστική. - Ο τρίτος παράγοντας είναι η ευχέρεια με την οποία θα κινηθούν τα οχήματα της Πυροσβεστικής κατά την διαδρομή τους.
Ενέργειες στο Συμβάν έχουν την εξής αυστηρή σειρά προτεραιότητας: 1 ον Διάσωση εγκλωβισμένων ατόμων. 2 ον Προστασία παρακείμενων περιουσιών που δεν έχουν προσβληθεί από την πυρκαγιά. 3 ον Διάσωση όσον το δυνατόν μεγαλύτερου τμήματος από τα ήδη καιγόμενα αγαθά.
Οι ενέργειες που πρέπει να κάνετε μόλις αντιληφθείτε φωτιά 1. Διατηρείστε την ψυχραιμία σας και προσπαθήστε να την σβήσετε στην έναρξη της, διότι τότε είναι σχετικά εύκολο. 2. Εάν δεν καταφέρετε να την σβήσετε καλέστε αμέσως την Πυροσβεστική Υπηρεσία στον αριθμό 199, δίνοντας ψύχραιμα, αργά και καθαρά τα ακριβή σας στοιχεία, δηλαδή: οδό- αριθμό- συνοικία - όροφο - τι καίγεται χαρακτηριστικά σημεία που γειτνιάζουν με το κτίριο που εκδηλώθηκε η πυρκαγιά (πλατεία, σχολείο, δημόσιο κτίριο, κ.α.).
Όταν η φωτιά έχει πάρει διαστάσεις και είναι εκτός ελέγχου πρέπει να: Κινηθείτε γρήγορα, χωρίς πανικό Μην χρησιμοποιείτε ανελκυστήρες γιατί μπορεί να κλειστείτε μέσα αν κοπεί το ρεύμα Ακολουθείστε τα σήματα διαφυγής και αν δεν υπάρχουν κατευθυνθείτε προς την πιο κοντινή έξοδο Χρησιμοποιείστε άλλη, αν η έξοδος είναι μπλοκαρισμένη Κλείνετε πίσω σας τις πόρτες, καθώς διαφεύγετε
Αν όμως εγκλωβισθείτε από την φωτιά μην χάσετε την ψυχραιμία σας: 1. Κλείστε την πόρτα και τα παράθυρα του δωματίου και χρησιμοποιείστε βρεγμένα σεντόνια ή άλλα υλικά για να σφραγίσετε τις χαραμάδες. 2. Πηγαίνετε σε ένα παράθυρο και προσπαθήστε να προκαλέσετε την προσοχή των διερχομένων ή γειτόνων καλώντας τους σε βοήθεια. 3. Αν το δωμάτιο γεμίσει καπνούς, σκύψτε έξω από το παράθυρο, εκτός εάν από τον κάτω όροφο βγαίνουν φλόγες
ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΕΚΚΕΝΩΣΗΣ ΚΤΗΡΙΩΝ Μόλις ακούσεις το σήμα της εκκένωσης ακολούθησε τις παρακάτω οδηγίες ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΑΜΕΣΑ
1. Ενεργείς αμέσως και δεν υποθέτεις ότι πρόκειται για φάρσα ή κάποια δοκιμή του συστήματος συναγερμού, εκτός αν προηγουμένως έχεις ειδοποιηθεί για αυτό. 2. Σβήνεις αν υπάρχει κάθε φλόγα ή εστία πυρκαγιάς στο χώρο εργασίας σου.
3. Εξέρχεσαι και ακολουθείς την όδευση διαφυγής που από πριν πρέπει να γνωρίζεις- εκτός αν υπάρχει άλλη οδηγία εκείνη τη χρονική στιγμή 4. Στην όδευση διαφυγής δεν τρέχεις, αλλά περπατάς σαν να βιάζεσαι να προλάβεις το λεωφορείο
5. Αν δεν είσαι στο γραφείο σου, φεύγεις προς την όδευση διαφυγής και δεν επιστρέφεις για να πάρεις αγαπημένα σου αντικείμενα ή να ειδοποιήσεις κάποιο συγγενικό ή φιλικό σου πρόσωπο. 6. Κατά την έξοδο δεν φωνάζεις, δεν συνομιλείς έντονα, άλλα διατηρείς την ψυχραιμία σου και προσπαθείς να δίνεις στον διπλανό σου την εντύπωση ότι αισθάνεσαι ασφαλής.
7. Δεν τρέχεις αντίθετα προς το πλήθος σε καμιά περίπτωση, ακόμα και αν φωνάξει κάποιος. 8. Κατά την έξοδο, στην όδευση διαφυγής προσπαθείς να διευκολύνεις τους διασώστες ή την ομάδα πυρασφαλείας, δίνοντας τους προτεραιότητα.
9. Αν κάποιος που προηγείται από εσένα πέσει ή πάθει οτιδήποτε, να τον βοηθήσεις και όχι να τον υπερπηδήσεις, γατί θα πέσεις εσύ ή επόμενος από εσένα 10. Μόλις βγεις σε ασφαλή χώρο, δηλαδή εκεί που σε έχουν οδηγήσει, φρόντισε να δώσεις τα στοιχεία σου σε κάποιον υπεύθυνο.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ Σε κάθε περίπτωση κινδύνου ή ανάγκης ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΤΕ ότι το Πυροσβεστικό Σώμα α) Αγρυπνά 24 ώρες το 24ωρο για σας. β) Δεν θα σας αφήσει ποτά αβοήθητους. γ) Καλέστε το αμέσως στο 199