ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ και ΛΗΨΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ και ΛΗΨΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ Διδάσκουσα: Κατερίνα Αργυροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια

Ο εαυτός ως υποκειμενική αυτοαντίληψη πώς ένα άτομο διαφέρει στην εργασία του και στον εαυτό του στην πάροδο του χρόνου, παρά τις διαφορές μεταξύ των ατόμων. αναδεικνύεται η έννοια των σταδίων της σταδιοδρομίας η οποία περιγράφει την επαγγελματική επιλογή και τις προσαρμογές στα επαγγέλματα σε βάθος χρόνου. Σε κάθε στάδιο υπάρχει μια προβλέψιμη σειρά ειδικών καθηκόντων της επαγγελματικής ανάπτυξης που πρέπει να επιλύσουν τα άτομα. Οι παρεμβάσεις προωθούν την εξέλιξη του ατόμου κατά μήκος των καθηκόντων της επαγγελματικής ανάπτυξης. Ο εκπαιδευτικός-σχολικός και ο επαγγελματικός προσανατολισμός έχει προληπτικό χαρακτήρα και περιλαμβάνει τη διδασκαλία δεξιοτήτων ζωής.

η επαγγελματική επιλογή είναι μια αναπτυξιακή διαδικασία που συνήθως λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια μιας περιόδου δέκα ετών Οι περισσότεροι νέοι οριοθετούν τις επαγγελματικές φιλοδοξίες τους ανάλογα με το φύλο, το είδος και το κύρος αυτών από την ηλικία των 13. Τα άτομα περισσότερο ή λιγότερο περιορίζονται στην επιλογή των επαγγελμάτων από κοινωνικές μεταβλητές που είναι εκτός του ελέγχου π.χ. φύλο, εθνικότητα και κοινωνική τάξη. Εργασιακές αξίες είναι οι γενικοί στόχοι ή ικανοποιήσεις που είναι επιθυμητές από την εργασία. η συμβουλευτική σταδιοδρομίας είναι η διαδικασία που θα βοηθήσει τους ανθρώπους να αναπτύξουν μια ολοκληρωμένη και επαρκή εικόνα του εαυτού τους και των ρόλων τους στον κόσμο της εργασίας.

Αυτοαντίληψη Η αυτοαντίληψη αποτελεί τη γνωστική πλευρά της αυτογνωσίας Είναι συναφής με την αυτοεικόνα Περιλαμβάνει κοινωνική ταυτότητα (φύλο, ηλικία, εθνικότητα) Στάσεις, ικανότητες, αξίες, προτιμήσεις Σωματικά χαρακτηριστικά (πώς βιώνει την εικόνα τους σώματός του) 21/3/2015

Συμβουλευτικές παρεμβάσεις Ο σύμβουλος εξετάζει την αυτοαντίληψη του ωφελούμενου. Άτομα με χαμηλό αυτοσυναίσθημα είναι πιθανόν να μην κάνουν καλό ταίριασμα εαυτού και αντίληψης για το επάγγελμα Άτομα που δεν έχουν ξεκαθαρισμένη αυτοαντίληψη, αντιφατική ή μη ρεαλιστική δεν είναι δυνατό να έχουν σαφείς αντιλήψεις για το επαγγελματικό τους μέλλον Κατά τη διαδικασία του επαγγελματικού προσανατολισμού οι μαθητές χρειάζεται να διασαφηνίσουν και να αποδεχτούν τις πραγματικές και ιδανικές αυτοαντιλήψεις τους, να επιφέρουν αρμονία στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους, να ξεκαθαρίσουν την αυτοεικόνα τους και να αποκτήσουν περισσότερο ρεαλισμό κατά την εκτίμηση των χαρακτηριστικών τους

Αξίες Η κατεύθυνση που θέλουμε να πάρουμε στη ζωή καθορίζεται από τις αξίες μας. Οι αξίες είναι η απάντηση στο ερώτημα: "Τι μπορούμε να βρούμε σημαντικό στη ζωή" Η αμοιβή που αναζητώ μέσα από την εργασία μου (π.χ. δημιουργικότητα, μάθηση, αλτρουισμός, ασφάλεια, κύρος, δύναμη, αυτονομία) Πώς μπορούμε να χαράξουμε μια επιθυμητή πορεία για να καταφέρουμε να επιτύχουμε τους επαγγελματικούς μας στόχους, παρόντες ή μελλοντικούς;

Φυλλάδιο εργασίας: Ερωτηματολόγιο αξιών Κρατάω – αλλάζω Φυλλάδιο εργασίας: Ερωτηματολόγιο αξιών Κρατάω – αλλάζω • Διάλεξε τις 5 αξίες που σε εκφράζουν περισσότερο • Συζήτησε όσες απαντήσεις θέλεις με τον διπλανό σου • ποιες αξίες είναι καινούριες για σένα ; • ποιες αξίες θα ήθελες να αποκτήσεις /αλλάξεις; • Φτιάξε ένα πόστερ/ ένα τραγούδι που σε εκφράζει (κολλάζ, ζωγραφική, μουσική…)

Φυλλάδιο εργασίας: Ιδανική ημέρα στη δουλειά Φυλλάδιο εργασίας: Ιδανική ημέρα στη δουλειά • Προσπάθησε να φανταστείς τον εαυτό σου σε πέντε χρόνια Αισθάνεσαι πολύ ευχαριστημένος/η. Εργάζεσαι ως ..........., το επάγγελμα που εσύ έχεις επιλέξει Προσπάθησε να φανταστείς μια τυπική μέρα Ντύνεσαι, τι φοράς; Παίρνεις πρωινό και φεύγεις για τη δουλειά σου. Πώς φτάνεις εκεί; Φτάνεις στη δουλειά. Πώς είναι ο περιβάλλων χώρος; Είσαι μόνος/η, είναι κάποιος άλλος μαζί σου;/ Υπάρχουν άλλα άτομα παρόντα; Τι περιμένεις συγκεκριμένα να συμβεί κατά τη διάρκεια της μέρας σου; Ξεκινάς να εργάζεσαι. Πώς περνάς το πρωινό σου;............

Η περίπτωση του Πέτρου (1) Κριτήρια επιλογής επαγγέλματος

Η περίπτωση του Πέτρου (2) Αξία των εναλλακτικών επιλογών (βαθμολογία από 1 έως 10) Επιλογές / Κριτήρια Κριτήριο 1 Κριτήριο 2 Κριτήριο 3 Κριτήριο 4 Κριτήριο 5 Κριτήριο 6 1η επιλ.   2η επιλ. 3η επιλ. 4η επιλ.

Η περίπτωση του Πέτρου (3) Αξία των εναλλακτικών επιλογών [βαθμολογία κριτηρίων χ βαθμολογία πίνακα 2] Επιλογές / Κριτήρια Κριτήριο 1 Κριτήριο 2 Κριτήριο 3 Κριτήριο 4 Κριτήριο 5 Κριτήριο 6 1η επιλ.   2η επιλ. 3η επιλ. 4η επιλ.

Στην πραγματικότητα Οι άνθρωποι δεν λαμβάνουν αποφάσεις με τον ίδιο τρόπο. Κάθε άτομο συνθέτει τα δικά του χαρακτηριστικά, όταν προβαίνει σε αποφάσεις Η λήψη αποφάσεων αναδεικνύει συναισθήματα ελπίδας και φόβου για το ποια είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή ή συναισθηματικής φόρτισης για μια τυχόν λανθασμένη απόφαση. Το κοινωνικό-πολιτισμικό περιβάλλον που διαβιώνει το άτομο μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις του. Οι περιβαλλοντικές συνθήκες δημιουργούν διλήμματα ή συμβιβασμό στη λήψη αποφάσεων Τα πολλαπλά επαγγελματικά μονοπάτια και η μη γραμμική σταδιοδρομία προκαλούν ενθουσιασμό, αλλά και αβεβαιότητα στη διερεύνηση των επιλογών (Di Fabio et al., 2013)

Ατομικές διαφορές στη λήψη επαγγελματικών αποφάσεων Οι τρόποι (styles) ή οι στρατηγικές λήψης αποφάσεων αναφέρονται στο πώς σκέφτεται και λειτουργεί το άτομο στη διαδικασία της επιλογής. φανερώνουν τόσο το γνωστικό τομέα όσο και τη συναισθηματική πλευρά της συμπεριφοράς δείχνουν τη μεθοδολογία που ακολουθεί το άτομο προκειμένου η απόφασή του να έχει την καλύτερη δυνατή έκβαση.

ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ταξινομία του Gelatt ταξινομία του Johnson ταξινομία του Harren ταξινομία του Jepsen λογικός τρόπος ενεργού σχεδίασης ατομικού μοιρολατρισμού διαισθητικός τρόπος εξαρτημένος τρόπος ταξινομία της Arroba λογική αυθόρμητη διαισθητική μοιρολατρική εξάρτησης συμβιβαστική διστακτική (Δημητρόπουλος, 2003) 14

Προφίλ (ιδιαίτερα χαρακτηριστικά) λήψης απόφασης σηματοδοτεί ένα συνδυασμό τρόπων λήψης απόφασης, ο οποίος περιλαμβάνει ένα πλαίσιο πολύπλευρων διαστάσεων που διαμορφώνουν μια απόφαση παρέχει περισσότερες και ακριβέστερες πληροφορίες για τα πρότυπα συμπεριφοράς δεν κατηγοριοποιεί τα άτομα σε μερικούς τύπους που βασίζονται στα επικρατέστερα χαρακτηριστικά τους εστιάζεται τόσο στην προσωπικότητα του ατόμου όσο και σε επιδράσεις που έχουν σχέση με την ίδια την εργασία ή άλλες εξωτερικές καταστάσεις (Σιδηροπούλου-Δημακάκου, Αργυροπούλου, Δρόσος, 2011) τα προσωπικά χαρακτηριστικά, το περιβάλλον, η οικογένεια, η κοινωνία και τα τυχαία συμβάντα αποτελούν τα συστατικά στοιχεία που επηρεάζουν την λήψη των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών αποφάσεων (Bright& Pryor, 2005).

Ευέλικτο προφίλ λήψης επαγγελματικής απόφασης η ισχυρή έδρα εσωτερικού ελέγχου, η μεγαλύτερη ταχύτητα στην λήψη αποφάσεων, η λιγότερη αναβλητικότητα, η λιγότερη επιθυμία να ευχαριστήσεις τους άλλους, η επιδίωξη για το ιδανικό επάγγελμα και η χαμηλή προθυμία για συμβιβασμό θεωρούνται λειτουργικά στοιχεία για την όσο το δυνατό καλύτερη ευστοχία στις επαγγελματικές αποφάσεις

Επαγγελματικός προσανατολισμός Οι μαθητές χρειάζεται να διερευνήσουν και να κατανοήσουν γιατί χρειάζεται να λαμβάνουν αποφάσεις Να συνδέσουν τις ανάγκες & τις αξίες τους με τις προτιμώμενες επαγγελματικές τους επιλογές Να εκφράσουν τις βαθύτερες πεποιθήσεις τους και πώς αυτές επηρεάζουν την προσέγγιση των αποφάσεών τους Να αναπτύξουν προσαρμόσιμ0 «ευέλικτο προφίλ λήψης απόφασης Να δεσμευτούν στη λήψη απόφασης & να αναπτύξουν σχέδιο δράσης για την εφαρμογή της απόφασης

«6 καπέλα σκέψης - διερεύνηση εποικοδομητικών λύσεων και αναζήτηση πρωτότυπων ιδεών»