ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Δομή και λειτουργία Καρδιακός Μυς Καρδιακός Μυς Ρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας Αιμοφόρα Αγγεία Αρτηρίες Φλέβες Τριχοειδή Αγγεία Αρτηριακή πίεση ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Είναι υπεύθυνο για τη μεταφορά των θρεπτικών ουσιών στα κύτταρα των ιστών και για την απομάκρυνσή του από αυτά των άχρηστων. Αποτελείται από: Την καρδιά Τα αιμοφόρα αγγεία Το αίμα που κυκλοφορεί Είναι συνδεδεμένο στενά : με το λεμφικό σύστημα

ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΥΡΙΟ ΟΡΓΑΝΟ : Η καρδιά που βρίσκεται ανάμεσα στους δύο πνεύμονες ΣΧΗΜΑ : κωνικό ΑΠΟΤΕΛΕΙΤΑΙ : από μυϊκό ιστό που λέγεται μυοκάρδιο ΜΕΓΕΘΟΣ : μεγάλης γροθιάς

ΚΑΡΔΙΑΚΟΣ ΜΥΣ Η καρδιά στην πραγματικότητα είναι μια μυώδης αντλία. Ο μυς της καρδιάς λέγεται μυοκάρδιο. Αποτελείται : Από μυϊκές ίνες του μυοκαρδίου που συνδέονται κατάλληλα μεταξύ τους επιτρέποντας τη σύγχρονη σύσπασή τους. Χώροι : Τέσσερις Αριστερός κόλπος (λεπτά τοιχώματα) Δεξιός κόλπος (λεπτά τοιχώματα) Αριστερή κοιλία (παχιά τοιχώματα) Δεξιά κοιλία (παχιά τοιχώματα)

ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΔΟΜΗ ΚΑΡΔΙΑΣ Μεσοκοιλιακό διάφραγμα : χωρίζει τις δύο κοιλίες μεταξύ τους. Μεσοκολπικό διάφραγμα: χωρίζει τους δύο κόλπους Συμπέρασμα: ο αριστερός κόλπος δεν επικοινωνεί με το δεξιό. Η αριστερή κοιλία δεν επικοινωνεί με τη δεξιά. Η αριστερή κοιλία έχει παχύτερα τοιχώματα από τη δεξιά γιατί στέλνει το αίμα σε μεγαλύτερη απόσταση : σε όλο το σώμα. Βαλβίδες : υπάρχουν ανάμεσα στους κόλπους και τις κοιλίες ώστε να εξασφαλίζεται η μονόδρομη ροή του αίματος

Η καρδιά είναι μια αντλία που λειτουργεί και από τις δύο πλευρές : είναι αναρροφητική και συμπιεστική ταυτόχρονα. Αναρροφητική : συγκεντρώνει το αίμα από όλα τα τριχοειδή αγγεία του σώματος μέσω των φλεβών. Συμπιεστική: Στέλνει το αίμα σε όλα τα τριχοειδή αγγεία του σώματος μέσω των αρτηριών που ξεκινούν από τις κοιλίες της. Το αίμα κινείται από τους κόλπους προς τις κοιλίες που συστέλλονται και το στέλνουν σε δύο αρτηρίες.

Στο δεξιό κόλπο : φτάνει το αίμα από την περιφέρεια του σώματος που είναι πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα. Στον αριστερό κόλπο : φτάνει το αίμα που έχει ήδη περάσει από τους πνεύμονες και είναι πλούσιο σε οξυγόνο. Οι κόλποι συστέλλονται και το αίμα κινείται προς τις κοιλίες. Στη συνέχεια οι κοιλίες συστέλλονται , οι βαλβίδες κλείνουν και εμποδίζουν την παλινδρόμηση του αίματος προς τους κόλπους, το αίμα περνάει στις αρτηρίες.

Από την αριστερή κοιλία μπαίνει στην αορτή και κινείται προς την περιφέρεια του σώματος. Από την δεξιά κοιλία εισέρχεται στην πνευμονική αρτηρία και κινείται προς τους πνεύμονες. Οι βαλβίδες που βρίσκονται στην είσοδο των μεγάλων αρτηριών ελέγχουν την ροή του αίματος από τις κοιλίες προς την αορτή και προς την πνευμονική αρτηρία.

ΠΑΛΜΟΙ Η καρδιά πρέπει να πάλλεται συνεχώς για να διατηρείται στη ζωή ο άνθρωπος. Οφείλονται: Σε διαδοχικές συστολές και χαλαρώσεις του μυοκαρδίου. Φυσιολογικός αριθμός παλμών σε ενήλικο άνδρα: 60/80 το λεπτό , που σημαίνει ότι αντιστοιχεί κάτι περισσότερο από ένας κτύπος κάθε δευτερόλεπτο. Στις ενήλικες γυναίκες είναι λίγο περισσότεροι. Στα νεογέννητα μπορεί να φθάσουν και σε 130 παλμούς κάθε λεπτό. Αυξημένη δραστηριότητα : τα κύτταρα χρειάζονται περισσότερο αίμα και τότε η καρδιά αναγκάζεται να αυξήσει το ρυθμό λειτουργίας της. Το φαινόμενο λέγεται αυτορύθμιση. Η καρδιά χτυπά περίπου 100.000 φορές τη μέρα και αντλεί 13.000 λίτρα αίμα.

Ρύθμιση της καρδιακής λειτουργίας

Ποια είδη αγγείων περιλαμβάνει το κυκλοφορικό σύστημα ; Το κυκλοφορικό σύστημα περιλαμβάνει τρία είδη αγγείων: Τις αρτηρίες και τα αρτηρίδια (μικρότερες αρτηρίες). Μεταφέρουν το αίμα από την καρδιά προς όλο το σώμα. Τις φλέβες και τα φλεβίδια . Μεταφέρουν το αίμα από όλο το σώμα στην καρδιά. Τα τριχοειδή , πολύ λεπτά αγγεία που επιτρέπουν την ανταλλαγή ουσιών με τα κύτταρα και παρεμβάλλονται μεταξύ των αρτηριών και των φλεβών.

Αρτηρίες Έχουν σε σχέση με τις φλέβες: Παχύτερα τοιχώματα Έχουν σε σχέση με τις φλέβες: Παχύτερα τοιχώματα Μικρότερη εσωτερική διάμετρο Περισσότερο μυϊκό ιστό

Σφυγμός Με κάθε συστολή των κοιλιών της καρδιάς το αίμα διοχετεύεται στις αρτηρίες. Τα τοιχώματα των αρτηριών διευρύνονται με την πίεση του αίματος που εισέρχεται και η διεύρυνση αυτή λέγεται σφυγμός. Κάθε παλμός της καρδιάς προκαλεί ένα σφυγμό στις αρτηρίες. Ο σφυγμός αυτός ανιχνεύεται στον καρπό του χεριού και σε άλλα σημεία του σώματος. Το αίμα προωθείται στο εσωτερικό των αρτηριών και με τις συσπάσεις των τοιχωμάτων τους, που γίνονται με τη βοήθεια του μυϊκού ιστού που περιέχουν.

Οι μεγαλύτερες αρτηρίες είναι δύο: Πνευμονική αρτηρία που μεταφέρει φλεβικό αίμα στους πνεύμονες Αορτή που μεταφέρει το πλούσιο σε οξυγόνο αίμα σε όλο το σώμα Όλες οι άλλες είναι διακλαδώσεις τους. Επειδή το αίμα στις αρτηρίες κινείται με μεγαλύτερη ταχύτητα έχει μεγαλύτερη πίεση από ότι στις φλέβες. Τα αρτηρίδια είναι διακλαδώσεις των αρτηριών που γίνονται μόλις ορατές με γυμνό μάτι.

Φλέβες Είναι περισσότερες από τις αρτηρίες και δεν έχουν σφυγμό. Στο εσωτερικό τους όμως έχουν βαλβίδες , οι οποίες επιτρέπουν την μονόδρομη πορεία στο αίμα , ώστε να κατευθύνεται προς την καρδιά. Τα φλεβίδια είναι διακλαδώσεις των φλεβών που όταν ενώνονται σχηματίζουν τις φλέβες. Σε κάθε στιγμή στις φλέβες κυκλοφορούν τα 2/3 της ποσότητας του συνολικού αίματος.

Γνωρίζετε ότι : Κάθε στιγμή , οι φλέβες περιέχουν το 75% της ποσότητας του αίματος, οι αρτηρίες το 20% και τα τριχοειδή το 5%.

Τριχοειδή αγγεία Είναι τα πιο λεπτά αιμοφόρα αγγεία και τα πιο πολλά . Είναι τόσο πολύ λεπτά που έχουν εσωτερική διάμετρο όση περίπου και ένα ερυθρό αιμοσφαίριο . Διάμετρος : 7 μm ή 7.10-6 m ή 0,000007 m!!!!!!! Παρεμβάλλονται ανάμεσα στις αρτηρίες και στις φλέβες. Ρόλος : Είναι υπεύθυνα για την ανταλλαγή ουσιών ανάμεσα στο αίμα και τους ιστούς , καθώς επίσης και για την ανταλλαγή οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα. Αυτό είναι δυνατό να πραγματοποιηθεί μέσα από το ειδικό τοίχωμά τους , το ενδοθήλιο , που αποτελείται από ένα μονόστιβο στρώμα επιθηλιακών κυττάρων. Η ανταλλαγή των αερίων του αίματος γίνεται μέσα από παθητική διάχυση.

Τα κύτταρα των ιστών περιβάλλονται από ένα υγρό , το μεσοκυττάριο υγρό, από το οποίο περνούν τα θρεπτικά συστατικά και στο οποίο αφήνουν ουσίες που δεν τους χρειάζονται. Η πίεση του αίματος στο αρτηριακό άκρο των τριχοειδών, είναι σχετικά υψηλή σε σχέση με το μεσοκυττάριο υγρό, με αποτέλεσμα μικρά μόρια που βρίσκονται στο πλάσμα να διαπερνούν τα τοιχώματα των τριχοειδών. Τα ερυθροκύτταρα, καθώς και μεγάλα μόρια όπως οι πρωτεΐνες παραμένουν στο εσωτερικό των τριχοειδών. Στο φλεβικό άκρο των τριχοειδών η απώλεια μορίων από το αίμα έχει σαν αποτέλεσμα μια ποσότητα από το υγρό αυτό μαζί με άχρηστα συστατικά να επαναρροφάται από τα τριχοειδή του φλεβικού άκρου.

Γνωρίζετε ότι: Το συνολικό μήκος των αρτηριών, των φλεβών και των τριχοειδών του ανθρώπινου σώματος είναι 100.000 km!!!!!!!!

Αρτηριακή πίεση Εκφράζει: την πίεση που ασκείται από το αίμα στο τοίχωμα ενός αιμοφόρου αγγείου. Συνήθως αναφερόμαστε στην πίεση των τοιχωμάτων των αρτηριών. Σε κάθε συστολή της καρδιάς η πίεση του αίματος στις αρτηρίες κυμαίνεται από 110 έως 150 mmHg και ονομάζεται συστολική ή αρτηριακή πίεση ή μεγάλη. Όταν η καρδιά χαλαρώνει, η πίεση αυτή γίνεται 80 mmHg και τότε ονομάζεται διαστολική ή ελάχιστη αρτηριακή πίεση ή μικρή.

Η πίεση του αίματος μειώνεται καθώς το αίμα κινείται από τις αρτηρίες προς τα αρτηρίδια και τα τριχοειδή. Στην περιοχή των φλεβών ελαχιστοποιείται. Η πτώση αυτή της πίεσης, οφείλεται στην τριβή μεταξύ αίματος και τοιχωμάτων των αγγείων. Η πίεση του αίματος είναι υπεύθυνη για την ταχύτητα ροής του αρτηριακού αίματος. Η ταχύτητα αυτή γίνεται ελάχιστη στην περιοχή των τριχοειδών, και διευκολύνεται έτσι η ανταλλαγή ουσιών μεταξύ των τριχοειδών και των κυττάρων των ιστών. Στη συνέχεια η κίνηση του φλεβικού αίματος επιτυγχάνεται με τη συστολή των σκελετικών μυών.