«Διεθνείς Διαπραγματεύσεις & Οικοδόμηση Διεθνούς Κοινού Συμφέροντος» ΠΑΝΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΔΙΕΘΝΩΝ, ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ & ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ «Διεθνείς Διαπραγματεύσεις & Οικοδόμηση Διεθνούς Κοινού Συμφέροντος» Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Κ.Μ: 120519 ΕΞΑΜΗΝΟ: Ε’ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ: Υποχρεωτικό Επιλογής ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δρ Αλέξανδρος Καΐλης

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας Σύσταση Διαπραγματευτικής Ομάδας Διαδικασία Διαπραγματευτικής Οργάνωσης και Απόφασης Λογοδοτική Υποχρέωση Ο Ex Post Facto Συμβουλευτικός Ρόλος Το Μήνυμα της Εκπροσώπησης

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας Σύσταση Διαπραγματευτικής Ομάδας Τρεις αλληλένδετες προσεγγίσεις: Πολιτική Νομική Επιστημονική-τεχνική = διασφάλιση διεπιστημονικότητας Απαραίτητα λειτουργικά στοιχεία διαπραγματευτικής ομάδας Ιεραρχικά δομημένη Λειτουργική ευελιξία (ευέλικτη ιεραρχία) Διακριτοί ρόλοι

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας Σύσταση Διαπραγματευτικής Ομάδας Διακριτοί ρόλοι: Ρόλος Επικεφαλής αντιπροσωπείας Νομοθετικός ρόλος (συντάκτης-νομικός) Ρόλος επιστήμονα-τεχνικού εμπειρογνώμονα ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Επικεφαλής Αντιπροσωπείας: εκπροσώπηση επίσημου κέντρου εξουσίας (εσωτερική/εξωτερική διαχείριση αποφάσεων) υπεύθυνος διαχειριστής και διευκολυντής-εμψυχωτής (facilitator) λήψη αποφάσεων ad referendum (εν απουσία επίσημων οδηγιών) γνώστης επιστημονικών και νομικών-πολιτικών πτυχών των θεμάτων επίσημος εκπρόσωπος της διαπραγματευτικής ομάδας

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας Σύσταση Διαπραγματευτικής Ομάδας Διακριτοί ρόλοι: Ρόλος Επικεφαλής αντιπροσωπείας Νομοθετικός ρόλος (συντάκτης-νομικός) Ρόλος επιστήμονα-τεχνικού εμπειρογνώμονα ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Συντάκτης κειμένων (νομικός): υψηλή γλωσσική επάρκεια ικανότητα συγκερασμού απόψεων, ιδεών συμφερόντων και προτάσεων (ενότητα στην πληθυντικότητα) «σύνδεσμος» με τη διεθνή διαπραγμάτευση και αντιμετώπιση των θεμάτων (πληρέστερη κατανόηση της πραγματικότητας)

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας Σύσταση Διαπραγματευτικής Ομάδας Διακριτοί ρόλοι: Ρόλος Επικεφαλής αντιπροσωπείας Νομοθετικός ρόλος (συντάκτης-νομικός) Ρόλος επιστήμονα-τεχνικού εμπειρογνώμονα ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Επιστήμονας-τεχνικός εμπειρογνώμονας προσδιορίζει, ερμηνεύει και αξιολογεί τις τεχνικές-επιστημονικές προτάσεις-έννοιες και συνέπειές τους συμβάλλει στην επιστημονική απεικόνιση του κειμένου (εσωτερική/εξωτερική διαπραγμάτευση) καταλυτική συνεισφορά και στα τρία στάδια της διαπραγμάτευσης (προδιαπραγμάτευση, συστατική διαπραγμάτευση, επαναδιαπραγμάτευση)

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας 2. Διαδικασία Διαπραγματευτικής Οργάνωσης και Απόφασης Διαπραγματευτική Οργάνωση Πλουραλιστική και επαρκώς περιεκτική ομάδα εκπροσώπησης δημόσιου συμφέροντος Συμμετοχή και μη-κρατικών δρώντων (οικονομικοί-κοινωνικοί φορείς, ΜΚΟ, ακαδημαϊκή κοινότητα, επαγγελματικές ενώσεις) → ισχυροποίηση νομιμοποιητικής βάσης αποφάσεων - δημοκρατικοποίηση διαδικασίας - κοινωνική προοπτική και αποδοχή

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας Διαπραγματευτική Απόφαση: Ο επικεφαλής, προσδιορίζει τις κατευθυντήριες γραμμές που διέπουν τη διαδικασία λήψης απόφασης: Ενδο-ομαδικές διαπραγματεύσεις όλες οι αποφάσεις θα λαμβάνονται με consensus των μελών της διαπραγματευτικής ομάδας αποκλείεται η αρνητική κριτική σε άλλες απόψεις και προτάσεις δεν τηρούνται επίσημα πρακτικά διασφαλίζεται η απρόσκοπτη ροή πληροφόρησης και συλλογική διαχείριση των πληροφοριών (διεπιστημονική επικοινωνία) οι αποφάσεις δεν συνεπάγονται «κλείδωμα θέσεων» - προσαρμόζονται στις παραμέτρους της διεθνούς διαπραγμάτευσης + σημαντικός ο ρόλος τους επικεφαλής στη διασφάλιση της εφαρμογής των κατευθυντήριων γραμμών

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας Διαπραγματευτική Απόφαση: Δι-ομαδική διαπραγμάτευση επιδίωξη ενότητας σχετικά με: τη συμμετοχή στη διαδικασία διαμόρφωσης αποφάσεων, και τη διάπλαση των εσωτερικών αποφάσεων/απόψεων ύπαρξη διαχειριστικά ωφέλιμου αριθμού μελών σταθερότητα στη σύνθεση και συστηματική εμπλοκή σε κάθε διαπραγματευτική φάση οικοδόμηση ατομικών δίαυλων επικοινωνίας και διαβούλευσης με επιλεγμένες αντιπροσωπείες ή μέλη αντιπροσωπειών

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας 3. Λογοδοτική Υποχρέωση Σχέση διαπραγματευτικής ομάδας και κεντρικής εξουσίας Υποχρέωση διαπραγματευτικής ομάδας (ελεγκτική-αξιολογητική και εργαλειακή) για ενημέρωση κεντρικής εξουσίας, σχετικά με: το έργο της, τις διαδικασίες και το τελικό αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης εξήγηση τυχόν λαθών, παρεκκλίσεων ή ελλειμμάτων συνολική εκτίμηση της προόδου και των τάσεων της διαπραγμάτευσης Η κεντρική εξουσία: διαμορφώνει ολοκληρωμένη άποψη, ελέγχει και αξιολογεί τη διαπραγματευτική ομάδα διασφαλίζεται η αναγκαία διαφάνεια, ως προς την μέχρι τότε διαπραγμάτευση και τις προοπτικές εξέλιξής της σχεδιασμός διορθωτικών παρεμβάσεων ή ενισχύσεων, πρόληψη καταστάσεων

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας 3. Λογοδοτική Υποχρέωση Έκφραση και αποτύπωση της λογοδοτικής υποχρέωσης → καθήκον υποβολής εκθέσεων: Χαρακτηριστικά εκθέσεων: Συλλογική έκθεση Τυποποιημένη μορφή έκθεσης Ειδική έκθεση

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας 3. Λογοδοτική Υποχρέωση Συλλογική έκθεση, υποβάλλεται σε όλους τους σχετικούς κρατικούς φορείς/υπουργεία (επίπεδο consensus της ομάδας - πολιτικές, νομικές και τεχνικές πτυχές της διαπραγμάτευσης - ρόλος ομάδας στις διαπραγματευτικές φάσεις - αξιολόγηση αποτελεσμάτων και τάσεων - επίπεδο και ποιότητα επικοινωνίας ανάμεσα στη διαπραγματευτική ομάδα και την διοικητική βάση) Τυποποιημένη μορφή έκθεσης (γενική, οργανωμένη και αξιόπιστη πληροφόρηση - βοηθά τον αξιολογικό έλεγχο της ομάδας - διευκολύνει το Κράτος να μελετήσει και να επεξεργαστεί κατάλληλα στοιχεία και πτυχές της διαπραγμάτευσης) Ειδική έκθεση από μέλος διαπραγματευτικής ομάδας (αποδέκτης μόνο ο φορέας που εκπροσωπεί αυτό το μέλος – αναφορά σε ειδικές παρατηρήσεις και επεξηγήσεις επιστημονικού ή και λειτουργικού χαρακτήρα

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας Ο Ex Post Facto Συμβουλευτικός Ρόλος Ενεργοποίηση και εφαρμογή της διαπραγματευθείσας συμφωνίας: πολύτιμη συμβουλευτική συνδρομή της διαπραγματευτική ομάδας Κύρος και ειδική γνώση πάνω στην ερμηνεία, μετάφραση και εφαρμογή του κειμένου μιας συμφωνίας Λειτουργούν αποτελεσματικά στην αποφυγή παρερμηνειών και διλημμάτων σχετικά με το πνεύμα και γράμμα της συμφωνίας Διασφαλίζουν την πληρέστερη και ορθότερη κατανόηση του συμφωνηθέντος συμβατικού καθεστώτος

Συγκρότηση και Λειτουργία Διαπραγματευτικής Ομάδας 5. Το Μήνυμα της Εκπροσώπησης Η σύνθεση της εκπροσώπησης αποκαλύπτει: το ειδικό βάρος της εκπροσώπησης κατά τη διαπραγματευτική διαδικασία το βαθμό της σκοπούμενης εφαρμογής του αποτελέσματος της διαπραγμάτευσης στη εσωτερική τάξη και διαδικασία διαμόρφωσης πολιτικής Ειδικό βάρος εκπροσώπησης – κλιμάκωση σε τρία επίπεδα: επίπεδο στοιχειώδους εκπροσώπησης (εκπροσώπηση Κράτους απλώς από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία του) επίπεδο μερικής εκπροσώπησης αρμόδιων ή και συναρμόδιων εθνικών αρχών (μερική κρατοκεντρική εκπροσώπηση) επίπεδο πλήρους εκπροσώπησης αρμόδιων ή και συναρμόδιων εθνικών αρχών, με τυχόν συμμετοχής και σχετικών μη-κρατικών φορέων (ολοκληρωμένη εκπροσώπηση)

Η Φάση της Προδιαπραγμάτευσης Φάση Προδιαπραγμάτευσης: «συλλογικό διαπραγματευτικό εγχείρημα, του μετασχηματισμού μιας προβληματικής ή συγκρουσιακής κατάστασης συνολικά μηδενικής, σε κατάσταση διαπραγματεύσιμου διεθνούς κοινού συμφέροντος, διακηρυκτικού χαρακτήρα» Η Προδιαπραγμάτευση οικοδομείται σε δύο αλληλένδετα επίπεδα: το διαγνωστικό επίπεδο, και το επίπεδο πολυμερούς διακυβέρνησης

Η Φάση της Προδιαπραγμάτευσης Διαγνωστικό Επίπεδο Προδιαπραγμάτευσης: Σημαντικά θεματικά πεδία: ρόλος εκκινητή-ηγέτη της προδιαπραγμάτευσης (πρωτοβουλία και ευθύνη διεξαγωγής) προσδιορισμός των διαπραγματεύσιμων θεμάτων (ανάλυση προβληματικής κατάστασης) συνολικός προσδιορισμός του πεδίου αναφοράς αξιολόγηση της βέλτιστης εναλλακτικής επιλογής από την προδιαπραγμάτευση

Η Φάση της Προδιαπραγμάτευσης 1. Διαγνωστικό Επίπεδο Προδιαπραγμάτευσης: Ο Ρόλος του Εκκινητή-Ηγέτη: ανάληψη δράσης από Κράτος, ομάδα κρατών, ή αρμόδιο Διεθνή Οργανισμό προαγωγή συλλογικής συναντίληψης, εμπιστοσύνης και προγραμματικής συνεργασίας ο σημαντικός εργαλειακός ηγετικός ρόλος του εκκινητή απορρέει από: την ισχύ- κύρος, τη γνώση και την εμψυχωτική λειτουργία σχεδιάζει, οργανώνει και εμψυχώνει τη διαδικασία της προδιαπραγμάτευσης

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Ραυτόπουλος, Ε. (2014) Διεθνείς Διαπραγματεύσεις: Θεωρία και Τεχνική Οικοδόμησης Διεθνούς Κοινού Συμφέροντος. Νομική Βιβλιοθήκη Raftopoulos, E., (2014) International Environmental Negotiation as a Governance Technique, στο Contributions to International Environmental Negotiation in the Mediterranean Context (eds. E. Raftopoulos and M. McConnell). Nomiki Bibliothiki (reprinted 1st Edition 2004), pp. 3-64 Fisher, R., Ury, W. and Patton, B. (1991) Getting to Yes – Negotiating Agreement Without Giving In. Penguin Books, Zartman, I. W. and Berman, M. R. (1982) The Practical Negotiator. Yale University Press Raiffa, A. (1982) The Art and Science of Negotiation. Cambridge, Mass.: Harvard University Press