ΑΑ-028 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΑΦΑΙΜΑΞΗΣ Σιμωνίδου Αικατερίνη1, Κουκουρίκος Κωνσταντίνος2, Ιωσήφ Σοφία1 1.Τεχνολόγος Ιατρικών Εργαστηρίων, Τμήμα Αιμοδοσίας, Γ.Ν.Θ.Άγ.Παύλος 2. ΠΕ Νοσηλευτής, Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Η διαχρονικότητα της μεθόδου οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος στην αποτελεσματικότητα της. Σήμερα η τεχνική αυτή διενεργείται με ασφαλή και ανώδυνο τρόπο στο χώρο των νοσοκομείων και χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση παθήσεων όπως η κληρονομική αιμοχρωμάτωση, η υπερσιδηραιμία, και η ερυθροκύτωση. Εισαγωγή: Η αφαίμαξη είναι μία ιατρική πρακτική με ρίζες στην αρχαιότητα η οποία συνδέθηκε με τη θεωρία των χυμών του σώματος του Ιπποκράτη. Πιθανότατα υπήρξε η συνηθέστερη επεμβατική πρακτική στην ιστορία της ιατρικής από την αρχαιότητα μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα(1). Σκοπός: Η διαχρονική παρουσίαση της αφαίμαξης ως ιατρική πρακτική από την αρχαιότητα ως σήμερα. Μέθοδος ανασκόπησης: Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική ανασκόπηση στην ηλεκτρονική βάση Medline και μέσω της μηχανής αναζήτησης Google Scholar, στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, με τη χρήση των εξής λέξεων κλειδιών : bloodletting, leeches, phlebotomy, history of medicine, για το χρονικό διάστημα 2000-2016. Συμπεριλήφθηκαν τελικά 26 άρθρα. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ : Η αφαίμαξη είναι μία από τις αρχαιότερες ιατρικές πρακτικές, που εφαρμοζόταν στην αρχαία Μεσοποταμία, στην αρχαία Αίγυπτο και απέκτησε «θεωρητικό υπόβαθρο» στην αρχαία Ελλάδα με τον Ιπποκράτη και τη θεωρία των χυμών. Γινόταν με την μέθοδο της φλεβοτομίας ή αρτηριοτομίας καθώς και με την χρήση των βδελλών(2). Ο Ερασίστρατος (3ος αιών π.χ) ανάφερε ότι πολλές ασθένειες οφείλονται στην πληθώρα αίματος στα αγγεία, γι’ αυτό είναι επιβεβλημένη η αφαίμαξη(3). Ο Γαληνός(2ος αιών μΧ) υποστήριξε την ιπποκρατική θεωρία περί ισορροπίας των χυμών, ενώ η ποσότητα του αίματος που αφαιρούσαν ήταν ανάλογη με τη βαρύτητα της ασθένειας. Οι μεγαλύτερες αφαιμάξεις γίνονταν σε περιπτώσεις υψηλού πυρετού(4). Κατά τον Μεσαίωνα, η πρακτική της αφαίμαξης συνεχίσθηκε από χειρουργούς και κουρείς. Η ωφέλεια της άρχισε να αμφισβητείται σοβαρά μόλις μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, κυρίως λόγω δυσφήμισης από εξέχοντες ιατρούς(5). Στη σύγχρονη εποχή, η αφαίμαξη μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις καρδιακής ανεπάρκειας μειώνοντας τον καρδιακό φόρτο καθώς και στην αντιμετώπιση του νεογνικού ίκτερου, με την διαδικασία της αφαιμαξομετάγγισης(6). Η χρήση των βδελλών επανακάμπτει τις τελευταίες δεκαετίες κυρίως στο χώρο της μικροχειρουργικής και για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας(7). ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1.K Shigehisa, 'Interpreting the History of Bloodletting', The Journal Of The History Of Medicine And Allied Sciences, 50 (1995), pp 11-46 2.Papavramidou N, Thomaidis V, Fiska A. The ancient surgical bloodletting method of arteriotomy. J Vasc Surg. 2011; 54(6): 1842-1844. 3.K Shigehisa, ‘Blood and life’, The expressiveness of the body and the divergence of Greek and Chinese medicine (New York, Zone books, 1999), pp 195-231 4.Parapia LA. History of bloodletting by phlebotomy. Br J Haematol 2008; 143: 490–5. 5.Warner JH. Contested traditions: John Hughes Bennett and the bloodletting controversy. Proc R Coll Physicians (Edinb) 1997; 27 (Suppl 3):22–31. 6.Morabia A. Pierre-Charles-Alexandre Louis and the evaluation of bloodletting. J R Soc Med 2006; 99:158–60. http://dx.doi.org/10.1258/jrsm.99.3.158 7.Jhang JS, Schwartz J. Phlebotomy or bloodletting: From tradition to evidence-based medicine. Transfusion. 2012; 52(3): 460-462