ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΩΝ

Κοινωνικές Ιστορίες (Social Stories) Carol Gray (1993 - The Gray Center for Social Learning and Understanding

Θεωρητικό Υπόβαθρο Τα άτομα στο φάσμα του αυτισμού έχουν αδυναμία στην : κατανόηση των νοητικών καταστάσεων των άλλων («τύφλωση του νου») επεξεργασία και εύρεση συνολικού νοήματος από διαφορετικές πληροφορίες που αφορούν ένα πλαίσιο (αδύναμη κεντρική συνοχή)

Ανεπαρκής έως ανύπαρκτη κοινωνική κατανόηση Διαταραχή στην κοινωνική αλληλεπίδραση (DSM-IV)

Στόχοι Παροχή κοινωνικών πληροφοριών που είναι σαφείς και ακριβείς Διαμόρφωση μιας ρουτίνας συμπεριφορών (σαν κανόνες) Τήρηση της προβλεψιμότητας των κοινωνικών καταστάσεων

Χαρακτηριστικά των Κοινωνικών Ιστοριών Οπτικοποίηση του διδακτικού υλικού Περιορισμένη κοινωνική αλληλεπίδραση Εξατομίκευση Προσωπικά ενδιαφέροντα και προτιμήσεις ως κίνητρα Οπτική γωνία του ατόμου με αυτισμό

Για ποιόν ;;;; Άτομο Δεξιότητα / Συμπεριφορά Γεγονός Έννοια Κοινωνική κατάσταση

Διαδικασία Ανάπτυξης Κοινωνικών Ιστοριών 1. Προσδιορισμός Θέματος Προετοιμασία για δύσκολες καταστάσεις Διδασκαλία νέων δεξιοτήτων Πρόληψη αρνητικών αντιδράσεων Επιβεβαίωση επιτυχίας

2. Συλλογή πληροφοριών για το άτομο και την κοινωνική κατάσταση Που, Ποτε, Ποιος, Τι, Γιατί Παρατήρηση Συνεντεύξεις

3. Γράψιμο της Ιστορίας Σύντομη Δομή: Εισαγωγή, Κύριο Μέρος, Συμπέρασμα Μόνο σχετικές πληροφορίες

Α΄ ή γ΄ πρόσωπο Θετική διατύπωση Ακρίβεια στην έκφραση Ενδιαφέροντα και προτιμήσεις του ατόμου με αυτισμό Προσαρμογή στο στυλ μάθησης του ατόμου με αυτισμό: φωτογραφίες/ εικόνες Τήρηση της αναλογίας των προτάσεων

Περιγραφικές Προτάσεις Είναι η «ραχοκοκαλιά» της ιστορίας Περιγράφουν μία αληθινή κατάσταση Π.χ. «Μερικές φορές οι άνθρωποι χρειάζονται βοήθεια.»

Προτάσεις που αναφέρονται σε εσωτερικές καταστάσεις Περιγράφουν μία φυσική ή νοητική κατάσταση ενός άλλου ατόμου (επιθυμίες, πεποιθήσεις, γνώσεις, κίνητρα, φυσική κατάσταση/ υγεία) Π.χ. «Μερικές φορές οι άνθρωποι είναι άρρωστοι» «Οι άνθρωποι θέλουν να τους βοηθάνε»

Καθοδηγητικές Προτάσεις Περιγράφουν μία αντίδραση ή ένα σύνολο εναλλακτικών αντιδράσεων Χρήση κατάλληλων εκφράσεων για την αποφυγή σύγχυσης λόγω κυριολεκτικής κατανόησης Π.χ. «Αν δω κάποιον που χρειάζεται βοήθεια, μπορώ να τον ρωτήσω «Θέλετε βοήθεια;» «Στο πάρκο μπορώ να κάνω κούνια ή να τσουλήθρα»

Προτάσεις Επιβεβαίωσης Περιγράφουν μία αποδεκτή αξία ή άποψη μίας κοινότητας Ενισχύουν το νόημα των άλλων προτάσεων Π.χ. «Είναι πολύ καλό να βοηθάς τους άλλους.» «Όταν η ηλεκτρική σκούπα λειτουργεί κάνει ένα θόρυβο. Αυτό είναι εντάξει.»

Προτάσεις Ελέγχου Περιγράφουν προσωπικές στρατηγικές που χρησιμοποιεί το ίδιο το άτομο για να ανακαλέσει πληροφορίες της ιστορίας Αντανακλούν τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και τον προσωπικό τρόπο έκφρασης / γραφής Π.χ. «Μπορώ να σκεφτώ τι εννοεί κάποιος όταν λέει «θα γίνω καλύτερος». Είναι όπως όταν αλλάζει η κάμπια και γίνεται πεταλούδα.»

Προτάσεις Συνεργασίας Περιγράφουν τι θα κάνουν οι άλλοι για να βοηθήσουν το άτομο με αυτισμό Υπενθυμίζει σε άλλους τις δικές τους αντιδράσεις. Μπορεί να έχει ημιτελή μορφή Π.χ. «Ο κύριος Αντώνης μπορεί να βοηθήσει αν χρειαστώ βοήθεια στα Μαθηματικά.»

Η αναλογία της ολοκληρωμένης Κοινωνικής Ιστορίας 0-1 καθοδηγητικές ή ελέγχου _____________________________________ 2-5 περιγραφικές, προτάσεις για εσωτερικές καταστάσεις, προτάσεις επιβεβαίωσης ή προτάσεις σενεργασίας

4. Παρουσίαση της Ιστορίας Χαλαρή διάθεση Εισαγωγή Λίγα ερεθίσματα στο περιβάλλον Συμμετοχή άλλων ενηλίκων

5. Επανάληψη της ιστορίας Συστηματική ανάγνωση πριν από το γεγονός Σταδιακή απόσυρση Αποθήκευση της ιστορίας

6. Παρακολούθηση της συμπεριφοράς του ατόμου με αυτισμό – Αποτελέσματα της ιστορίας Από ενήλικες Από το ίδιο το άτομο με αυτισμό

Ερευνητικά ευρήματα Πλούσια κλινική εφαρμογή Περιορισμένη έρευνα Μεθοδολογικές αδυναμίες συνδυασμός παρεμβάσεων (λεκτική υπενθύμιση, συμβολικές αμοιβές)