Ακτινοπροστασία Νομοθεσία σχετική με ακτινοπροστασία Εθνικό και Καποδιστριακό ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Ακτινοπροστασία Νομοθεσία σχετική με ακτινοπροστασία Ευστάθιος Π. Ευσταθόπουλος Καθηγητής Ιατρικής Φυσικής-Ακτινοφυσικής Β’ Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Αγάπη Πλουσή Ακτινοφυσικός Ιατρικής Β’ Εργαστήριο Ακτινολογίας Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ

Τι είναι η Ακτινοπροστασία? Η ακτινοπροστασία είναι ένας συνδυασμός κανόνων, απαιτήσεων, κατευθυντήριων γραμμών, τεχνολογιών και συμπεριφορών για την προστασία των ανθρώπων (επαγγελματίες, ασθενείς, κοινό) και του περιβάλλοντος από τις επιβλαβείς επιπτώσεις της ιοντίζουσας ακτινοβολίας.

ΙΟΝΤΙΖΟΥΣΕΣ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΕΣ } Φωτόνια Ηλεκτρόνια Πυρηνικά σωματίδια Ακτίνες –x Ακτίνες –γ Ακτινοβολία –β Πρωτόνια Σωμάτια –α Νετρόνια

Βιολογικά αποτελέσματα

H ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΥΤΑΡΟ Πρόωρος θάνατος Προσωρινή βλάβη Μόνιμη βλάβη

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΩΝ ΣΩΜΑΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Βραχυπρόθεσμα (εγκαύματα, αλλοιώσεις του αίματος κ.λ.π., έως θάνατος) Μακροπρόθεσμα (καρκινογέννεση) ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Οφείλονται στις μεταλλάξεις των γεννητικών κυττάρων και εμφανίζονται στους απογόνους (αλλοιώσεις της διάπλασης, λειτουργικές διαταραχές κ.λ.π.)

ΑΝΑΓΚΗ ΛΗΨΗΣ ΜΕΤΡΩΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ I.C.R.P. International Commission on Radiological Protection Διεθνής Επιτροπή Ακτινοπροστασίας ΣΚΟΠΟΣ 1. Θεμελίωση των αρχών της Ακτινοπροστασίας 2. Σύνταξη συστάσεων και κανόνων καθολικής αποδοχής

Νομοθεσία ICRP 60: Recommendations of the International Commission on Radiological Protection, 1990. ΦΕΚ 216 Β′ 6-3-2001

Νομοθεσία

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ E. ΕΥΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΕΘΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ www.eeae.gr Ρυθμιστική Αρχή Αρμόδια για θέματα ακτινοπροστασίας και πυρηνικής ασφάλειας Αποκεντρωμένη αυτόνομη δημόσια υπηρεσία

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Κανονιστικό – ρυθμιστικό έργο Έλεγχοι και αδειοδοτήσεις εγκαταστάσεων και εφαρμογών με ακτινοβολίες Δοσιμέτρηση εργαζομένων Βαθμονομήσεις οργάνων Ραδιενέργεια Περιβάλλοντος Καταστάσεις έκτακτης ανάγκης Καταπολέμηση παράνομης διακίνησης ραδιενεργών υλικών Εκεπαίδευση, έρευνα και ανάπτυξη Διεθνείς συνεργασίαες – εκπροσώπηση της χώρας Ενημέρωση

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Διοικητικό Συμβούλιο Πρόεδρος Διεύθυνση Αδειών και Ρυθμιστικών Επιθεωρήσεων Τμήμα Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών Τμήμα Μη Ιοντιζουσών Ακτινοβολιών Διεύθυνση Εκπαίδευσης, Ρυθμιστικού Σχεδιασμού, Υποδομών και Έρευνας Τμήμα Δοσιμετρίας και Βαθμονομήσεων Τμήμα Εποπτείας Ραδιενέργειας Περιβάλλοντος Τμήμα Πληροφορικής Αυτοτελές Τμήμα Οικονομικού, Ανθρώπινου Δυναμικού και Διαχείρισης του Ειδικού Λογαριασμού Αυτοτελές Τμήμα Νομικών Υποθέσεων Αυτοτελές Τμήμα Δημοσίων Σχέσεων

ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Στόχοι της ακτινοπροστασίας Ελαχιστοποίηση της έκθεση του ασθενούς σε ιοντίζουσα ακτινοβολία χωρίς να υποβαθμίζεται η διαγνωστική πληροφορία ή το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Διασφάλιση της ακτινοπροστασίας των επαγγελματικά εκτιθέμενων και του κοινού. Περιορισμός των κινδύνων που προέρχονται από τα στοχαστικά αποτελέσματα και αποφυγή καθορισμένων αποτελεσμάτων.

Βασικές Αρχές Ακτινοπροστασίας

Βασικές Αρχές Ακτινοπροστασίας Αρχή της Αιτιολόγησης Αρχή της Βελτιστοποίησης Αρχή των Ορίων Δόσεων

Αρχή της Αιτιολόγησης Τα διάφορα είδη δραστηριοτήτων με ιοντίζουσες ακτινοβολίες πρέπει να αιτιολογούνται εκ των προτέρων βάσει των πλεονεκτημάτων που παρέχουν. Η αιτιολόγηση μπορεί να έχει γενικό και όχι ειδικό κατά περίπτωση χαρακτήρα.

Αρχή της Βελτιστοποίησης Κάθε έκθεση, περιλαμβανομένων και των ιατρικών, πρέπει να διατηρείται τόσο χαμηλή όσο είναι λογικά εφικτό, λαμβάνοντας υπόψιν τις δυνατότητες της υπάρχουσας τεχνολογίας, τα πορίσματα της ανάλυσης ωφέλειας - κόστους, και γενικά κάθε σχετικό κοινωνικό και κοινωνικοοικονομικό παράγοντα.

Η αρχή αυτή δεν ισχύει στις ιατρικές εφαρμογές για τους ασθενείς Αρχή των Ορίων Δόσεων Δεν επιτρέπεται η υπέρβαση των ορίων δόσεων που καθορίζονται από τους κανονισμούς παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις και αφού ληφθεί υπόψιν η Αρχή της Αιτιολόγησης. Η αρχή αυτή δεν ισχύει στις ιατρικές εφαρμογές για τους ασθενείς

Όρια Δόσης Α. Επαγγελματικά Εκτιθέμενοι Ολόσωμη έκθεση: 20 mSv/y

Όρια Δόσης Α. Επαγγελματικά Εκτιθέμενοι Nέα όρια δόσης για τον φακό τον οφθαλμών!!! Έκθεση mSv/yr Φακός οφθαλμών !!! 150 20 Δέρμα 500 Άκρα Recently, the annual dose limit for occupational exposure for the lens of the eye was reduced from 150 to 20 mSv. (ICRP statement 2011). This reduction was resulted from the fact that that radiation-induced cataracts can occur at doses lower than previously recognized. The previous threshold dose was about 5 Gy and now is estimated to be about 0.5 Gy irrespective of the dose rate. According to the ORAMED project (Optimization of RAdiation protection for MEDical staff, 2008-2011) the eye lens doses for IR and IC was ranged from 10 μSv to 4 mSv per procedure! 24% of the IR-IC physicians exceeds the annual eye lens dose limit of 20 mSv (ORAMED project)

Όρια Δόσης Α. Επαγγελματικά Εκτιθέμενοι 1 mSv κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης Μητέρες που γαλουχούν δεν πρέπει να απασχολούνται σε εργασίες που συνεπάγονται σημαντικό κίνδυνο ραδιενεργού ρύπανσης.

Όρια Δόσης Β. Γενικό Κοινό Έκθεση mSv/yr Φακός οφθαλμών 15 Δέρμα 50 Άκρα Ολόσωμη 1

Πρακτικά Μέτρα Ακτινοπροστασίας

Σας ευχαριστώ πολύ! Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας www.eeae.gr European Commission (radiological protection pages): europa.eu.int/comm/environment/radprot International Atomic Energy Agency: www.iaea.org International Commission on Radiological Protection: www.icrp.org United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation: www.unscear.org World Health Organization: www.who.int Σας ευχαριστώ πολύ!