Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ ΤΕΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Πτυχιακή Εργασία ΜΑΣΤΟΡΑΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ Επιβλέποντες Καθηγητές ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Κατερίνη, 2016

ΔΟΜΗ ΣΤΟΧΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΟΡΙΣΜΟΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΟΡΙΣΜΟΙ   ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ  ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ  ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ

ΣΤΟΧΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση της εξελικτικής πορείας των πράσινων θαλάσσιων μεταφορών.

ΟΡΙΣΜΟΙ Εφοδιαστική αλυσίδα ροή υλικών, πληροφοριών και υπηρεσιών από προμηθευτές πρώτων υλών μέσα από τα εργοστάσια και τις αποθήκες, στους τελικούς πελάτες. Logistics τμήμα της ΔΕΑ σχεδιάζει, υλοποιεί και ελέγχει την αποδοτική και αποτελεσματική ροή και αποθήκευση προϊόντων, υπηρεσιών και πληροφοριών, από το σημείο προέλευσης τους μέχρι την κατανάλωσή τους. Green Logistics περιγράφει όλες τις προσπάθειες να μετρηθεί και να ελαχιστοποιηθεί ο οικολογικός αντίκτυπος των δραστηριοτήτων των logistics.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Περιβαλλοντικές δράσεις Περιβαλλοντικές επιπτώσεις Οικονομικά βιώσιμα λιμάνια Αλλαγή στη νοοτροπία και στη κουλτούρα Περιβαλλοντικές επιπτώσεις Ρύπανση των υδάτων Διασυνοριακή ρύπανση Μετατροπή των αέριων ρύπων σε όξινες εναποθέσεις Ελλάδα 65 λιμάνια 7 ecoports

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Θαλάσσιες μεταφορές Τμηματοποίηση θαλάσσιων & ακτοπλοϊκών μεταφορών Ανάπτυξη οικονομίας Δημιουργία σύγχρονων λιμενικών υποδομών Ανάπτυξη μικρών αποστάσεων Μείωση συμφόρησης χερσαίων ευρωπαϊκών δικτύων μεταφορά Μικρότερη κατανάλωση ενέργειας Ασφάλεια ανθρώπινης ζωής - λιγότερα ατυχήματα Ανάπτυξη ναυτιλιακής βιομηχανίας στην Ευρώπη Ανάπτυξη γεωγραφικά απομονωμένων περιοχών Προώθηση ναυτικής εργασίας & αύξηση της

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Λευκή Βίβλος μεταφορών Γαλάζια Βίβλος μεταφορών Καράβια με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα Χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων Επενδύσεις σε ναυπηγία Χρηματοδότηση επανένταξης εργαζομένων Αναζήτηση πόρων Έργο ‘’Θαλάσσιες Λεωφόροι ‘’ Βαλτικής Δυτικής Ευρώπης Νότιο-Ανατολικής Ευρώπης Γαλάζια Βίβλος μεταφορών Μεγιστοποίηση της βιώσιμης εκμετάλλευσης θαλασσών Βέλτιστες συνθήκες για αειφόρο χρήση θαλασσών Στρατηγικοί στόχοι - συστάσεις πολιτικής της ΕΕ για τις θαλάσσιες μεταφορές μέχρι το 2018 Ναυτιλία σε παγκόσμιες αγορές Ναυτιλιακή τεχνογνωσία Ποιοτική ναυτιλία ως βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Καυσαέρια στη ναυτιλία Ατμοσφαιρικοί ρύποι  καθαρότερα καύσιμα Κανονισμοί & διατάξεις ελέγχου καυσαερίων εκπομπών στη ναυτιλία Σύμβαση αποφυγής σύγκρουσης στη θάλασσα Σύμβαση για την ασφάλεια εμπορευμάτων Σύμβαση μέτρησης χωρητικότητας πλοίου Σύμβαση αστικής ευθύνης για ζημιές ρύπανσης από πετρέλαιο & αποζημίωση Σύμβαση ρύπανσης της θάλασσας από πλοία Σύμβαση Διεθνούς Δορυφορικού Οργανισμού

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Ναυτικά ατυχήματα Ανθρώπινος παράγοντας Υλικές ζημιές και θάνατοι ή τραυματισμοί Θεσμοθέτηση εθνικών κανονισμών Βελτίωση κατασκευής πλοίων Εντατικότεροι έλεγχοι & συμμόρφωση Σχεδόν κάθε ατύχημα έχει ως αποτέλεσμα τη θεσμοθέτηση εθνικών κανονισμών με στόχο τη βελτίωση της θαλάσσιας ασφάλειας.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Ατύχημα Prestige (2002) Δεξαμενόπλοιο Δεν ήταν ευσταθές λόγω καιρού Διαρροή 3-4.000 τόνοι πετρελαιοειδών Σύσταση προσωρινής επιτροπής Κινούμενη πετρελαιοκηλίδα Άσκηση διώξεων Μεγάλα ποσά αποζημίωσης Η Δέσμη μέτρων «ERICA Ι» (2001) Αποτελούνταν από διάφορες οδηγίες Απαγόρευση πλοίων άνω των l8 ετών Διαβίβαση συγκεκριμένων πληροφοριών πριν την είσοδό στο λιμάνι Υποχρέωση εμπεριστατωμένων ελέγχων

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Η Δέσμη μέτρων «ERICA ΙΙ» (2002) Τρεις βασικοί άξονες Δημιουργία κοινοτικού συστήματος παρακολούθησης ελέγχου & ενημέρωσης θαλάσσια κυκλοφορία Ίδρυση Ευρωπαϊκού οργανισμού για θαλάσσια ασφάλεια Σύσταση ταμείου αποζημιώσεων από πετρελαϊκή ρύπανση Η Τρίτη δέσμη μέτρων (2005) Διαρθρώνεται σε δυο άξονες Ενίσχυση της πρόληψης των ατυχημάτων και των ρυπάνσεων Ενέργειες μετά από ατυχήματα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Ερευνητική Διαδικασία Η μέθοδος συλλογής στοιχείων πραγματοποιήθηκε με ερωτηματολόγια και ακολουθήθηκε ποιοτική έρευνα. Δείγμα 3 μεγάλα λιμάνια της χώρας ΟΛΠ ΟΛΒ ΟΛΗΓ Τόπος Διεξαγωγής Πειραιάς - Βόλος - Ηγουμενίτσα

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιά (ΟΛΠ) Συστάθηκε 1995 Κομβικό σημείο – κέντρο εμπορείου για τη Μεσόγειο Απασχολεί πάνω από 1.100 εργαζόμενους Εξυπηρετεί ετησίως περισσότερα από 24.000 πλοία Προστασία του περιβάλλοντος Κοινωνική ευθύνη Αναβαθμίζεται συνεχώς

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ο Οργανισμός Λιμένος Ηγουμενίτσας (ΟΛΗΓ) 2001 συστάθηκε ΟΛΗΓ Απασχολεί 19 εργαζομένους 2003 εγκαινιάστηκε το νέο Λιμάνι της Ηγουμενίτσας Συνδέεται με Πρίντεζι, Μπάρι, Ανκόνα, Τεργέστη, Ραβέννα, Βενετία & Πάτρα, Κέρκυρα, Παξούς Μεταξύ των προτεραιοτήτων είναι Ολοκλήρωση της Β’ Φάσης Επέκτασης των Υποδομών του Λιμένα Ανάπτυξη Νέων Υπηρεσιών και Υποδομών Υποστήριξης και Εξυπηρέτησης Εμπορευματικών Μεταφορών

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Ο Οργανισμός Λιμένος Βόλου (ΟΛΒ) 1881 ιδρύθηκε Λιμενική Επιτροπή και Λιμενικό Ταμείο Βόλου 1948 υπογράφηκε σύμβαση μεταξύ Λιμενικού Ταμείου και Υπουργείου Δημοσίων Έργων για ανακαίνιση του Λιμένος 1893 το λιμάνι ξεκίνησε τη λειτουργία του 2001 συστάθηκε ΟΛΒ Απασχολεί 41 άτομα Κατάλληλες υποδομές για πάσης φύσεως φορτία

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Τα κύρια περιβαλλοντικά θέματα (1) ΟΛΠ Κάλυψη ενεργειακών αναγκών Αέριοι ρύποι, απόβλητα πλοίων ΟΛΗΓ Θαλάσσια ρύπανση Εφαρμογή νομοθεσίας για αέριους ρύπους και ηχορύπανση Διαχείριση στερεών αποβλήτων επικίνδυνων & μη επικίνδυνων από τα πλοία ΟΛΒ Φορτοεκφόρτωση υλικών Ηχορύπανση από λιμενικές δραστηριότητες Λειτουργία των ηλεκτρομηχανών των πλοίων Θαλάσσια ρύπανση από πλοία & λιμενικές δραστηριότητες

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Πράσινες πρακτικές για αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων (2) ΟΛΗΓ Ανακύκλωση αποβλήτων σε αδειοδοτημένους χώρους Εκπαίδευση σε περιβαλλοντικά θέματα & συμμετοχή σε ημερίδες ενημέρωσης Προμήθειες που ανακυκλώνονται Παρακολούθηση πιθανών διαρροών από δεξαμενές πετρελαίου Χρήση οχημάτων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας ΟΛΒ Αυστηρή τήρηση περιβαλλοντικών όρων Εφαρμογή προτύπων περιβαλλοντικής διαχείρισης Δανειοδοτημένες λιμενικές εγκαταστάσεις παραλαβής –διαχείρισης αποβλήτων πλοίων Εγκεκριμένα σχέδια έκτακτης ανάγκης Αντιμετώπιση θαλάσσιας ρύπανσης

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Πράσινες πρακτικές για αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προβλημάτων (2) ΟΛΠ Σύστημα περιβαλλοντικής διαχείρισης  Βάση τη περιβαλλοντική νομοθεσία Παρακολούθηση Ποιότητας περιβάλλοντος  Ποιότητα ακουστικού περιβάλλοντος, ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος, φυτοτεχνική διαμόρφωση χερσαίας ζώνης, ενεργειακή διαχείριση, διαχείριση αποβλήτων Σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων πλοίων  Πετρελαιοειδή απόβλητα, επιβλαβές ουσίες χύδην, επιβλαβές ουσίες σε συσκευασμένη μορφή, λύματα, στερεά απόβλητα , ουσίες που καταστρέφουν το όζον Αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών θαλάσσιας  Σύγκρουση πλοίων, προσάραξη, διαρροές, φορτοεκφορτώσεις

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Παράγοντες υιοθέτησης πράσινων πρακτικών (3) ΟΛΠ Φύση του περιβαλλοντικού προβλήματος και αιτίες του Εύρεση διαθέσιμων τεχνολογιών για την αντιμετώπιση κάθε περιβαλλοντικού θέματος Αποτελεσματικότητα διαθέσιμων τεχνολογιών αντιμετώπισης και το κόστος τους ΟΛΗΓ Συμμόρφωση με το εθνικό, ευρωπαϊκό & διεθνές νομοθετικό πλαίσιο Κοινωνική ευαισθησία και ευθύνη ως προς το περιβάλλον και τη πόλη ΟΛΒ Ενημέρωση των φορέων για τη περιβαλλοντική πολιτική του λιμένα

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Ανάπτυξη πράσινης συνείδησης (5) ΟΛΗΓ Εξάπλωση πράσινης συνείδησης ΟΛΒ Ανάπτυξη μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων Θέσπιση κανόνων/οδηγιών & εκτέλεσης εργασιών/δραστηριοτήτων μέσα στο λιμάνι Καινοτόμες δράσεις (6) Εγκατάσταση σταθμών μέτρησης αέριων ρύπων & θορύβου

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Δημοφιλέστερες πράσινες πρακτικές (7) ΟΛΠ Ευκολίες υποδοχής αποβλήτων πλοίων Ηλεκτροδότηση πλοίων από ξηράς Εξοικονόμηση ενέργειας σε κτίρια Ανακύκλωση και εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων Παρακολούθηση θορύβου & παρακολούθηση εκπομπών αέριων ρύπων Χρήση εξοπλισμού φορτοεκφόρτωσης φορτίων Χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κάλυψη αναγκών του λιμένα

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΟΛΗΓ Ενημέρωση των χρηστών για περιβαλλοντική διαχείριση Καταγραφή κατανάλωσης νερού, ηλεκτρικής ενέργειας, πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης Ανακύκλωση επικίνδυνων αποβλήτων ΟΛΒ Θέσπιση προγράμματος μέτρησης για ηχορύπανση Πρόγραμμα ελέγχου για θαλάσσιους ρύπους Πρόγραμμα παρακολούθηση αέριων ρύπων Θέσπιση οδηγιών για περιορισμό περιβαλλοντικής επιβάρυνσης στις φορτοεκφορτώσεις πλοίων & στη μετακίνηση των φορτηγών εντός ζώνης λιμένα

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Αξιολόγηση πράσινων πρακτικών βάση κέρδους - επένδυσης (8) Και οι τρείς φορείς δεν έχουν κάνει κάποια αξιολόγηση λόγω έλλειψης επενδύσεων , βέβαια θεωρούν ότι σε βάθος χρόνου μπορεί να αποδειχτεί θετική η σχέση αυτή. Αξιολόγηση κινήτρων και θεσμικού πλαισίου για ″πράσινο″ επιχειρείν (4) Παρόλο που το επιχειρείν στην Ελλάδα είναι μια αργοκίνητη μηχανή με δυσκολία προσαρμογής στα νέα τεχνολογικά δεδομένα, τα κίνητρα και το θεσμικό πλαίσιο θεωρούνται θετικά από τον εκπρόσωπο του ΟΛΗΓ.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Δείκτες μέτρησης απόδοσης (KPIs) (9) ΟΛΠ Ποσότητα παραγόμενων αποβλήτων στους χώρους λιμένα , κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, κατανάλωση καυσίμων, στάθμες θορύβου, συγκέντρωση αέριων ρύπων ΟΛΗΓ Ποσότητα ανακυκλώσιμων μπαταριών & λαμπτήρων Συνολική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας και νερού Ώρες εκπαίδευσης προσωπικού ΟΛΒ Ενεργειακή απόδοση και ατμοσφαιρικοί ρύποι

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Μελλοντικές δράσεις (10) ΟΛΗΓ Πρόγραμμα ξεναγήσεων σχολείων και εκπαιδευτικών φορέων στους χώρους του λιμένα Συμμετοχή στα βραβεία Βιώσιμης Ανάπτυξης Και Υπεύθυνης Επιχειρηματικότητας ΟΛΒ Εξοικονόμηση ενέργειας Στρατηγική της Ελλάδος και των ελληνικών λιμανιών στο συγκεκριμένο τομέα (11) Έχουν γίνει σημαντικά βήματα στα λιμάνια με τη βοήθεια των διοικήσεων τους & του αξιόλογου ανθρώπινου δυναμικού είπε ο εκπρόσωπος του ΟΛΗΓ

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Στρατηγική της Ελλάδας στο συγκεκριμένο τομέα έχει περιθώρια για μεγάλη βελτίωση Σύγκριση λιμένων Διαφοροποίηση απαντήσεων ΟΛΠ και ΟΛΗΓ σε μεγαλύτερη σύμπνοια

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ «Δεν αρκεί να είναι φιλικό πρός το περιβάλλον το λιμάνι αλλά να το σέβονται και οι χρήστες του» Καλυτέρευση των περιβαλλοντικών επιδόσεων στη ναυτιλία Στρατηγική για καταπολέμηση αλλαγής κλίματος και αύξηση της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ανταγωνιστικότητα, απασχόληση και αειφόρος ανάπτυξη βασίζονται σε ένα καλό δίκτυο μεταφορών μέσα στην ΕΕ Πολιτικές πρωτοβουλίες για τις θαλάσσιες μεταφορές εξελίσσονται Συνεισφορά ναυτιλίας στην οικονομία 2007 → Πρόταση Ευρώπης για θαλάσσιες μεταφορών χωρίς σύνορα Αύξηση θέσεων εργασίας στη ναυτιλία Δια βίου μάθηση ναυτικών

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Καινοτόμες τεχνολογίες Νέες μορφές ενέργειας (φυσικό αέριο – φωτοβολταϊκά – υβριδικά συστήματα) Εκμετάλλευση αιολικής ενέργειας «Περισσότερο πράσινα» λιμάνια

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΥΡΕΥΝΑ Στα πλαίσια ενδελεχούς μελλοντικής έρευνας θα βοηθούσε στην ενίσχυση των στοιχείων, να ερευνηθούν και άλλα πράσινα λιμάνια ως προς τις πρακτικές τους.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ! ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!