Παραμύθι Παραμύθια και παραδόσεις άλλοτε και σήμερα… Τι σημαίνει παραμύθι… Υπό την ακριβή έννοιά του το παραμύθι είναι μια σύντομη ή λαϊκή ιστορία που ενσωματώνει το έθος, το οποίο μπορεί να εκφραστεί ρητά στο τέλος του ως αξιωματική αρχή. Συγγενές του μύθου αλλά διαφοροποιημένο εννοιολογικά το παραμύθι είναι εξαρχής μια επινόηση, μια μυθιστοριογραφία, μια φαντασιακή αφήγηση που κάνει μεταφορική χρήση κάποιου ζώου ως κεντρικό χαρακτήρα του ή εισάγει στερεότυπους χαρακτήρες, όπως ο κατεργάρης.

Από που προέρχεται η λέξη παραμύθι… Η λέξη παραμύθι προέρχεται από το αρχαιοελληνικό ρήμα παραμυθέομαι, παραμυθοῦμαι που σημαίνει συμβουλεύω, παρακινώ, παρηγορώ, ανακουφίζω. Αυτό άλλωστε δεν κάνουν τα παραμύθια; Πότε παρηγορούν, πότε παρακινούν και πότε συμβουλεύουν τα παιδιά μας.

ΔΟΜΗ Η συγγραφή ενός παραμυθιού πρέπει να ακολουθεί μια συγκεκριμένη δομή…. Ένα παραμύθι ποτέ δεν ξεκινά από το σπουδαιότερο σημείο δράσης. Το παραμύθι για να έχει ένταση στην πλοκή και για να του δώσουν όγκο στην ιστορία πρέπει να έχει πάρα πολλές επαναλήψεις. Στο ίδιο επεισόδιο βρίσκονται συνήθως δύο άτομα. Οι αντίθετοι χαρακτήρες βρίσκονται αντιμέτωποι. Ο χειρότερος ή ο αδύναμος μιας ομάδας στο τέλος έχει θετικό αποτέλεσμα διότι αποδεικνύεται ο καλύτερος από όλους. Οι χαρακτηρισμοί είναι απλοί, δηλαδή το μόνο που αναφέρεται είναι οι ιδιότητες που έχουν άμεση σχέση με την υπόθεση. Όλα θίγονται με τον απλούστερο τρόπο. Έτσι, η δομή πρέπει να ακολουθηθεί από κάποιον παραμυθά ή ακόμα και συγγραφέα.

Τα παραμύθια είναι και για μικρούς και για μεγάλους; Είναι ένα ερώτημα που απασχολεί πολλούς ανθρώπους… Η αλήθεια είναι πως τα παραμύθια είναι χρήσιμα και για μικρούς και για μεγάλους. Τα παραμύθια είναι ένα μέσο χαλάρωσης και ηρεμίας για τους ενήλικες. Επιπλέον διαβάζοντας μια ιστορία ξεφεύγουν από τα προβλήματα της καθημερινότητας και μεταφέρονται σε έναν φανταστικό κόσμο με δράκους και νεράιδες. Έτσι ακόμα και οι ‘’μεγάλοι’’ μπορούν να κάτσουν και να απολαύσουν μια φανταστική ιστορία. Ομοίως τα μικρά παιδιά πλάθουν με την φαντασία τους παραμύθια ή ακόμα διαβάζοντάς τα εξάπτεται η φαντασία τους και ξεφεύγουν από το δωμάτιό τους και γίνονται ξαφνικά ήρωες και μάγοι που πρέπει να αντιμετωπίσουν τους κακούς. Έτσι μαθαίνουν να πλάθουν ιστορίες για να ξεφεύγουν από τα καθημερινά προβλήματα.

Διαχρονικά Παραμύθια….. Snow White And The Seven Dwarfs Peter Pan And the Neverland Η ιστορία της Χιονάτης και των επτά νάνων διαδραματίζεται σε έναν φανταστικό κόσμο με μάγισσες και βασιλιάδες. Είναι ένα ευρέως γνωστό και αγαπημένο παραμύθι σε όλο τον κόσμο. Η αγαπημένη ιστορία του Πίτερ Παν, ενός παιδιού που καταδιώκεται από τον κακό πειρατή Κάπτεν Χουκ , προσφεύγει στην Χώρα του ποτέ, όπου όλοι παραμένουν μικροί, για να σώσει τα ανυπεράσπιστα παιδιά που τελικά γίνονται η οικογένειά του. Cinderella Η πασίγνωστη ιστορία μιας φτωχής κοπέλας , της Σταχτοπούτας, που κυρίευσε την καρδιά του πρίγκιπα και τελικά ξέφυγε από την κακομεταχείριση και έζησε ευτυχισμένα στο παλάτι.

Μύθος-Παραμύθι σημαίνουν το ίδιο; Οι μύθοι και τα παραμύθια μας μιλούν με τη γλώσσα των συμβόλων, απευθύνονται τόσο στο ασυνείδητο όσο και στο συνειδητό και είναι χρήσιμα και αποτελεσματικά γιατί καθιστούν δυνατό να κατανοήσουμε περίπλοκα ψυχολογικά φαινόμενα και καταστάσεις που μας απασχολούν μέσα από τους συμβολισμούς. Παρόλο που και στα δύο διαδραματίζονται σπουδαία και σπάνια γεγονότα από εξαιρετικά ιδιαίτερους ήρωες, ο τρόπος που εκφράζονται αυτά είναι διαφορετικός. Στους μύθους επικρατεί το αίσθημα ότι αυτό που συμβαίνει είναι απολύτως μοναδικό, είναι πολύ δύσκολο να επαναληφθεί και δεν θα μπορούσε κάτι τόσο σπουδαίο να συμβεί σε έναν θνητό σαν εμάς. Αντίθετα, αν και τα γεγονότα στα παραμύθια είναι εξαιρετικά απίθανα και ασυνήθιστα, παρουσιάζονται σαν κάτι καθημερινό και συνηθισμένο που θα μπορούσε να συμβεί στον οποιονδήποτε από εμάς σε μια βόλτα στο δάσος. Ακόμα, στους μύθους το τέλος είναι πάντοτε τραγικό και συχνά τιμωρητικό ενώ στα παραμύθια πάντοτε ευτυχισμένο. Έτσι μερικές γνωστές ιστορίες όπως «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα» και «Ο μολυβένιος στρατιώτης» δεν ανήκουν πραγματικά στην κατηγορία του παραμυθιού. Το παραμύθι έχει αίσιο τέλος και δίνει το αίσθημα της παρηγοριάς

Ξαφνική μεταβολή των παραμυθιών… Τα τελευταία χρόνια το περιεχόμενο των παραμυθιών έχει αλλάξει ριζικά. Αυτό οφείλεται στην ανάπτυξη και πρόοδο της τεχνολογίας κι έτσι από την Χιονάτη φτάσαμε στον Harry Potter.

Συμβολισμός χαρακτήρων Στην περίπτωσή μας του Χάρι Πόττερ. Ο καλός ήρωας από την άλλη, ο Χάρι Πόττερ, συμβολίζει την ελπίδα και την αγάπη που κρύβεται σε αυτό το παραμύθι Ο κακός ήρωας Voltemort συμβολίζει το μίσος και την κακία που έχει αυτός μάγος για τον Χάρι Πόττερ. Vs Οι ακόλουθοι του Voltemort τον υπακούουν διότι τον φοβούνται και καταπιέζονται από αυτόν. Οι φίλοι του Χάρι συμβολίζουν τους ελεύθερους ανθρώπους που αγωνίζονται για τα πιστεύω τους Vs Τέλος υπάρχουν και ουδέτερα πρόσωπα που συμβολίζουν τους ανθρώπους που παρακολουθούν την κατάσταση χωρίς όμως να είναι ενεργά πρόσωπα στην εξέλιξη της ιστορίας.

Παραμύθια στην Αρχαία Ελλάδα Τα παραμύθια αποτελούν διαχρονικό στοιχείο μιας και τα συναντάμε ακόμα και στην αρχαιότητα, πολλά από αυτά ταυτίζονται με τοπικούς θρύλους ή μύθους. Ένα παράδειγμα βρίσκουμε στην Αρχαία Ελλάδα, στην Μακεδονία Λένε οι παλιοί παραμυθάδες ότι η αδελφή του Μέγα Αλεξάνδρου μεταμορφώθηκε σε γοργόνα και ποτέ δεν παραδέχτηκε τον θάνατό του. Παρουσιάζεται λοιπόν μεσοπέλαγα στα καράβια και ρωτά τους ναυτικούς « ζει ο βασιλιάς Αλέξανδρος; » και αυτοί απαντούν « ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει ». Αλλιώς αλίμονο τους. Θυμώνει η γοργόνα και βουλιάζει το πλοίο τους.

Παραδοσεισ Ορισμός των παραδόσεων… Ό,τι αναπτύσσεται ιστορικά και μεταδίδεται (στα πλαίσια μιας ομάδας, κοινωνίας κλπ.) από γενιά σε γενιά σε σχέση με συμπεριφορές, αντιλήψεις, ιδέες, έθιμα, δραστηριότητες κ.α.

Παραδόσεις άλλοτε … Οι παραδόσεις αποτελούν ένα διαχρονικό στοιχείο, αφού όπως βλέπουμε μέσω της ιστορίας του κόσμου, παραδόσεις υπήρχαν ακόμα και στα αρχαία χρόνια σε όλους τους πολιτισμούς. Έτσι δεν θα μπορούσαν να λείψουν από την αρχαία Ελλάδα. Πολλές από αυτές συναντάμε στην αρχαία Σπάρτη αλλά και στην αρχαία Αθήνα. Ο γάμος ήταν θεσμός υποχρεωτικός, για όλο τον ελεύθερο και υγιή πληθυσμό. Οι νόμοι προέβλεπαν την τιμωρία όσων παντρεύονταν σε μεγάλη ηλικία, καθώς και των γυναικών εκείνων, που παντρεύονταν σε μικρή ηλικία. Ο γυναικείος πληθυσμός της Σπάρτης αποκλειόταν από το στρατιωτικό λειτούργημα, διότι οι νόμοι της πόλεως προσδιόριζαν ως καθήκον τους την γέννηση και ανατροφή υγιών τέκνων.

Και σήμερα … Όπως συναντάμε παραδόσεις, ήθη κι έθιμα στην αρχαία Ελλάδα έτσι συναντάμε και στην εποχή μας πολλές παραδόσεις, ήθη κι έθιμα που ίσως βασίζονται σε αυτά που υπήρχαν παλαιότερα. Καθαρά Δευτέρα Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα της Σαρακοστής. Οι οικογένειες την ημέρα αυτή κάνουν πικνίκ και πετάνε χαρταετούς. Βάπτισις Η ημέρα της βάπτισης είναι ένα από τα πιο σημαντικά συμβάντα στη ζωή ενός Ορθόδοξου. Λαμβάνει συνήθως χώρα ένα χρόνο μετά τη γέννηση. Πριν τη βάπτιση το βρέφος δεν έχει όνομα. Ονομαστική Εορτή Οι περισσότεροι Έλληνες φέρουν το όνομα ενός αγίου της Ορθοδοξίας και εορτάζουν μαζί του κάθε χρόνο. Ανήμερα της ονομαστικής εορτής ενός ατόμου, η οικογένεια του και όλοι οι φίλοι τον επισκέπτονται για να του "ευχηθούν" και να του προσφέρουν συμβολικά δώρα. Ο εορταζόμενος τους υποδέχεται με γλυκά, μεζεδάκια και καλό κρασί. Στην Ελλάδα η ονομαστική εορτή είναι πιο σπουδαία από ότι τα γενέθλια.

Τι είναι τα ήθη και τα έθιμα και γιατί είναι τόσο σημαντικά; Ήθη και Έθιμα … Τι είναι τα ήθη και τα έθιμα και γιατί είναι τόσο σημαντικά; Ένας πολύ σημαντικός τομέας της πολιτισμικής μας κληρονομιάς είναι τα ήθη, τα έθιμα και οι παραδόσεις του λαού μας. Οι λέξεις αυτές συνδέονται στενά μεταξύ τους και συμπληρώνουν η μια την άλλη. Τα ήθη είναι οι αντιλήψεις, «οι άγραφοι νόμοι» κάθε κοινωνίας, ενώ τα έθιμα είναι οι πράξεις με τις οποίες εκφράζονται οι αντιλήψεις αυτές. Όταν τα έθιμα επαναλαμβάνονται σταθερά από γενιά σε γενιά, δημιουργούνται οι παραδόσεις.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Δημιουργία παραμυθιού και σκίτσων από την ομάδα: τα εγγόνια του παραμυθά. «Οι Φύλακες του Φωτός»

~ ΤΕΛΟΣ ~ ΠΗΓΕΣ Μια εργασία των μαθητών, της Α’ Λυκείου, Ζούρος Χρήστος Μητροπούλου Κατερίνα Μεντζελόπουλος Λεωνίδας Καϊάφας Ανδρέας Σας ευχαριστούμε που την παρακολουθήσατε. Ελπίζουμε να σας άρεσε! Παραμύθια Έθιμα Ήθη Παραδόσεις ΠΗΓΕΣ Γραπτά Κείμενα: http://gym-istiaias.eyv.sch.gr/eggrafa/paramuthi.pdf http://www.hellas-now.com/2013/09/blog-post_4123.html http://www.vlioras.gr/Philologia/Composition/Paradosi/htm http://www.wikipedia.com http://www.ξενοδοχεια.gr/greece-culture/traditions-greece.htm Εικόνες: http://www.google.gr – Images