ΚρητικΟΣ ΓAμοΣ Στην Κρήτη υπάρχουν δύο είδη γάμου. Ο γάμος με κλέψιμο και με προξενιό. Στο γάμο με κλέψιμο ο γαμπρός έκλεβε την νύφη αφού οι γονείς του γαμπρού και συνηθέστερα της νύφης δεν συμφωνούσαν. Αντίθετα στο γάμο με προξενιό για την επαφή των δυο προσώπων μεσολαβούσε ένα αξιοσέβαστο πρόσωπο μεγάλης ηλικίας.

1. Ήθη και Έθιμα Σύμφωνα με την παράδοση και στα δύο είδη γάμου αφού συμφωνούσε ο πατέρας γινόταν ο αρραβώνας ή το λογόστεμα. Αργότερα οι δύο οικογένειες με την παρουσία παπά συνέτασσαν το προικοχάρτι. Σύμφωνα με αυτό οριζόταν η προίκα που θα έπαιρνε η νύφη από την οικογένειά της. Γάμοι γίνοταν όλες τις ημέρες εκτός της Τρίτη Τετάρτη και το μήνα Μαίο. Πριν το γάμο το ζευγάρι διάλεγε τον κουμπάρο που ήταν αυτός που βάφτισε τον ένα ή τον άλλο ή καλός φίλος.

2. Ήθη και Έθιμα Στη μέρα του γάμου οι συγγενείς και φίλοι του ζευγαριού τους έστελναν δώρα τα λεγόμενα κανίσκια. Ακόμα τους έδιναν χρήματα τα λεγόμενα χαρίσματα.  Την παραμονή του γάμου μεταφέρονταν και τα προικιά της νύφης στο νέο της σπίτι. Τα προικιά περιλάμβαναν υφαντά, σεντόνια, κεντήματα και είδη οικιακής χρήσης. Η μεταφορά των προικιών γινόταν με άλογα ή άμαξες από τους λεγόμενους προικαδόρους. Σε αυτούς προσφέρονταν σαν κέρασμα αμύγδαλα,ξεροτήγανα,καρύδια ή τσικουδιά.

3. Ήθη και Έθιμα Αφού έφταναν στο νέο σπίτι του ζευγαριού όλα τα δώρα και τα προικιά η νύφη τα άπλωνε για να περάσουν όλοι οι χωριανοί και να τα δουν. Με τη βοήθεια των φίλων της στόλιζε το νυφικό κρεβάτι. Το κατωσέντονο έπρεπε να είναι λευκό για να δείξει την επόμενη μέρα την απώλεια της αγνότητας της. Οι φίλες της νύφης και οι φίλοι του γαμπρού τους βοηθούσαν να ντυθούν πριν ξεκινήσουν για την εκκλησία. Αν η νύφη ήταν από άλλο χωριό γινόταν το λεγόμενο ψίκι, δηλαδή μια ομάδα νέων έφευγε από το σπίτι του γαμπρού και πήγαινε να πάρει τη νύφη και να την πάει στην εκκλησία. Οι νέοι συναγωνίζονταν ποιος θα φτάσει πρώτος. Ο πρώτος έπαιρνε από την ίδια τη νύφη μια κουλούρα και κατόπιν πήγαινε μπροστά συνοδεύοντας την στην εκκλησία.

4. Ήθη και Έθιμα Ο άλλος τρόπος που συνοδευόταν ήταν ότι αν καταγόταν από το ίδιο χωριό,πήγαινε ο γαμπρός με τον κουμπάρο να την πάρουν με τραγούδια και τουφεκιές,εκεί μια γυναίκα τραγουδούσε μια μαντινάδα για να βγει η νύφη από το σπίτι της.Στη διάρκεια του γάμου η νύφη δεν επιτρεπόταν να πατήσει το πόδι του γαμπρού γιάτι ο γαμπρός μπορούσε να σχολιάσει το γάμο. Μετά το γάμο το ζευγάρι πήγαινε σπίτι του γαμπρού. Εκεί η μητέρα του γαμπρού έδινε στη νύφη να φαεί καρύδια με μέλι και χάραζε στην πόρτα ένα σταυρό. Η νύφη έχυνε μέλι στην πόρτα για να είναι γλυκός ο γάμος και έριχνε ένα ρόδι για να είναι ο γάμος καρπερός.

ΓΛΕΝΤΙ Το γλέντι ξεκινούσε με τραγούδι, χορό και πολύ φαγητό που κρατούσε μέχρι το πρωί. Την επομένη έδειχναν το σεντόνι για να δείξουν την αγνότητα της νύφης. Αμέσως μετά ξεκινούσε ένα νέο γλέντι ο αντίγαμος.

ΤΕΛΟΣ