ΘΕ4 Κατακουζηνός Βασίλης Α2 2016-17 Το Σύμβολο της Πίστεως ΘΕ4 Κατακουζηνός Βασίλης Α2 2016-17
Ορισμός Το Σύμβολο της Πίστεως είναι σύντομη ομολογία της πίστεώς μας μέσα στην οποία παρουσιάζονται περιληπτικά και με σαφήνεια τα βασικά δόγματα του χριστιανισμού. Είναι δηλαδή μια περίληψη του συνόλου των ιδεωδών της συγκεκριμένης θρησκείας, την οποία πρέπει να λαμβάνει υπόψη κάθε άνθρωπος που θέλει να την ασπαστεί.
Διαδικασία Δημιουργίας Το Σύμβολο της Πίστεως λέγεται αλλιώς και «Σύμβολο της Νίκαιας και της Κωνσταντινούπολης», διότι εκεί θεσπίστηκε, στη διάρκεια των Α’ και Β’ Οικουμενικών Συνόδων(επί Μ. Κων/νου). Πριν από αυτό, υπήρχαν διάφορα Σύμβολα(όπως του Αγ. Αθανασίου, ή της Αλεξάνδρειας), που όμως δεν γίνονταν παντού και πάντα αποδεκτά. Έτσι, δημιουργήθηκε η ανάγκη της ύπαρξης ενός ενιαίου και κοινώς αποδεκτού κειμένου, που να περικλείει όλα τα νοήματα που ο χριστιανισμός πρεσβεύει. Από τα 12 αρθρα, τα 7 στην Α και τα 5 στην Β
ΚΕΙΜΕΝΟ: Πιστεύω εις έναν Θεό, Πατέρα, παντοκράτορα, Ποιητήν ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και αοράτων. Και εις έναν Κύριον Ιησούν Χριστόν, τον Υιον του Θεού Τον μονογενή, τον εκ του Πατρός γεννηθέντα προ πάντων των αιώνων. Φως εκ φωτός, Θεόν αληθινόν εκ Θειου αληθινού, γεννηθέντα, ου ποιηθέντα, ομούσιον τω Πατρί, δι’ ου(από τον οποίο) τα πάντα εγένετω. Τον δι’ ημάς τους ανθρώπους και δια την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα εκ των ουρανών και σαρκωθέντα εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου και ενανθρωπίσαντα. Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών επί Ποντίου Πιλάτου και παθόντα και ταφέντα. Και αναστάντα τη Τρίτη ημέρα κατά τας Γραφάς. Και ανελθόντα εις τους ουρανούς και καθεζόμενον εκ δεξιών του Πατρός. Και πάλιν ερχόμενον μετά δόξης κρίναι ζώντας και νεκρούς, ου της Βασιλείας ουκ έσται τέλος. Και εις το Πνεύμα το Άγιον, το κύριον, το ζωοποιόν, το εκ του Πατρός εκπορευόμενον, το συν Πατρι και Υιω συμπροσκυνούμενον και συνδοξζόμενον, το λαλήσαν δια των Προφητών. Εις μίαν καθολικήν και αποστολικήν εκλησίαν Ομολογώ εν Βάπτισμα εις άφεσιν αμαρτιών, Προσδοκώ ανάσταση νεκρών. Και ζωή του μέλλοντος αιώνος. Αμήν
Σχολιασμός (γενικά) Την περίοδο της σύναψης του Συμβόλου της Πίστεως, ο χριστιανισμός είχε πρόσφατα γίνει επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και ήδη εμφανίζονταν αιρέσεις και παραποιήσεις, με πρώτο παράδειγμα τη διδασκαλεία του Αρείου. Κατά τη γνώμη μου ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος, μη θέλοντας να επιβληθεί με βίαιο τρόπο, με κατάχρηση δηλαδή της εξουσίας στους «εχθρούς του κράτους», ως ένδειξη ανωτερότητας της νέας θρησκείας του κράτους, συγκάλεσε την Α’ Οικουμενική Σύνοδο, και θεωρώντας το απαραίτητο, ανέθεσε σε επιτροπή να γράψει ένα κοινό για ΟΛΟΥΣ σύμβολο της πίστης. Η ανάγκη για το ξεκαθάρισμα των απόψεων του χριστιανισμού προέκυψε για τους παρακάτω λόγους:
Βασικοί λόγοι σύνταξης του Συμβόλου της Πίστεως Όπως αναφέρθηκε και πριν, το Σύμβολο της Πίστης δημιουργήθηκε για να εξαλείψει-διαψεύσει όλες τις αιρέσεις και τις παραποιήσεις του χριστιανισμού, που παραπλανούσαν τους πιστούς και εξέφραζαν λανθασμένες απόψεις. Άλλος ένας λόγος της σύνταξης του Συμβόλου είναι η αποφυγή εσωτερικών ερίδων. Κάτι τέτοιο θα αποδυνάμωνε την Εκκλησία, θα της μείωνε το κύρος, και θα προκαλούσε καταστροφές. Με έναν κοινό «κανόνα», όλοι οι πιστοί, αλλά και οι ιερείς, θα «υποχρεούνταν» να συμφωνούν και να λειτουργούν με βάση τις ίδιες απόψεις, και δεν θα υπήρχε λόγος διαφωνίας. Ένα σύντομο κείμενο που θα περιείχε ό,τι έπρεπε να γνωρίζει ο καθένας για την πίστη ενός χριστιανού, θα βοηθούσε τους ανθρώπους να την κατανοήσουν καλύτερα , και να ξεκαθαρίσουν μέσα τους αν την αποδέχονται ή όχι.
Βασικοί λόγοι σύνταξης του Συμβόλου της Πίστεως 4. Ένα Σύμβολο της Πίστης, κοινό για όλους, επιδεικνύει μια τάση οργάνωσης και υπευθυνότητας. Πιστεύω ο πιστός νιώθει καλύτερα μέσα σε μια οργανωμένη κοινότητα, με τα ίδια πιστεύω, με προαποφασισμένα, σεβαστά από τον καθένα και μελετημένα ιδεώδη. Επίσης, για τον ίδιο λόγο θα μπορούσαν να γίνουν χριστιανοί και πολλοί ξένοι.
Σχολιασμός (κείμενο) Μια γενική εικόνα του συγκεκριμένου κειμένου, μας δείχνει ότι πρόκειται για την πίστη του χριστιανού, και όχι για τον ίδιο τον χριστιανισμό. Βλέπουμε πολλές φορές (είτε άμεσα (πιστεύω εις έναν Θεό…), είτε έμμεσα (Και εις το Πνεύμα το Άγιον…)) να χρησιμοποιούνται το «πιστεύω», αλλά και το «προσδοκώ». Αυτό κυρίως μας επιβεβαιώνει πως το κείμενο είναι ένας οδηγός πίστης των χριστιανών. Το Σύμβολο της Πίστεως φανερώνει τι απαιτεί η θρησκεία από τους προσκυνητές: να πιστεύουν στην Αγία Τριάδα, και τη δύναμη(=θαύματα) της. Επίσης, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το κείμενο μιλάει για τον Χριστό, τα πάθη του και το πώς αντιμετωπίζει τους ανθρώπους, μα συγχρόνως, ότι τον υμνεί. Τέτοιες πληροφορίες-δοξολογίες είναι πολύ χρήσιμες για τον πιστό, διότι του θυμίζουν σε τι και γιατί πιστεύει, του δίνουν κουράγιο. Τέλος, το σύγκραμα έχει ταυτιστεί με το μυστήριο της βάπτισης, κάτι που μας δείχνει ότι είναι υψίστης σημασίας για τον Χριστιανισμό, και για αυτό ο καθένας οφείλει να το κατανοεί και να το σέβεται.