Σχολικός εκφοβισμός Ιστορίες (1ο μέρος) Παρατηρητές Σχεδόν καθημερινά ο Γ. Και η παρέα του ενοχλούν το Ν. Πότε τον κοροϊδεύουν, του παίρνουν τα πράγματα, τον βρίζουν όταν περνάει από μπροστά τους. Στην αρχή είχε πλάκα, δε λέω, να τον βλέπεις να κοκκινίζει και να φοβάται, αλλά τώρα πια μαθαίνω πως του στέλνουν απειλητικά sms, και ανέβασαν στο face κάτι αισχρό γι΄αυτόν. Άρχισε να μη μου αρέσει η κατάσταση. Τον λυπάμαι το Ν. αλλά δε μπορώ να τα βάλω με το Γ. και την παρέα του, γιατί μπορώ να πάθω τα ίδια. Το παιδί που εκφοβίζει Ο Ν. είναι πολύ χαζός. Σπάμε πολύ πλάκα μαζί του ,εγώ με τα φιλαράκια μου. Τον κοροϊδεύουμε, τον βρίζουμε, του παίρνουμε τα πράγματα, χαμπάρι δεν παίρνει. Δε διαμαρτύρεται. Πολύ γελάω! Κι όταν γυρίζω στο σπίτι και το συζητώ με τον πατέρα μου γελάμε μαζί! Μ΄αρέσει να τα λέω όλα αυτά στο μπαμπά μου γιατί τότε καταλαβαίνω πως μπορεί και να μ αγαπάει! Διαφορετικά, αν κάνω κάτι που δεν του αρέσει, θυμώνει πολύ. και δε μ΄αρέσει αυτό γιατί φοβάμαι! Για να ξαναγυρίσουμε στο χαζό το ν. του ετοιμάζουμε μια πλάκα στο face, που θα γελάσει όλη η οικουμένη!
Μέρος 2ο Παρατηρητές Α)Χθες που μπήκα face είδα πως ο Γ και η παρέα του κάνανε το Ν ρόμπα. Και τι δεν έγραφαν γι αυτόν! Τέτοιο ρεζίλι δεν έχει ξαναγίνει! Σήμερα δεν ήρθε στο σχολείο! Έχω στεναχωρηθεί γι αυτόν! Παιδιά νομίζω πως κάτι πρέπει να κάνουμε ! εμείς δεν είμαστε σαν το Γ και την παρέα του! Β) Εγώ είδα στην τηλεόραση μια εκπομπή που μιλούσε για το σχολικό εκφοβισμό και σκέφτηκα το Ν. Λέω στο διάλειμμα να πάω στην καθηγήτρια που συμπαθώ περισσότερο να της πω τι γίνεται με το ν . Γ) έχετε δίκιο κι εμένα δε μ αρέσει η συμπεριφορά τους …τώρα πια ξεπέρασε τα όρια της πλάκας. Θα πάρω το ν τηλέφωνο να τον ρωτήσω τι κάνει και αύριο, παιδιά, να είμαστε στο διάλλειμα μαζί του! Ολοι μαζί…..Εντάξει! Το παιδί που εκφοβίζει (μέρος β) Αυτός ο χαζός ο ν βρήκε παρέα! Είναι συνέχεια με κάτι παιδιά και δε μπορώ να τον πετύχω μόνο. Χθες ήρθε μια καθηγήτρια και μου μίλησε, με πολύ ωραίο τρόπο, μου έκανε εντύπωση! Μου είπε πως ,αν προσπαθήσω λίγο στο μάθημα έχω πολλές δυνατότητες . Και ,άκου ρε φίλε, πιστεύει πως είμαι καλός Εγώ καλός! Από πότε; Ρώτησα και τη μάνα μου ,αν πιστεύει πως είμαι καλός και μου απάντησε ‘’φυσικά και είσαι΄’ Η διευθύντρια μου πρότεινε να πάω να γραφτώ σε μια ομάδα ποδοσφαίρου. Οι γυμναστές που ρώτησαν μου είπαν πως μάλλον θα γίνω καλός ποδοσφαιριστή. λέτε να δοκιμάσω;
ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Ο σχολικός εκφοβισμός είναι οι επαναλαμβανόμενες ,εσκεμμένες, απρόκλητες επιθετικές συμπεριφορές από ορισμένα παιδιά, με σκοπό να πληγώσουν, να εκβιάσουν ή να απομονώσουν συμμαθητές τους.
Βασικά γνωρίσματα του εκφοβισμού Η ανισορροπία της δύναμης Η πρόθεση πρόκλησης πόνου Επανάληψη
Οι μορφές του σχολικού εκφοβισμού Σωματική βία Λεκτική βία Κοινωνική βία Ρατσιστική βία Ηλεκτρονική παρενόχληση
Ηλεκτρονική παρενόχληση αποστολή απειλητικού ή υβριστικού υλικού μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Κινητού τηλεφώνου Facebook στοχεύει στον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση,
Συχνότητα φαινομένου Στην Ελλάδα, τα δεδομένα διαφορών ερευνών δείχνουν ότι: Το 10-15 % των μαθητών θύματα διαφόρων μορφών εκφοβισμού και βίας στο σχολείο. Οι μαθητές που ασκούν εκφοβισμό και βία στο σχολείο υπολογίζεται ότι ξεπερνούν το 5% του συνόλου των μαθητών. τα αγόρια εμπλέκονται περισσότερο σε περιστατικά σωματικής βίας τα κορίτσια, εμπλέκονται πιο συχνά σε περιστατικά λεκτικής βίας. μεγαλύτερη συχνότητα στο δημοτικό και στο γυμνάσιο, ενώ στο λύκειο μειώνονται. Οι μισοί από τους μαθητές που δέχονται επιθέσεις εκφοβισμού και βίας στο σχολείο δεν αναφέρουν πουθενά το γεγονός, ενώ οι υπόλοιποι μισοί συνήθως το αναφέρουν σε φίλους τους και σπανιότερα στους εκπαιδευτικούς ή τους γονείς τους.
ΣΤΟ ΛΥΚΕΙΟ Λεκτικός και ψυχολογικός εκφοβισμός Ανασφάλεια των μαθητών Φόρτος εργασίας του εκπαιδευτικού Σημαντικές οι Ακαδημαϊκές επιδόσεις
Αιτίες του σχολικού εκφοβισμού
Κοινωνία Βία Εγκληματικότητα Ανεργία Ανεπάρκεια χώρων άθλησης και ψυχαγωγίας Κοινωνικές νόρμες ανοχής της βίας κατά των ευάλωτων ομάδων Κοινωνικές ανισότητες
Σχολείο Ανταγωνιστικότητα Έλλειψη μαθητικών πρωτοβουλιών και δημιουργικότητας Αδιαφορία ή ανοχή στη βίαιη συμπεριφορά Μειωμένο ενδιαφέρον για τη συναισθηματική ζωή των παιδιών Μη συμμετοχή των γονέων στη σχολική ζωή Έλλειψη κώδικα συμπεριφοράς και συνολικής σχολικής πολιτικής Έλλειψη προγραμμάτων ψυχοκοινωνικής αγωγής
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Αυταρχικοί γονείς Χρήση βίας Συναισθηματική παραμέληση Έλλειψη ορίων Ανοχή στη βία
ΟΙ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΕΣ Παιδί που εκφοβίζει Παιδί που εκφοβίζεται Παρατηρητές
Τα παιδιά που ασκούν τον εκφοβισμό είναι: συναισθηματικά παραμελημένα τραυματισμένα από το περιβάλλον τους. Στοχεύουν να τραβήξουν την προσοχή Νοιώθουν συναισθήματα ζήλειας Ζουν σε απορριπτικό περιβάλλον
To παιδί που εκφοβίζεται Ανασφαλές Αγχώδες Μοναχικό Χαμηλή αυτοεκτιμηση Αδέξιο Ανήκει σε μειοψηφική μονάδα διαφορετικό
Οι παρατηρητές Φανεροί υποστηρικτές Απλοί παρατηρητές Παίρνουν το μέρος του θύτη γιατί : Τον θαυμάζουν Τον φοβούνται
Σκέφτονται ότι θα απογοητεύσουν στενοχωρήσουν τους γονείς τους. Τις περισσότερες φορές τα παιδιά που βιώνουν τον εκφοβισμό δεν το λένε σε κανένα γιατί : Ντρέπονται. Φοβούνται. Νοιώθουν ότι φταίνε. Σκέφτονται ότι θα απογοητεύσουν στενοχωρήσουν τους γονείς τους.
ΕΡΕΥΝΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΣ
Συνέπειες Τα παιδιά που εκφοβίζονται: Ψυχολογικά προβλήματα και προβλήματα συμπεριφοράς Χαμηλή αυτοεκτιμηση Μοναξιά - απομόνωση Ψυχοσωματικά προβλήματα Προβλήματα στις κοινωνικές σχέσεις(δε θέλουν να πάνε σχολείο)
Τα παιδιά που εκφοβίζουν Σχολική αποτυχία Διάσπαση προσοχής Κατάθλιψη Βίαιη συμπεριφορά ως ενήλικες Επικίνδυνες συμπεριφορές
Παρατηρητές Φόβος Άγχος Ανασφάλεια Θλίψη Αδυναμία Αποτυχία στο σχολείο
Η επιθετική συμπεριφορά δε σημαίνει ότι είσαι ένας κακός άνθρωπος.
Τι είναι καλό να κάνουν Απορρίπτουν τη βία Παρεμβαίνουν αν είναι ασφαλές Υποστηρίζουν το θύμα Μιλάνε στον εκπαιδευτικό
VIDEO
Αποτελέσματα Έρευνας Συχνότητα φαινομένου: Χαρακτηριστικά Θύματος: α)Συχνά: 35% α)Διαφορετική καταγωγή β)Σπάνια: 65% β)Διαφορετικές Σεξουαλικές Προτιμήσεις Μορφές Βίας: Σχολική Βαθμίδα: α)Λεκτική: 88,8% Δημοτικό: 30% β)Σωματική: 65% Γυμνάσιο : 48% γ)Ψυχολογική: 65% Λύκειο: 30% δ)Ηλεκτρονική: 38% Λόγοι που οδηγούν στον εκφοβισμό: Θύματα εκφοβισμού: α)Αδυναμία θύματος –Δύναμη θύτη Ναι: 22% β)Κοινωνική απομόνωση θύματος όχι: 72% Δεν απαντώ: 6%
Αποτελέσματα Έρευνας Δράση θύματος: α)Δεν κάνει τίποτα: 88% β)Το λέει σε κάποιο φίλο του: 50% γ)Το αναφέρει σε ενήλικα : 10% δ)Το λέει στους γονείς του :15% Το 54% των μαθητών έχει γίνει μάρτυρας περιστατικού Το 37% αντέδρασε ενώ το άλλο 32% όχι. Το 44% πιστεύουν πρέπει να αντιδρά σε βίαιες καταστάσεις ενώ το 40% πάντα. Δεν αντιδρά γιατί φοβάται και θεωρεί πως δεν τον αφορά (41%,και 63% αντίστοιχα) Και τέλος πως οι παρατηρητές πρέπει να επεμβαίνουν (54%) ή να μιλάν σε κάποιον ενήλικα.(48%)
ΑΝ ΕΙΣΑΙ ΘΥΜΑ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΩ ΑΡΝΟΥΜΑΙ Θυμήσου: Δε φταις εσύ. Αντέδρασε χωρίς θυμό και με αυτοπεποίθηση. Μίλησε σε κάποιον μεγαλύτερο και ζήτα βοήθεια. Αν σου έχουν στείλει απειλητικό μήνυμα μην το σβήσεις. Ίσως χρειαστεί ως αποδεικτικό στοιχείο. ΑΝΤΙΔΡΩ ΣΤΗ ΒΙΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ
ΑΝ ΕΣΥ ΕΚΦΟΒΙΖΕΙΣ: Ίσως νιώθεις ότι έτσι δείχνεις την δύναμή σου και την εξουσία σου πάνω στους άλλους. Ίσως νομίζεις ότι με αυτόν τον τρόπο προκαλείς το θαυμασμό. Ίσως έτσι νομίζεις ότι προστατεύεις τον εαυτό σου. Ίσως νομίζεις ότι αυτό είναι «μαγκιά».
ΙΣΩΣ ΟΜΩΣ: Νιώθεις άσχημα που γίνεσαι επιθετικός. Νιώθεις πολύ θυμωμένος. Έχεις κάποια προβλήματα με την οικογένειά σου, με τους γονείς ή με τα αδέρφια σου. Αντιμετωπίζεις δυσκολίες στο σχολείο ή με τους φίλους σου. Σου έχει συμβεί κάτι που σε έχει στεναχωρήσει πολύ. Έχεις υπάρξει θύμα βίας ο ίδιος. Νιώθεις ότι μόνο όταν γίνεσαι επιθετικός θα σε προσέξουν οι άλλοι ή μόνον έτσι δε θα τους φοβάσαι. Νιώθεις πως οι άλλοι δεν μπορούν να σε καταλάβουν. Φοβάσαι ότι μπορεί εύκολα να γίνεις θύμα των άλλων, αν δε γίνεις ο ίδιος επιθετικός.
ΑΝ ΝΙΩΘΕΙΣ ΕΤΣΙ,ΤΟΤΕ ΜΠΟΡΕΙΣ: Να μιλήσεις στους γονείς γι' αυτό που σου συμβαίνει. Να μιλήσεις σε κάποιον ενήλικο που εμπιστεύεσαι, αν φοβάσαι ότι οι γονείς δε θα σε καταλάβουν ή συνηθίζουν να σε τιμωρούν αυστηρά. Να πλησιάσεις ένα δάσκαλο που ξεχωρίζεις. Να επικοινωνήσεις με κάποιον ειδικό που μπορεί να σε βοηθήσει (μπορείς να απευθυνθείς σε ειδικές υπηρεσίες ή στον ψυχολόγο του σχολείου σου).
Τρόποι δράσης Όχι τιμωρία Διαμεσολάβηση Κοινωνική-οικολογική προσέγγιση Σχολείο γονείς τοπική κοινωνία Τάξη εκπαιδευτικός
Ενδιαφέρον Προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού Μάθηση σε ασφαλές και ειρηνικό σχολείο Αλληλεγγύη Αλληλοσεβασμός
ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΔΟΥΛΕΙΑ!!! ΕΜΕΝΑ ΜΕ ΝΟΙΑΖΕΙ!!! ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΔΟΥΛΕΙΑ!!! ΕΜΕΝΑ ΜΕ ΝΟΙΑΖΕΙ!!! (Γ.Μοσχος συνήγορος του παιδιού Κοζάνη 2013)
κάλεσε το 1107
ΠΗΓΕΣ M.K.O.Το χαμόγελο του παιδιού www.aboutyouth.gr Δρ. Παναγιώτης Σταυρινίδης Επ. Λέκτορας Αναπτυξιακής Ψυχολογίας Τμήμα Ψυχολογίας Πανεπιστήμιο Κύπρου