ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ

Υπαινιγμοί στην Π.Διαθήκη: «Ποιήσωμεν…» χρήση α’ πληθυντικού, όταν γινόταν αναφορά στον Θεό, παρά την καθιέρωση της Μονοθεΐας από τον Μωυσή. Η τριπλή επίκληση «Άγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ (παντοδύναμος) στον Ησαΐα (6,3). Στην Π.Διαθήκη προετοιμάζεται το έδαφος για την πίστη στην Αγία Τριάδα. Δίνεται όμως έμφαση στον Μονοθεϊσμό. Στην Κ.Διαθήκη: α) στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου (Πνεύμα επελεύσεται και το γεννώμενον κληθήσεται Υιός του Θεού). β) στην Βάπτιση του Χριστού (εμφάνιση Αγίας Τριάδας). γ) η εντολή του Χριστού στους Μαθητές του (Πορευθέντες… βαπτίζετε εις το όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος). δ) στον αποχαιρετιστήριο λόγο του ο Ιησούς λέει ότι ο Πατήρ θα στείλει τον Παράκλητο. ε) οι επιστολές του Απ.Παύλου

Η Εκκλησία την εντάσσει για την είσοδο κάθε Χριστιανού στο σώμα της, στην λατρεία της και στη διδασκαλία της για αντι- μετώπιση κάθε αιρετικού που είχε διαφορετική άποψη (π.χ. Άρειος, Μοναρχιανοί). Ουσία και υπόσταση. Πρώτη ουσία στον Αριστοτέλη είναι η ιδιαίτερη ατομική ύπαρξη, η οποία ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα του ίδιου τύπου όντα και δεύτερη ουσία τα κοινά στοιχεία με τα ομοειδή όντα. Αυτά τα ονόμασε ο Μ.Βασίλειος ως ουσία και υπόσταση. Έτσι υπόσταση σημαίνει το διακεκριμένο, το ιδιαίτερο και ουσία το ενιαίο και καθολικό, το κοινό. Με τον όρο Αγία Τριάδα εννοούμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά μιας οντότητας, δηλ. του Θεού. Για καλύτερη κατανόηση τα έχουμε προσωποποιήσει.

Β. Πατήρ→αγένητο ή πατρότης αγεννησία δημιουργία Υιός→ γενητό ή υιότης γέννησις Ενανθρώπηση Αγ.Πνεύμα→αγιασμός εκπόρευσις αγιαστική χάρη

Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΣΤΗΝ ΘΕΟΛΟΓΙΑ Τα διάφορα φιλοσοφικά, κοινωνικά και θρησκευτικά συστήματα θεωρούν τον άνθρωπο σαν μια απλή βιολογική μονάδα. Οι Πατέρες της Εκκλησίας χρησιμοποιούν την λ. πρόσωπο για τον Τριαδικό Θεό. Στην αρχαία Ελλάδα σήμαινε το προσωπείο, την μάσκα των ηθοποιών που φορούσαν στις θεατρικές παραστάσεις, για να υποδύονται διάφορους ρόλους. Αλλάζει λοιπόν η έννοια του και από εξωτερικό επίθεμα γίνεται έννοια που κάνει το ον να είναι πραγματικά ον (Δ’ αι. και μετά). Αντιμετωπίστηκαν αιρέσεις που χρησιμοποιούσαν την λ. πρόσωπο για να δηλώσουν ότι ο Θεός είναι ένας, αλλά εμφανίζεται με άλλα πρόσωπα στην ιστορία (Πατήρ στην Π.Δ., Υιός στην Κ.Δ. και Άγιο Πνεύμα στην Εκκλησία). Έχουμε δηλ. ταύτιση ουσίας και υπόστασης. Έδιναν την αρχαιοελληνική έννοια. Μ.Βασίλειος. α)Ξεχωρίζει την ουσία από την υπόσταση. Ουσία είναι το κοινό του Τριαδικού Θεού, υπόσταση είναι ο ιδιαίτερος τρόπος ύπαρξης των Προσώπων της Αγ.Τριάδας. β) Ταυτίζει την υπόσταση με το πρόσωπο. Δεν είναι κάτι αφηρημένο.

Ιωάννης ο Δαμασκηνός (8ος αι. ) Ιωάννης ο Δαμασκηνός (8ος αι.). Ουσία: κάτι το αυθύπαρκτο και αυθυπόστατο. Είναι ό,τι υπάρχει αφ’εαυτού και δεν οφείλει την ύπαρξή του σε κάτι άλλο. Φύση: η κίνηση και η ηρεμία της ουσίας. Υπόσταση: έχει διπλή σημασία. Σημαίνει την ατομική ύπαρξη και την διαφορά του ενός ατόμου από το άλλο. Πρόσωπο: είναι ο κάθε άνθρωπος ξεχωριστά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και χαρίσματα από το σύνολο των ανθρώπων. Στην πατερική γραμματεία δεν υπάρχει η λ. πρόσωπο για να εκφράσει τον άνθρωπο, αλλά αυτή η ίδια η λέξη (άνθρωπος). Δεν τον αποκαλούν έτσι με την βιολογική μόνο υπόσταση, αλλά και με την παρουσία του Αγίου Πνεύματος μέσα του. Πρόσωπο αποκαλείται ο άνθρωπος που ενώνεται με τον Θεό. Σήμερα πρόσωπο και προσωπικότητα είναι ο όρος που χρησιμοποιείται για τον άνθρωπο. Γίνεται ακόμη η διάκριση ατόμου και προσώπου. Πρόσωπο είναι ο άνθρωπος που έχει αγάπη και ελευθερία και διακρίνεται από την μάζα. Άτομο είναι ο άνθρωπος που εξαντλεί την ύπαρξή του στις βιολογικές του ανάγκες, χωρίς να έχει καμία άλλη επιδίωξη. Μια σύγχρονη εκκλησιολογική άποψη επικεντρώνει την έννοια του προσώπου στην ελευθερία, την αγάπη και το ανεπανάληπτο της υπόστασης του καθενός ανθρώπου.