Ισλανδία, η χώρα της φωτιάς και του πάγου Αλέξης Σκούρας Β3 Πρότυπο Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής Ιωαννίνων Σχολικό έτος:2015-2016

Έκταση -πληθυσμός-Τοποθεσία Η Ισλανδία είναι νησιωτική χώρα της βόρειας Ευρώπης στο Βόρειο Ατλαντικό ωκεανό. Βρίσκεται ανάμεσα στη Γροιλανδία, τη Σκωτία και τη Νορβηγία. Ο πληθυσμός της είναι 330.610 κάτοικοι. Η έκταση της είναι 103.000 τετρ. χλμ. ενώ έχει ακτογραμμή 4.970 χλμ

Μορφολογία εδάφους Είναι χώρα ορεινή με ηφαιστειογενές έδαφος, με πολλούς ποταμούς και λίμνες και με κύριο χαρακτηριστικό της τους αιώνιους πάγους, που σκεπάζουν το μεγαλύτερο μέρος του νησιού. Γι' αυτό και Το ψηλότερο όρος της είναι το Όραιφα-Γιέκου (2.118 μ.), ενώ το σπουδαιότερο ηφαίστειο της είναι το Χέκλα στη ΝΔ. πλευρά του νησιού. Η παραλία του νησιού χαρακτηρίζεται από τα πολλά φιόρδ της. Ονομαστά είναι τα Άσκαρ, Έγια και Σκάγια βόρεια και τα Ίσα, Μπάιντ και Φάσκα στα δυτικά. Οι ποταμοί της, αν και μικροί, σχηματίζουν θεαματικούς, αλλά και πολύτιμους για την οικονομία της χώρας, καταρράκτες που χρησιμοποιούνται για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Στην Ισλανδία συναντιέται και ο μεγαλύτερος καταρράκτης της Ευρώπης, ο Ντέττιφος με 105 μ. ύψος. Χαρακτηριστικό επίσης του νησιού είναι οι θερμοπίδακές του που χρησιμοποιούνται για οικιακή θέρμανση.

Ντέττιφος

Το βόρειο Σέλας όταν συνδυάζεται με την έκρηξη του ηφαιστείου Χέκλα

Πρωτεύουσα-μεγάλες πόλεις Κατάταξη Πόλη Πληθυσμός 1-Πρωτεύουσα Ρέικιαβικ 117.505 2 Κόπαβογκουρ 30.357 3 Χάφναρφιορδουρ 25.913 4 ΆκουρεΪρι 17.295 5 Γκάρδαμπερ 10.643 6 Κέφλαβικ 8.934 7 Μόσφελσμπερ 8.346 8 Άκρανες 6.549 9 Σέλφος 6.493

Ιστορία Πρώτη μαρτυρία για την Ισλανδία θεωρείται αυτή του έλληνα ναυτικού Πυθέα, που έζησε στη Μασσαλία και επισκέφθηκε ο ίδιος το νησί, μεταξύ 332-310 π.Χ.. Έγραψε ότι έφθασε στη νήσο Θούλη μετά από 6 μέρες πλου βόρεια από τη Βρετανία, κοντά σε μια παγωμένη θάλασσα. Εκεί ο ήλιος το καλοκαίρι έμενε πάνω από τον ορίζοντα σχεδόν όλη τη νύχτα. Οι μαρτυρίες του Πυθέα θεωρήθηκαν φανταστικές στην εποχή τους, κι έτσι χάθηκε το μεγαλύτερο μέρος από τις ταξιδιωτικές αφηγήσεις του. Τον 8ο αι. έφθασαν στην Ισλανδία με δερμάτινες βάρκες Ιρλανδοί μοναχοί. Ίχνη της εγκατάστασής τους σώζονται στη νότια κυρίως ακτή. Οι Βίκινγκ έπλευσαν με τα ελαφρά πλοία τους τον 9ο αιώνα από τη Δυτική κυρίως Νορβηγία, αλλά και από άλλες εγκαταστάσεις τους, όπως από την Ιρλανδία, και εγκαταστάθηκαν στο νησί. Για 300 περίπου χρόνια η χώρα ήταν ανεξάρτητη, αναπτύσσοντας μάλιστα την πρώτη δημοκρατία στη σύγχρονη Δυτική Ευρώπη. Το 1262 όμως υποτάχτηκε στη Νορβηγία και το 1397 στη Δανία. Η Ισλανδία απέκτησε πλήρη ανεξαρτησία από τη Δανία μόλις το 1944.

Ισλανδική γλώσσα Ακόμη και στις σκοτεινότερες μεσαιωνικές περιόδους λοιμών, λιμών και φυσικών καταστροφών, οι Ισλανδοί δεν σταμάτησαν να δίνουν μεγάλη σημασία στη μόρφωση. Σήμερα οι Ισλανδοί έχουν μια από τις υψηλότερες παγκοσμίως κατά κεφαλήν κυκλοφορίες εφημερίδων και αγοράζουν περισσότερα βιβλία (κατά κεφαλήν) από κάθε άλλο λαό. Όλοι σχεδόν οι Ισλανδοί μιλούν άψογα αγγλικά και η τέλεια αυτή διγλωσσία είναι σύμφωνα με κάποιους, το θανατικό ένταλμα για την ισλανδική γλώσσα. Το μέλλον θα δείξει... Η ισλανδική, λόγω της απομόνωσης του νησιού, γράφεται σήμερα όπως γραφόταν στη Νορβηγία το 900 μ.Χ. (η προφορά όμως έχει αλλάξει). Για πολλούς αιώνες όλοι θεωρούσαν ότι η ισλανδική γλώσσα επρόκειτο να εξαφανιστεί, όμως σήμερα είναι ζωντανή, πλούσια και αγαπημένη από τους Ισλανδούς. Η συγγενέστερη με την ισλανδική γλώσσα είναι αυτή των νησιών Φαρόες, ώστε οι Ισλανδοί νιώθουν μια ιδιαίτερη σχέση με τους Φαροϊανούς. Η ισλανδική δεν έχει διαλέκτους.

Πολιτική Το Ισλανδικό κοινοβούλιο (Αλθίνγκι) έχει 63 μέλη και ιδρύθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα σαν συμβουλευτικό σώμα υπό τον Δανό βασιλιά. Θεωρείται δε επανίδρυση της ομώνυμης σύναξης που είχε ιδρυθεί το 930 και έπαψε τις λειτουργίες της το 1799.Αρχηγός της χώρας θεωρείται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ο οποίος έχει περισσότερο εθιμοτυπικό ρόλο. Η εκτελεστική εξουσία ανήκει στην κυβέρνηση και στον πρωθυπουργό της χώρας. Η κυβέρνηση διορίζεται από τον πρόεδρο της δημοκρατίας και έχει σύνθεση που καθορίζεται από το κόμμα που κατέχει την πλειοψηφία των βουλευτών ή, σε περίπτωση που δεν υπάρχει απόλυτη πλειοψηφία, από συνασπισμό κομμάτων. Στην πράξη, σχεδόν πάντα οι κυβερνήσεις της Ισλανδίας ήταν κυβερνήσεις συνασπισμού. Το κοινοβούλιο, ο πρόεδρος, η κυβέρνηση, καθώς και τα δημοτικά συμβούλια, εκλέγονται κάθε 4 χρόνια.

Ισλανδικό κοινοβούλιο

Οικονομία Με βάση τους οικονομικούς δείκτες η Ισλανδία είναι μία από τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου. Το ακαθάριστο κατά κεφαλή εισόδημα το 2007 ήταν $63.830 (4η χώρα στον κόσμο, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο). Η οικονομία της χώρας βασίζεται στην αλιεία, που αποφέρει το 60% των εσόδων από εξαγωγές και απασχολεί το 8% του εργατικού δυναμικού. Η Ισλανδία δεν έχει κάποιο άλλο φυσικό πόρο πέρα από ψάρια και άφθονη υδροηλεκτρική και γεωθερμική ενέργεια. Για αυτόν τον λόγο η οικονομία της είναι ευάλωτη στις μεταβολές των διεθνών τιμών των ψαριών και των προϊόντων επεξεργασίας τους. Η μόνη επεξεργασία πρώτων υλών που γίνεται στη χώρα είναι αυτή του τσιμέντου. Τα περισσότερα κτήρια είναι από αυτό το υλικό και το (ακριβό) ξύλο χρησιμοποιείται σπάνια. Η εξάρτηση της οικονομίας από την αλιεία είναι ο βασικός λόγος αποθάρρυνσης των Ισλανδών από το ενδεχόμενο εισόδου στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπάρχει ανησυχία ότι με τις ρυθμίσεις που θα επιβληθούν από την Ε.Ε. η χώρα θα χάσει τον έλεγχο στη διαχείριση των αλιευτικών πρώτων υλών της. Αν και η Ισλανδική οικονομία βασίζεται στην αλιεία, ο κλάδος αυτός γίνεται λιγότερο σημαντικός καθώς αναπτύσσονται ο τουρισμός , οι βιομηχανίες σύγχρονης τεχνολογίας. Η ανάπτυξη της χώρας ήταν 4,3% το 2003 και 5,2% το 2004. Η ανεργία το 4ο τρίμηνο του 2004 (2,5%) ήταν η 2η χαμηλότερη στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Ζώνη μετά από αυτή του Λιχτενστάιν. Τον Οκτώβριο του 2006, η Ισλανδία ξανάρχισε, πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια, τη φαλαινοθηρία για εμπορικούς λόγους, συμπεριλαμβανομένων απειλούμενων ειδών φάλαινας, αψηφώντας το διεθνές μορατόριουμ στο εμπόριο φαλαινών.

Φαλαινοθηρία Τον Οκτώβριο του 2006, η Ισλανδία ξανάρχισε, πρώτη φορά τα τελευταία 20 χρόνια, το κυνήγι πτεροφάλαινας. Η πτεροφάλαινα αποτελεί το δεύτερο μεγαλύτερο θηλαστικό στον κόσμο, μετά τη γαλάζια φάλαινα και πολλά από τα προϊόντα που προέρχονται από τα απειλούμενα είδη φέρεται να καταλήγουν ως σνακ πολυτελείας για σκύλους. Ο αριθμός των φαλαινών έχει μειωθεί και πολλά είδη απειλούνται με εξαφάνιση, εξαιτίας της εντατικής θήρευσης, για το λίπος , το κρέας, τα οστά και τις μπαλένες τους. Σήμερα, οι χώρες που κυνηγούν φάλαινες είναι οι Νορβηγία, Ισλανδία, Ιαπωνία και οι ιθαγενείς κοινότητες στη Σιβηρία, την Αλάσκα και το βόρειο Καναδά.

Θερμποπίδακες (Γκέιζερ) Οι Θερμοπίδακες είναι ένα είδος θερμών πηγών που περιοδικά "εκρήγνυνται" και εκτοξεύουν στήλες θερμού νερού, γι΄ αυτό και αποκαλούνται επίσημα και "διαλείπουσες θέρμες". Οι θερμοπίδακες ονομάζονται και Γκέιζερ, από την ονομασία του μεγαλύτερου θερμοπίδακα στην Ισλανδία που ερμηνεύεται ως "λυσσαλέος".

Γαλάζια λίμνη Η Γαλάζια Λίμνη είναι από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς στην Ισλανδία και βρίσκεται σε απόσταση 42 περίπου χιλιομέτρων από την πρωτεύουσα, το Ρέικιαβικ. Βρίσκεται στα εδάφη από λάβα του Γκρίνταβικ και είναι μια γεωθερμική λίμνη που προσελκύει επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο. Η λίμνη είναι στην πραγματικότητα τεχνητή και το φυσικό νερό ανανεώνεται κάθε δύο μέρες. Αυτή η διαδικασία πραγματοποιείται από ένα εργοστάσιο που βρίσκεται στην περιοχή, το οποίο κατευθύνει το νερό στη λίμνη. Το νερό διατηρείται σε θερμοκρασία 37-39 βαθμών Κελσίου, η οποία είναι ιδανική, δεδομένου του χιονισμένου τοπίου που περικλείει τη λίμνη. Τέλος, στην περιοχή υπάρχουν αρκετές εγκαταστάσεις σπα, οι οποίες συμπληρώνουν τα θεωρούμενα οφέλη υγείας που παρέχει το νερό της λίμνης.

Γαλάζια λίμνη

Skaftafell National Park Στο Skaftafell National Park ο επισκέπτης μπορεί να δει από κοντά ένα θαύμα της φύσης, τις σπηλιές από πάγο. Αυτό το μαγευτικό θέαμα προσελκύει κάθε χρόνο, κυρίως τους χειμερινούς μήνες, χιλιάδες επισκέπτες και φωτογράφους, οι οποίοι δεν διστάζουν να περπατήσουν μέσα στις σπηλιές, που έχουν δημιουργηθεί από στρώματα πάγου. Συνήθως παρόμοιοι χώροι είναι σκοτεινοί και όχι τόσο προσιτοί, στο Skaftafell όμως, λόγω της ιδιαίτερης μορφολογίας της περιοχής, οι σπηλιές είναι γεμάτες φως και το έντονο μπλε χρώμα που κυριαρχεί δημιουργεί ένα παραμυθένιο σκηνικό, που μοιάζει να έχει παγώσει για πάντα στο χρόνο.

Skaftafell National Park

Μουσείο φάλαινας στο Χούσαβικ

Εθνικό μουσείο στο Ρέικιαβικ