Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος, Σύμβουλος ΑΕΠΠ – Πρόεδρος Τμήματος ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ ELECTRA PALACE ΤΗΕSSALONIKI ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Ν. 4412/2016: Η ΑΡΧΗ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ (ΑΕΠΠ) Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος, Σύμβουλος ΑΕΠΠ – Πρόεδρος Τμήματος 29.9.2017

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΑΕΠΠ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗ ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΑΕΠΠ Ν. 4412/2016 «Δημόσιες Συμβάσεις Έργων, Προμηθειών και Υπηρεσιών (προσαρμογή στις Οδηγίες 2014/24/ΕΕ και 2014/25/ΕΕ)» (ΦΕΚ Α΄ 147/8.8.2016) ΒΙΒΛΙΟ IV (άρθρα 345-374): Έννομη Προστασία (Προδικαστική & Δικαστική) κατά τη Σύναψη Δημοσίων Συμβάσεων δηλαδή κατά το Στάδιο Ανάθεσής τους ΝΟΜΙΚΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΙΑ Η ίδρυση μίας εντελώς νέας Ανεξάρτητης Διοικητικής Αρχής (άρθρο 347 παρ. 2) με οιονεί δικαστικά καθήκοντα για τις αναθέσεις των Δημοσίων Συμβάσεων που υπάγονται στον Ν. 4412/2016 αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τη δεδομένη νομική στρεβλότητα και πρακτική δυσχέρεια του προηγούμενου Ν. 3886/2010 «Δικαστική προστασία κατά τη σύναψη δημόσιων συμβάσεων ….» (ΦΕΚ Α΄ 173/30.9.2010) όπου (άρθρο 4) ο ενδιαφερόμενος όφειλε, πριν υποβάλει την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, να ασκήσει προδικαστική προσφυγή ενώπιον της (διεξάγουσας τον διαγωνισμό) αναθέτουσας αρχής. 2

ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΕΠΠ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΕΠΠ Π.Δ. 38/2017 «Κανονισμός Λειτουργίας» (ΦΕΚ Α΄ 63/4.5.2017) Π.Δ. 39/2017 «Κανονισμός εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών» (ΦΕΚ Α΄ 64/4.5.2017) Π.Δ. 57/2017 «Οργανισμός» (ΦΕΚ Α΄ 88/20.6.2017) Π.Δ. 58/2017 «Ειδικός Κανονισμός Οικονομικής Διαχείρισης» (ΦΕΚ Α΄ 88/20.6.2017) ΕΔΡΑ ΑΕΠΠ Κτήριο Κεράνη 5ος Όροφος, Άγιος Ιωάννης Ρέντης, Πειραιάς ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ Πρόεδρος 30 Μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης (ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΑΡΟΝΤΟΣ) ΤΜΗΜΑΤΑ-ΚΛΙΜΑΚΙΑ I-VI (6 Πρόεδροι) Τακτικό προσωπικό / Ειδικό επιστημονικό προσωπικό

ΕΥΡΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΑΕΠΠ (άρθρο 345) ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΕΥΡΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΑΕΠΠ (άρθρο 345) Η ΑΕΠΠ επιλαμβάνεται μέσω προδικαστικών προσφυγών αναθεσιακές διαφορές (πράξεις ή παραλείψεις των αναθετουσών αρχών/αναθετόντων φορέων) από Δημόσιες Συμβάσεις που υπάγονται στον Ν. 4412/2016, με αξία ανώτερη των €60.000 (άνευ ΦΠΑ), οι οποίες αφορούν αδιακρίτως: Δημόσιες συμβάσεις έργων Δημόσιες συμβάσεις υπηρεσιών Δημόσιες συμβάσεις προμηθειών Συμφωνίες πλαίσιο Συμβάσεις παραχώρησης έργων-υπηρεσιών Δυναμικά συστήματα αγορών

Α΄ ΣΤΑΔΙΟ: ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΑΕΠΠ ΕΝΝΟΜΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΑΝΑΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΤΟΥ Ν. 4412/2016 Α΄ ΣΤΑΔΙΟ: ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΟ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΑΕΠΠ

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ Η ΑΕΠΠ “δεν επιδικάζει” αποζημιώσεις στους συμμετέχοντες στους δημόσιους διαγωνισμούς οικονομικούς φορείς, αποζημιωτικές αξιώσεις εκδικάζονται αποκλειστικά από τα Δικαστήρια (άρθρο 373). Όμως, για την επιδίκαση από το Δικαστήριο αποζημίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις των ΑΚ 197-198 (προσυμβατικό πταίσμα) απαιτείται η προηγούμενη ακύρωση της παράνομης πράξης ή παράλειψης από την ΑΕΠΠ ή το Δικαστήριο.

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ-ΑΙΤΗΤΙΚΟ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ (άρθρο 346 παρ. 1 & 360 παρ. 1) Κάθε ενδιαφερόμενος, ο οποίος έχει ή είχε συμφέρον να του ανατεθεί Δημόσια Σύμβαση και έχει υποστεί ή ενδέχεται να υποστεί ζημία από εκτελεστή πράξη ή παράλειψη της αναθέτουσας αρχής/αναθέτοντος φορέα κατά παράβαση της ευρωπαϊκής ή εσωτερικής νομοθεσίας, έχει δικαίωμα να προσφύγει στην ΑΕΠΠ ζητώντας: προσωρινή προστασία (άρθρο 366) ακύρωση παράνομης πράξης ή παράλειψης (άρθρο 367) ακύρωση παράνομα συναφθείσας σύμβασης (άρθρο 368)

ΕΝΝΟΜΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΣΤΙΣ ΑΝΑΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΤΟΥ Ν. 4412/2016 Β΄ ΣΤΑΔΙΟ: ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΕΦΕΤΕΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΚΡΑΤΕΙΑΣ (άρθρο 372)

ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΕΠΠ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΕΠΠ ΑΙΤΗΣΗ ΑΝΑΣΤΟΛΗΣ ΑΙΤΗΣΗ ΑΚΥΡΩΣΗΣ «1. Όποιος έχει έννομο συμφέρον (αλλά και η αναθέτουσα αρχή) μπορεί να ζητήσει την αναστολή της εκτέλεσης της απόφασης της ΑΕΠΠ και την ακύρωσή της ενώπιον του ΔΕφ της έδρας της αναθέτουσας αρχής/αναθέτοντος φορέα, με τριμελή σύνθεση, το οποίο αποφαίνεται αμετακλήτως… 3. … Διαφορές οι οποίες προκύπτουν κατά την ανάθεση συμβάσεων παραχώρησης έργων ή υπηρεσιών, δημόσιων συμβάσεων ΣΔΙΤ του Ν. 3389/2005, δημόσιων συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/25/ΕΕ [εξαιρούμενοι τομείς], ομοίως και διαφορές οι οποίες προκύπτουν από την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας 2014/24/ΕΕ με προϋπολογισμό μεγαλύτερο των €15.000.000 με ΦΠΑ, εκδικάζονται από το ΣτΕ».

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος «4. Η άσκηση της αίτησης αναστολής δεν εξαρτάται από την προηγούμενη άσκηση της αίτησης ακύρωσης. Η αίτηση αναστολής κατατίθεται στο αρμόδιο Δικαστήριο μέσα σε προθεσμία 10 ημερών από την έκδοση της απόφασης επί της προδικαστικής προσφυγής. Για την άσκηση της αιτήσεως αναστολής κατατίθεται παράβολο το ύψος του οποίου ανέρχεται σε ποσοστό 0,1% της προϋπολογισθείσας αξίας με ΦΠΑ, με πλαφόν €500-€5.000… Με την κατάθεση της αιτήσεως αναστολής η προθεσμία άσκησης της αίτησης ακύρωσης διακόπτεται και αρχίζει από την επίδοση της σχετικής απόφασης. Ο διάδικος που πέτυχε υπέρ αυτού την αναστολή της εκτέλεσης της προσβαλλόμενης πράξης, οφείλει μέσα σε προθεσμία 10 ημερών από την επίδοση της απόφασης αυτής, να ασκήσει την αίτηση ακύρωσης, διαφορετικά αίρεται αυτοδικαίως η ισχύς της αναστολής.»

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΑΕΠΠ

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ – ΕΚΤΑΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ (άρθρο 362 παρ. 1 & 365 παρ. 1 & 367 παρ. 1) Η προδικαστική προσφυγή κατατίθεται ηλεκτρονικά στον ηλεκτρονικό τόπο του διαγωνισμού / ΕΣΗΔΗΣ. Σε περίπτωση που η διαγωνιστική διαδικασία δεν διενεργείται μέσω του ΕΣΗΔΗΣ, η προδικαστική προσφυγή κατατίθεται στην ΑΕΠΠ. Η προδικαστική προσφυγή περιέχει τόσο τις νομικές όσο και πραγματικές αιτιάσεις που δικαιολογούν το αίτημά της. ΠΡΟΘΕΣΜΙΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΚΑΤΑ ΠΡΑΞΕΩΝ Η΄ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΩΝ ΤΩΝ ΑΝΑΘΕΤΟΥΣΩΝ ΑΡΧΩΝ/ΑΝΑΘΕΤΟΝΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ (άρθρο 361) Είτε 10ήμερες είτε 15 ήμερες αναλόγως την περίπτωση. Εξαίρεση είναι η προθεσμία άσκησης προδικαστικής προσφυγής κατά προκήρυξης η οποία, κατά τη μάλλον κρατούσα άποψη είναι 25 ημερών (αντίθετη άποψη).

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΠΑΡΑΒΟΛΟ ΥΠΕΡ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΚΤΟ ΚΑΤΑΘΕΣΗΣ (άρθρο 363) Το ύψος του παραβόλου ανέρχεται σε ποσοστό 0,50% της προϋπολογισθείσας αξίας (χωρίς Φ.Π.Α.) της σχετικής σύμβασης, με πλαφόν τα €600 - €15.000. Όπως ανέφερα, σε περίπτωση συνέχισης της υπόθεσης, μετά την έκδοση απορριπτικής απόφασης της ΑΕΠΠ, ενώπιον ΔΕφ/ΣτΕ, το παράβολο αυτό είναι ανεξάρτητο με το (μεταγενέστερο) ενώπιον του ΔΕφ/ΣτΕ παράβολο της αίτησης αναστολής 0,1% με πλαφόν €500-€5.000 εάν ζητηθούν προσωρινά μέτρα βέβαια. Πολυσυζητημένο θέμα και ίσως ένας σημαντικό σημείο αρνητικής κριτικής στην ΑΕΠΠ το οποίο ιδιαίτερα μας προβληματίζει. Τα μεγάλα ποσά του παραβόλου ξεκάθαρα δεν «προσφέρονται» για παρελκυστική άσκηση έωλων προδικαστικών προσφυγών με στόχο το «μπλοκάρισμα» των Δημοσίων Διαγωνισμών. Τα Μέλη της Αρχής επιδεικνύουμε ιδιαίτερη ευελιξία στις περιπτώσεις έμπρακτης αδυναμίας προσκόμισής του από συμμετέχουσες εταιρίες, αδυναμία η οποία αποδεικνύεται προσηκόντως, θέτοντας προθεσμία προσκόμισης.

ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΚ ΤΟΥ Ν. 4412/2016 (άρθρο 364) ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΕΚ ΤΟΥ Ν. 4412/2016 (άρθρο 364) «Η προθεσμία για την άσκηση της προδικαστικής προσφυγής και η άσκησή της κωλύουν τη σύναψη της σύμβασης επί ποινή ακυρότητας… Όμως, η άσκηση της προδικαστικής προσφυγής δεν κωλύει την πρόοδο της διαγωνιστικής διαδικασίας, με την επιφύλαξη των παρ. 1 και 2 του άρθρου 366 (Προσωρινά Μέτρα)». ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΑΕΠΠ (άρθρο 367) Οι αναθέτουσες αρχές υποχρεούνται να συμμορφώνονται με τις αποφάσεις της ΑΕΠΠ. Οι αποφάσεις της ΑΕΠΠ υπόκεινται αποκλειστικά στα ένδικα βοηθήματα που προβλέπονται στον Τίτλο 3 του παρόντος ΒΙΒΛΙΟY IV, δηλαδή στην αίτηση αναστολής και αίτηση ακύρωσης που ανέφερα ανωτέρω.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ & ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ (άρθρα 365 + 367) ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΣΤΟ ΕΣΗΔΗΣ/ ΣΤΗΝ ΑΕΠΠ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΚΙΟΥ ΣΥΝΤΑΣΣΕΙ ΠΡΑΞΗ ΠΕΡΙ ΟΡΙΣΜΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΗ ΚΑΙ ΚΛΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΣΥΖΗΤΗΣΗΣ η οποία δεν μπορεί να απέχει περισσότερο από σαράντα (40) ημέρες από την ημερομηνία κατάθεσης της προδικαστικής προσφυγής (άρθρο 365 παρ. 4) ΧΡΕΩΣΗ ΣΕ ΚΛΙΜΑΚΙΟ Συγκεκριμένα: Α) Επί αποδοχής προσφυγής κατά ΠΡΑΞΗΣ ΑΚΥΡΩΝΕΤΑΙ ΟΛΙΚΩΣ Η ΜΕΡΙΚΩΣ η προσβαλλόμενη πράξη, ενώ Β) Επί αποδοχής προσφυγής ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΛΕΙΨΗΣ, ΑΚΥΡΩΝΕΤΑΙ Η ΠΑΡΑΛΕΙΨΗ ΚΑΙ Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΑΝΑΠΕΜΠΕΤΑΙ στην αναθέτουσα αρχή/αναθέτοντα φορέα για να προβεί αυτή στην οφειλόμενη ενέργεια (άρθρο 367 παρ. 1-2). ΤΟ ΚΛΙΜΑΚΙΟ ΕΙΤΕ ΔΕΧΕΤΑΙ (ΕΝ ΟΛΩ Η ΕΝ ΜΕΡΕΙ) Η ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΦΥΓΗ ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ, η οποία εκδίδεται μέσα σε αποκλειστική προθεσμία 20 ημερών από την ημέρα εξέτασης της προσφυγής.

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος Κατά την ορθότερη άποψη πρέπει να γίνει δεκτό πως η ΑΕΠΠ διαθέτει ΚΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ της προσβαλλόμενης πράξης (αμφισβητείται έντονα) καθώς η προδικαστική προσφυγή οδηγεί σε έλεγχο πλήρους εξέτασης, ενώ σε κάθε περίπτωση προέχει η αποτελεσματικότητα της παροχής έννομης προστασίας.

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος ΕΝΑΡΞΗ ΙΣΧΥΟΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΕΠΠ (ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ) (άρθρο 379 παρ. 7 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 43 παρ. 4 Ν. 4487/2016, με αναδρομική ισχύ από την 26.6.2017) Οι διατάξεις του ΒΙΒΛΙΟΥ ΙV (άρθρα 345-374) διέπουν τις διαφορές που αναφύονται από πράξεις ή παραλείψεις, οι οποίες εκδίδονται ή συντελούνται από αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς, στο πλαίσιο διαδικασίας σύναψης σύμβασης, η οποία ΕΚΚΙΝΕΙ, κατά τα οριζόμενα [για το ΒΙΒΛΙΟ I] στα άρθρα 61,120, [για δε το ΒΙΒΛΙΟ ΙΙ] 290 και 330 του παρόντος: Α) Για τις δημόσιες συμβάσεις γενικών υπηρεσιών και τις δημόσιες συμβάσεις προμηθειών, μετά την 26.6.2017. Β) Για τις δημόσιες συμβάσεις έργων και τις δημόσιες συμβάσεις εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, με εκτιμώμενη αξία σύμβασης (χωρίς Φ.Π.Α.) ίση ή ανώτερη από τα κατώτατα όρια των άρθρων 5 και 235 του παρόντος, όπως ισχύουν κάθε φορά, μετά την 1.1.2018. Μέχρι τότε οι ως άνω διαφορές συνεχίζουν να διέπονται από τις διατάξεις του Ν. 3886/2010...

ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΕΓΜ Δρ. Ιωάννης Δ. Κίτσος Γ) Για τις δημόσιες συμβάσεις έργων και τις δημόσιες συμβάσεις εκπόνησης μελετών και παροχής τεχνικών και λοιπών συναφών επιστημονικών υπηρεσιών, με εκτιμώμενη αξία σύμβασης (χωρίς Φ.Π.Α.) ανώτερη των €60.000 και κατώτερη από τα όρια των άρθρων 5 και 235 του παρόντος, όπως ισχύουν κάθε φορά, μετά την 1.3.2018. Μέχρι τότε για τις ως άνω διαφορές εφαρμόζεται το άρθρο 127 [Ένσταση ενώπιον της αναθέτουσας αρχής] … Ζητήματα διαχρονικού δικαίου της ΑΕΠΠ έχουν προκαλέσει τεράστια νομική σύγχυση στην εσωτερική επιχειρηματική αγορά, έχουν εκδοθεί πολυάριθμες αποφάσεις της ΑΕΠΠ με τις οποίες έχουμε απορρίψει προδικαστικές προσφυγές λόγω κατά χρόνο αναρμοδιότητας της Αρχής προς εξέτασής τους παραπέμποντάς τις στις αναθέτουσες αρχές/αναθέτοντες φορείς.