Εικονογραφημένη ιστορία του σκακιού Εικονογραφημένη ιστορία του σκακιού

ΑΜΑΞΑΣ ΠΑΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΟΜΑΔΑ Α ΑΜΑΞΑΣ ΠΑΥΛΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΙΝΑΡΔΟΣ ΚΩΣΤΑΣ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

~ 3500 π.Χ. Επινόηση των παιχνιδιών ~ 3500 π.Χ. Επινόηση των παιχνιδιών Οι άνθρωποι έπαιζαν επιτραπέζια παιχνίδια περισσότερο από 5.000 χρόνια πριν. Το αρχαιότερο χρονολογικά καταγεγραμμένο παιχνίδι αναφέρεται ως  Senet ("the game of passing"), και παιζόταν στην αρχαία Αίγυπτο. Είχε 3 γραμμές των 10 τετραγώνων και δύο σετ των 5 πιονιών για κάθε παίκτη. Οι κανόνες του δεν είναι γνωστοί, αλλά οι ικανοί παίκτες σ΄αυτό, θεωρούντο ότι είχαν την εύνοια των θεών! Το  Senet αναφέρεται στο Κεφ. XVII του Αιγυπτιακού βιβλίου των Νεκρών. 

Camera mortuaria di Nefertari Egitto, 1200 a.C.

~600 π.χ: η γεννηση του σκακιου ~600 π.χ: η γεννηση του σκακιου Το Αραβικό παιχνίδι Shatranj εξελίσσεται από το Ινδικό παιχνίδι Chaturanga.  Το λεγόμενο Shatranj είναι το πρώτο που αναγνωρίζεται ως σκάκι. Παιζόταν σε σκακιέρα 8x8 με 16 κομμάτια για κάθε παίκτη, περίπου ίδιας μορφής με τα σημερινά πιόνια του σκακιού: ο στρατιώτης (πιόνι), το άλογο (ίππος), ο ελέφαντας (αξιωματικός), το άρμα (πύργος), ο βεζύρης (ένα κομμάτι πολύ πιο αδύναμο από τη σημερινή βασίλισσα), και το βασιλιά (king). Το παιχνίδι τελείωνε με σάχματ «checkmate», ή εάν όλα τα κομμάτια του ενός αντιπάλου πλην του βασιλιά είχαν αιχμαλωτιστεί.  Το Shatranj ήταν μια μάχη που διεξαγόταν σε μια σκακιέρα και θεωρείται ο κοντινότερος πρόγονος του σημερινού σκακιού. 

Τα πιόνια του Shatranj

Μεσαιωνικός πίνακας που απεικονίζει Άραβες που παίζουν σκάκι

Εξάπλωση του σκακιού 8ος -9ος αιώνας: Διάδοση του σκακιού από τον ανατολικό κόσμο και μουσουλμανικό κόσμο μέχρι και την μουσουλμανική Ισπανία. Εισαγωγή του σκακιού στην Ιαπωνία και Κίνα μέσα από εμπορικούς δρόμους.

711 μ.Χ Οι μουσουλμάνοι κατέλαβαν το Τολέδο. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι πληθυσμοί της περιοχής, εβραϊκής και χριστιανικής προέλευσης , να γνωρίσουν το παιχνίδι του σκακιού.

Μέχρι τον 10οαιώνα, οι Άραβες είναι αυτοί που κυριαρχούν στο παιχνίδι. Αραβική κυριαρχία Μέχρι τον 10οαιώνα, οι Άραβες είναι αυτοί που κυριαρχούν στο παιχνίδι. Στην ιστορία έμειναν επίσης τα σκακιστικά προβλήματα των Αράβων συνθετών, οι λεγόμενες «μανσούβες»

Πρώτη αραβική πραγματεία για το σκάκι . 842 μ.Χ Πρώτη αραβική πραγματεία για το σκάκι .

1000 μ.Χ Εισαγωγή του παιχνιδιού από τη Μαύρη Θάλασσα προς τη Σκανδιναβία και τη Ρωσία. Διάδοση του παιχνιδιού στη χριστιανική Δύση από την Ισπανία και τη Σικελία.

Πρώτη αναφορά του σκακιού σε δυτικό κείμενο. 1008 μ.Χ Πρώτη αναφορά του σκακιού σε δυτικό κείμενο.

Απαγόρευση του παιχνιδιού Απαγόρευση του παιχνιδιού Κατά χρονικές περιόδους το σκάκι απαγορεύτηκε από τους Μουσουλμάνους, τους Ρωμαιοκαθολικούς, τους Αγγλικανούς, τους Εβραίους, τους Πουριτανούς και τους Ισλαμιστές. Το σκάκι νομιμοποιήθηκε στους Μουσουλμάνους μετά τον θάνατο του Μωάμεθ στις 8 Ιουνίου 632. ...Το 680 ο 50ος κανόνας των Εκκλησιαστικών Κανόνων αφορούσε την απαγόρευση του σκακιού.

Απαγόρευση του παιχνιδιού Απαγόρευση του παιχνιδιού Το σκάκι απαγορεύθηκε από τη Καθολική Εκκλησία μετά από Παπικό Διάταγμα που εκδόθηκε κατά το τέλος του 11ου αι. από τον Πάπα Αλέξανδρος Β΄ (1061-1073), κατά κόσμο Anselmo da Baggio; Είχε απαγορεύσει να παίζουν οι κληρικοί σκάκι, χαρακτηρίζοντας το τυχερό παιγνίδι!! Αιτία της απαγόρευσης ήταν πιθανόν μια επιστολή που έστειλε ο Καρδινάλιος, της Ostias, Sent Peter Damiani (ή Damian) (1007-1072) στον Πάπα Αλέξανδρος Β΄ το 1061, στο οποίο ο Καρδινάλιος καταδίκαζε το σκάκι σαν παιγνίδι τυχερό!!  Το 1005 μ.Χ. το σκάκι ήταν απαγορευμένο στην Αίγυπτο; Όλες οι σκακιέρες και τα κομμάτι κάηκαν!!!.

1208 μ.Χ Το 1208 ο Επίσκοπος της Γαλλίας αποφάσισε να απαγορεύσει το σκάκι μεταξύ των κληρικών.

1254 μ.Χ To 1254 ο βασιλιάς Κάρολος - Λουδοβίκος IX o Άγιος (1226-1270) είχε απαγορεύσει το σκάκι στο ποίμνιό του! Πίστευε ότι το σκάκι κατά την διάρκεια που παιζόταν μπορούσε να διεγείρει τα πάθη!

1275: Βοnus Socius. (Good companion) Με θεωρούμενο ως συγγραφέα το Nicholaus St. Nicholai, από τη Λομβαρδία (Ιταλία). Το βιβλίο θεωρείται η παλαιότερη συλλογή σκακιστικών προβλημάτων από τη μεσαιωνική Ευρώπη και πιστεύεται ότι έχει γραφεί το 1250-1275. Οι συνθέσεις αποτελούν προγενέστερες αραβικές αποτυπώσεις σκακιστικών προβλημάτων.

12ος αιώνας Αλλαγή στις κινήσεις των κομματιών. Από παιχνίδι πολέμου γίνεται ψυχαγωγικό παιχνίδι. Αποτέλεσμα ήταν να διαδοθεί σε όλα τα κοινωνικά στρώματα του Δυτικού κόσμου.

Σκάκι και Ηθική 1315: Ο Δομινικανός μοναχός Jacques de Cessoles συγγράφει στα λατινικά το βιβλίο «Moralitas de Scaccario» το οποίο έγινε πολύ δημοφιλές, αφού τα Κυριακάτικα κηρύγματά του ήταν εμπνευσμένα από το σκάκι! Είναι η εποχή όπου σίγουρα η χρήση ζαριού στο παιχνίδι έχει εγκαταλειφθεί.

Έτος 1400 μ.Χ Ο Évrart de Conty συγγράφει το «Βιβλίο του σκακιού και του έρωτα». Αποτελεί αλληγορικό ποίημα εμπνευσμένο από τη ρωμαϊκή de la Rose.

1485 μ.Χ Το 1485 και ο Πάπας Ιννοκέντιος Η΄ (1432-1492), κατά κόσμο Giovanni Battista Cibo, απαγόρευσε να παίζουν σκάκι οι κληρικοί δημόσια!

Σύγχρονη εποχή του σκακιού 1485: Ο νέος κανόνας που δίνει στη Βασίλισσα και τον Αξιωματικό τη σημερινή μορφή κινήσεών τους, σηματοδοτεί τη σύγχρονη εποχή στο σκάκι. Το παιχνίδι γίνεται τόσο γρήγορο ώστε πολλές φορές αναφέρεται ως σκάκι της «τρελής βασίλισσας», «eschés de la dame enragée», ή «chess of the enraged lady» 

1561 μ.Χ Ο Ισπανός μοναχός Ruy Lopez εκδίδει το «Βιβλίο της τέχνης του σκακιού». Εισάγει δύο σημαντικές αλλαγές στο παιχνίδι: έμφαση στην επίθεση με το άνοιγμα γραμμών. Επίσης εισάγει το λεγόμενο πάρσιμο του πιονιού, γνωστό ως κίνηση «en passant» (εν διελεύσει).

Ρούι Λόπεθ ντε Σεγούρα (Ruy López de Segura) «Libro de la invención liberal y arte del juego del Axedrez»

Εισάγονται στο παιχνίδι οι κινήσεις του ροκέ. 1640 μ.Χ Εισάγονται στο παιχνίδι οι κινήσεις του ροκέ.

Αυτό αποτελεί γι’ αυτούς το θρίαμβο του πνεύματος. 17ος αιώνας Στα μέσα του17ου αιώνα, κάνει την εμφάνιση της η πρώτη σκακιστική σχολή. Είναι η ρομαντική σχολή (ή σχολή της αναγέννησης). Ως σχολή, εννοούμε μια ομάδα σκακιστών με κοινές αντιλήψεις, οι οποίοι δημιουργούν κοινή παράδοση. Στη σχολή αυτή, κυριαρχούν τα ιπποτικά ιδεώδη για κυριαρχία του πνεύματος πάνω στην ύλη. Φυσικό είναι να είναι στην πρώτη γραμμή οι θυσίες. Οι ρομαντικοί σκακιστές θυσιάζουν πιόνια και κομμάτια, καθώς θέλουν να επικρατήσουν με υλικό λιγότερο έναντι του αντιπάλου τους. Αυτό αποτελεί γι’ αυτούς το θρίαμβο του πνεύματος.

Γαλλική επανάσταση και σκάκι 1793: Ο απόηχος της Γαλλικής Επανάστασης αφήνει μια έντονη εχθρότητα προς όλους τους συμβολισμούς που υπενθυμίζουν τη μοναρχία. Έτσι η βασίλισσα μετονομάζεται σε «κυρία» ή «ντάμα» ενώ προτάθηκε και η μετονομασία των πύργων του σκακιού σε… «κανόνια»

1861: Καθιέρωση των σκακιστικών χρονομέτρων Τα σκακιστικά παιχνίδια στις αρχές του 1800 μερικές φορές διαρκούσαν πάνω από 14 ώρες! Δεν υπήρχαν χρονικά όρια και οι παίκτες που ήσαν σε χαμένη θέση προσπαθούσαν να εξαντλήσουν σωματικά τους αντιπάλους τους. Το 1861, καθιερώνεται ως πρώτο σκακιστικό χρονόμετρο η κλεψύδρα! Αργότερα κατασκευάστηκαν και χρησιμοποιούνταν ρολόγια όπως αυτό της εικόνας δεξιά, όπου το χρονόμετρο ξεκινούσε όταν σταματούσε το αντίστοιχο του αντιπάλου. Τα πρώτα ηλεκτρονικά ρολόγια καθιερώθηκαν το 1964. Τα πολύ ακριβή ρολόγια οδήγησαν σε γρηγορότερο τρόπο παιχνιδιού με αποτέλεσμα σήμερα να έχουμε το δημοφιλές “lightning chess” όπου κάθε παίκτης έχει στη διάθεσή του μόνο ένα λεπτό για να ολοκληρώσει όλη την παρτίδα. Ενώ τα σκακιστικά ρολόγια ήταν κάποτε ακριβά, στις μέρες μας, μπορεί κάποιος να κατεβάσει δωρεάν ένα τελείως λειτουργικό ρολόι στο smartphone κινητό του, με Android  ή  iOS σε δευτερόλεπτα!

1897: Η πρώτη γυναίκα πρωταθλήτρια Η Αγγλίδα Mary Rudge κέρδισε το πρώτο Διεθνές τουρνουά γυναικών. Ξεκίνησε να παίζει σκάκι στα 30 της χρόνια, αλλά εξελίχτηκε πολύ γρήγορα και ήταν η ισχυρότερη σκακίστρια στον κόσμο πολύ πριν τη διοργάνωση του διεθνούς τουρνουά. Η επικράτησή της με 18 νίκες και μια μόνο ισοπαλία καταδεικνύει την υπεροχή της. Το δυναμικό της παιχνίδι ήταν εφάμιλλο με εκείνο των ανδρών μαιτρ της εποχής της γεγονός που επιβεβαιώνει η νίκης της επί του παγκόσμιου τότε πρωταθλητή Emanuel Lasker σε αγώνα σιμουλτανέ. Υπήρξε η έμπνευση για μια νέα γενιά σκακιστριών που σύντομα θα ερχόταν. 

1924: Ίδρυση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Σκακιού 1924: Ίδρυση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Σκακιού Το 1924 ιδρύθηκε στη Γαλλία στο Παρίσι, η FIDE (Fédération Internationale des Échecs, Παγκόσμια Ομοσπονδία Σκακιού ). Το μότο "Gens una sumus" (Είμαστε ένα έθνος) αντανακλά την προσπάθεια ενότητας των ανθρώπων μέσω του σκακιού. Αρμοδιότητές της είναι η έκδοση των τίτλων "Grandmaster” η διοργάνωση της Διεθνούς Ολυμπιάδας Σκακιού κάθε δύο χρόνια καθώς και η διοργάνωση του ματς διεκδικητών για τον παγκόσμιο τίτλο. Από το 1966 η 20η Ιουλίου γιορτάζεται ως Διεθνής Ημέρα για το Σκάκι 

1992: Διαδικτυακό σκάκι Το 1992, μια παρέα σκακιστών από το Πανεπιστήμιο της Utah δημιούργησε τον πρώτο client-server που επέτρεπε στον κόσμο να παίζει σκάκι μέσω internet. Μέσα σε λίγα χρόνια έγιναν βελτιώσεις στα γραφικά, στο σύστημα κατάταξης και στη φιλικότητα του χρηστικού περιβάλλοντος έτσι ώστε το παιχνίδι να γίνει πιο διασκεδαστικό. Οι σκακιστές ανά τον κόσμο μπορούν σήμερα να αναμετρώνται μεταξύ τους χωρίς να χρειάζεται να επισκεφτούν ένα φυσικό σκακιστικό όμιλο! Από τότε εκατοντάδες σκακιστικά sites έχουν αναπτυχθεί δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους λάτρεις του παιχνιδιού να παίξουν, να μάθουν και να μοιραστούν την απόλαυση του διαδικτυακού παιχνιδιού.

Γκάρυ Κασπάροβ vs Deep Blue 1997: Ο τότε παγκόσμιος πρωταθλητής Γκάρυ Κασπάροβ χάνει 3.5-2.5, σε ένα ματς 6 παρτίδων, από τον υπερυπολογιστή Deep Blue . Αυτή ήταν και η πρώτη φορά που υπολογιστής είχε κερδίσει ποτέ σε ματς παγκόσμιο πρωταθλητή!

2013: Η εποχή Μάγκνους Κάρλσεν 2013: Η εποχή Μάγκνους Κάρλσεν Καλώς ήρθατε στην εποχή του Magnus Carlsen, του Νορβηγού σούπερ σταρ. Ο Magnus είναι αναμφισβήτητα ένας από τους πιο θαυμαστούς σκακιστές στην ιστορία του παιχνιδιού. Είναι ο σκακιστής που σημείωσε την υψηλότερη βαθμολογία Ελο 2889 (21-4-2014). Έγινε Granmaster σε ηλικία δεκατριών ετών. Περιστασιακά εργάζεται ως μοντέλο μόδας. Είναι ένας πλήρης ταλέντου σκακιστής , θεωρητικός γνώστης μεγάλης γκάμας σκακιστικών ανοιγμάτων, ικανότατος στο τακτικό παιχνίδι συνδυασμών, με εξαιρετική ικανότητα κατανόησης θέσης, διαθέτει εκπληκτική δεξιότητα υπολογισμού των φινάλε και απίστευτη δυνατότητα υπεράσπισης σχεδόν οποιαδήποτε θέσης. Αναφέραμε ότι είναι μόλις 26 ετών; Ο Carlsen είναι κορυφαίος σκακιστής από τότε που ήταν έφηβος και είναι σίγουρο ότι θα παραμείνει ο κυρίαρχος σκακιστής του κόσμου για τα επόμενα χρόνια!

Αντί επιλόγου Το σκάκι όπως όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες δεν στέκεται αλλά προχωρεί, ερευνά εξελίσσεται. Το σκάκι είναι κάτι περισσότερο από παιχνίδι. Είναι κάτι ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη. Το σκάκι συνεχίζει να αναπτύσσεται και να εξαπλώνεται. Γίνεται δημοφιλές σε όλο και πιο αυξανόμενο κοινό αφού νέοι παίκτες ανακαλύπτουν την πρόσκληση, την ενασχόληση και την γοητεία του παιχνιδιού. Το μέλλον του σκακιού ανήκει σε όλους μας!

Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!! Ευχαριστούμε για την προσοχή σας!!