Αναλυτικό Πρόγραμμα & Εκπαιδευτικός Αναλυτικό Πρόγραμμα & Εκπαιδευτικός

Είδη Αναλυτικών Προγραμμάτων Κριτήριο η θέση του εκπαιδευτικού στην ανάπτυξη και την αναμόρφωση του ΑΠ Κλειστά ΑΠ – Ανοικτά ΑΠ

Κλειστά Αναλυτικά Προγράμματα Κεντρικός σχεδιασμός μακριά από τη σχολική τάξη (ομάδα ειδικών). ΑΠ: προϊόν προς κατανάλωση Εκπαιδευτικός: ακολουθεί μια προδιαγεγραμμένη πορεία Πλήρης ο έλεγχος της εκπαιδευτικής διαδικασίας ⇒ συγκεντρωτικά εκπαιδευτικά συστήματα

«Πράξη: εφαρμογή της θεωρίας» Θετικιστική αντίληψη για τη σχέση θεωρίας με την πράξη: Η εκπαιδευτική θεωρία, που παρουσιάζεται με τη μορφή γενικών νόμων και αιτιακών ερμηνειών, καθοδηγεί την πρακτική, καθώς στην προοπτική της πρόβλεψης θέτει τα θεμέλια χειρισμού των εκπαιδευτικών περιστάσεων με τρόπο που θα οδηγήσει στην επίτευξη των επιδιωκομένων εκπαιδευτικών στόχων. ⇒ Η γνώση που η θεωρία παρέχει στους εκπαιδευτικούς είναι αδιαμφισβήτητη και έχει κυρίως εργαλειακή αξία.

Θέση του εκπαιδευτικού Ο εκπαιδευτικός: Ικανός διαχειριστής της τάξης Διεκπεραιωτής μιας προκαθορισμένης πορείας Ειδικός τεχνοκράτης με ικανότητα α) να μεταδώσει ένα πακέτο γνώσεων & β) να μετρήσει ποσοτικά την επίδοση του μαθητή

Ρόλος εκπαιδευτικού Ρόλος Πρακτικός Οι θεωρητικές πλευρές του ΑΠ αφήνονται στα χέρια των ειδημόνων, των ακαδημαϊκών ⇒ περιορίζεται σημαντικά η επαγγελματική αυτονομία του εκπαιδευτικού & περιστέλλεται έτσι και η επαγγελματική του κρίση

Ανοικτά Αναλυτικά Προγράμματα Ορίζεται το πλαίσιο δράσης (ανοικτό) Ο εκπαιδευτικός κινείται με βάση τις ιδιαίτερες συνθήκες της τάξης του Δυνατότητα αναμόρφωσης και προσαρμογής στο συγκεκριμένο περιβάλλον Εστίαση στα ενδιαφέροντα και τις δυνατότητες των μαθητών

«Θεωρία ↔ Πράξη» Από τον αδιαπραγμάτευτο κόσμο των θετικιστικών βεβαιοτήτων στην αμφιβολία, στο στοχασμό και τον κριτικό έλεγχο Από την άγνοια και τη συνήθεια στη γνώση και τη σκέψη

«Θεωρία ↔ Πράξη» Σε ένα πλαίσιο ανοικτό σε επιλογές (σχεδιασμός και ανάπτυξη του ΑΠ: αλληλεπιδραστική διαδικασία): η θεωρία ούτε εφαρμόζεται στην πράξη, ούτε προέρχεται από αυτή αλλά α) εμπλουτίζει και αναμορφώνει τους τρόπους με τους οποίους βιώνεται και κατανοείται η πράξη, & β) εμπλουτίζεται και η ίδια από αυτή την αναμόρφωση.

Ανοιχτή οργάνωση του ΑΠ Ο εκπαιδευτικός Συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα, πρέπει να έχει τη δυνατότητα να στοχάζεται και να αναστοχάζεται, να συνεργάζεται, να είναι ευέλικτος, να αξιοποιεί δεδομένα στην προοπτική της αναμόρφωσης του ΑΠ και της βελτίωσης της εκπαιδευτικής πράξης ⇒ εκπαιδευτικός με διευρυμένες ικανότητες, ένας στοχαστικός εκπαιδευτικός ανοικτός σε αλλαγές.

Ρόλος του εκπαιδευτικού εκλαμβάνει κάθε γενίκευση ως πρόταση και κάθε πόρισμα-συμπέρασμα ως υπόθεση εργασίας. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο προωθείται η αναζήτηση της γνώσης και η πολυπρισματική προσέγγισή της.

(Ανα)στοχαζόμενος επαγγελματίας συμμετέχει στη λήψη αποφάσεων σε όλα τα επίπεδα, έχει τη δυνατότητα να (ανα)στοχάζεται να συνεργάζεται να είναι ευέλικτος να αξιοποιεί δεδομένα στην προοπτική της αναμόρφωσης του ΑΠ και της βελτίωσης της εκπαιδευτικής πράξης.

Βασικές δεξιότητες κριτική σκέψη ερευνητικό πνεύμα συμμετοχικότητα δημιουργική ορμή επαγγελματική υπευθυνότητα δυνατότητα λήψης αποφάσεων.

Επαγγελματίας με διευρυμένες ικανότητες ικανότητα να διερευνά συστηματικά τη διδασκαλία του ενδιαφέρον να ελέγχει την πρακτική του, τις ιδέες του αλλά και την ευρύτερη εκπαιδευτική θεωρία διενεργώντας έρευνα στην τάξη του. εντάσσει το έργο του μέσα στον ευρύτερο χώρο του σχολείου, της κοινότητας και της κοινωνίας, συμμετέχει σε μία ευρεία γκάμα επαγγελματικών δραστηριοτήτων, π.χ. επιτροπές, κέντρα εκπαιδευτικών, διαλέξεις, επιδιώκει τη σύνδεση της θεωρίας με την πράξη, δείχνει συνέπεια σε κάποια θεωρία Α.Π. και σε κάποια μέθοδο αξιολόγησης (Hoyle, 1972α).

Ανάπτυξη ΑΠ σε επίπεδο σχολικής μονάδας ανάπτυξη ΑΠ στο σχολείο ως μια παραδειγματική μετατόπιση από την έννοια της διδασκαλίας ως μιας δραστηριότητας εφαρμογής της θεωρίας προς την έννοια της διδασκαλίας ως μιας δραστηριότητας παραγωγής θεωρίας Για τους εκπαιδευτικούς η ανάπτυξη ΑΠ στο σχολείο είναι ένας στίβος, όπου μαθαίνουν να στοχάζονται σχετικά με την πρακτική τους, να πειραματίζονται με νέες ιδέες και να τις μορφοποιούν σε θεωρίες διδασκαλίας.

Freire αντιτίθεται στην εξουσία των ειδικών στη λήψη αποφάσεων για το ΑΠ. Eκπαιδευτικός σκοπός: η διαμόρφωση κριτική συνείδησης, που θα οδηγήσει στο ριζικό κοινωνικό ανασχηματισμό ⇒ εξουσία στους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές. αφετηριακή βάση οι τρόποι με τους οποίους οι εκπαιδευόμενοι αντιλαμβάνονται την κοινωνική πραγματικότητα. Η πρόσληψη της γνώσης είναι μια ενεργητική δύναμη που χρησιμοποιεί εκείνος που μαθαίνει για να δώσει νόημα στο δικό του βιωμένο κόσμο.

Κριτική Παιδαγωγική Για να αποκτήσει το ΑΠ έναν κριτικό προσανατολισμό δεν αρκεί οι εμπειρίες των μαθητών να αποτελούν την αφετηρία της ανάπτυξής του. Αντίθετα οι εμπειρίες πρέπει να αναγνωρισθούν ως προβληματικές, αποτέλεσμα ίσως διαστρέβλωσης και επιβολής ενός συγκεκριμένου νοήματος. Αναγνωρίζοντας δηλαδή το νόημα ως κοινωνική κατασκευή οι μαθητές ενθαρρύνονται να προσεγγίσουν κριτικά όσους τρόπους ερμηνείας της κοινωνίας και των προβλημάτων της προβάλλονται ως φυσικοί. Συνειδητοποιούν έτσι τους μηχανισμούς αναπαραγωγής της πραγματικότητας, οπότε και την καταπίεσή τους, οπότε απελευθερώνονται από την ψευδή συνείδηση, την υιοθέτηση δηλαδή τρόπων σκέψης και αξιών της κυρίαρχης τάξης και αναζητούν και τη φωνή τους, τις εναλλακτικές δηλαδή πραγματώσεις της πραγματικότητας μέσα από την κατασκευή διαφορετικών νοημάτων (Freire 1972: 60-61).

Έκθεση ΟΟΣΑ 1996 Η πολιτική για το αναλυτικό πρόγραμμα στην Ελλάδα καθορίζεται κυρίως από την προσκόλληση στα σχολικά εγχειρίδια και από το γεγονός ότι το αναλυτικό πρόγραμμα και τα σχολικά εγχειρίδια εκπονούνται και εκδίδονται κεντρικά. Σε ένα τέτοιο σύστημα δεν έχουν καμιά θέση η ανάπτυξη ενός προγράμματος μαθημάτων στο επίπεδο του σχολείου, η προσαρμογή του προγράμματος στις τοπικές ανάγκες ή στις ανάγκες συγκεκριμένων ομάδων πελατών και η πρωτοβουλία των εκπαιδευτικών. Αυτή η κατάσταση λειτουργεί ως μεγάλο αντικίνητρο για καινοτομίες (ΟΑΣΑ 1996: 40).