« Ανεξιθρησκία: από το 313μ.Χ. στο σήμερα» 1ο ΓΕΛ Αιγίου Σχολικό έτος: 2014-2015 Τάξη Β’ Α’ Τετράμηνο

2) Κουτσόπουλος Αργύριος Ερευνητικές Ομάδες: Α) 1) Ανδρικόπουλος Αθανάσιος 2) Αρβανίτη Αγγέλα 3) Κουφού Βασιλική 4) Παπαντωνοπούλου Μαρία-Ναυσικά 5) Τσανά Χρηστίνα Β) 1) Ζώη Μαρία 2) Κίτα Αλεξάνδρα 3) Λουζιώτη Κωνσταντίνα 4) Μαυρόγιαννη Μαριαλένα   Γ) 1) Αντύπας Άγγελος 2) Κουτσόπουλος Αργύριος 3) Λουκόπουλος Γεώργιος 4) Ρηγόπουλος Ιωάννης 5) Τσαμολιάς Αλέξανδρος Δ) 1) Βαλαούρας Παναγιώτης 2) Βλασσοπούλου Αργυρή 3) Μακρυγιάννη Βασιλική 4) Πετρούτσου Χριστίνα 5) Σιρινιάν Σταμάτης-Αρτέμιος   Υπεύθυνος Καθηγητής: Κουνάβης Ανδρέας (Θεολόγος)

Ορισμός: Ως ανεξιθρησκία ορίζεται η αναγνώριση και ανοχή του δικαιώματος του κάθε ανθρώπου είτε να πιστεύει σε όποια θρησκεία επιθυμεί και να θρησκεύεται ελεύθερα, κατά το δόγμα του, χωρίς περιορισμούς, είτε ακόμα και να μη πιστεύει σε καμία (αθεΐα). Ετυμολογία: Ο όρος εισήχθη από τον Ευγένιο Βούλγαρη ως απόδοση της «θρησκευτικής ανοχής», από τον μέλλοντα "ανέξομαι" του ρήματος ανέχομαι + θρήσκος.

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ ΒΥΖΑΝΤΙΟ: Ο Κωνσταντίνος, κατά την βασιλεία του επί των Ρωμαίων συμφωνεί με τον Λικίνιο να εκδοθεί το διάταγμα της ανεξιθρησκίας (Μιλάνο 313 μ.Χ.-Διάταγμα του Μεδιολάνου). Οι διάδοχοί του, ωστόσο, με προκήρυξη καταδικάζουν τα λατρευτικά έθιμα της αρχαίας θρησκείας (341) και με αυστηρούς νόμους απαγορεύουν τη λειτουργία των ναών (356). Πρόκειται για μια περίοδο που είναι αδύνατον να ανιχνεύσει κανείς οποιοδήποτε στοιχείο θρησκευτικής ελευθερίας. ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ: Ακόμη και στα χρόνια της Αναγέννησης, οι θρησκευτικοί διωγμοί της Εκκλησίας απέναντι σ' αυτούς που αμφισβητούν τα δόγματά της είναι ιδιαίτερα έντονοι. Η Ιερά Εξέταση δρα ανενόχλητη και καταδικάζει σε θάνατο επιστήμονες και όσους θεωρεί μάγους. Ο Γαλιλαίος, μπροστά στην απειλή της Ιεράς Εξέτασης αναγκάζεται να απαρνηθεί τις ιδέες του. Μυστικιστές και επιστήμονες που τολμούν να μελετήσουν το σύμπαν και να διατυπώσουν τους νόμους της Φυσικής διώκονται με φανατισμό. ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ: Η Γαλλική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη του 1789 αναγνωρίζει τελικά την ανεξιθρησκία στο άρθρο 10 : «Κανείς δεν πρέπει να ενοχλείται για τις γνώμες του, ακόμη και για τις θρησκευτικές, αρκεί να μη διαταράσσει τη δημόσια τάξη που καθιερώνει ο νόμος».

ΣΗΜΕΡΑ: Σήμερα μετά την πανηγυρική εξαγγελία από την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948 (άρθρο 18), η θρησκευτική ελευθερία προστατεύεται από το άρθρο 9 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο έχει υπέρτερη ισχύ σε σχέση με τους κοινούς νόμους του κράτους, καθώς και από το άρθρο 18 του Διεθνούς Συμφώνου του Ο.Η.Ε. (1966) για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα.

Η ΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: Στην Ελλάδα η ανεξιθρησκία διακηρύχθηκε ήδη από το 1827 στο σύνταγμα της Τροιζήνας. Στο σημερινό σύνταγμα (άρθρο 13) προβλέπεται η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και της θρησκευτικής λατρείας κάθε γνωστής θρησκείας με τον όρο να μην προσβάλλει τα χρηστά ήθη και να μην ασκεί προσηλυτισμό.

ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ (αρ. 13 παρ 1 του συντάγματος) 1.Το δικαίωμα του ατόμου να πρεσβεύει την θρησκεία της επιλογής του. 2.Το δικαίωμα να μεταβάλλει κανείς τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις χωρίς κανέναν κρατικό περιορισμό. 3.Το δικαίωμα το ανθρώπου να εκδηλώνει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. 4.Το δικαίωμα διαδόσεως της θρησκευτικής πίστης. 5.Το δικαίωμα του να “συνέρχεσθαι” για σκοπούς θρησκευτικούς. 6.Το δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας. 7.Το δικαίωμα του να “συνεταιρίζεσθαι” για θρησκευτικούς λόγους. 8.Το δικαίωμα θρησκευτικής ισότητας. 9.Το δικαίωμα θρησκευτικής εκπαίδευσης δηλαδή Α) θρησκευτικής ανατροφής των παιδιών. Β) συστάσεως και λειτουργίας εκπαιδευτηρίων 10. Το δικαίωμα να μην εξαναγκάζεται κανείς σε ενέργειες αντίθετες προς τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις.

Τι δεν θεωρείται σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο αθέμιτος προσηλυτισμός; α. Η απλή διάδοση απόψεων και η απλή δωρεάν διανομή εντύπων. β. Η απλή θρησκευτική πεποίθηση κάθε ατόμου. γ. Η ανυπαρξία άλλων στοιχείων εκμεταλλεύσεις της κουφότητας, απειρίας και ανάγκης του άλλου η την ανυπαρξία κάποιας ενεργητικής συμπεριφοράς για την αλλαγή θρησκευτικών πεποιθήσεων του άλλου. δ. Η ανυπαρξία πλάνης, απάτης απειλής και δόλιων υποσχέσεων και γενικά κατάχρησης εξουσίας, κατάχρησης εμπιστοσύνης και σχέσης εξάρτησης του άλλου. ε. Η απλή διάδοση απόψεων χωρίς αθέμιτα μέσα και τρόπους. στ. Το δικαίωμα να πείσει κανείς τον γείτονα του, δια της απλής διδασκαλίας.

«Η ανεξιθρησκία στο σχολικό περιβάλλον» Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου , το οποίο συμπλήρωσαν μαθητές της δευτέρας λυκείου , θεωρούν οι περισσότεροι ότι το σχολείο επηρεάζει τις θρησκευτικές μας αντιλήψεις και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό . Υποστηρίζουν πως σε νεότερη ηλικία επηρεάζονταν κυρίως από την οικογένεια, ενώ μεγαλώνοντας και αποκτώντας περισσότερες γνώσεις από το σχολείο και συγκεκριμένα από το μάθημα των θρησκευτικών αλλά και από τους καθηγητές τους. Αυτό πιστεύουν ότι προκύπτει κυρίως από το βιβλίο των θρησκευτικών που προβάλλει μόνο μια πλευρά της θρησκείας αποφεύγοντας την διδασκαλία άλλων θρησκειών έστω και ως συμπλήρωμα στις γνώσεις τους. Συμπερασματικά φαίνεται να έχουν την πεποίθηση ότι το σχολείο είναι ένας παράγοντας που επηρεάζει τις θρησκευτικές αντιλήψεις καθενός από τους μαθητές.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το μοντέρνο των καιρών μας είναι η κυριαρχία της ανεξιθρησκίας επί της θρησκείας. Το αγαθό της ελευθερίας της επιλογής δεν μπορεί κανείς να το στερήσει από κανέναν, αλλά αντίστοιχα και κατά της επιλογής του δεν έχει κανένας δικαίωμα να βάλει. Στην Ελλάδα η θρησκεία και η ελληνική ιστορία είναι συνυφασμένες. Μια ζωή τα σύμβολα συνηθίζουμε να σεβόμαστε και να δεχόμαστε έστω και αν δεν τα πιστεύουμε απόλυτα. Τα σύμβολα στις σχολικές αίθουσες έχουν εκτός από θρησκευτικό ή παραδοσιακό χαρακτήρα και κατεξοχήν παιδευτικό. Ο μηδενισμός και η αθεΐα είναι θρησκείες. Το να μάχεται κανείς με φανατισμό κατά της θρησκείας προσδίδει ότι είναι ένας θρησκόληπτος άθρησκος. Συνεπώς πρέπει να κατανοήσουμε ,γενικά , πως η ανεξιθρησκία δεν αποτελεί ούτε αφορμή ούτε δικαιολογία για την αυθαίρετη περιφρόνηση κάθε θρησκευτικού δόγματος αλλά πρέπει να ερμηνεύεται σωστά και όπως προβλέπει το ελληνικό σύνταγμα.