Σχεδίαση συναισθηματικών διαπροσωπειών

Οι βάσεις της συναισθηματική υπολογιστικής στη σχεδίαση ΕΑΜ Αισθητήρες  Είσοδος Συμπερασματολογία  Επεξεργασία με βάση το περιβάλλον Σύνθεση/έκφραση  Έξοδος

Ζητήματα σχεδίασης

Αυτονομία Automaton: συμπεριφορά βασισμένη σε καταστάσεις Αυτόνομος πράκτορας: αυτό-ελεγχόμενος, έχει κίνητρα Κίνητρο: αναστρέψιμη εσωτερική διεργασία, υπεύθυνη για τις αλλαγές στη συμπεριφορά Συναισθήματα σαν κίνητρα Συναισθήματα σαν αμφίδρομο σύστημα ελέγχου για επιλογή δράσης Πολλαπλοί στόχοι/δράσεις Παραλληλία/μετάβαση

Κοινωνικότητα Επικοινωνία Εκφραστική συμπεριφορά σαν κοινωνική επιταγή (παραγωγή/σύνθεση και κατανόηση) Κανόνες εμφάνισης/έκφραση (ρύθμιση) Μοντέλο ισχύος/κατάστασης (Power/Status) Κοινωνικές δομές χαμηλής έντασης Συναισθήματα σαν κοινωνικά φαινόμενα (π.χ. OCC) Βαθιά μοντέλα αυτογνωσίας (π.χ. BDI), γνώσης των άλλων (αναδρομικά), της κοινωνίας

Δράση - αντίδραση “The low and the high path” Εκφραστικότητα ως κανάλι ταχείας επικοινωνίας και πολλαπλών τρόπων

Δημιουργικότητα Προσαρμογή Μάθηση Reinforcement Υπο-συμβολική/συμβολική μάθηση ανακλαστικότητα της συναισθηματικής εμπειρίας

Ευστάθεια Διατήρηση της κατάστασης του χρήστη και της προηγούμενης αλληλεπίδρασης Ανάκληση και διατήρηση ιστορικού αλληλεπίδρασης και εμπειρίας Διατήρηση προφίλ Ανακλαστική μάθηση

Συναισθηματική εισαγωγή δεδομένων

Πολυτροπική εισαγωγή δεδομένων Οι πολυτροπικές διαπροσωπείες συνδυάζουν πολλούς παράλληλους τρόπους εισόδου και μπορεί να εμφανίσουν την πληροφορία χρησιμοποιώντας συνεργατικές αναπαραστάσεις πολλαπλών τρόπων απεικόνισης

Δύο όψεις Ανθρωποκεντρική Συστημο-κεντρική συνήθης στην ψυχολογία συχνά χρησιμοποιεί ανθρώπινα κανάλια εισαγωγής δεδομένων σαν κανάλια απεικόνισης από τον υπολογιστή, π.χ. όραση και ακοήoften considers human input channels εφαρμογές: ομιλούσες κεφαλές, οπτικοακουστική αναγνώριση φωνής, κλπ. Συστημο-κεντρική συνήθης στην επιστήμη υπολογιστών μπορεί να κάνει τα υπολογιστικά συστήματα περισσότερο ευέλικτα και προσαρμόσιμα

Πολυτροπική ΕΑΜ

Συχνά λάθη αντίληψης Λίστα από τη Sharon Oviatt [1999]: Αν χτίσεις ένα πολυτροπικό σύστημα, οι χρήστες θα αλληλεπιδρούν πολυτροπικά Η ομιλία και η επιλογή είναι οι κύριοι τρόποι πολυτροπικής ολοκλήρωσης Η πολυτροπική εισαγωγή δεδομένων περιλαμβάνει πολλά ταυτόχρονα σήματα Η ομιλία είναι ο πρωτεύων τρόπος αλληλεπίδρασης σε κάθε σύστημα που την περιλαμβάνει Η πολυτροπική γλώσσα δε διαφέρει γλωσσικά από τη μονοτροπική Η πολυτροπική ολοκλήρωση περιλαμβάνει περίσσεια περιεχομένου ανάμεσα στους τρόπους

Συχνά λάθη αντίληψης Τα σφάλματα στις επιμέρους τεχνολογίες αναγνώρισης προτίθενται και δίνουν μεγαλύτερες ανακρίβειες Οι πολυτροπικές εντολές όλων των χρηστών ολοκληρώνονται με ομοιόμορφο τρόπο Διαφορετικοί τρόποι εισαγωγής δεδομένων μπορούν να μεταδώσουν παρόμοιο περιεχόμενο Το μεγάλο πλεονέκτημα των πολυτροπικών συστημάτων είναι η αυξημένη αποτελεσματικότητα

Δύο πρότυπα Ο υπολογιστής ως εργαλείο οι πολλαπλοί τρόποι εισαγωγής χρησιμοποιούνται για να αναβαθμίσουν τη συμπεριφορά απευθείας χρήσης του συστήματος η μηχανή είναι ένα παθητικό εργαλείο και προσπαθεί να κατανοήσει το χρήση μέσω όλων των τρόπων εισόδου που αναγνωρίζει το σύστημα όλες οι διαδικασίες ξεκινούν με ευθύνη του χρήστη ακολουθά τις αρχές της απευθείας χρήσης [Shneiderman, 1982; 1983]

Δύο πρότυπα Ο υπολογιστής σαν συν-διαλεγόμενος οι πολλαπλοί τρόποι αυξάνουν τον ανθρωπομορφισμό της διαπροσωπείας η πολυτροπική απεικόνιση είναι σημαντική: ομιλούσες κεφαλές και άλλοι ανθρωπόμορφοι τρόποι η αναγνώριση φωνής είναι ένας συχνός τρόπος εισαγωγής σε τέτοια συστήματα συχνά περιγράφεται σαν μια διαλογική διαπροσωπεία βασισμένη σε πράκτορες

Βιομετρική εισαγωγή Βιομετρικοί αισθητήρες: μετρούν την ηλεκτρική απόκριση του δέρματος, το σφυγμό, τη θερμοκρασία, κλπ. Εμφανίζονται μεταβολές που σχετίζονται με την αντίδραση του σώματος σε συναισθηματικά ερεθίσματα

«Συναισθηματικά» προϊόντα Το ποντίκι Sentic

«Συναισθηματικά» προϊόντα Διαπροσωπεία σε PalmPilot για συναισθηματικά ενδύματα

«Συναισθηματικά» προϊόντα Γυαλιά εκφραστικότητας

«Συναισθηματικά» προϊόντα Το σακάκι του διευθυντή ορχήστρας

«Συναισθηματικά» προϊόντα Γάντι συναισθημάτων

Εισαγωγή δεδομένων με βάση το περιβάλλον (μοντελοποίηση του χρήστη) Εντοπισμός στοιχείων του χρήστη τα οποία έχουν αντίκτυπο στην αλληλεπίδραση, αναζήτηση, τύπου ανάκτησης, κλπ. ποιος είναι (π.χ. εκπαίδευση/μόρφωση) ποιο είναι τα πρόβλημα ή η εργασία ποια είναι η ανάγκη του χρήστη πόσα ξέρει ο χρήστης για αυτήν για τι θα χρησιμοποιηθεί ποσότητα και ταχύτητα απόκρισης σε τι περιβάλλον χρήσης Πιο πολύπλοκο από μια απλή ερώτηση Μπορεί να σχετίζεται με μια συνέντευξη

Προσεγγίσεις στη μοντελοποίηση α) Μοντελοποίηση μαύρου κουτιού: δίνει αποτελέσματα παρόμοια με συνήθη συστήματα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις διάφορες διεργασίες. Τέτοια μοντέλα επικεντρώνονται στη σχέση εισόδου-εξόδου και είναι χρήσιμα στη λήψη αποφάσεων β) Μοντελοποίηση διεργασιών: προσομοιώνει τους εσωτερικούς μηχανισμούς που παράγουν τα συναισθήματα. Τα αποτελέσματα των εισόδων στους μηχανισμούς και οι συσχετισμοί τους θα πρέπει να είναι γνωστά

Πρόκειται για ένα κουτί της Πανδώρας; Εξαρτήσεις από πολιτισμικό υπόβαθρο Οι χρήστες είναι ευαίσθητες ως προς την πληρότητα και τη συνέχεια Προβλεψιμότητα, κατευθυντικότητα, δυνατότητα για περιορισμούς Προστασία προσωπικών δεδομένων

Εισαγωγή δεδομένων με βάση το περιβάλλον (εισαγωγή δεδομένων) Φυσικός κόσμος Εξωτερικά ερεθίσματα (θερμοκρασία, θόρυβος, κλπ.) Περιβάλλον δικτύου Περιβάλλον εφαρμογής Εξειδίκευση ανά τομέα Οντολογίες Γνώση των ειδικών Σχέση προσανατολισμένη στο στόχο και την εργασία

Παραδοσιακές συσκευές εισόδου Ποντίκι Συμπεριφορά αλληλεπίδρασης και χρήσης Αναγνώριση προτύπων Βασισμένη στο περιβάλλον Εξαρτώμενη από το χρόνο Πληκτρολόγιο

Αρχιτεκτονική αισθητήρων εισαγωγής δεδομένων

Μοντελοποίηση συναισθημάτων

Ποια συνεισφορά αναμένουμε από τα συναισθήματα; Επιφανειακή (shallow) βελτίωση της υποκειμενικής εμπειρίας Εξαγωγή συμπερασμάτων για τα συναισθήματα των άλλων Βελτίωση ευχρηστίας Χρήση όρων από τον κόσμο των ανθρώπων Συναισθηματική μοντελοποίηση των χρηστών Βάση για την προσαρμογή του λογισμικού στους χρήστες

Μοντέλο OCC Τα συναισθήματα ορίζονται σε σχέση με γεγονότα, στόχους και όσους μας περιβάλλουν (Ortony, Clore, and Collins, A., The cognitive structure of emotions, 1988)

Κύρια στοιχεία στο μοντέλο OCC Αποτιμήσεις Εκτιμήσεις γεγονότων, ενεργειών και αντικειμένων Σθένος (valence) Θετικό ή αρνητικό συναίσθημα Έγερση (arousal) Βαθμός βιομετρικής απόκρισης Παραγωγή αποτιμήσεων Κανόνες που ισχύουν σε συγκεκριμένα πεδία Πιθανότητα επίδρασης στις δράσεις του πράκτορα

Στοιχεία των συναισθημάτων Γνωσιακές διεργασίες Υποκειμενικά αισθήματα Βιομετρικές εγέργσεις Αντιδράσεις συμπεριφοράς

Κύκλος συναισθημάτων του Plutchik Οκτώ πρωτεύοντα συναισθήματα 4 ζεύγη αντιθέτων Μικρή απόσταση  παρεμφερή Γειτονικά συναισθήματα συνδυάζονται για να δώσουν αυτά στην περίμετρο

Θεωρίες συναισθημάτων Θέαση κοινής λογικής (Common-Sense View) Θεωρία James-Lange Θεωρία Cannon-Bard Θεωρία Schacter-Singer

Θέαση κοινής λογικής Αίσθηση και κατανόηση ενός ερεθίσματος  συναίσθημα  αντιδράσεις και κινήσεις του σώματος Πρόκληση από ερέθισμα (βλέπω την αρκούδα) Υποκειμενική εμπειρία (τρόμος) Αντίδραση και έγερση

Θεωρία James-Lange Ερεθίσματα από το περιβάλλον  βιομετρικές αντιδράσεις και κινήσεις του σώματος  συναισθήματα σαν κατανόηση της αντίδρασης Πρόκληση από ερέθισμα (βλέπω την αρκούδα) Υποκειμενική εμπειρία (τρόμος) Αντίδραση και έγερση

Κριτική Οι αλλαγές στη φυσιολογία είναι πολύ αργές Οι τεχνητές αλλαγές δεν προκαλούν πραγματικά συναισθήματα Τα πρότυπα έγερσης δε διαφοροποιούνται ιδιαίτερα για διαφορετικά συναισθήματα

Θεωρία Schacter-Singer Τα συναισθήματα εξαρτώνται από μια διττή γνωσιακή ερμηνεία Αποτίμηση του γεγονότος που προκαλεί το συναίσθημα Αποτίμηση σωματικής απόκρισης «Φοβάμαι επειδή γνωρίζω ότι οι αρκούδες είναι επικίνδυνες και επειδή η καρδιά μου χτυπάει γρήγορα»

Θεωρία Cannon-Bard Το συναίσθημα είναι ένα γνωσιακό γεγονός που εμπλουτίζεται από τις σωματικές αντιδράσεις που συμβαίνουν την ίδια στιγμή που το βιώνουμε Πρόκληση από ερέθισμα (βλέπω την αρκούδα) Υποκειμενική εμπειρία (τρόμος) Έγερση Αντίδραση (τρέξιμο)

Συναισθηματική συμπερασματολογία

Συμπερασματολογία Συναισθήματα και εσωτερικά στοιχεία (π.χ. τάσεις για δράση) Αναγνωρίζουν σημαντικά μετα-γεγονότα Αναπαράσταση της κατάστασης και των διαστάσεων στις οποίες μπορεί να προσαρμοστεί το σύστημα Συνεισφορά/βάση για επιλογή δράσης

Θεωρίες αποτίμησης Προσέγγιση επιμέρους στοιχείων: Τα συναισθήματα προκαλούνται από τη γνωσιακή αποτίμηση των προηγηθέντων γεγονότων Τα πρότυπα αντίδρασης καθορίζονται από αυτή τη διεργασία αποτίμησης. Οι διαστάσεις αποτίμησης χρησιμοποιούνται για να αποτιμήσουν το ερέθισμα, σαν προσαρμογή στις μεταβολές Διαστάσεις αποτίμησης: σημασία ενός γεγονότος, δυνατότητα ελέγχου και αντιμετώπισης, συμβατότητα με κοινωνικά πρότυπα

Θεωρίες αποτίμησης Μοντέλο επεξεργασίας επιμέρους στοιχείων: Λιγότερα κριτήρια αποτίμησης – ακολουθιακή ερμηνεία Ο Έλεγχος Αποτίμησης Ερεθίσματος (Stimulus evaluation check – SEC) βασίζεται σε αυτήν την ιδέα Στις συναισθηματικές καταστάσεις  προσωρινός συγχρονισμός στοιχείων συναισθήματος  αποτίμηση ερεθίσματος από το σύστημα  επιστροφή ελέγχου στα επιμέρους υποσυστήματα Κατά την αποτίμηση, όλα τα συστήματα συσχετίζονται και προσφέρουν πολλαπλές αναδράσεις

Βίωση συγκεκριμένου συναισθήματος (φόβος) Οι αυτόνομες αντιδράσεις συνεισφέρουν στην ένταση της συναισθηματικής εμπειρίας Ερέθισμα (ηχηρό) Συνολική αυτόνομη έγερση (χτύπος καρδιάς) Ερέθισμα (bang!) Συναίσθηση/ ερμηνεία Περιβάλλον (κίνδυνος) Βίωση συγκεκριμένου συναισθήματος (φόβος) Η βίωση συναισθημάτων θα επηρεάσει τις μελλοντικές ερμηνείες των ερεθισμάτων και της συνεχιζόμενης αυτόνομης έγερσης

Σύνθεση/έκφραση

Πολυτροπικοί πράκτορες στις διαπροσωπείες

Διεργασία παραγωγής Σημασιολογική αναπαράσταση της παραγωγής 1. Απεικόνιση συναισθηματικών παραμέτρων σε πληροφορία που εξαρτάται από το πεδίο 2. Εκτίμηση / Συμπερασματολογία 3. Ενσωμάτωση συναισθηματικής πληροφορίας 4. Παραγωγή συμπεριφοράς Συναισθηματική συμπεριφορά

Αρχιτεκτονική Παραγωγή συμπεριφοράς

Από τους αισθητήρες στην έκφραση Ορισμός πλαισίου για την απεμπλοκή των εργαλείων εμψύχωσης από τις εσωτερικές μηχανές συναισθήματος και προ-σχεδιασμού Καθορισμός τυποποίησης για ενοποιημένη και σταθερή κατανόηση Υποστήριξη τμηματικής ανάπτυξης Δημιουργία γλώσσας επισημείωσης (mark-up) βασισμένη στην XML που επιτρέπει στους πράκτορες και τους χρήστες να ορίσουν σημασιολογικές και σεναριακές επισημειώσεις και τη διαχείριση και εμψύχωση ενσωματωμένων πρακτόρων