ΗΘΙΚΗ & ΗΘΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ευάγγελος Αλμπανίδης Καθηγητής

Ηθική Σύνολο αξιών μέσω των οποίων ξεχωρίζουμε το «σωστό» από το «λάθος» το «καλό» από το «κακό».

Επίδραση του Σχολείου σε ηθικοκοινωνικές αρχές To σχολείο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά συστήματα που ασκούν πολύχρονη και καθημερινή επίδραση στους μαθητές/τριες.

Στο περιβάλλον του μαθήματος της Φ Στο περιβάλλον του μαθήματος της Φ.Α, η ηθικοκοινωνική συμπεριφορά διαμορφώνεται και ενισχύεται μέσω των αρχών και αξιών που οι μαθητές μοιράζονται στο μάθημα με το διδάσκοντα και τους συμμαθητές

Κατά τους Sields & Bredemeier: Η φυσική Αγωγή αποτελεί το ιδανικότερο περιβάλλον για: Ηθική ανάπτυξη και κοινωνικές δεξιότητες Για διαμόρφωση του χαρακτήρα

Κοινωνικές δεξιότητες Είναι τρόποι συμπεριφοράς. Διδάσκονται όπως οι αθλητικές δεξιότητες Άρα μαθαίνονται …

Αναποτελεσματικοί μέθοδοι για την ανάπτυξη του χαρακτήρα Διαλέξεις Ηθικολογία Εξουσιαστικό στιλ διδασκαλίας Εξωτερικοί κώδικες δεοντολογίας και ο καθορισμός ενός πλάνου για ηθική λειτουργία χωρίς τη συμμετοχή των μαθητών

Στρατηγικές ηθικής ανάπτυξης

ΗΘΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Μάθηση ηθικού διαλογισμού ΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΕΣ Μάθηση ηθικού διαλογισμού Κατανόηση ηθικών ιστοριών Επίλυση προβλημάτων Δημιουργία ηθικών συγκρούσεων Δημιουργία ηθικών διλημμάτων ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ Λήψη αποφάσεων Τήρηση κανόνων Αλληλεπίδραση με συνομηλίκους Δημιουργία κατάλληλου κλίματος παρακίνησης

Φ.Α. & Ηθικές αξίες που πρέπει να ενισχύονται Η φροντίδα – ενδιαφέρον για τους άλλους Η τιμιότητα Η δικαιοσύνη Η ευθύνη Η συνεργασία Ο σεβασμός του εαυτού και των ‘αλλων

Μάθηση Ηθικού διαλογισμού

Θεωρίες ηθικής ανάπτυξης 1. ΘΕΩΡΙΑ ΑΡΕΤΩΝ Η ηθική ανάπτυξη σχετίζεται με τη διαπαιδαγώγηση του χαρακτήρα μέσα από την ανάπτυξη βασικών αρετών, όπως η εντιμότητα, η υπομονή, η μεγαλοψυχία κ.α. Οι αρετές μπορούν να διδαχθούν στη μικρή ηλικία με την παράθεση παραδειγμάτων, την απαίτηση εφαρμογής συμβατής συμπεριφοράς και την ανταμοιβή της συμπεριφοράς αυτής. Κριτική: δεν προσδιορίζει τους τρόπους εφαρμογής, κοινωνικός ετεροκαθορισμός αρετών

ΘΕΩΡΙΑ PIAGET To 1o στάδιο της ηθικής σκέψης του παιδιού χαρακτηρίζεται από πίστη σε κανόνες και υπακοή στην εξουσία (ενηλίκων). Στο 2ο στάδιο το παιδί αντιμετωπίζει κριτικά τους κανόνες και αρχίζει να τους εφαρμόζει επιλεκτικά πάνω στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και της συνεργασίας Η θεωρία αυτή ζητά από τον εκπαιδευτικό να προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ των μαθητών, έτσι ώστε συλλογικά να παίρνουν αποφάσεις και να λύνουν ηθικά ζητήματα.

ΘΕΩΡΙΑ KOHLBERG Η ηθική ανάπτυξη συντελείται σε τρία επίπεδα το προσυμβατικό, το συμβατικό και το επίπεδο αρχών. Σε κάθε στάδιο ηθικής ανάπτυξης αντιστοιχεί ένας συγκεκριμένος τρόπος ηθικού συλλογισμού, με την έννοια της διαδικασίας της απόφασης για το αν μια πράξη είναι σωστή ή όχι. Σκοπός της ηθικής εκπαίδευσης είναι να περάσει στο επόμενο στάδιο ηθικού συλλογισμού

ΘΕΩΡΙΑ KOHLBERG ΠΡΟΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Στάδιο της ηθικής υπακοής (Το παιδί υπακούει γιατί θέλει να αποφύγει την τιμωρία) Στάδιο απλής ανταλλαγής (Το παιδί καταλαβαίνει ότι το δίκαιο μπορεί να εξυπηρετήσει και δικά του συμφέροντα)

ΘΕΩΡΙΑ KOHLBERG ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ Στάδιο ηθικής σύμπνοιας (Αναπτύσσουν τιμιότητα αναπτύσσοντας αμοιβαίες προσδοκίες) Στάδιο της ηθικής του νόμου και του καθήκοντος (Το άτομο γνωρίζει τι αναμένεται από αυτό λόγω του δημόσιου και θεσμοθετημένου δικαίου)

ΘΕΩΡΙΑ KOHLBERG ΕΠΙΠΕΔΟ ΑΡΧΩΝ Στάδιο ηθικής της κοινωνικής συναίνεσης (Το άτομο συνειδητοποιεί ότι η ηθική μπορεί να συγκρούεται με τη νομιμότητα) Στάδιο των οικουμενικών ηθικών αρχών (Το άτομο έχει αναπτύξει ορθολογική ηθική και σεβασμό για τους άλλους και υψηλό κριτήριο δικαιοσύνης)

ΘΕΩΡΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Με την κατάλληλη επιλογή ερεθισμάτων ενισχύονται οι επιθυμητές αντιδράσεις και αποθαρρύνονται οι «λανθασμένες» Η ανάπτυξη της ηθικής σκέψης βασίζεται στην κοινωνική μάθηση Βασικό στοιχείο πάνω στο οποίο στηρίζεται κάθε παρέμβαση είναι το πρότυπο.

ΘΕΩΡΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΟ-ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ Το άτομο παίρνει μια ηθική απόφαση μέσα από την παρακάτω διαδικασία: -Βλέπει πως συμπεριφέρονται οι άλλοι - Διαπιστώνει τις ανταμοιβές ή τις τιμωρίες που επιφέρουν οι συμπεριφορές αυτές - Υιοθετεί συμπεριφορές με σκοπό να ενταχθεί σε μια κοινωνική ομάδα

MONTEΛO HELLISON Επίπεδο 5 Κοινωνική συμπεριφορά Επίπεδο 4 Personal & social responsibility Hellison’s model (1995) Επίπεδο 5 Κοινωνική συμπεριφορά Επίπεδο 4 Αλληλοβοήθεια Επίπεδο 3 Αυτοεκτίμηση Επίπεδο 2 Συμμετοχή Επίπεδο 1 Σεβασμός Επίπεδο 0 Ανευθυνότητα