Ιστορική εξέλιξη Παιδαγωγικής Επιστήμης Διεθνής παιδαγωγική σκέψη και πράξη Πρώτες παιδαγωγικές αντιλήψεις: φιλόσοφοι, θεολόγοι Διαμόρφωση καθαρά παιδαγωγικής σκέψης: 17ος αιώνας Πρώτες προσπάθειες (επίλυση κυρίως διδακτικών προβλημάτων) - Ratke (Νέα Διδακτική) - Comenius (Μεγάλη Διδακτική) Rousseau: Παιδαγωγικές απόψεις στο έργο του «Αιμίλιος ή Περί Αγωγής» Αφετηρία στην αγωγή: το ίδιο το παιδί. Pestalozzi: Δάσκαλος – μαθητής

Kerschensteiner: Σχολείο εργασίας, σχολείο μέλλοντος Herbart: - η Παιδαγωγική, αρχίζει να αποκτά επιστημονικό χαρακτήρα - από πολλούς θεωρείται πατέρας της επιστημονικής Παιδαγωγικής - στην προσπάθεια θεμελίωσης της Παιδαγωγικής στη Φιλοσοφία και στην Ψυχολογία, δημιούργησε την εντύπωση ότι το αντικείμενο της δεν είναι ενιαίο. Κέρδισε η Παιδαγωγική ως επιστήμη, ζημιώθηκε το παιδί και το σχολείο. Herbart: παρακμάζει Pestalozzi-Rousseau: Επίκεντρο

Ελληνική παιδαγωγική σκέψη και πράξη: Ιωάννης Καποδίστριας: πρώτες προσπάθειες για οργάνωση της εκπαίδευσης Βαυαροί, Όθωνας: εγκαθίδρυση ενός εκπαιδευτικού συστήματος μη ανταποκρινόμενου στην ελληνική πραγματικότητα Ιωάννης Κοκκώνης: αντιλήψεις για μέθοδο διδασκαλίας Αλληλοδιδακτική μέθοδος Αυταρχική δομή σχολείου 1877 αντικατάσταση αλληλοδιδακτικής μεθόδου από τη συνδιδακτική μέθοδο

19ος αιώνας: ίδρυση περισσότερων διδασκαλείων 1899: Ζαγγογιάννης, εκλέχθηκε καθηγητής Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής, διδασκαλία φοιτητών με ερβαρτιανή μέθοδο, κατάργηση έδρας του 1901, απουσία Παιδαγωγικής από το ελληνικό Πανεπιστήμιο έως το 1912, οπότε έγινε επανίδρυση της έδρας του. Το ενδιάμεσο χρονικό διάστημα η ύπαρξη της γινόταν μόνο σε διδασκαλεία. Εξαρχόπουλος: καθηγητής ερβαρτιανισμού Λάμψας: εκπρόσωπος νεοερβαρτιανισμού 1930: έναρξη αποστασιοποίησης συστήματος από τη μέθοδο του Ερβάρτου και τα 5 τυπικά στάδια διδασκαλίας Παιδαγωγική: προεπιστημονικό στάδιο, ισχνή εκπροσώπηση και περιορισμένη σημασία

Μεταβολή κατάστασης Παιδαγωγικής: Εξαρχόπουλος: επιτεύγματα Η έδρα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής έγινε έδρα Παιδαγωγικής το 1921. Δημιουργία πλήρους προγράμματος μαθημάτων. Ίδρυση εργαστηρίου Πειραματικής Παιδαγωγικής, ίδρυση Πειραματικού Σχολείου, ίδρυση Σχολής Μετεκπαίδευσης Δασκάλων. Υποχρεωτική η παρακολούθηση των παιδαγωγικών μαθημάτων από τους φοιτητές της Θεολογικής και άλλων Σχολών. Για πρώτη φορά: η Παιδαγωγική Επιστήμη εδραιώνεται στο Πανεπιστήμιο.

Ευρώπη: κίνημα του παιδιού πνεύμα νέας Αγωγής Οπαδοί Ελλάδα: Δελμούζος, Γληνός, Τριανταφυλλίδης Οργάνωση τους σε Φιλεκπαιδευτικό σωματείο, τον Εκπαιδευτικό Όμιλο. Ευρώπη, Αμερική: Σχολείο Εργασίας 19ος αιώνας: Ελλάδα, εθνικός και πολιτικός διχασμός, εκπαιδευτικός διχασμός 20ος αιώνας: Νέα Αγωγή και Σχολείο Εργασίας, βασικές επιδιώξεις ελληνικής παιδαγωγικής σκέψης Αργότερα: Ίδρυση νέων Πανεπιστημίων Αύξηση εδρών Παιδαγωγικής. Ελληνική παιδαγωγική σκέψη: εντάσσεται στη διεθνή παιδαγωγική κοινότητα, με την οποία προσπαθεί να εναρμονιστεί.

Συμπερασματικά: Από μία αφετηριακή κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από πλήρη απουσία της Παιδαγωγικής και όπου ενδιαφέρει μόνο το «τι» (ύλη διδασκαλίας), αρχίζει να υπάρχει ενδιαφέρον και για το «πώς» (μέθοδο διδασκαλίας). Από την εισαγωγή της Παιδαγωγικής στα Πανεπιστήμια - ενδιαφέρον για το σε «ποιον», Ψυχολογία 1980: μεγάλη μεταβολή, μεταρρύθμιση της εκπαίδευσης των δασκάλων, η οποία με την Ίδρυση Παιδαγωγικών Τμημάτων εντάσσεται πλέον στα Πανεπιστήμια. Ίδρυση πολλών Παιδαγωγικών Τμημάτων. Νέες συνθήκες και προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της Παιδαγωγικής Επιστήμης.

Ανάπτυξη νέου προβληματισμού: - ενδιαφέρον για το «που», σε ποιο κοινωνικό στρώμα και σε ποιες περιβαλλοντικές συνθήκες, αναπτύχθηκε το παιδί, αφού οι συνθήκες αυτές επηρεάζουν την ανάπτυξη και την εξέλιξη της προσωπικότητάς του και καθορίζουν άμεσα τη σχολική του επίδοση. Παιδαγωγική, Διδακτική Μεθοδολογία, Ψυχολογία, Κοινωνιολογία Αγωγή: σύνολο αλληλεπιδράσεων ενδογενών και εξωγενών παραγόντων και περιβαλλοντικών επιρροών.