ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΕΣ ΙΔΕΕΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΥΚΛΟΣ:Α' ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ:ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ (2014-2015) ΔΙΔΑΣΚΩΝ:ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ
ΙI. Η ανάπτυξη και συγκρότηση της Αυταρχικής Παιδαγωγικής 1 Η Αυταρχική Παιδαγωγική με μια διάρκεια όση και η ιστορία του νεοελληνικού σχολείου, διακρίνεται σε περιόδους, που συνιστούν “φάσεις” εξέλιξης και διακρίνονται σε εκδοχές αναγνωρίσιμες…. - Αλληλοδιδακτική μέθοδος και σχολείο/Παιδαγωγία → 1834- 1864 - Ηθική Παιδαγωγική → 1878-1912 - Φρονηματιστική, Ηθικοπλαστική ή Σωφρονιστική Παιδαγωγική → 1913-1974 - Τεχνό-γραφειοκρατική Παιδαγωγική → 1975-2014
3. Κριτική εξέταση σύγχρονων όψεων/ πρακτικών της αυταρχικής παιδαγωγικής -Η Αυταρχική Παιδαγωγική και τα συστατικά της στοιχεία: - αυταρχισμός, εξουσία, έλεγχος, ιεραρχία, “βία” (φυσική και συμβολική). Η απομνημόνευση στη βάση της μίμησης του προτύπου/παραδείγματος των δασκάλων του ΧΙΧ αι. σημερινή “παπαγαλία” ή αποστήθιση. - Η Ηθικολογία. Ηθική και Δεοντολογία… - Ο Φορμαλισμός/τυπολατρία όπως αποτυπώνεται στη διδακτική μέθοδο της “τριμερούς πορείας”….
Τριμερής πορεία διδασκαλίας(1912 κ.ε.): Α)Σύνδεση με τα προηγούμενα Β)Παράδοση νέου μαθήματος Γ)Εξέταση- Εμπέδωση -ο ανταγωνισμός…..
Χαρακτηριστικά Αυταρχικής Παιδαγωγικής • Αυταρχισμός/Αυταρχικότητα • Φορμαλισμός/Τυπολατρία • Ηθικολογία • Αποστήθιση/Απομνημόνευση • Ανταγωνισμός: βασικό στοιχείο της Αυταρχικής Παιδαγωγικής. Γεννιέται μέσα από την πρωτοκαθεδρία του εκπαιδευτικού που, δια της μιμήσεως δημιουργεί/ διεγείρει την ενεργό συμμετοχή/δράση των μαθητών
και δια της ανάγκης/παρόρμησης (instinct) για επιδοκιμασία τους, οργανώνεται η καθημερινότητα του μαθήματος και ο ανταγωνισμός – “βαθμοθηρία”. - Με αφετηρία την ύπαρξη μνήμης/μάθησης σ’ έναν οργανισμό, η συνειρμική μάθηση καθιερώνει το μοντέλο R ↔ S, που βασίζεται στην αισθητηριακή μάθηση. Αυτή, με τη βοήθεια της εμπειρίας (εποπτεία), της επανάληψης (repetito est mater studiorum)και της άσκησης (αγωγής) βασίζει τη διαδικασία μάθησης σ’ ένα εμπειρικο-αισθητηριακό βάθρο….
ΙΙΙ. Το κίνημα της Νέας Αγωγής και οι επιδράσεις του στη νεοελληνική εκπαίδευση Το ιστορικό σκηνικό για την ανάπτυξη της Νέας Αγωγής/ Παιδαγωγικής ή του Νέου Σχολείου και οι επιρροές της στην Εκπαίδευση. Οι εξελίξεις στις δομές (οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές και συνακόλουθα στις αντιλήψεις – νοοτροπίες αλλά και πρακτικές αναφορικά με την Αγωγή των παιδιών) και τις συναφείς εκπαιδευτικές διαδικασίες. Οι νέες ιδέες για την Αγωγή των παιδιών στη Λογοτεχνία. Η αποτύπωση των αλλαγών, με την ιστορική τους θεμελίωση στο τρίπτυχο της Ν. Αγωγής: - Ελευθερία, Αυτοδυναμία του παιδιού - Ψυχολογία του παιδιού (ανάγκες, ενδιαφέροντα κτλ.) - Φύση και φυσικό περιβάλλον.
Οι ιστορικό-φιλοσοφικές και παιδαγωγικές καταβολές και θεωρίες που αποτέλεσαν την αφετηρία για τη δυναμική διαμόρφωση της θεωρίας του J. Dewey (Δαρβίνος, William James και Stanley Hall→ πραγματισμός). Οι συμβολές του Hegel, Rousseau, Pestalozzi και Fröbel. Βασικές έννοιες: εμπειρία, δράση, ανάγκη, ενδιαφέρον, μάθηση, βίωμα που συνοψίζονται στην εμβληματική διατύπωση “learning by doing”. Η σημασία της χειρωνακτικής εργασίας και η ενεργητική μάθηση.