ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ, ΟΧΙ ΣΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ ΕΘΙΣΜΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ, ΟΧΙ ΣΤΗ ΝΙΚΟΤΙΝΗ Πρόγραμμα Αγωγής Υγείας του 1ου Γυμνασίου Κερατσινίου για το Σχολικό έτος 2016-17

Στόχος αυτού του Προγράμματος Αγωγής Υγείας είναι η ενημέρωση των μαθητών για τις επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος και η ευαισθητοποίησή τους, προκειμένου να διαμορφώσουν άποψη, κριτική ικανότητα και να αναπτύξουν αντιστάσεις και άμυνες απέναντι στην πρόκληση του καπνίσματος.

Για την επίτευξη αυτού του στόχου η ομάδα μας έκανε τις παρακάτω ενέργειες:

Δημιουργία wiki για την καλύτερη συνεργασία της ομάδας

Συγκέντρωση, καταγραφή και οργάνωση πληροφοριών στο wiki

Δημιουργία ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου

Δημιουργία παρουσίασης των αποτελεσμάτων της έρευνας σε συνδυασμό με χρήσιμες πληροφορίες

Δημιουργία αφίσας

Στο ερωτηματολόγιό μας απάντησαν 120 παιδιά (50 αγόρια και 70 κορίτσια) από όλες τις τάξεις του Γυμνασίου μας.

Το 97% των μαθητών γνώριζαν ότι το τσιγάρο ανήκει στην κατηγορία των εξαρτησιογόνων ουσιών (προκαλεί εθισμό)

Όταν εισπνέουμε τον καπνό, η νικοτίνη από το τσιγάρο απορροφάται ταχύτατα και μεταφέρεται στην καρδιά και στον εγκέφαλο. Η ουσία αυτή οδηγεί τον οργανισμό να εκκρίνει δύο ουσίες, την αδρεναλίνη και την ντοπαμίνη, που αυξάνουν τον μεταβολισμό του σώματος, δημιουργώντας ένα αίσθημα ευχαρίστησης και διέγερσης.

Σιγά-σιγά ο εγκέφαλος προσαρμόζεται στην παρουσία της νικοτίνης και εάν σταματήσει να υπάρχει στο αίμα, τότε δημιουργείται αίσθηση κόπωσης, εκνευρισμού και μελαγχολίας, μειωμένης συγκέντρωσης κ.ά. Έτσι αναζητούμε συνεχώς να καπνίσουμε τσιγάρο. Ο οργανισμός προσαρμόζεται σιγά-σιγά στα επίπεδα της νικοτίνης και αναζητάει όλο και μεγαλύτερες ποσότητες...

Στην ερώτηση: «Γράψε κάποιες από τις ουσίες που περιέχει το τσιγάρο», η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών (85%) γνώριζε μόνο την νικοτίνη!

Δυστυχώς, κάθε τσιγάρο περιέχει περίπου 7 Δυστυχώς, κάθε τσιγάρο περιέχει περίπου 7.000 χημικές ουσίες επικίνδυνες για την υγεία μας, οι 70 από τις οποίες είναι καρκινογόνες! Μερικές από αυτές είναι: Η πίσσα. Το πιο σημαντικό συστατικό είναι η σκουρόχρωμη πίσσα του καπνού. Προκαλεί καρκίνο! Αυτή ακριβώς η ουσία περιέχει και το άρωμα. Η πίσσα είναι το υλικό με το οποίο φτιάχνουμε τους δρόμους.

Μονοξείδιο του άνθρακα Μονοξείδιο του άνθρακα. Βασικό συστατικό των καυσαερίων, που δεσμεύει την αιμοσφαιρίνη και στερεί οξυγόνο από τα κύτταρα. Ανιλίνη. Βασικό χημικό συστατικό χρωμάτων. Ναφθαλίνη. Η γνωστή ουσία που χρησιμοποιούμε για την προστασία των ρούχων από το σκώρο.

Φορμαλδεΰδη. Είναι το υλικό που βάζουμε τους νεκρούς ιστούς (τα πτώματα δηλαδή) για να διατηρηθούν και να μην αποσυντεθούν. Αρσενικό. Δηλητήριο, υπάρχει στα περισσότερα ζιζανιοκτόνα. Ακετόνη. Ουσία που υπάρχει και στα καθαριστικά των νυχιών, το γνωστό ασετόν!

Αμμωνία. Χρησιμοποιείται στα καθαριστικά πατωμάτων και προστίθεται στα τσιγάρα για να αυξήσει την απορρόφηση της νικοτίνης. Βενζόλιο. Υλικό που περιέχεται στο πετρέλαιο. Δημιουργεί καρκινογόνα κύτταρα. Ραδόνιο, πολώνιο. Ραδιενεργά υλικά.

Στην ερώτηση: «Γνωρίζεις τις συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία μας;» Το 83% απάντησε ΝΑΙ

Σαν σημαντικότερο πρόβλημα που δημιουργεί το κάπνισμα θεωρούν τον καρκίνο!

Το κάπνισμα προκαλεί κάθε χρόνο σ' όλο τον κόσμο 5. 000. 000 θανάτους Το κάπνισμα προκαλεί κάθε χρόνο σ' όλο τον κόσμο 5.000.000 θανάτους! Το 2025 ο αριθμός αυτός θα φτάσει τα 10.000.000. Στις αναπτυγμένες χώρες το κάπνισμα αποτελεί την κυριότερη αιτία ασθενειών και πρόωρων θανάτων.

Έχει υπολογιστεί ότι οι θάνατοι που προκαλεί το κάπνισμα κάθε χρόνο στις ανεπτυγμένες χώρες είναι περισσότεροι από όσους προκαλούν μαζί το ΑΙDS, τα τροχαία ατυχήματα, οι ανθρωποκτονίες, οι αυτοκτονίες, η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών και τα ναρκωτικά. Μεταξύ των σοβαρών ασθενειών που προκαλεί το κάπνισμα συγκαταλέγονται:

Ο καρκίνος των πνευμόνων, που είναι η συχνότερη αιτία θανάτων από καρκίνο σε άνδρες και γυναίκες.

Οι χρόνιες πνευμονοπάθειες, όπως είναι η χρόνια βρογχίτιδα, το εμφύσημα, το άσθμα.

Οι παθήσεις των στεφανιαίων αγγείων της καρδιάς, του εγκεφάλου και των αγγείων των άκρων του σώματος. Ο καπνός στενεύει τα τοιχώματα των αγγείων και δυσκολεύει την αιμάτωση των κυττάρων.

Οι καρκίνοι του στόματος, του οισοφάγου, του παγκρέατος, της ουροδόχου κύστεως κ.λ.π. Η οστεοπόρωση. Οι καπνίστριες υποφέρουν πιο έντονα από την εξέλιξη της οστεοπόρωσης και τις επιπτώσεις της. Προβλήματα γονιμότητας και εγκυμοσύνης.

Πέρα, όμως, από τα προβλήματα υγείας, το κάπνισμα επιδρά αρνητικά στην εμφάνιση και την παρουσία των καπνιστών. Το δέρμα τους γερνάει πιο γρήγορα. Εμφανίζει νωρίτερα περισσότερες ρυτίδες, ιδίως γύρω από το στόμα και τα μάτια.

Τα νύχια είναι πιο ευαίσθητα και συχνά χρωματίζονται με την κιτρινίλα του τσιγάρου. Τα δόντια μαυρίζουν γρηγορότερα και χάνουν την στιλπνότητά τους. Ο καπνιστής μυρίζει "καπνίλα". Και αυτό γίνεται έντονα αισθητό όταν βρίσκεται πολύ κοντά σε άλλους ανθρώπους (στο διπλανό κάθισμα, στο ασανσέρ, στο αυτοκίνητο κ.λ.π.).

Στην ερώτηση: «Έχεις δοκιμάσει να καπνίσεις κάποια στιγμή στη ζωή σου;» Το 92% απάντησε ΟΧΙ

Στην ερώτηση: «Θα δοκίμαζες να καπνίσεις γιατί…»

Στην ερώτηση: «Καπνίζεις;» Το 98% απάντησε ΟΧΙ.

Στην ερώτηση: «Πόσα τσιγάρα καπνίζεις την εβδομάδα; » Απάντησαν:

Ένα από τα κύρια συμπεράσματα των ερευνών είναι ότι ακόμα και με λίγα τσιγάρα τη μέρα ο κίνδυνος να την πάθεις τη ζημιά είναι πολύ αυξημένος σε σχέση με το να μην κάπνιζες. Φυσικά όσο περισσότερα τσιγάρα κάνεις και για όσο μεγαλύτερο χρονικό διάστημα είσαι καπνιστής τόσο το χειρότερο. Το μήνυμα όμως είναι ότι στο θέμα του καπνίσματος δεν υπάρχει ακίνδυνη ζώνη.

Στην ερώτηση: «Ποιοι από την οικογένειά σου καπνίζουν;» Απάντησαν:

Στην ερώτηση: «Καπνίζει κάποιος από τους φίλους σου;» Το 75% απάντησε ΟΧΙ

Στην ερώτηση: «Αν κάποιος καπνίζει, επιτρέπεται να καπνίζει …» (τι ισχύει για την οικογένειά σου) Απάντησαν:

Στην ερώτηση: «Έχεις αγοράσει ποτέ τσιγάρα; (για σένα ή για άλλον π. χ Στην ερώτηση: «Έχεις αγοράσει ποτέ τσιγάρα; (για σένα ή για άλλον π.χ. τους γονείς σου)» Το 53% απάντησε ΝΑΙ

Νόμος 3730/2008 “περί προστασίας ανηλίκων από τον καπνό και το αλκοόλ, απαγόρευσης καπνίσματος και λοιπών θεμάτων ιατρών” Το νομοθέτημα ορίζει με σαφήνεια στο άρθρο 2 παρ. 1α ότι «απαγορεύεται η πώληση προϊόντων καπνού σε ανηλίκους, όπως επίσης και από ανηλίκους».

Στην ερώτηση: «Έχεις πάει τώρα τελευταία σε κάποιο χώρο που σε ενόχλησε ο καπνός από τα τσιγάρα;» Το 86% απάντησε ΝΑΙ

Στην ερώτηση: «Αν ναι, πού;» Απάντησαν:

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Με την έρευνα αυτή που έγινε στο σχολείο μας διαπιστώσαμε πως ένα μικρό ποσοστό (2%) των μαθητών που απάντησαν στο ερωτηματολόγιο, καπνίζει. Μάλιστα είδαμε πως το μεγαλύτερο ποσοστό των «καπνιστών» (67%) είναι κορίτσια Β και Γ τάξης. Να σημειωθεί όμως, πως στο ερωτηματολόγιο απάντησαν περισσότερα κορίτσια και περισσότερα παιδιά της Α’ τάξης.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Αν και το ποσοστό των παιδιών που καπνίζουν είναι χαμηλό παρατηρούμε πως μέλη του άμεσου οικογενειακού τους περιβάλλοντος είναι καπνιστές. Να τονίσουμε επίσης, πως τα παιδιά έχουν αγοράσει κάποια στιγμή τσιγάρα (όχι απαραίτητα δικά τους) χωρίς κανένα εμπόδιο!

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Τέλος αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι πως όλα τα παιδιά έχουν εκτεθεί στον καπνό των άλλων σε δημόσιους χώρους. Ας κλείσουμε θυμίζοντας τι είναι το παθητικό κάπνισμα και πόσο κινδυνεύουμε από αυτό.

Παθητικό κάπνισμα είναι η εισπνοή καπνού από τα τσιγάρα που καπνίζουν άλλοι άνθρωποι γύρω. Η ρύπανση από το κάπνισμα σε έναν κλειστό χώρο παράγεται από: Την εκπνοή του καπνιστή Το ίδιο το τσιγάρο που καίγεται

Το “Τριτογενές Παθητικό Κάπνισμα” ή “καπνός …από τρίτο χέρι”, δηλαδή το αόρατο τοξικό μίγμα που προσκολλάται στα μαλλιά, στα ρούχα των καπνιστών και στα αντικείμενα ενός χώρου καπνίσματος (έπιπλα, χαλιά, κουρτίνες). Το τοξικό αυτό μείγμα περιέχει βαρέα μέταλλα, καρκινογόνες ουσίες και ραδιενεργά στοιχεία, ικανά να μολύνουν ένα παιδί που ανυποψίαστο μπουσουλάει στο πάτωμα και κατόπιν βάζει τα χέρια του στο στόμα. Το τριτογενές κάπνισμα παραμένει, έστω και αν ο χώρος αυτός αεριστεί.

Γιατί όμως είναι επικίνδυνο το παθητικό κάπνισμα; Έχει υψηλότερα επίπεδα από πολλά δηλητήρια σε σχέση με τον καπνό που αναπνέεται άμεσα από το τσιγάρο. Παράγει 6 φορές τη ρύπανση μιας πολυάσχολης εθνικής οδού όταν είναι συσσωρευμένος καπνός σε ένα γεμάτο εστιατόριο.

Στα συστατικά του αναμμένου τσιγάρου που καίγεται περιέχονται περισσότερες από 4.000 χημικές ουσίες, 200 δηλητήρια, περισσότερα από 60 καρκινογόνα. Μισή ώρα παθητικού καπνίσματος αρκεί για να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακού επεισοδίου.

Μικρή έκθεση (λιγότερο από 3 φορές την εβδομάδα) σε καπνό τσιγάρου σχετίζεται με στατιστικά σημαντική αύξηση του κινδύνου εκδήλωσης καρδιακού επεισοδίου. Το παθητικό κάπνισμα αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα στις περιπτώσεις των παιδιών (ηλικίας ενός με ενάμισι έτους) των οποίων οι γονείς καπνίζουν.

Ο παθητικός καπνιστής όταν βρίσκεται σε κλειστό χώρο, όπου καπνίζουν πολλοί, εισπνέει τόσο καπνό όσο και αν κάπνιζε ο ίδιος 15 τσιγάρα χωρίς φίλτρο ή 35 με φίλτρο. Ας σημειωθεί ότι το παθητικό κάπνισμα μπαίνει στην κατηγορία του άφιλτρου καπνίσματος.

Βιβλιογραφία-σύνδεσμοι: http://www.health4you.gr/editorials/item/ http://smokefreegreece.gr/ http://medicalnews.gr/mastiga-gia-ellada-to-kapnisma/

Σας ευχαριστούμε πολύ που παρακολουθήσατε την παρουσίασή μας. Η ομάδα Αγωγής Υγείας του 1ου Γυμνασίου Κερατσινίου Οι υπεύθυνες καθηγήτριες Δεναξά Μαρία Καραγιαννοπούλου Ελισάβετ