Δρ. Τάκης Αλεξόπουλος Λέκτορας Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Επαγγελματικό Ποδόσφαιρο στην Ελλάδα Σήμερα (ΕΠΟ – Super League) 25/04/2009 Τμήμα Οργάνωσης & Διαχείρισης Αθλητισμού Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών « Οργάνωση & Διοίκηση Αθλητικών Οργανισμών & Επιχειρήσεων Δρ. Τάκης Αλεξόπουλος Λέκτορας

Παρακάτω παρουσιάζονται συνοπτικά τα πιο σημαντικά γεγονότα του ελληνικού ποδοσφαίρου 1899 – 1941 1899 Οι πρώτοι ποδοσφαιρικοί αγώνες ανακοινώνονται στην Ελλάδα επίσημα από τον ΣΕΓΑΣ. 1919 Ίδρυση της ΕΠΣΑΠ (Ένωση Ποδοσφαιρικών Συλλόγων Αθηνών-Πειραιώς). 1922 Οργανώνεται το πρώτο πρωτάθλημα ποδοσφαίρου από την αθηναϊκή λίγκα. 1923 Ίδρυση της ΕΠΣΑ (Ένωση Ποδοσφαιρικών Συλλόγων Αθηνών). 1926 Ίδρυση της ΕΠΟ (Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία).

1941 – 1960 1955 Ίδρυση του ΟΠΑΠ (Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου). 1960 Δημιουργία πρωταθλημάτων πρώτης και δεύτερης κατηγορίας, οι οποίες αποτελούνταν από 18 και 24 ομάδες αντίστοιχα. 1960 – 1980 1967 Δημιουργείται ανεξάρτητη Ομοσπονδία Διαιτητών. 1971 Ο Παναθηναϊκός φτάνει στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης στο Γουέμπλεϊ απέναντι στον Άγιαξ του Άμστερνταμ. 1979 Ίδρυση Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Λίγκας και μετατροπή του ελληνικού ποδοσφαίρου σε επαγγελματικό. 1980 Η Εθνική Ομάδα της Ελλάδας προκρίνεται στην τελική φάση του Κυπέλλου Εθνών Ευρώπης στην Ιταλία.

1980 – Σήμερα 1982 Δημιουργία της τρίτης κατηγορίας. 1983 Η τρίτη κατηγορία χωρίζεται σε Βόρειο και Νότιο Όμιλο μέχρι την αγωνιστική περίοδο 1998-1999. 1986 Η οργάνωση του πρωταθλήματος της πρώτης κατηγορίας επιστρέφει στην ΕΠΑΕ. 1991 Η ΕΠΑΕ αναλαμβάνει την ευθύνη και για τις τρεις κατηγορίες. Στην Α’ κατηγορία συμμετέχουν 18 ομάδες, στη Β’ κατηγορία 18 ομάδες και στη Γ’ κατηγορία συνολικά 36 ομάδες (18 ομάδες στον Βόρειο Όμιλο και 18 ομάδες στο Νότιο Όμιλο). 1994 Η Εθνική Ομάδα της Ελλάδας προκρίνεται στην τελική φάση του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. 1999 Η Γ’ κατηγορία μειώνεται στις 20 ομάδες. 2000 Στην Α’ κατηγορία συμμετέχουν 14 ομάδες. 2002 Στην Α’ κατηγορία συμμετέχουν 16 ομάδες. 2004 Η Εθνική Ομάδα της Ελλάδας κατακτά το Ευρωπαϊκό Κύπελλο Ποδοσφαίρου στην Πορτογαλία. 2006 Ίδρυση της Σούπερ Λίγκα

Η Δομή: Το Ελληνικό πρωτάθλημα χωρίζεται σε πέντε κατηγορίες: Την Σούπερ Λίγκα που αποτελείται από 16 ομάδες. Την Β κατηγορία που αποτελείται από 18 ομάδες. Την Γ κατηγορία που αποτελείται από 36 ομάδες. Την Δ και Ε κατηγορία που αποτελούν τις ερασιτεχνικές κατηγορίες.

Οι φορείς οι οποίοι ασχολούνται με τον αθλητισμό για χάραξη της πολιτικής και της προώθησης των συμφερόντων του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα είναι οι παρακάτω: ΕΠΟ (Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία) Ε.Ε.Π (Ένωση Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Β και Γ Εθνικής) Υφυπουργείο Αθλητισμού

Η Ελληνική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου Η Ελληνική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου (ΕΠΟ) ιδρύθηκε το 1926, με κοινή απόφαση των τριών μεγάλων Ενώσεων της χώρας (Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκη) και έγινε μέλος της FIFA το 1927 και της UEFA το 1954. Η ίδρυσή της σηματοδότησε την οργάνωση του ελληνικού ποδοσφαίρου σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. Από τότε μέχρι σήμερα η ΕΠΟ έχει εξελιχθεί στην μεγαλύτερη ομοσπονδία της χώρας και υπάγονται σε αυτήν όλα τα σωματεία και οι επαγγελματικές ομάδες.

Οι Διευθύνσεις της Ε.Π.Ο. είναι: Η Διεύθυνση Αγωνιστικού, η Διεύθυνση Διοικητικού, η Διεύθυνση Οικονομικού και Μάρκετινγκ, η Διεύθυνση Διεθνών Σχέσεων και η Διεύθυνση Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης

Η λειτουργία της Ε.Π.Ο. στηρίζεται στις παραπάνω Διευθύνσεις που λειτουργούν με την ευθύνη των αντίστοιχων διευθυντών, αλλά και στις Επιτροπές του Διοικητικού Συμβουλίου οι οποίες, σύμφωνα με το καταστατικό της Ομοσπονδίας, είναι: Η Πειθαρχική Επιτροπή (πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια) Η Επιτροπή Εφέσεων Η Επιτροπή Επίλυσης Οικονομικών Διαφορών (δευτεροβάθμια) Η Κεντρική Επιτροπή Διαιτησίας που αποτελείται από πέντε μέλη και ελέγχει ολόκληρο τον τομέα της Διαιτησίας στην Ελλάδα Η Επιτροπή Ιδιότητας-Μετεγγραφών

Οι γενικοί στόχοι της ΕΠΟ είναι: Η διαρκής και σε βάθος αναβάθμιση του ελληνικού ποδοσφαίρου. Η όσο το δυνατόν καλύτερη αγωνιστική παρουσία των εθνικών ομάδων στις Ευρωπαϊκές και παγκόσμιες διοργανώσεις Η διατήρηση του αθλήματος ως το πλέον δημοφιλές στην Ελλάδα Η διοργάνωση των πρωταθλημάτων ποδοσφαίρου σε εθνικό επίπεδο και η κατανομή αρμοδιοτήτων διοργάνωσης στις τοπικές ενώσεις ή της ΕΠΑΕ (ένωση ποδοσφαιρικών ανώνυμων εταιρειών) Η κοινωνική προσφορά του ποδοσφαίρου στην νεολαία της χώρας μας

Υφυπουργείο Αθλητισμού Υπεύθυνος για το σχεδιασμό και τη χάραξη της κυβερνητικής πολιτικής στον Αθλητισμό είναι ο εκάστοτε Υφυπουργός Πολιτισμού με αρμοδιότητα σε θέματα Αθλητισμού, ο οποίος και εποπτεύει τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού (Γ.Γ.Α.). Σήμερα, Υφυπουργός είναι ο κύριος Γιάννης Ιωαννίδης ο οποίος έχει βραβευθεί από το Πανεπιστήμιο Αθηνών με τον τίτλο HOMO HELLENICUS. Ο τιμητικός αυτός τίτλος απονέμεται σε προσωπικότητες από όλο τον κόσμο που υπηρέτησαν με το έργο και τη ζωή τους τις Αξίες του Ελληνισμού. Αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού είναι ο εθνικός επιτελικός σχεδιασμός καθώς και η συνολική ευθύνη για όλα τα θέματα που αφορούν την πρόοδο και την καλύτερη διοργάνωση και λειτουργία του αθλητισμού στη χώρα μας. Ειδικότερα, η Γενική Γραμματεία Αθλητισμού έχει υπό την ευθύνη της την εποπτεία των κάθε είδους αθλητικών δραστηριοτήτων, τον καταρτισμό βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων προγραμμάτων ανάπτυξης του αθλητισμού, καθώς και την παροχή των αναγκαίων διευκολύνσεων για την υλοποίηση των προγραμμάτων αυτών, στα οποία περιλαμβάνονται και όσα αναφέρονται στον τομέα των αθλητικών έργων

Σούπερ Λίγκα Από την αγωνιστική περίοδο 2006-2007 το ελληνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου διεξάγεται υπό την διοργάνωση της Σούπερ Λίγκα. Πρώτος πρόεδρος εκλέχθηκε ομόφωνα ο Π. Κόκκαλης, γιος του προέδρου του Ολυμπιακού, προτεινόμενος μάλιστα από τον αιώνιο αντίπαλο, Παναθηναϊκό. Η λίγκα αποτελείται από 16 ομάδες και πρόεδρος της σήμερα είναι ο Κώστας Πηλαδάκης.

΄Β Κατηγορία Η Β Κατηγορία ιδρύθηκε το 1954 ως ένα τοπικό πρωτάθλημα που ήταν χωρισμένο σε δυο τμήματα, το Βόρειο και το Νότιο. Κάθε χρόνο και διαφορετικές ομάδες έπαιρναν μέρος, μέχρι και το 1960 όπου κάποιες ομάδες σταθεροποίησαν την παρουσία τους στο πρωτάθλημα. Το 1962 οι ομάδες της Β Εθνικής είχαν φτάσει τις δώδεκα ενώ σήμερα οι ομάδες της λίγκας είναι 18.

Κύπελλο Ελλάδας Το κύπελλο Ελλάδας στο ποδόσφαιρο διοργανώνεται από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (ΕΠΟ) και είναι η δεύτερη σημαντικότερη διοργάνωση μετά το πρωτάθλημα της Σούπερ Λίγκα.

Αναξιόπιστο Ελληνικό Πρωτάθλημα Παρά τις προσπάθειες εξυγίανσης του ελληνικού πρωταθλήματος από την ελληνική ομοσπονδία, το πρωτάθλημα της χώρας μας κρίνεται από πολλούς αναξιόπιστο. Μετά και την ίδρυση της Σούπερ Λίγκα με σκοπό τη διαφάνεια και την εξέλιξη του ποδοσφαίρου, σημειώνονται αξιόλογες προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ποιοτικότερου πρωταθλήματος, αν και ο δρόμος ακόμη είναι μακρύς.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 48% θεωρεί ότι η εικόνα για το ποδόσφαιρο είναι αρκετά ή πολύ κακή, το 33% ούτε καλή ούτε κακή, ενώ μόλις το 19% την κρίνει ικανοποιητική

Πολλά είναι τα αγκάθια, με σημαντικότερο από όλα τη βία (52%), και ακολουθούν τα οικονομικά συμφέροντα (30%), η διαιτησία (24%), οι ανεπαρκείς εγκαταστάσεις (21%), οι κακές διοικήσεις των ομάδων (20%), η έλλειψη ποιοτικών παικτών ( 18%), η έλλειψη διαφάνειας ( 12%) και τα στημένα παιχνίδια (8%).

Το 82% των ερωτώμενων, θεωρεί πως οι παράγοντες είναι αυτοί που επηρεάζουν την εξέλιξη του πρωταθλήματος, το 63% πως δεν ενδιαφέρονται για την πρόοδο του ποδοσφαίρου, ενώ το 54% πιστεύει ότι δεν άξιοι να διοικούν . Αλλά και η πολιτεία, φαίνεται να έχει ιδιαίτερη ευθύνη για την αναξιοπιστία του ελληνικού πρωταθλήματος σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας. Το 41% θεωρεί ότι οι υπάρχοντες νόμοι είναι ανεπαρκείς, το 49% κρίνει πως τα κράτος έχει ξοδέψει ένα αρκετά μεγάλο ποσό στο ποδόσφαιρο. Αλλά ούτε η επίσημη ομοσπονδία έμεινε στο απυρόβλητο της έρευνας καθώς της καταλογίζονται πολλές ευθύνες για την σημερινή κατάσταση του ποδοσφαίρου. Το 39% διαφωνεί πως η διοργανώτρια αρχή συμβάλλει στην αναβάθμιση του αθλήματος, το 41% θεωρεί πως δεν προστατεύει τα συμφέροντα του ποδοσφαίρου και το 42% ότι δεν μπορεί να προσφέρει ουσιαστικές λύσεις.

Τα αποτελέσματα της έρευνας για την ελληνική διαιτησία, ήταν μάλλον απογοητευτικά. Το 83% θεωρεί πως οι διοικήσεις των ομάδων ασκούν έντονη πίεση στους διαιτητές, το 80% θεωρεί πως ανάλογη πίεση ασκείται και από τους φιλάθλους την ώρα του παιχνιδιού, το 55% είναι πεπεισμένο ότι οι διαιτητές είναι διαπλεκόμενοι ή χρηματίζονται, ενώ μόλις ο 36% συμφωνεί με την παρουσία αρχιδιαιτητή από το εξωτερικό. Από τα συμπεράσματα της έρευνας φαίνεται πως οι φίλαθλοι δεν έχουν σχηματίσει και την καλύτερη εικόνα για τους παίχτες του ελληνικού πρωταθλήματος. Θεωρούν πως το 79% ενδιαφέρεται μόνο για τα χρήματα παρά για την πορεία των ομάδων, το 48% πιστεύει πως οι ξένοι παίχτες δεν αξίζουν τα χρήματα που αμείβονται και το 56% ότι το θέαμα που προσφέρουν δεν είναι ικανοποιητικό

Οι οπαδοί των ομάδων φαίνονται να είναι, σύμφωνα με τα σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, βασικοί υπαίτιοι για τη βία στα γήπεδα καθώς το 81% θεωρεί πως η παρουσία τους είναι η βασικότερη αιτία για τη δημιουργία επεισοδίων, το 76% θεωρεί ότι παρακινούνται από τους παράγοντες, το 69% τους χρεώνει με το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης για την κατάσταση που επικρατεί στο ποδόσφαιρο, ενώ το 69% πιστεύει ότι η παρουσία τους ενισχύει την απόδοση της ομάδας

Οι σημαντικότερες Ομάδες της Σούπερ Λίγκα Το ελληνικό πρωτάθλημα μοιάζει με ταινία που ξεκινάει κάθε τέλος καλοκαιριού ανανεωμένη με καινούργια ‘πρόσωπα’ αλλά σχεδόν πάντα οι πρωταγωνιστικοί ρόλοι διανέμονται στις ίδιες ομάδες. Η πρώτη τριάδα της Σούπερ Λίγκα είναι ‘κλειδωμένη’ από τον Ολυμπιακό, την ΑΕΚ και τον Παναθηναϊκό την τελευταία τετραετία ενώ το 2003/04 η ΑΕΚ βρέθηκε εκτός, καθώς ο ΠΑΟΚ κατέκτησε την τρίτη θέση. Όπως φαίνεται και στο παρακάτω σχεδιάγραμμα ο Ολυμπιακός έχει κατακτήσει σερί τέσσερις φορές τον τίτλο του πρωταθλητή από το 2004/05 έως το 2007/08 ενώ την χρονιά 2003/04 βρέθηκε στην δεύτερη θέση. Η ΑΕΚ με τον Παναθηναϊκό έχουν μια εξαιρετική πορεία τις τελευταίες αγωνιστικές περιόδους με την ΑΕΚ το 2007/08 να τερματίζει μια ανάσα πριν τον Ολυμπιακό και τον Παναθηναϊκό να πραγματοποιεί την καλύτερη χρονιά του το 2003/04, κατακτώντας το πρωτάθλημα. Ο ΠΑΟΚ δεν κατάφερε από το 2003/04 να διεκδικήσει ξανά μια θέση στην τριάδα ενώ η μετέπειτα καλύτερη βαθμολογική του κατάταξη ήταν την επόμενη χρονιά που κατέληξε στην πέμπτη θέση.

Η τέταρτη θέση της βαθμολογικής κατάταξης είναι αυτή που συνήθως προκαλεί έκπληξη στο κοινό, όχι μόνο γιατί την τελευταία πενταετία αλλάζει συχνά ‘ιδιοκτήτη’ αλλά και γιατί οι βαθμοί που συλλέγουν συνήθως οι ομάδες αυτές δεν είναι ικανοί να τις διατηρήσουν σε μια σταθερή καλή πορεία, όπως διαπιστώνεται και στο σχεδιάγραμμα

Οι Πανσερραικός, Πανθρακικός και Θρασύβουλος είναι οι νέες ομάδες που πραγματοποίησαν το ντεμπούτο τους στην πρώτη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου για την αγωνιστική περίοδο του 2008/09 με αποτέλεσμα οι Πανσερραικός και Θρασύβουλος να υποβιβαστούν στη Β Εθνική κατηγορία. Στις περιόδους που μελετάμε οι προαναφερθείσες ομάδες δεν έχουν δώσει το παρόν στην λίγκα και αποτελεί απορίας άξιο για τους φιλάθλους και θερμούς υποστηρικτές του ποδοσφαίρου αν οι νεοφώτιστες ομάδες θα καταφέρουν να παραμείνουν στην Σούπερ Λίγκα και να γράψουν την δική τους ιστορία.

ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΣΟΔΩΝ ΒΑΣΙΚΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΣΟΔΩΝ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ Εμπορική Εκμετάλλευση Εισιτήρια Διάθεση μέρους αυτών ΜΙΣΘΟΙ ΠΑΙΧΤΩΝ

Στην Ελλάδα, λίγες είναι οι ομάδες που βάζουν βαθιά το χέρι στην τσέπη για να ενισχύσουν το δυναμικό τους με νέους παίχτες. Οι περισσότερες επιδίδονται σε μεταγραφές παιχτών με μικρό κασέ ή εμμένουν στη σύσταση τους για παραπάνω από μια αγωνιστικές περιόδους χωρίς να προβαίνουν σε κάποια ανανέωση. Την κατάσταση αυτή επιδεινώνει και το γεγονός, ότι ι παίχτες υψηλού βεληνεκούς είναι οικονομικά απλησίαστοι για τα ελληνικά δεδομένα καθώς θα πρέπει να καταβάλλουν υπέρογκα ποσά, που στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι σε θέση να διαθέσουν

Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται σε μια συγκριτική παράθεση οι ομάδες της Super League που διέθεσαν τα περισσότερα χρήματα για τις μεταγραφές των παιχτών τους, την αγωνιστική περίοδο 2008/2009 ιστοσελίδας transfermarkt

Τις δύο τελευταίες αγωνιστικές περιόδους παρατηρείται μια αύξηση του συνολικού ποσού του roster της Σούπερ Λίγκα βάσει των roster των ομάδων της. Έτσι από τα 12,1 και 16,5 εκ € ανερχόταν το 2005/2006 και 2006/2007 την αγωνιστική περίοδο του 2007/2008 και 2008/2009 αυτό το ποσό εκτοξεύτηκε στα 44 και 50,2 εκ. € αντίστοιχα. Αξίζει να σημειωθεί ότι παρατηρείται μια γενικότερη οικονομική ευρωστία από το 2007 και μετά κάτι που πιστοποιείται και από τον τομέα των μεταγραφών. Στο διάγραμμα που ακολουθεί παρουσιάζεται η πορεία των χρημάτων που δόθηκαν από τις ομάδες της Σούπερ Λίγκα από το 2005/2006 έως και το 2008/2009.

Βέβαια όσο και βελτιώνεται η οικονομική εικόνα της Ελλάδας, το χάσμα της με τις 5 μεγάλες κυρίες του ευρωπαϊκού ποδοσφαίρου παραμένει αγεφύρωτο. Έτσι ενώ για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές κατηγορίες κάνουμε λόγο για δις € κάτι αντίστοιχο δεν ισχύει στην περίπτωση της Ελλάδας.

Η Κίνηση των Εισιτηρίων στο Ελληνικό Πρωτάθλημα Η κίνηση των εισιτηρίων στο ελληνικό πρωτάθλημα είναι σε αρκετά χαμηλό επίπεδο. Βέβαια, οι τάσεις όπως έχουν διαμορφωθεί στην αγορά δείχνουν ότι ο αθλητισμός και ιδιαίτερα το ποδόσφαιρο αρχίζει να ανακτά την χαμένη του αίγλη, κυρίως μετά την διοργάνωση των ολυμπιακών αγώνων και την κατάκτηση του ευρωπαϊκού κυπέλλου το 2004. Το παραπάνω συμπέρασμα απεικονίζεται στο διάγραμμα που παρατίθεται καθώς με το πέρασμα των χρόνων ο αριθμός των φιλάθλων που πηγαίνουν στα γήπεδα αυξάνεται σταθερά

Είναι ανούσιο να συγκρίνουμε διαγραμματικά την Ελλάδα με τις πέντε μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις καθώς ο μέσος όρος των εισιτηρίων που κόβονται στην Ελλάδα ουδεμία σχέση έχει με τον μέσο όρο της Αγγλίας, της Ιταλίας, της Γερμανίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας. Για του λόγου το αληθές παρατίθενται τα στοιχεία που αφορούν τους μέσους όρους των παραπάνω χωρών στον τομέα της διακίνησης των εισιτηρίων όσον αφορά τις τρεις τελευταίες αγωνιστικές   ΑΓΓΛΙΑ ΙΤΑΛΙΑ ΙΣΠΑΝΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ ΕΛΛΑΔΑ 2004/05 33.890 25.472 28.401 21.392 37.771 5.944 2005/06 33.864 21.698 29.029 21.576 40.745 5.627 2006/07 34.363 18.473 28.838 21.947 39.975 6.438 2007/08 36.076 23.180 29.124 21.840 39.426 6.671

Παρά την μικρή προσέλευση του κόσμου στα γήπεδα, το ποδόσφαιρο συνεχίζει να είναι το πιο λαοφιλές άθλημα και συγκεντρώνει την προτίμηση των φιλάθλων. Στο διάγραμμα που ακολουθεί απεικονίζεται ξεκάθαρα η υπεροχή του

Εκτός από το πιο λαοφιλές άθλημα, είναι και αυτό που προσελκύει τις περισσότερες γυναίκες να το παρακολουθήσουν όπως απεικονίζεται και στο παρακάτω διάγραμμα. Ειδικά μετά την νίκη της εθνικής μας το 2004 όλο και περισσότερες γυναίκες έχουν ως κυριακάτική τους διασκέδαση την παρακολούθηση ενός αγώνα στο γήπεδο.

Το Προφίλ των Φιλάθλων Το κύριο τμήμα των φιλάθλων είναι ομάδες φίλων με χαμηλό-μέσο κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο που αναζητούν διασκέδαση, ψυχαγωγία και εκτόνωση και έχουν τα εξής χαρακτηριστικά: Άνδρες ηλικίας: 18 - 30 Χαμηλό-μέσο επίπεδο εισοδήματος Σχετικά μικρή δυνατότητα για κατανάλωση Χαμηλή-μέση μόρφωση Διαμένουν σε μεσαίες-μεγάλες πόλεις Αναζητούν κινδύνους και προκλήσεις Είναι χρήστες των νέων τεχνολογιών

Μ.Ο ΕΙΣ/ΡΙΩΝ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΤΗΣ ΣΟΥΠΕΡ ΛΙΓΚΑ Γ ΙΑ ΤΗΝ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ 2006-2007 Παρακάτω ακολουθούν πίνακας και διαγράμματα όσον αφορά την διακύμανση του συνόλου των εισιτηρίων που πωλούνται από τις ομάδες της κορυφαίας λίγκας, των εισπράξεων αλλά και των μέσων όρων των τιμών τους για τις περιόδους από το 2000/01 μέχρι το 2006/07 ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΙΣ/ΡΙΩΝ ΕΙΣΠΡΑΞΕΙΣ Μ.Ο ΤΙΜΗΣ 2000-01 841.000 9.634.796 11,45 € 2001-02 1.024.186 12.148.977 11,86 € 2002-03 775.333 11.268.238 14,53 € 2003-04 679.799 9.456.904 13,91 € 2004-05 1.325.635 19.516.241 14,72 € 2005-06 1.273.532 19.195.204 15,07 € 2006-07 1.550.000 20.150.000 13 €

Διαπιστώνουμε από τον παραπάνω πίνακα πως οι τιμές των εισιτηρίων δεν επηρεάζουν απόλυτα τον αριθμό των φιλάθλων που επισκέπτονται τα γήπεδα. Την αγωνιστική περίοδο 2006-07 υπήρξε ρεκόρ αριθμού (1.550.000), σύμφωνα με στοιχεία του υφυπουργείου αθλητισμού, ενώ ταυτόχρονα ο μέσος όρος τιμής του εισιτηρίου κινήθηκε σε λογικά πλαίσια (13€). Αντίθετα το έτος 2005-06 και ενώ η μέση τιμή του εισιτηρίου ήταν πιο ακριβή από ποτέ (15,7€), το γήπεδο επισκέφτηκαν 1.273.532 φίλαθλοι, μια μικρή διαφορά από την περσινή αγωνιστική.

Τα Ελληνικά Γήπεδα Ολυμπιακός: Όνομα. Στάδιο Καραϊσκάκη Κτίστηκε. 1895 Χωρητικότητα. 33.300 24.200 22.415 21.068 2005/06 2006/07 2007/08 Μ.Ο ΕΙΣ/ΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΕΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ

Παναθηναϊκός Όνομα. Γήπεδο Απόστολος Νικολαϊδης Χτίστηκε. 1922 Χωρητικότητα 17.100 Η επίσημη έδρα του Παναθηναϊκού είναι το Απόστολος Νικολαϊδης, ευρέως γνωστό ως γήπεδο Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Φέτος φιλοξενείται για ακόμη μια χρονιά από τις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Σταδίου. Για την ανακατασκευή του γηπέδου το 2001 δόθηκαν 7εκ/€. Το 2008 ο σύλλογος ανακοίνωσε την υπογραφή συμβολαίου για την κατασκευή του νέου γηπέδου του που θα είναι έτοιμο μέχρι το 2010-2011 στην περιοχή του Βοτανικού. Το 2004-05 και το 2007-08 η ομάδα βρέθηκε στην τέταρτη θέση όσον αφορά την κατά μέσο όρο κατάταξη της κίνησης των εισιτηρίων, η χειρότερη θέση των τελευταίων εννέα ετών 9.213 14.356 16.908 2005/06 2006/07 2007/08 Μ.Ο ΕΙΣ/ΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΕΙΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ

Άρης Όνομα. Κλεάνθης Βικελίδης Χτίστηκε. 1951 Χωρητικότητα. 22.800 1949 Σεπτέμβριος: Με δικαστική απόφαση, ο ΑΡΗΣ κατέβαλε περίπου 400.000 δρχ. - αστρονομικό ποσό για την εποχή- και γίνεται τυπικά ιδιοκτήτης του οικοπέδου κατέχοντας πλέον τους νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας. Το 2004 το γήπεδο μετονομάστηκε από Χαριλάου σε Κλεάνθης Βικελίδης, τιμής ένεκεν του παίκτη του Άρη, Κλεάνθη Βικελίδη. 2.425 7.700 8.720 2005/06 2006/07 2007/08 Μ.Ο ΕΙΣ/ΡΙΩΝ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ

Skoda Ξάνθη Όνομα. Skoda Ξάνθη Χτίστηκε. 2004 Χωρητικότητα. 7.422 Το κόστος του γηπέδου ανήλθε στα 6,5 εκ/€. Στον αγώνα Skoda Ξάνθη – ΠΑΟΚ στις 28/8/2005 πραγματοποιήθηκε ρεκόρ παρακολούθησης όπου 6.410 φίλαθλοι της ομάδας έδωσαν το παρόν. 2.255 3.244 3.983 2005/06 2006/07 2007/08 Μ.Ο ΕΙΣ/ΡΙΩΝ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ 2005/06-2007/08

ΠΑΟΚ Όνομα. Στάδιο Τούμπας Χτίστηκε. 1959 Χωρητικότητα. 28.701 Όλοι αναφέρονται στο γήπεδο με το όνομα της περιοχής της Τούμπας όπου είναι χτισμένο και η λέξη σημαίνει μικρός λόφος. Η χωρητικότητα της Τούμπας ήταν για πολλά χρόνια πάνω από 40.000. Το 1998 τοποθετήθηκαν καθίσματα σε όλες τις κερκίδες, μειώνοντας τη χωρητικότητα σε 32.000, ενώ η καθιέρωση ζωνών ασφαλείας το 2000 τη μείωσε περαιτέρω στις 28.701. Το Στάδιο της Τούμπας υπήρξε ένα από τα επίσημα Ολυμπιακά Προπονητήρια στους Ο.Α. της Αθήνας, το 2004. Με αφορμή αυτό το γεγονός, έγιναν τα εξής έργα: νέο μεταλλικό στέγαστρο ένα νέο 4όροφο κτήριο πίσω από τις θύρες 1,2 και 3. Σε αυτό υπάρχουν όλες οι απαραίτητες και σύγχρονες ανέσεις, όπως σουίτες και σαλόνι VIP, δημοσιογραφικά booths με 200 νέες θέσεις, χώροι εργασίας δημοσιογράφων, αίθουσα Τύπου, γραφεία κλπ. 11.127 8.336 3.902 2005/06 2006/07 2007/08 Μ.Ο ΕΙΣ/ΡΙΩΝ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ

Λάρισα Όνομα. Αλκαζάρ Χτίστηκε. 1965 Χωρητικότητα. 13.108 Το γήπεδο αποτελεί μέρος του Εθνικού Κέντρου Λάρισας, το οποίο υπάγεται στην δικαιοδοσία της Γ.Γ.Α. Οι κεντρικές του θύρες 2,3,4 καλύπτονται από σκέπαστρο σύγχρονων προδιαγραφών. Ήδη η ομάδα έχει δρομολογήσει τις διαδικασίες για την δημιουργία του νέου υπερσύγχρονου γηπέδου της Λάρισας. Το νέο παλάτι της ομάδας θα πληροί τις προδιαγραφές γηπέδου 3 αστέρων της UEFA. 5.117 6.256 6.999 2005/06 2006/07 2007/08 Μ.Ο ΕΙΣ/ΡΙΩΝ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ 2005/06-2007/08

Πανιώνιος Όνομα. Στάδιο Νέας Σμύρνης Χτίστηκε. 1939 Χωρητικότητα. 11.700 Υπάρχουν σκέψεις για ανακατασκευή και αναβάθμιση του υπάρχοντος γηπέδου χωρίς να έχει δρομολογηθεί κάτι ακόμα. Το 2007/08 ήταν η πιο επιτυχημένη χρονιά όσον αφορά στην πώληση των εισιτηρίων διαρκείας. 2.372 2.940 2.185 2005/06 2006/07 2007/08 Μ.Ο ΕΙΣ/ΡΙΩΝ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ 2005/06-2007/08

Η Ελληνική Αγορά των Τηλεοπτικών Δικαιωμάτων Το ελληνικό πρωτάθλημα υστερεί στον τομέα των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Κάνοντας μια σύγκριση του 1 δις/€ των ετήσιων τηλεοπτικών δικαιωμάτων της Premier League και των 600 εκ/€ του γαλλικού ποδοσφαίρου, των 800 εκ/€ του ιταλικού Καμπιονάτου, των 700 εκ/€ της γερμανικής Μπουντεσλίγκα τα 33 εκ/€ που μετά βίας διαπραγματεύεται το ελληνικό ποδόσφαιρο στον τομέα αναμεταδόσεων των αγώνων φαντάζει τουλάχιστον πενιχρό

Οι Παλαιότερες Τηλεοπτικές Συμφωνίες Κατά το παρελθόν οι ομάδες διαπραγματεύονταν τα τηλεοπτικά τους δικαιώματα ως σύνολο. Από την αγωνιστική περίοδο του 2001-2002, μετά από νόμο που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση το 1999, τα δικαιώματα πωλούνταν από κάθε ομάδα ξεχωριστά. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται μια συνοπτική αναδρομή στην πορεία των τηλεοπτικών δικαιωμάτων του ελληνικού ποδοσφαίρου τα τελευταία 17 χρόνια

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΤΗΛΕΟΠΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ 1991 Υπογράφηκαν τα συμβόλαια της πρώτης συμφωνίας με τηλεοπτικό σταθμό για την μετάδοση αγώνων του ελληνικού ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος. Ο τότε πρόεδρος της ΕΠΑΕ Γιώργος Δέδες υπέγραψε τα συμβόλαια με την κρατική τηλεόραση, η οποία δαπάνησε 1,6 εκ/ € για την εξασφάλιση μιας ζωντανής κάλυψης το Σάββατο το απόγευμα και μιας μαγνητοσκοπημένης το βράδυ της Κυριακής. Το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε εκείνη την περίοδο για τα τηλεοπτικά δικαιώματα των ποδοσφαιρικών αγώνων ανερχόταν στα 1,6 εκ/€

1992 Τα ιδιωτικά κανάλια είχαν μπει στη ζωή μας μόλις τρία χρόνια νωρίτερα και το MEGA αποφασίζει να δυναμώσει τη ζώνη του Σαββατοκύριακου με την εκπομπή ‘’ Λεπτό προς Λεπτό’’, που είχε ζωντανές συνδέσεις με όλα τα γήπεδα, και την μετάδοση των αγώνων. Το συνολικό κόστος έφτασε τα 3,4 εκ/€

1993 Ο ΑΝΤ1 μπαίνει και αυτός στο παιχνίδι των τηλεοπτικών δικαιωμάτων και σε μια συνεργασία με το MEGA εξασφαλίζει τα δικαιώματα του πρωταθλήματος έναντι του συνολικού αντιτίμου των 5,1 εκ/€ με το πρόγραμμα να περιλαμβάνει αγώνες και τη Δευτέρα.

1994 Ξεκινάει η εποχή της συνδρομητικής τηλεόρασης, με τη NetMed να κάνει απαραίτητους τους αποκωδικοποιητές στα σπίτια των φιλάθλων. Για 4,8 εκ/€ εξασφάλισε την αποκλειστικότητα των ζωντανών μεταδόσεων και άφησε στην κρατική τηλεόραση τα εκτεταμένα στιγμιότυπα έναντι 1,4 εκ/€.

1995 Η NetMed ανανεώνει το συμβόλαιο της έναντι 6,2 εκ/€ και η ΕΡΤ με 2,8 εκ/€ διατηρεί το δικαίωμα να προβάλλει μαγνητοσκοπημένες εκπομπές και να εκτεταμένα στιγμιότυπα.

1996 Η NetMed ανανεώνει το συμβόλαιο της προβαίνοντας σε πενταετή συμφωνία με την ΕΠΑΕ έναντι 45 εκ/€ και η ΕΡΤ συνεχίζει να ελέγχει την ελεύθερη αγορά με 3,2 εκ/€ για το 1996/97 και 4 εκ/€ για το διάστημα 1997/99. Έτσι την περίοδο 1996 έως 2001 τα δύο κανάλια εισέπραξαν 10,1 εκ/€ ετησίως για τα δικαιώματα αναμετάδοσης των ποδοσφαιρικών αγώνων.

1999 Οι ομάδες πιέζουν την πολιτική ηγεσία της χώρας και ο τότε υφυπουργός αθλητισμού Ανδρέας Φούρας φέρνει προς έγκριση στη Βουλή νομοθετικό πλαίσιο που επιτρέπει στις ομάδες την αυτόνομη διαχείριση των τηλεοπτικών τους δικαιωμάτων.

2001 Η εποχή της ψηφιακής τηλεόρασης εδραιώνεται σιγά σιγά στην Ελλάδα και την εμφάνιση του κάνει και το τηλεοπτικό κανάλι Alpha Digital το οποίο εξασφαλίζει τα δικαιώματα των μισών ομάδων της Ά Εθνικής με 44 εκ/€( Ολυμπιακό, Παναθηναϊκό, ΠΑΟΚ, Άρη, Ξάνθη, Πανιώνιο, Εθνικό Αστέρα.) ενώ η NetMed με 18,1 εκ/€ διατηρεί τα τηλεοπτικά δικαιώματα για τις υπόλοιπες επτά ομάδες της κατηγορίας (ΑΕΚ, Ηρακλή, Ιωνικό, Αιγάλεω, Ακράτητο, ΟΦΗ, Παναχαϊκή)

2002 Οι 30,000 συνδρομητές φάνηκαν λίγοι στην προσπάθεια εδραίωσης του καναλιού και έτσι ο Alpha Digital το Νοέμβριο του 2002 ανακοινώνει την παύση της λειτουργίας του. Τα τηλεοπτικά δικαιώματα των ομάδων που ήταν συμβεβλημένοι με την ψηφιακή τηλεόραση μεταφέρονται στον τηλεοπτικό σταθμό Aplha ο οποίος μοιράζεται την πίτα των τηλεοπτικών δικαιωμάτων με τη NetMed έναντι του ποσού των 31 εκ/€.

2003 Έχοντας πλέον φύγει από το προσκήνιο ο Alpha Digital, τα τηλεοπτικά δικαιώματα μοιράζονται ανάμεσα στη NetMed, τον Alpha και το TV magic με το ποσό των 24,5 εκ/€.

2004-2006 Την περίοδο 2004-2006 δεν αλλάζουν πολλά στο σκηνικό των δικαιωμάτων τηλεοπτικής αναμετάδοσης. Ο τηλεοπτικός σταθμός TV Magic δεν έχει πλέον τηλεοπτικά δικαιώματα κ έτσι το ‘’ παιχνίδι’’ παίζεται πάλι ανάμεσα στη NetMed και στον Alpha έναντι του ποσού των 26,3 εκ/€

2006 Η κρατική τηλεόραση κάνει ξανά την εμφάνιση της διεκδικώντας μια μερίδα στην πίτα κατανομής των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Ο Alpha δεν κατέχει τα δικαιώματα αναμετάδοσης καμιάς ομάδας και έτσι η ΕΡΤ και η NetMed παίζουν μόνες τους μπάλα για 28,8 εκ/€.

2007 Τα δικαιώματα αναμετάδοσης των ποδοσφαιρικών αγώνων μοιράστηκαν ανάμεσα στη NetMed τον τηλεοπτικό σταθμό Alpha και την ΕΡΤ έναντι το ποσού των 31,2 εκ/€.

2008 Καμία αλλαγή δεν υπάρχει στον τομέα των τηλεοπτικών δικαιωμάτων των αγώνων της Σούπερ Λίγκα αναφορικά με τους τηλεοπτικούς σταθμούς που διεκδικούν τα δικαιώματα αναμετάδοσης. Σημειώνεται όμως μια αύξηση του διατεθέντος ποσού που ανέρχεται στα 35,6 εκ/€.

10,1 61,3 35,6 31,2 28,8 26,3 25,4 31 9 5,6 5,1 3,4 1,6 1991-1992 1992-1993 1993-1994 1994-1995 1995-1996 1996-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005 2005-2006 2006-2007 2007-2008 2008-2009

Αν και η ελληνική λίγκα έχει αρκετό δρόμο μπροστά της έτσι ώστε να βελτιώσει ακόμη περισσότερο την ποιότητα και την αξιοπιστία των παιχνιδιών της, τα πρώτα δείγματα της προόδου της διαφαίνονται από τον τομέα των τηλεοπτικών δικαιωμάτων. Η ανοδική πορεία των συμβολαίων ξεκίνησε από την αγωνιστική περίοδο του 2004-2005, όπου το καλοκαίρι η Ελλάδα κατόρθωσε το ακατόρθωτο, φέρνοντας την ευρωπαϊκή κούπα στην πατρίδα μας. Όπως φαίνεται και στο παρακάτω διάγραμμα τα ποσά των συμβολαίων των τριών τελευταίων αγωνιστικών έχουν μια ανοδική πορεία

Έχοντας λοιπόν διαχωρίσει τις θέσεις τους ο Ολυμπιακός και η Ξάνθη, η Σούπερ Λίγκα προχώρησε στην συνεργασία με τους τηλεοπτικούς σταθμούς Nova και Alpha για την κεντρική διαχείριση της προβολής των αγώνων των υπόλοιπων 14 ομάδων, η Nova καταθέτοντας το ποσό των 111 εκ/€ και ο Alpha το ποσό των 19,9 εκ/€. Για την εκμετάλλευση των δικαιωμάτων στην Κύπρο η Nova έδωσε 4,5 εκ/€ ενώ για την προβολή των αγώνων σε ΗΠΑ, Καναδά και Αυστραλία ο σταθμός Antenna πρόσφερε το ποσό των 2,5 εκ/€. Το συνολικό ποσό του συμβολαίου τελικά ανήλθε στα 144 εκ/€ καθώς η Σούπερ Λίγκα αισιοδοξεί ότι τα ραδιοφωνικά δικαιώματα θα της αποφέρουν το ποσό των 6 εκ/€ για την τριετία 2009-10/2011-12. Το 30% των εσόδων θα δοθεί ισομερώς της ομάδες, το 40% σύμφωνα με την εμπορική της αξία και το υπόλοιπο 30% με κριτήριο τη θέση που θα κατακτούν κάθε χρονιά στο πρωτάθλημα.

ΧΟΡΗΓΙΕΣ Το επαγγελματικό ποδόσφαιρο είναι άρτια συνυφασμένο με την ιδέα του κέρδους. Οι χορηγίες είναι πολύπλευρες δραστηριότητες που συνδυάζουν οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Μεταξύ άλλων συμβάλλει στην Αύξηση ορατότητας Αύξηση αναμνησιμότητας (Recall) Αύξηση αναγνωρισιμότητας (Recognition) Αύξηση διατηρησιμότητας (Retention) Μεγαλύτερη διεισδυτικότητα στην αγορά (Market Penetration) Μεγαλύτερη επέκταση της αγοράς (Market Expansion) Αύξηση μεριδίου αγοράς και πωλήσεων (Market Share) Επιστροφή της επένδυσης (Return of Investment) Παρέχει τη δυνατότητα δημιουργίας δικτύου συνεργαζομένων εταιριών και την εκπόνηση εμπορικών συνεργιών αμοιβαίας ωφέλειας Παραχωρεί τη δυνατότητα χρήσης του λογοτύπου δημιουργώντας υπεραξία στα προϊόντα/υπηρεσίες των επιχειρηματικών συνεργατών (Licensing)

Εκτός από την ΟΠΑΠ χορηγοί του ελληνικού πρωταθλήματος την αγωνιστική περίοδο 2007/2008 ήταν οι εταιρίες: NIKE, AMSTEL, Cybex, Intersport, ERT.

Κάποιες εταιρίες, επιλέγουν να μην προσφέρουν χρήματα αλλά υπηρεσίες ως μια μορφή χορηγιών. Για τη Σούπερ Λίγκα η ασφαλιστική εταιρεία La Vie, το ταξιδιωτικό πρακτορείο Express Holiday, η διαφημιστική εταιρεία Tsalis Graphix, η εταιρεία Spectathlon που παρείχε το υλικό για την ενδοεπικοινωνία των διαιτητών καθώς, η φωτογραφική κάλυψη από την εταιρεία Report Images καθώς επίσης και οι εταιρείες Galanis Sport Data και pricewaterhousecooper

Η Συμβολή του Ποδοσφαίρου στην Ελληνική Οικονομία Ο αθλητικός τομέας πραγματοποίησε μέχρι σήμερα όχι μόνο απλά ικανοποιητική αλλά αξιόλογη ανάπτυξη και μάλιστα σε περίοδο στασιμότητας της ελληνικής οικονομίας ή οποία χωρίς τον αθλητικό τομέα θα είχε εισέλθει σε πρωτοφανή για την μεταπολεμική Ελλάδα ύφεση. Στο διάγραμμα που ακολουθεί απεικονίζονται συγκριτικά τα έσοδα/έξοδα όπως λίγκας των ετών 2007 και 2008.

Ακόμα και οι πιο αισιόδοξοι, δεν θα μπορούσαν να προβλέψουν ότι η νέο-ιδρυθείσα Σούπερ Λίγκα, στο μόλις δεύτερο χρόνο λειτουργίας της θα κατάφερνε να διπλασιάσει τα έσοδα της. Ένας βασικός παράγοντας που ενίσχυσε τη βιωσιμότητα της ομοσπονδίας είναι οι χορηγίες οι οποίες, όπως φανερώνουν και οι αριθμοί, σχεδόν τριπλασιάστηκαν επί διοίκησης Τζίγκερ. Το μέλλον της Σούπερ Λίγκα στον τομέα των χορηγιών, αναμένεται ιδιαίτερα ευοίωνο ύστερα και από την συμφωνία που υπογράφτηκε με την ΟΠΑΠ ΑΕ, διάρκειας τριών ετών. Αλλά και οι υπόλοιποι οικονομικοί τομείς συνεχίζουν να προσφέρουν ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό στα ταμεία όπως Σούπερ Λίγκα όπως φαίνεται και στο σχεδιάγραμμα που ακολουθεί.

Για να υπάρχει μια πληρέστερη εικόνα των εξόδων της λίγκας, παρατίθεται σχεδιάγραμμα με τα συνολικά έξοδα της και μια σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά (2006/07).