ΔΙΑΛΕΞΗ 1 Βασικά είδη νοσοκομειακών διαιτών Οδηγός δίαιτας Διαδικασία διατροφικής φροντίδας Βασικά είδη νοσοκομειακών διαιτών Οδηγός δίαιτας

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ Διαδικασία κατά την οποία αξιολογούνται και ικανοποιούνται σταθερές ή μεταβαλλόμενες διατροφικές ανάγκες Εξαρτάται από την παρουσία ή απουσία κάποιας νόσου, το περιβάλλον και την ανάπτυξη του ατόμου Η διαδικασία διατροφικής φροντίδας αποτελείται από: 1. την αξιολόγηση της θρεπτικής κατάστασης του ατόμου 2. τον εντοπισμό των διατροφών αναγκών 3. τον καθορισμό των στόχων της διατροφικής φροντίδας 4. την εφαρμογή των διατροφικών παρεμβάσεων 5. την αξιολόγηση της διατροφικής φροντίδας

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ Είναι αρκετά πιο σύνθετη διαδικασία Δεν περιορίζεται μόνο στην παροχή ενός δίσκου φαγητού τρεις φορές ημερησίως Περιλαμβάνει: 1. τον έλεγχο της πρόσληψης τροφής 2. όταν αυτή κρίνεται ανεπαρκής, τη λήψη μέτρων για την κάλυψη των διατροφικών αναγκών του ατόμου 3. τη χορήγηση συμβουλών, συναισθηματικής υποστήριξης και ενθάρρυνσης 4. την τροποποίηση της δίαιτας του ασθενούς ανάλογα με τη νόσο και τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του

ΓΕΝΙΚΑ Η διασφάλιση της διατροφικής φροντίδας απαιτεί τη συμβολή και τη συνεργασία πολλών επαγγελματιών υγείας Ένας από τους λόγους για τους οποίους παρατηρούνται τα προβλήματα σίτισης που αντιμετωπίζει μεγάλος αριθμός ασθενών στα νοσοκομεία της χώρας μας σήμερα Είναι ότι καμία ομάδα παροχής υπηρεσιών υγείας δεν έχει πάρει την πλήρη ευθύνη για τη διατροφική φροντίδα του ασθενή Τα νοσηλευτικά ιδρύματα πρέπει να αναπτύξουν ομάδες υποστήριξης (διαιτολόγοι, νοσηλευτές, γιατροί) όπου θα μπορούν να συνεισφέρουν με την πείρα και τις γνώσεις τους

ΔΙΑΤΡΟΦΗ Συνήθως η χορήγηση 25-40 kcal επαρκούν για όλους σχεδόν τους ασθενείς Οι συστάσεις για πρόσληψη πρωτεΐνης για τον υγιή πληθυσμό κυμαίνονται από 0,8-1 g/kg σωματικού βάρους Οι ανάγκες σε μικροθρεπτικά συστατικά (μέταλλα και βιταμίνες) είναι σχετικά δύσκολο να υπολογιστούν με ακρίβεια, δεδομένου ότι ο ανάγκες μπορεί να μεταβάλλονται συνεχώς λόγω συνύπαρξης δυσαπορρόφησης ή αυξημένου βαθμού αποθήκευσης Η σύσταση για τον υγιή πληθυσμό είναι 35 ml/κιλό σωματικού βάρους (1500-2500 ml καλύπτουν τις ανάγκες της πλειοψηφίας των ασθενών)

ΒΑΣΙΚΑ ΕΙΔΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΔΙΑΙΤΩΝ Όλα τα νοσοκομεία διαθέτουν κάποια βασικά είδη διαιτολογίων Είναι σχεδιασμένα ώστε να εξυπηρετείται η όλη διαδικασία της διατροφικής υποστήριξης του ασθενούς Τα βασικά διαιτητικά σχήματα είναι, στην πλειοψηφία τους, σχεδιασμένα έτσι ώστε να αποτελούν ένα επαρκές και πλήρες διατροφικό πρόγραμμα Είναι ευέλικτα, ικανοποιούν τις αυξημένες διατροφικές ανάγκες των ασθενών και είναι επικεντρωμένα στην παροχή τροφίμων, τα οποία ο ασθενής είναι πρόθυμος και ικανός να καταναλώσει Είδη δίαιτας: ελεύθερη, ελαφρά, πολτοποιημένη, υδρική

ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΔΙΑΙΤΑ Είναι σχεδιασμένη για ασθενείς που δεν χρειάζονται κανέναν ιδιαίτερο περιορισμό Χρησιμοποιείται στην επίτευξη ή διατήρηση μιας καλής διατροφικής κατάστασης Πρόκειται για πλήρη διατροφή, η οποία παρέχει περίπου 1600-2200 kcal ημερησίως Περιέχει 60-80 g πρωτεΐνη, 80-100 g λίπος και 180-300 g υδατάνθρακες Περιλαμβάνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες τροφίμων Η ελεύθερη δίαιτα, η οποία διακρίνεται από ποικιλία, χρώμα και γεύση

ΕΛΑΦΡΑ ΔΙΑΙΤΑ Είναι σχεδιασμένη για ασθενείς που δεν μπορούν να ανεχθούν την ελεύθερη δίαιτα (μετεγχειρητικούς ασθενείς, ασθενείς με ήπια γαστρεντερικά προβλήματα) Δεν είναι κατάλληλη για ασθενείς με προβλήματα οδόντων (διευκολύνονται από την πολτοποιημένη) Περιλαμβάνει τρόφιμα περισσότερο εύπεπτα και πιο απλά παρασκευασμένα Είναι φτωχή σε φυτικό υπόλειμμα και λίπος Δεν περιλαμβάνει ωμά φρούτα και λαχανικά καθώς και προϊόντα ολικής αλέσεως Πρόκειται για πλήρη διατροφή (1800-2000 kcal) καλύπτοντας τις ενεργειακές ανάγκες του ατόμου

ΠΟΛΤΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΑΙΤΑ Είναι σχεδιασμένη για ασθενείς με προβλήματα μάσησης ή κατάποσης, που έχουν υποστεί κάταγμα στον αυχένα ή στην κεφαλή, με προβλήματα ανατομίας του οισοφάγου, ασθενείς με ΑΕΕ, καρκινοπαθείς, ασθενείς με πρόβλημα άνοιας Περιλαμβάνει όλα τα τρόφιμα της ελαφράς δίαιτας, τα οποία όμως έχουν υποστεί επεξεργασία τέτοια (αλέθονται στο μπλέντερ), ώστε να έχουν πολύ μαλακή σύσταση και υφή Πρόκειται για μία πλήρη διατροφή που καλύπτει τις ενεργειακές ανάγκες του ατόμου

ΥΔΡΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ Είναι σχεδιασμένη για ασθενείς, η κατάσταση των οποίων απαιτεί την παροχή υγρών και ενέργειας κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να απαιτείται η ελάχιστη δυνατή πέψη και διέγερση του γαστρεντερικού σωλήνα Η υδρική δίαιτα διακρίνεται σε διαυγή και μη-διαυγή

ΔΙΑΥΓΗΣ ΥΔΡΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ασθενείς που πρόκειται να υποστούν κάποιο χειρουργείο ή κάποια διαγνωστική εξέταση (π.χ. κολονοσκόπηση), σε οξείες γαστρεντερικές διαταραχές, ασθενείς που χρειάζονται την άμεση παροχή υγρών και ηλεκτρολυτών Είναι διατροφικά μη επαρκής Δεν πρέπει να διαρκεί περισσότερες από 3 ημέρες Παρέχει 400-500 kcal ημερησίως και περιέχει 5-10 g πρωτεΐνη, 100-120 g υδατάνθρακες, καθόλου λίπος. Αποτελείται από διαυγή υγρά (νερό, τσάι, χαμομήλι, αναψυκτικά, χυμοί φρούτων χωρίς ίνες, ζωμός κρέατος) ή τρόφιμα που υγροποιούνται στη θερμοκρασία σώματος (ζελέ)

ΜΗ ΔΙΑΥΓΗΣ ΥΔΡΙΚΗ ΔΙΑΙΤΑ Είναι σχεδιασμένη για ασθενείς που εμφανίζουν προβλήματα μάσησης, κατάποσης, ή πέψης στερεάς τροφής Αποτελείται από τροφές που είναι ρευστές σε θερμοκρασία δωματίου ή σώματος (π.χ. ζελέ, παγωτό). Εφόσον σχεδιασθεί σωστά, μπορεί να θεωρηθεί διατροφικά επαρκής Παρέχει 1000-1500 kcal και περιέχει 45-50 g πρωτεΐνη, 50-65 g λίπος και 150-170 g υδατάνθρακες Παρατεταμένη χρήση της μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα δυσκοιλιότητας (ελάχιστες φυτικές ίνες)

ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΕΚΤΟΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Η διατροφική υποστήριξη του ασθενούς μπορεί να συνεχιστεί και μετά την έξοδο του από το νοσοκομείο Σχεδιάζεται ένα πρόγραμμα που βασίζεται η μετέπειτα φροντίδα Ένα τέτοιο πρόγραμμα, εφόσον είναι πλήρες και άρτιο, αποτελεί τον ουσιαστικό σύνδεσμο μεταξύ του νοσοκομείου και του σπιτιού Η εκπαίδευση και η συμβουλευτική εξασφαλίζουν την ομαλή μετάβαση του ασθενούς εκτός νοσοκομείου Οι πληροφορίες περιλαμβάνουν αναφορά στα εργαστηριακά ευρήματα, ανάλυση της δίαιτας που ακολουθεί ο ασθενής και την παρακολούθηση εκτός νοσοκομείου

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΙΤΑ Οι καλόγεροι τρώνε κατά κόρον λαχανικά λόγω νηστείας Καταναλώνουν λαχανικά τα οποία συντηρούν στο ψυγείο Το ψωμί είναι από σιταρένιο αλεύρι ολικής άλεσης Τρώνε όλα τα όσπρια εκτός από ξερά κουκιά Τρώνε ψάρια, συνήθως το Σαββατοκύριακο και τις γιορτές Σπάνια καταναλώνουν παστό βακαλάο και κρέας Καταναλώνουν γαλακτοκομικά και φρέσκα φρούτα Η διατροφή τους περιλαμβάνει ακόμη νηστίσιμα γλυκά Το ελαιόλαδο παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη διατροφή τους Είναι πιστοί στην πυραμίδα της Μεσογειακής διατροφής Η υγιεινή διατροφή των μοναχών είναι ασπίδα έναντι σοβαρών νοσημάτων (καρκίνος, καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτης)

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΤΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ

ΟΔΗΓΟΣ ΣΩΣΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ Τι πρέπει να τρώει κανείς (καλή δίαιτα) και το πόσο πρέπει να τρώει κανείς (ισορροπημένη δίαιτα) Οι τροφές διακρίνονται σε υψηλής θερμιδικής αξίας, χαμηλής θερμιδικής αξίας και σε χωρίς θερμιδικής αξίας Έρευνες έχουν διαπιστώσει την συσχέτιση της κακής δίαιτας με την υψηλή χοληστερόλη, παχυσαρκία και υψηλή αρτηριακή πίεση Τα σάκχαρα θα πρέπει να καλύπτουν το 50-55% της συνολικής προσφοράς ενέργειας Υπενθυμίζεται ότι 1 g σακχάρου καιγόμενο αποδίδει 4 kcal Ημερήσια ποσότητα σακχάρων είναι 1g/kg βάρους σώματος

ΟΔΗΓΟΣ ΣΩΣΤΗΣ ΔΙΑΙΤΑΣ Ο αριθμός των λιπώδη κυττάρων ανέρχεται στις γυναίκες περίπου στα 35 δισ και στους άνδρες στα 28 δισ. Οι γυναίκες έχουν ανάγκη των αποθεματικών λιπών στο σώμα τους = αναπαραγωγή ενώ στα νεαρά κορίτσια δεν αρχίζει ο καταμήνιος κύκλος τους, αν τα λίπη του σώματος τους δεν φθάσουν στο 17% του σωματικού βάρους Εντοπισμός: γυναίκες = ισχία και μηρούς (μορφή αχλάδι), άνδρες = γύρω από τη μέση (κοιλιά) (μορφή μήλο) Σχετίζονται με χρόνιες παθήσεις (διαβήτη, καρδιοπάθειες) Όταν το βάρος ενός ατόμου παραμένει σταθερό, είναι γιατί αυτό αποθηκεύει και χρησιμοποιεί λίπος κατά ίσα ποσοστά

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ